Zwolle winnaar slimste binnenstad door gebruik van smart data

Samenwerking gemeenten en burgers

Nouwens constateert dat er drie belangrijke overeenkomsten zijn tussen steden die succesvol gebruikmaken van smart data voor het verbeteren van hun binnenstad. ‘Ten eerste hebben ze  allemaal op hoog niveau in de stedelijke organisatie een persoon, die dit project trekt. Daarnaast beschikken ze over budget. Ten derde is de manier waarop ze met smart data omgaan al in de organisatie ingebed. De winnaar Zwolle doet het op al deze terreinen erg goed, zonder dat ze er de sticker van Smart City op plakken. Zo werkt Zwolle al veel samen met het onderwijs. Ze organiseren hackatons, waar ze voor winnende studenten een baangarantie in het vooruitzicht stellen. Heel bijzonder!’ Nouwens prijst ook wethouder Brink van Zwolle, die al geruime tijd aan fact based policy doet.

Digiwijsheid van de burger

Nijmegen is een ander mooi voorbeeld van hoe samenwerking tussen de gemeente en de burgers voordelen oplevert. Daarom werd deze stad met de inzending ‘Smart Emissions’ beloond voor Slimste Project 2016. ‘Bij dit project wordt getest of sensordata over geluid en luchtkwaliteit uit een burger-meet-netwerk inzicht oplevert op lokaal en stadsniveau. Deze informatie wordt gebruikt als aanvulling op de beschikbare professionele data van het Landelijk Meetnet Luchtkwaliteit van het RIVM.’ Nouwens noemt het opvallend hoeveel digiwijsheid bij de burgers in een aantal gemeenten aanwezig is. ‘Nijmegen is daar een prima voorbeeld van en speelt heel goed in op zijn digiwijze burgers. Niet alle gemeenten weten hier goed raad mee.’ 

Zwolle winnaar van 'de slimste binnenstad verkiezing'

Investeren in de stad

Smart Data City is een netwerkorganisatie die door inzet van technologiekennis, gebruikerservaring, interactie en verandermanagement investeert in het verbeteren van de stad. In 2015 organiseerde de organisatie de eerste ‘Slimste binnenstad van Nederland’-verkiezing. Die  verkiezing richtte zich toen op binnensteden met het beste plan om nieuwe technologieën en communicatiemiddelen in te zetten voor het veraangenamen van het verblijf in de stad. Winnaar was toen de gemeente Utrecht. 

Smart City Self Assessment

Het doel bij de tweede ‘Slimste binnenstad van Nederland’-verkiezing was hetzelfde, alleen werden de steden nu niet meer beoordeeld op basis van hun ingediende plannen, maar op basis van indicatoren. Nouwens: ‘De initiatieven werden inhoudelijk beoordeeld door specialisten en gejureerd door experts. Dit gebeurde aan de hand van stadsindicatoren. Die sluiten aan op de indicatoren van de WCCD en zijn gebaseerd op cijfers van CBS, RIVM en het Kadaster. Daarnaast moesten de gemeenten een Smart City Self Assessment doen. Daarin worden onder andere vragen gesteld over leiderschap, stakeholderschap, onderzoeksmethoden, volwassenheidsniveau, etc. De uitkomst geeft een beeld van de huidige stand van zaken en van de gewenste situatie binnen enkele jaren.’    

Succesvol

Bij de bestudering van de uitkomsten van het self assessment blijkt volgens Nouwens onder andere dat een deel van de gemeenten aanloopt tegen het inkoopbeleid op innovatiegebied. ‘Dat verloopt via tenders en neemt vaak twee tot drie jaar in beslag. Je kunt je afvragen of er dan nog sprake is van innovatie.’ Een andere hobbel is dat gemeenten vaak over grote hoeveelheden data beschikken, maar dat ze de juiste ICT-infrastructuur missen en ook niet altijd de kennis in huis hebben om de data te analyseren. ‘Het lukt sommige gemeenten niet om dat in hun eentje voor elkaar te krijgen. Aansluiting bij een CBS Urban Data Center kan een goede stimulans zijn om samen hiermee aan de slag te gaan.’

 ‘Nijmegen speelt heel goed in op zijn digiwijze burgers, maar niet alle gemeenten weten hier raad mee’

CBS Urban Data Center

Robert Hermans is programmadirecteur CBS Urban Data Centers. Doel is samenwerking tussen CBS en gemeenten, waarbij de kennis van CBS over onder meer data-infrastructuur, dataverwerking en privacy gecombineerd wordt met de ambities van de gemeenten. ‘Het eerste CBS Urban Data Center is op 22 september jl. in Eindhoven geopend, op 28 november a.s. volgt de gemeente Heerlen. Daarnaast is CBS een samenwerking aan gegaan met de World Council on City Data (WCCD). Een wereldleider op het gebied van gestandaardiseerde stedelijke indicatoren en gespecialiseerd in het certificeren van steden op het gebied van leefbaarheid, duurzaamheid en smart data. Tijdens de ‘Smart Data City-verkiezing van slimste binnenstad’ heeft CBS gemeenten uitgenodigd om te spreken over de mogelijkheid ook in hún stad een CBS Urban Data Center te starten en over de mogelijkheid tot certificering via de samenwerking met WCCD.’

Certificering

Het proces voor certificering van de gemeente Eindhoven is inmiddels gestart. ‘Tijdens de opening van het CBS Urban Data Center/Heerlen op 28 november van dit jaar zal de officiële ondertekening plaatsvinden tussen CBS en de WCCD. Tevens is de planning dat op diezelfde dag Patricia McCarney, de president van de WCCD, het officiële ISO 37120 certificaat overhandigt aan zowel Eindhoven als Heerlen.’ Volgens Hermans is de belangstelling vanuit de gemeenten om een CBS Urban Data Center in hun stad op te richten en aan alle eisen voor certificering te voldoen erg groot. ‘We zijn al door veel gemeenten uitgenodigd hierover te komen praten.’     

Juryvoorzitter Eppo Bruins over ‘Smart Data City-verkiezing slimste binnenstad’

Eppo Bruins is Tweede Kamerlid van de fractie Christen Unie en voorzitter van de jury in het kader van de ‘Smart Data City-verkiezing slimste binnenstad 2016’. Hij kijkt met voldoening terug op de verkiezing. ‘Ik heb met veel waardering geconstateerd dat er groot enthousiasme voor dit onderwerp is bij wethouders en hun medewerkers. En dat is goed, want we zien dat je echt een voortrekker nodig hebt om de slimme binnenstad op de kaart te zetten. Maar het is ook kwetsbaar: wat gebeurt er als die ene persoon weggaat, of wat gebeurt er als dat ene gereserveerde budget op is? Dan blijkt het toch heel lastig om smart city-activiteiten goed te verankeren in het beleid, in de organisatie en in de uitvoering.’