Prijsontwikkeling van warmtepompen 2023-2024

Over deze publicatie

Dit onderzoek brengt de prijsontwikkeling van warmtepompen per kwartaal in de jaren 2023 en 2024 in kaart. De cijfers zijn uitgesplitst naar type warmtepomp, vermogensklasse en bevatten een aparte tabel met de prijsontwikkeling van de meest voorkomende warmtepompen. De prijzen zijn gebaseerd op facturen die bij RVO zijn ingediend in het kader van Investeringssubsidie Duurzame Energie en Energiebesparing (ISDE)-aanvragen. Er wordt onderscheid gemaakt tussen de kale apparaatprijs, de prijs met en zonder installatie en het totaal van de factuur.

1. Introductie

De Nederlandse overheid streeft naar een aanzienlijke vermindering van de CO₂-uitstoot in de gebouwde omgeving tegen 2030. Een belangrijk middel om dit doel te bereiken is het stimuleren van (hybride) warmtepompen als duurzaam alternatief voor conventionele verwarmingssystemen. Het ministerie van Klimaat en Groene Groei (KGG) is verantwoordelijk voor het ontwikkelen en uitvoeren van beleid rondom warmtepompen in Nederland. In samenwerking met de warmtepompsector publiceerde het ministerie op 15 juni 2022 het Actieplan Hybride Warmtepompen 2022-20241). Hierin zijn concrete afspraken vastgelegd met belangrijke partijen uit de sector, zoals installateurs en fabrikanten.

Het doel van het actieplan is de snelle opschaling van hybride warmtepompen, met als einddoel één miljoen geïnstalleerde systemen in de bestaande bouw in 2030. De afspraken richten zich onder meer op het verhogen van de productiecapaciteit en het verlagen van de productiekosten, met als doel een kostenreductie van 40 procent ten opzichte van het prijsniveau in 2021. Deze verlaging is cruciaal om warmtepompen voor een groter deel van de bevolking bereikbaar te maken en de overstap naar duurzame verwarmingssystemen te stimuleren.

Om de voortgang richting deze doelstellingen goed te kunnen volgen, is betrouwbare en actuele monitoring essentieel. Het ministerie van KGG heeft het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) gevraagd om, samen met de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO), een monitor te ontwikkelen die de prijsontwikkeling van warmtepompen tussen 2023 en 2024 inzichtelijk maakt. De monitor bouwt voort op een eerdere factuuranalyse die door RVO is uitgevoerd en waarin de prijzen van 2022 zijn weergegeven.

Voor de monitor zijn facturen gebruikt die bij RVO zijn ingediend in het kader van de Investeringssubsidie Duurzame Energie en Energiebesparing (ISDE). De subsidie vormt een goede bron van data, omdat bij de aanvraag facturen van warmtepompen zijn opgenomen. Dit geeft inzichten in de daadwerkelijke consumentenprijs. Deze facturen bevatten gedetailleerde informatie over zowel installatiekosten als de kale aanschafprijs van verschillende typen warmtepompen. Het CBS heeft een evenredige steekproef getrokken uit de subsidieaanvragen om een betrouwbaar beeld te verkrijgen.

De methodebeschrijving van de monitor gaat in op de samenwerking tussen CBS en RVO, en licht de methodologische keuzes toe die zijn gemaakt om betrouwbare en bruikbare data te verkrijgen. Aansluitend worden de resultaten gepresenteerd, waarin de prijsontwikkeling van (de installatie van) warmtepompen tussen de kwartalen van 2023 en 2024 wordt besproken. In deze bespreking wordt onderscheid gemaakt naar type warmtepomp en vermogensklasse, en worden de verschillen in prijsontwikkelingen tussen de meest voorkomende meldcodes besproken.

1) Rijksoverheid. (2025, 25 april). Afronding Actieplan Hybride Warmtepompen.

2. Methode

2.1 Data

In het kader van de ISDE-subsidie kunnen zowel particulieren als bedrijven aanspraak maken op een subsidie voor de aanschaf van energiebesparende en duurzame installaties, waaronder warmtepompen. Om voor de subsidie in aanmerking te komen, moeten zij een aanvraag, inclusief factuur, indienen bij RVO. Elk jaar worden de aanvragen voor de ISDE-subsidie door het CBS geanonimiseerd en in gespreide, gepseudonimiseerde vorm geanalyseerd om statistieken op te stellen, bijvoorbeeld over warmtepompen. Voor dit onderzoek is een gestratificeerde steekproef (zie 2.2 Steekproef) getrokken uit alle ISDE-subsidieaanvragen voor warmtepompen die in 2023 en 2024 zijn ingediend, waarvan de facturen vervolgens door RVO zijn geanalyseerd.

In totaal zijn 3 200 facturen geanalyseerd. Per factuur is bepaald welke kostenposten erop staan. Er zijn vier kostenposten meegenomen voor dit onderzoek:

  • De kale apparaatprijs;
  • De prijs van de warmtepomp exclusief installatie, bestaande uit de kale apparaatprijs exclusief arbeidsloon en inbedrijfstelling. Hier zitten ook bijkomende kosten bij voor o.a. het buffervat, de cv ketel (indien van toepassing) en aansluitmateriaal;
  • De prijs van de warmtepomp inclusief installatiekosten. Dit wordt gezien als de totale prijs die de consument betaalt voor de warmtepomp;
  • De totaalprijs factuur, bestaande uit alle kosten voor het aanpassen van de verwarming. Dit is inclusief alle aanpassingen aan het huis, installatie, apparatuur en eventuele kortingen. Posten ongerelateerd aan het verwarmingssysteem (o.a. airco’s, isolatie, sanitair) zijn uitgesloten.

2.2 Steekproef

2.2.1 Doelpopulatie en steekproefkader

De doelpopulatie bestaat uit alle ISDE-subsidieaanvragen voor warmtepompen die in 2023 en 2024 zijn geïnstalleerd. Het steekproefkader wordt afgeleid uit alle ISDE-subsidieaanvragen die in 2023 en 2024 bij RVO zijn ingediend. Tot het kader behoren 142,5 duizend facturen. 

2.2.2 Steekproefontwerp

Uit bovenstaand steekproefkader is een steekproef getrokken volgens een gestratificeerd steekproefontwerp. Per kwartaal is gestratificeerd naar de volgende dimensies:

  • Het vermogen van de warmtepomp (5 kW of minder, 6 tot en met 10 kW, 11 tot en met 20 kW, 21 tot en met 70 kW, 71 kW of meer); 
  • Het type warmtepomp, gesplitst in twee categorieën: 1) grond/water of lucht/water, en 2) water/water; 
  • Gebruik aardgas (ja of nee).

Binnen deze strata zijn facturen aselect geselecteerd, waarbij het aantal facturen evenredig is aan de grootte van het stratum, maar minimaal zes bedraagt. Per kwartaal zijn vierhonderd facturen geselecteerd. Deze facturen zijn vervolgens door RVO geanalyseerd (zie 2.1 Data).

2.3 Weging

De waargenomen prijzen in de factuuranalyse zijn gewogen, waarbij de prijzen worden gecorrigeerd voor over- en onderwaarneming van bepaalde groepen in de steekproef ten opzichte van de doelpopulatie. Bij de weging krijgen facturen een gewicht toegewezen om selectiviteit in de respons te corrigeren. De ophooggewichten tellen hierbij op tot de populatieomvang.

2.4 Betrouwbaarheidsinterval

Het huidige onderzoek betreft een steekproefonderzoek. Zoals in ieder steekproefonderzoek hebben de uitkomsten een onnauwkeurigheidsmarge. Binnen dit onderzoek wordt het 95%-betrouwbaarheidsinterval gerapporteerd. Dit betekent dat de werkelijke waarde met een betrouwbaarheid van 95 procent ligt binnen het gerapporteerde interval. Betrouwbaarheidsintervallen die groter zijn dan 500 euro of meer dan 5 procent van de gemiddelde prijs bedragen, worden niet weergegeven. Ook de bijbehorende gemiddelde prijs wordt niet weergegeven. Het 95%-betrouwbaarheidsinterval wordt na de bijbehorende gemiddelde prijs tussen haakjes weergegeven.

2.5 Inflatiecorrectie

Binnen dit onderzoek worden de prijzen (waar vermeld) gecorrigeerd voor inflatie. Hiervoor wordt gebruik gemaakt van de consumentenprijsindex (CPI). De prijzen zijn gecorrigeerd naar het prijsniveau van het eerste kwartaal van 2021 (prijsindex 2021 kwartaal 1 = 100).

2.6 Afronding

De gemiddelde gewogen prijzen zijn afgerond op honderdtallen om schijnnauwkeurigheid tegen te gaan. De betrouwbaarheidsmarges zijn afgerond op tientallen. Als gevolg van de verschillen in afronding, kan het voorkomen dat het gemiddelde buiten de betrouwbaarheidsmarge valt.

3. Resultaten

3.1 Ongecorrigeerde prijzen van warmtepompen in 2024

In 2024 kostte een kale warmtepomp (niet gecorrigeerd voor inflatie) gemiddeld 4,6 duizend euro (4 620 – 4 660 euro). De prijs van de warmtepomp exclusief installatiekosten lag ruim duizend euro hoger op gemiddeld 5,7 duizend euro (5 670 – 5 710 euro). Deze post betreft ook het toebehoren, zoals aansluitmateriaal en thermostaat, maar niet de inbedrijfstelling en arbeidsloon. Wanneer ook deze installatiekosten worden meegerekend, betaalde de consument in 2024 gemiddeld 6,8 duizend euro (6 750 – 6 810 euro) voor de warmtepomp. De totaalprijs van de factuur betrof gemiddeld 8,9 duizend euro (8 540 – 8 620 euro). Bij de totaalprijs van de factuur worden alle posten meegenomen die gerelateerd zijn aan het verwarmingssysteem. 

3.2 Prijsontwikkeling warmtepompen

Het prijsniveau van warmtepompen, gecorrigeerd voor inflatie, lag in 2024 lager dan in 2023. De kale apparaatprijs bedroeg in het eerste kwartaal van 2023 4,8 duizend euro (4 780 – 4 870 euro) en daalde naar 3,4 duizend euro (3 370 – 3 400 euro) in het laatste kwartaal van 2024. Dit betekent dat de kale apparaatprijs over de periode van twee jaar met 30 procent is afgenomen.

De prijs van de warmtepomp exclusief en inclusief installatie vertoonde eenzelfde ontwikkeling. De prijs van de warmtepomp exclusief installatie bedroeg in het eerste kwartaal van 2023 6,3 duizend euro (6 260 – 6 350 euro) en daalde tegen het laatste kwartaal van 2024 naar 4,3 duizend euro (4 330 – 4 360 euro). Voor de warmtepomp inclusief installatie lag de prijs in het laatste kwartaal van 2024 op 4,8 duizend euro (4.730–4.790 euro), terwijl deze in het eerste kwartaal van 2023 6,8 duizend euro bedroeg. 

Tot slot daalde de totaalprijs van de factuur met 22 procent relatief minder sterk dan de overige posten. Gemiddeld bedroeg de totaalprijs 8,0 duizend euro (7 890 – 8 040 euro) in het eerste kwartaal 2023 en daalde deze tegen het laatste kwartaal van 2024 naar 6,2 (6 150 – 6 250 euro) duizend euro.

3.3 Prijsontwikkeling per type warmtepomp

De kosten van een warmtepomp zijn sterk afhankelijk van het type warmtepomp. In 2024 bedroeg de kale apparaatprijs, gecorrigeerd voor inflatie, van lucht-water warmtepompen gemiddeld 3,8 duizend euro (3 750 – 3 780 euro). De consument betaalde voor het toebehoren en installatie gemiddeld 1,7 duizend euro, waarmee de prijs inclusief installatie uitkwam op gemiddeld 5,5 duizend euro (5 400 – 5 480 euro). De kosten voor een grond-water of water-water warmtepomp, lagen ruim twee keer zo hoog. De kale apparaatprijs van een grond-water of water-water warmtepomp lag in 2024 gemiddeld op 8,9 duizend euro (8 660 – 9 050 euro). De bijkomende kosten voor grond-water of water-water warmtepompen liepen dusdanig uiteen, dat hier geen betrouwbare gemiddelden van konden worden vastgesteld. 

Ten opzichte van 2023 zijn de kosten van een lucht-water warmtepomp gedaald, terwijl de kosten voor een grond-water/water-water warmtepomp zijn gestegen. In 2023 betrof de kale apparaatprijs van een lucht-water warmtepomp 0,2 duizend euro meer dan in 2024. De prijs inclusief installatie lag in 2023 was 0,6 duizend euro hoger dan in 2024. De prijs voor een grond-water/water-water warmtepomp was in 2023 daarentegen gemiddeld 1,1 duizend euro lager dan in 2024. 

 

3.4 Prijsontwikkeling naar vermogensklasse

Naast het type warmtepomp, is de prijs van een warmtepomp sterk afhankelijk van het vermogen van de warmtepomp. Er worden hier drie vermogensklassen onderscheiden, namelijk 1 tot en met 5 kW, 6 tot en met 10 kW en 11 tot en met 20 kW. De kale apparaatprijs van warmtepompen, gecorrigeerd voor inflatie, uit de laagste vermogensklasse (1 tot en met 5 kW) bedroeg in 2024 gemiddeld 3,1 duizend euro (3 130 – 3 150 euro). Warmtepompen uit de middelste vermogensklasse (6 tot en met 10 kW) en de hoogste vermogensklasse (11 tot en met 20 kW) kostten respectievelijk anderhalf en meer dan twee keer zoveel. De middelste vermogensklasse had een gemiddelde kale apparaatprijs van 4,6 duizend euro (4 530 – 4 580 euro). Voor de hoogste vermogensklasse was dit 7,2 duizend euro (7 120 – 7 320 euro). 

Ook de bijkomende kosten van het toebehoren en de installatie namen toe bij hogere vermogensklassen. Zo betaalde de consument in 2024 voor een warmtepomp uit de laagste vermogensklasse nog gemiddeld 1,3 duizend euro voor toebehoren en installatie. De prijs inclusief installatie kwam daarmee uit op gemiddeld 4,4 duizend euro (4 400 – 4 430 euro). Voor warmtepompen uit de middelste vermogensklasse betaalde de consument gemiddeld al 2,2 duizend euro voor toebehoren en installatie. De gemiddelde prijs inclusief installatie betrof 6,8 duizend euro (6 740 – 6 820 euro). Voor warmtepompen uit de hoogste vermogensklasse betaalden consumenten daarentegen 5,4 duizend euro voor installatie en toebehoren. De prijs van deze warmtepompen inclusief installatie bedroeg gemiddeld 12,6 duizend euro (12 360 – 12 750 euro).  Ten opzichte van een jaar eerder zijn de kale apparaatprijzen en de prijzen inclusief installatie gedaald voor de laagste vermogensklassen, maar gestegen voor de hoogste vermogensklasse. Voor de laagste vermogensklasse was in 2023 zowel de kale apparaatprijs als de prijs inclusief installatie gemiddeld 0,2 duizend euro hoger dan in 2024. Voor de middelste vermogensklasse was de kale apparaatprijs 0,3 duizend euro hoger dan in 2024 en de prijs inclusief installatie 1,0 duizend euro hoger. Tot slot, voor de hoogste vermogensklasse was daarentegen de kale apparaatprijs 0,5 duizend euro lager dan in 2024 en de prijs inclusief installatie 1,7 duizend euro lager. 

3.5 Meest voorkomende warmtepompen

In 2024 betaalde de consument voor het model warmtepomp (meldcode1)) waarvoor dat jaar het vaakst een ISDE-subsidie was aangevraagd 3,6 duizend euro (3 620 – 3 640 euro) inclusief installatie. Binnen de top vijf modellen van warmtepompen waarvoor in 2024 een ISDE-subsidie was aangevraagd, liep de prijs op tot 5,7 duizend euro (5 640 – 5 850 euro) voor het op vier na meest aangeschafte model (meldcode positie vijf). Modellen buiten de top vijf (overige meldcodes) waren duurder, met een gemiddelde prijs inclusief installatie van 6,8 duizend euro (6 710 – 6 790 euro). In 2023 vertoonde de top vijf meldcodes niet zo’n duidelijk oplopend patroon. De overige meldcodes kostten in 2023 gemiddeld ook meer dan de top vijf meldcodes, namelijk 7,8 duizend euro (7 740 – 7 810 euro) inclusief installatie.

1) Iedere merk- en productnaam van warmtepompen die zijn goedgekeurd en in aanmerkingen komen voor de ISDE-subsidie heeft een unieke meldcode. Een meldcode correspondeert dus met een specifiek model warmtepomp. In dit rapport worden de vijf meest voorkomende meldcodes (modellen warmtepompen) gedurende de betreffende periode onderscheiden. De overige meldcodes worden samengevoegd in de categorie 'Overige meldcodes'

4. Conclusie

In 2023-2024 vertoonden warmtepompen een sterke prijsdaling. De gemiddelde kale apparaatprijs was in het laatste kwartaal van 2024 met 30 procent gedaald ten opzichte van het eerste kwartaal van 2023. Ook de prijs inclusief installatie daalde in een tijdsbestek van twee jaar met 30 procent. Die daling is echter niet in alle gevallen gelijk: wanneer gekeken wordt naar type warmtepomp en vermogensklasse, ontstaat een genuanceerder beeld. Zo daalde de apparaatprijs van lucht-water warmtepompen in 2024 met 7 procent, terwijl de kosten voor grond-water- en water-waterwarmtepompen juist met 13 procent stegen. Ook naar vermogen zijn verschillen zichtbaar: de laagste en middelste vermogensklassen (1 tot en met 10 kW) lieten een prijsdaling van circa 6 procent zien in 2024, terwijl bij warmtepompen in de hoogste vermogensklasse (11 tot en met 20 kW) de prijzen met 8 procent stegen. De prijs inclusief installatie volgde in grote lijnen ditzelfde patroon. Tot slot is te zien dat warmtepompen waarvoor het vaakst subsidie werd aangevraagd in 2024, gemiddeld goedkoper waren dan andere modellen.