‘De leukste baan die er is!’, zeggen Mechtild Gabriëls en Kim Offermans. Beide dames werken voor het CBS als parttime interviewer. Zij zijn degenen die bij mensen, die niet via internet of per telefoon mee kunnen doen aan een CBS-enquête, thuis komen. Om nauwkeurige cijfers over de Nederlandse samenleving te kunnen maken, is het namelijk belangrijk dat voldoende personen de enquêtes invullen. Op dit moment werken ongeveer 100 interviewers voor het CBS, maar het statistiekbureau is nog op zoek naar nieuwe medewerkers om het interviewkorps te versterken.
Alle groepen goed vertegenwoordigd
De CBS-interviewers die respondenten aan huis bezoeken, vervullen een heel belangrijke functie. Voor onderzoeken naar bijvoorbeeld de beroepsbevolking of gezondheid trekt het CBS steekproeven uit de Nederlandse bevolking. Het CBS stuurt de mensen die in de steekproef vallen een brief met de vraag of zij via internet de enquête willen invullen. Maar niet iedereen leest of begrijpt de brieven, of heeft tijd om mee te doen. Om representatieve uitkomsten te krijgen, is het belangrijk dat alle groepen uit de samenleving goed vertegenwoordigd zijn. Daarom benadert het CBS mensen die niet reageren opnieuw. Eén van de CBS-interviewers komt dan bij de mensen thuis.
Flexibel en zelfstandig
Mechtild Gabriëls is zo’n CBS-interviewer. Zij oefent dit beroep met veel inzet en groot enthousiasme al meer dan 10 jaar uit. Haar werkgebied ligt in het Groene Hart. Dat strekt zich uit van Nieuw Vennep tot Amsterdam Buitenveldert, en van Uithoorn tot Waddinxveen. Maandelijks rijdt ze met haar auto gemiddeld 1000 kilometers om al haar adressen te bezoeken. ‘Ik heb voor deze baan gekozen om een aantal redenen. Allereerst omdat ik geïnteresseerd ben in mensen. Daarnaast heb ik een brede maatschappelijke interesse. Wat heel fijn is aan deze baan is dat je – binnen de benaderingsstrategie van het CBS – je dagen zelf kunt indelen. Je bent flexibel en zelfstandig, in feite run je je eigen toko. Gelukkig maak je wel deel uit van een team waarop je kunt terugvallen.’
Geen dag hetzelfde
Wat dit werk volgens Gabriëls zo bijzonder maakt, is dat geen dag hetzelfde is. ‘Het ene moment neem je een interview af bij een boer in de schuur met zijn koeien erbij. Dan wordt er opeens een kalf geboren. De boer legt het kalf in de bak met stro en warmtelamp. Daarna gaan we gewoon verder met het interview. Het andere moment zit je in een tuin van een kapitale villa met zwembad of tref je een bodybuilder aan huis, die als bodyguard een bekende Nederlander beschermde. Tijdens het invullen van de vragenlijst ‘Veranderend Nederland’ misten we een paar werkzame jaren. Toen bleek dat hij gedurende die periode in de gevangenis had gezeten. Overigens een alleraardigst persoon.’
Respect voor andere culturen
Met meer dan 10 jaar ervaring is Gabriëls al veel bijzondere situaties tegengekomen. Over welke eigenschappen moet je beschikken om dit werk goed te kunnen doen? ‘Je moet een natuurlijke belangstelling voor mensen hebben. Respect voor mensen met andere culturele achtergronden is eveneens van belang. Afhankelijk van hoelang zij in Nederland zijn, hebben zij soms ook hulp nodig bij het invullen van de vragenlijst vanwege de taal. Daarnaast moet je niet bang zijn, want je moet in weer en wind in je eentje op pad. ’s Winters vaak in het donker en in afgelegen gebieden. Verder moet je fysiek gezond zijn, want soms moet je naar de zesde verdieping van een flat lopen als er geen lift is. Belangrijk is ook dat je handig bent met de computer en telefoon.’
Gedegen training
Doorgaans zijn mensen best bereid mee te doen met CBS-onderzoek. Maar natuurlijk zijn er ook respondenten die overtuigd moeten worden van nut en noodzaak. ‘Dat vergt van de CBS-interviewers vasthoudendheid en overtuigingskracht. Dat is belangrijk, want wij zijn de laatste in de CBS-keten om te zorgen voor respons’, aldus Gabriëls. Maar CBS-interviewers worden niet zo maar op pad gestuurd. Zij krijgen eerst een gedegen training. Dat maakte ook Kim Offermans mee. Zij heeft een MBO-opleiding op het gebied van toerisme gevolgd en werkt nu sinds 1 jaar als interviewer voor het CBS. ‘Ik ben huismoeder en heb een zoontje van 6 jaar. Ik was niet echt op zoek naar een baan. Een CBS-interviewer die bij ons thuis kwam om mijn man en mij te ondervragen voor de Enquête Beroepsbevolking vertelde hoe aantrekkelijk haar baan was. Zij overtuigde mij ervan dat deze baan goed bij mij zou passen. Ik heb dezelfde week nog gesolliciteerd en ben aangenomen.’
Coronaperiode
Ook Offermans vindt haar werk erg leuk. ‘Je bent heel zelfstandig en altijd in contact met mensen. Bij mooi weer doe je het interview vaak in de tuin. Dat voelt niet als werk. Het is geen kantoorbaan van 9 tot 5. Je kunt je tijd zelf indelen.’ Offermans ging in april 2021 op pad, midden in de coronaperiode. ‘Dat was natuurlijk wel even anders dan normaal. Het CBS zag zich dan ook genoodzaakt speciale maatregelen te nemen waardoor de veiligheid van de interviewers en respondenten gewaarborgd kon worden. Daarom worden sommige onderzoeken nu tijdelijk vaker telefonisch afgenomen.’ Als de interviewers bij respondenten thuis langs gaan, houden zij anderhalve meter afstand en dragen zij een mondkapje als de respondent of zijzelf zich daar prettiger bij voelen.
Mensen goed kunnen inschatten
Het werkgebied van Offermans is Arnhem. ‘Dat is de stad en de dorpen er om heen. Ondanks dat ik Arnhem en omgeving goed ken, kom ik als CBS-interviewer op hele bijzondere plekken waar ik nooit eerder was.’ Belangrijk bij dit werk is volgens Offermans dat je mensen goed kunt inschatten. ‘Je moet goed kunnen aanvoelen wie je voor je hebt, maar ik probeer het altijd gezellig te houden. Een lach en spontaniteit doen wonderen. Agressiviteit maak ik nooit mee. Wel komt het voor dat ik een afspraak met mensen heb gemaakt om langs te komen en dat ze toch niet thuis zijn. Dan maak ik een nieuwe afspraak, want je moet doortastend en vasthoudend zijn in deze baan.’