2. Jeugdhulptrajecten

2.1 Daling aantal hulptrajecten in 2024

In 2024 waren ruim 685 duizend jeugdhulptrajecten actief. Dat waren er 17 duizend minder dan in 2023, een daling van 2 procent. 
Het aantal trajecten jeugdhulp door het wijk- of buurtteam nam met ruim 8 procent af, de overige jeugdhulp zonder verblijf nam met 1 procent af en de jeugdhulp met verblijf daalde met bijna 6 procent (figuur 2.1.1). 
Echter, de ervaring uit eerdere jaren leert dat, net als het aantal jongeren, ook het definitieve aantal jeugdhulptrajecten hoger ligt dan bij de voorlopige uitkomsten. Voor 2023 was het verschil tussen het voorlopige en het definitieve aantal jeugdhulptrajecten 5,1 procent. De hier gepresenteerde voorlopige uitkomsten over 2024 zullen bij de definitieve versie naar verwachting dus hoger uitkomen en mogelijk zelfs enkele procenten hoger uitkomen dan in 2023.

In 2024 zijn 308 duizend nieuwe jeugdhulptrajecten gestart. Dat is een daling van bijna 6 procent ten opzichte van 2023. Bijna 45 procent van de trajecten die op enig moment in 2024 actief waren, is ook in dat jaar begonnen. In 2023 was ruim 46 procent van alle trajecten ook in dat jaar begonnen. Bij de vier onderscheiden hulpvormen zonder verblijf, met uitzondering van daghulp, daalde zowel het absolute aantal jeugdhulptrajecten als het aandeel van nieuw gestarte trajecten ten opzichte van het totaal aantal trajecten (figuur 2.1.2).

Het aantal pleegzorgtrajecten nam in 2024 verder af naar minder dan 20 duizend. Er werden ruim 300 minder pleegzorgtrajecten gestart in 2024 dan in 2023. Het aantal trajecten gesloten plaatsing daalde in 2024 met 215 ten opzichte van 2023. 

Bij 27 procent van de nieuw begonnen jeugdhulptrajecten in 2024 was sprake van herhaald beroep (figuur 2.1.4). Dat wil zeggen dat de jongeren die in deze periode een nieuw jeugdhulptraject startten, in de vijf voorafgaande jaren al eerder een jeugdhulptraject hebben gehad dat is afgesloten. Daarbij wordt geen onderscheid gemaakt naar de hulpvorm die eerder is ontvangen.
Het aandeel herhaald beroep van de nieuw begonnen jeugdhulptrajecten zonder verblijf was in 2024 hoger dan in 2023. Bij de jeugdhulptrajecten met verblijf was dit een procentpunt lager.

Bij 3 procent van de 308 duizend trajecten die in 2024 zijn gestart, was sprake van crisis bij aanvang. Dat gold met name bij trajecten jeugdhulp met verblijf. Daarvan is 21 procent gestart met crisis. Bij 30 procent van de nieuw aangevangen trajecten gesloten plaatsing was sprake van crisis. In 2021 was dit 19 procent. Of er sprake is van crisis is gebaseerd op het oordeel van de jeugdhulpprofessional. 

2.2 Meeste jeugdhulp doorverwezen door huisarts

In 2024 werd 35 procent van de jeugdhulptrajecten gestart na verwijzing door een huisarts en 33 procent via een gemeentelijke toegang. Uitgesplitst naar hulpvorm blijkt dat de huisarts 37 procent van de in 2024 nieuw begonnen trajecten jeugdhulp zonder verblijf heeft verwezen (figuur 2.2.1) en 6 procent van de nieuw begonnen trajecten jeugdhulp met verblijf (figuur 2.2.2). 

Vanaf verslagjaar 2021 zijn alle trajecten met de hulpvorm uitgevoerd door het wijk- of buurtteam ondergebracht in de categorie ‘geen verwijzer’. Dit betreft jeugdhulptrajecten waarvoor geen verwijzing nodig is, de zogenaamde vrij toegankelijke jeugdhulp. Wijkhulp is immers per definitie vrij toegankelijk. Wel kan het zo zijn dat bijvoorbeeld de huisarts de jongere of diens ouders heeft geadviseerd om contact op te nemen met het wijkteam, maar dit is formeel gezien geen verwijzing. 

De meeste Jeugdhulp met verblijf wordt doorverwezen via de gemeente (46 procent) en door gecertificeerde Instellingen (36 procent).

2.3 Jeugdhulptrajecten duren meestal korter dan een jaar

Van de trajecten die in 2024 zijn afgesloten, duurde 31 procent korter dan zes maanden en 62 procent duurde korter dan een jaar. 

Het aantal afgesloten trajecten blijft in deze rapportage met voorlopige uitkomsten onvermeld omdat dit cijfer niet betrouwbaar wordt geacht. Bij de volgende uitvraag, over het eerste halfjaar van 2025, zullen namelijk jeugdhulptrajecten ontbreken die in het tweede halfjaar van 2024 zijn aangeleverd zonder einddatum. Het aantal afgesloten trajecten in 2024 zal hierdoor nog toenemen.
De gemiddelde duur en de procentuele verdeling van de reden beëindiging van trajecten waarvan nu al bekend is dat ze afgesloten zijn, wordt wel weergegeven. De definitieve uitkomsten voor deze twee kenmerken zullen naar verwachting niet wezenlijk afwijken van het beeld uit de voorlopige uitkomsten. 

Een in 2024 afgesloten jeugdhulptraject duurde gemiddeld 415 dagen (figuur 2.3.2). Dat is 4 dagen korter dan een gemiddeld afgesloten traject in 2023. Trajecten met de hulpvorm gesloten plaatsing duren met gemiddeld 203 dagen het kortst. Afgesloten pleegzorgtrajecten duurden het langst, gemiddeld 1 409 dagen. In 2023 duurde een gemiddeld pleegzorgtraject nog 31 dagen korter. De grote fluctuatie van de gemiddelde duur van afgesloten pleegzorgtrajecten is te verklaren doordat dit soms zeer langdurige trajecten zijn, waarbij een individueel traject van grote invloed kan zijn op de gemiddelde waarde. 
 
De gemiddelde duur van jeugdhulptrajecten zonder verblijf nam in 2024 ten opzichte van 2023 af met 5 dagen. De gemiddelde duur van wijkhulp daalde met 27 dagen, ambulante trajecten met 10 dagen, daghulp nam met gemiddeld 1 dag af en afgesloten trajecten jeugdhulp in het netwerk van de jongere steeg met gemiddeld 20 dagen. 

2.4 Jeugdhulptraject meestal volgens plan beëindigd

Van alle jeugdhulptrajecten die in 2024 met een bekende reden⁵⁾ werden afgesloten, werd 82 procent beëindigd volgens plan (figuur 2.4.1). Naast beëindiging volgens plan werd 11 procent van de trajecten voortijdig afgesloten in overeenstemming tussen cliënt en aanbieder. De overige werden eenzijdig beëindiging door de jeugdige (3 procent) of door de aanbieder (1 procent) of er was sprake van externe omstandigheden (3 procent).