Psychosociale arbeidsbelasting (PSA) werknemers; geslacht en leeftijd
| Geslacht | Leeftijd | Marges | Perioden | Slachtofferschap op werk (tot 2022) Pesten Door klanten (tot 2022) (%) | Slachtofferschap op werk (tot 2022) Pesten Door leidinggevenden of collega's (%) | Slachtofferschap op werk (vanaf 2022) Pesten Door klant, leidinggevende of collega (%) | Slachtofferschap op werk (vanaf 2022) Pesten Door klanten (vanaf 2022) (%) | Slachtofferschap op werk (vanaf 2022) Pesten Door leidinggevenden (%) | Slachtofferschap op werk (vanaf 2022) Pesten Door collega's (%) |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Totaal mannen en vrouwen | 15 tot 75 jaar | Waarde | 2023 | . | . | 5,3 | 1,2 | 1,4 | 2,8 |
| Totaal mannen en vrouwen | 15 tot 75 jaar | Ondergrens 95%-interval | 2023 | . | . | 5,0 | 1,1 | 1,2 | 2,6 |
| Totaal mannen en vrouwen | 15 tot 75 jaar | Bovengrens 95%-interval | 2023 | . | . | 5,6 | 1,3 | 1,5 | 3,1 |
| Totaal mannen en vrouwen | 15 tot 25 jaar | Waarde | 2023 | . | . | 4,4 | 1,8 | 0,7 | 1,7 |
| Totaal mannen en vrouwen | 15 tot 25 jaar | Ondergrens 95%-interval | 2023 | . | . | 3,8 | 1,4 | 0,5 | 1,3 |
| Totaal mannen en vrouwen | 15 tot 25 jaar | Bovengrens 95%-interval | 2023 | . | . | 5,2 | 2,3 | 1,1 | 2,2 |
| Totaal mannen en vrouwen | 25 tot 35 jaar | Waarde | 2023 | . | . | 6,1 | 1,3 | 1,4 | 3,6 |
| Totaal mannen en vrouwen | 25 tot 35 jaar | Ondergrens 95%-interval | 2023 | . | . | 5,4 | 1,0 | 1,1 | 3,1 |
| Totaal mannen en vrouwen | 25 tot 35 jaar | Bovengrens 95%-interval | 2023 | . | . | 6,8 | 1,7 | 1,8 | 4,2 |
| Totaal mannen en vrouwen | 35 tot 45 jaar | Waarde | 2023 | . | . | 6,0 | 1,1 | 1,8 | 3,3 |
| Totaal mannen en vrouwen | 35 tot 45 jaar | Ondergrens 95%-interval | 2023 | . | . | 5,4 | 0,8 | 1,4 | 2,8 |
| Totaal mannen en vrouwen | 35 tot 45 jaar | Bovengrens 95%-interval | 2023 | . | . | 6,8 | 1,4 | 2,2 | 3,8 |
| Totaal mannen en vrouwen | 45 tot 55 jaar | Waarde | 2023 | . | . | 5,5 | 1,1 | 1,7 | 2,9 |
| Totaal mannen en vrouwen | 45 tot 55 jaar | Ondergrens 95%-interval | 2023 | . | . | 4,9 | 0,9 | 1,3 | 2,5 |
| Totaal mannen en vrouwen | 45 tot 55 jaar | Bovengrens 95%-interval | 2023 | . | . | 6,2 | 1,5 | 2,1 | 3,4 |
| Totaal mannen en vrouwen | 55 tot 65 jaar | Waarde | 2023 | . | . | 4,7 | 0,8 | 1,3 | 2,8 |
| Totaal mannen en vrouwen | 55 tot 65 jaar | Ondergrens 95%-interval | 2023 | . | . | 4,2 | 0,6 | 1,0 | 2,4 |
| Totaal mannen en vrouwen | 55 tot 65 jaar | Bovengrens 95%-interval | 2023 | . | . | 5,3 | 1,1 | 1,6 | 3,2 |
| Totaal mannen en vrouwen | 65 tot 75 jaar | Waarde | 2023 | . | . | 2,9 | 0,4 | 0,8 | 1,6 |
| Totaal mannen en vrouwen | 65 tot 75 jaar | Ondergrens 95%-interval | 2023 | . | . | 2,1 | 0,2 | 0,4 | 1,0 |
| Totaal mannen en vrouwen | 65 tot 75 jaar | Bovengrens 95%-interval | 2023 | . | . | 4,1 | 1,0 | 1,7 | 2,5 |
| Mannen | 15 tot 75 jaar | Waarde | 2023 | . | . | 5,1 | 0,9 | 1,4 | 2,8 |
| Mannen | 15 tot 75 jaar | Ondergrens 95%-interval | 2023 | . | . | 4,7 | 0,8 | 1,2 | 2,5 |
| Mannen | 15 tot 75 jaar | Bovengrens 95%-interval | 2023 | . | . | 5,5 | 1,1 | 1,6 | 3,1 |
| Mannen | 15 tot 25 jaar | Waarde | 2023 | . | . | 4,7 | 1,4 | 1,0 | 1,8 |
| Mannen | 15 tot 25 jaar | Ondergrens 95%-interval | 2023 | . | . | 3,7 | 0,9 | 0,7 | 1,3 |
| Mannen | 15 tot 25 jaar | Bovengrens 95%-interval | 2023 | . | . | 5,8 | 2,1 | 1,6 | 2,6 |
| Mannen | 25 tot 35 jaar | Waarde | 2023 | . | . | 5,2 | 0,9 | 1,2 | 3,2 |
| Mannen | 25 tot 35 jaar | Ondergrens 95%-interval | 2023 | . | . | 4,4 | 0,6 | 0,8 | 2,5 |
| Mannen | 25 tot 35 jaar | Bovengrens 95%-interval | 2023 | . | . | 6,2 | 1,4 | 1,7 | 4,0 |
| Mannen | 35 tot 45 jaar | Waarde | 2023 | . | . | 6,1 | 0,8 | 1,8 | 3,4 |
| Mannen | 35 tot 45 jaar | Ondergrens 95%-interval | 2023 | . | . | 5,2 | 0,5 | 1,3 | 2,7 |
| Mannen | 35 tot 45 jaar | Bovengrens 95%-interval | 2023 | . | . | 7,2 | 1,2 | 2,4 | 4,2 |
| Mannen | 45 tot 55 jaar | Waarde | 2023 | . | . | 5,5 | 1,0 | 1,9 | 3,0 |
| Mannen | 45 tot 55 jaar | Ondergrens 95%-interval | 2023 | . | . | 4,7 | 0,7 | 1,4 | 2,4 |
| Mannen | 45 tot 55 jaar | Bovengrens 95%-interval | 2023 | . | . | 6,5 | 1,5 | 2,5 | 3,7 |
| Mannen | 55 tot 65 jaar | Waarde | 2023 | . | . | 4,5 | 0,7 | 1,3 | 2,6 |
| Mannen | 55 tot 65 jaar | Ondergrens 95%-interval | 2023 | . | . | 3,8 | 0,4 | 1,0 | 2,1 |
| Mannen | 55 tot 65 jaar | Bovengrens 95%-interval | 2023 | . | . | 5,3 | 1,1 | 1,8 | 3,3 |
| Mannen | 65 tot 75 jaar | Waarde | 2023 | . | . | 2,8 | 0,5 | 0,7 | 1,6 |
| Mannen | 65 tot 75 jaar | Ondergrens 95%-interval | 2023 | . | . | 1,8 | 0,2 | 0,3 | 0,9 |
| Mannen | 65 tot 75 jaar | Bovengrens 95%-interval | 2023 | . | . | 4,3 | 1,3 | 1,7 | 2,9 |
| Vrouwen | 15 tot 75 jaar | Waarde | 2023 | . | . | 5,5 | 1,5 | 1,3 | 2,9 |
| Vrouwen | 15 tot 75 jaar | Ondergrens 95%-interval | 2023 | . | . | 5,1 | 1,3 | 1,1 | 2,6 |
| Vrouwen | 15 tot 75 jaar | Bovengrens 95%-interval | 2023 | . | . | 5,9 | 1,7 | 1,6 | 3,2 |
| Vrouwen | 15 tot 25 jaar | Waarde | 2023 | . | . | 4,2 | 2,2 | 0,4 | 1,5 |
| Vrouwen | 15 tot 25 jaar | Ondergrens 95%-interval | 2023 | . | . | 3,3 | 1,6 | 0,2 | 1,1 |
| Vrouwen | 15 tot 25 jaar | Bovengrens 95%-interval | 2023 | . | . | 5,2 | 3,0 | 0,8 | 2,3 |
| Vrouwen | 25 tot 35 jaar | Waarde | 2023 | . | . | 6,9 | 1,7 | 1,6 | 3,9 |
| Vrouwen | 25 tot 35 jaar | Ondergrens 95%-interval | 2023 | . | . | 5,9 | 1,2 | 1,1 | 3,2 |
| Vrouwen | 25 tot 35 jaar | Bovengrens 95%-interval | 2023 | . | . | 8,0 | 2,3 | 2,2 | 4,8 |
| Vrouwen | 35 tot 45 jaar | Waarde | 2023 | . | . | 5,9 | 1,4 | 1,8 | 3,2 |
| Vrouwen | 35 tot 45 jaar | Ondergrens 95%-interval | 2023 | . | . | 5,0 | 1,0 | 1,3 | 2,5 |
| Vrouwen | 35 tot 45 jaar | Bovengrens 95%-interval | 2023 | . | . | 7,0 | 2,0 | 2,5 | 4,0 |
| Vrouwen | 45 tot 55 jaar | Waarde | 2023 | . | . | 5,4 | 1,2 | 1,5 | 2,8 |
| Vrouwen | 45 tot 55 jaar | Ondergrens 95%-interval | 2023 | . | . | 4,6 | 0,9 | 1,0 | 2,2 |
| Vrouwen | 45 tot 55 jaar | Bovengrens 95%-interval | 2023 | . | . | 6,4 | 1,7 | 2,1 | 3,6 |
| Vrouwen | 55 tot 65 jaar | Waarde | 2023 | . | . | 5,0 | 1,0 | 1,3 | 2,9 |
| Vrouwen | 55 tot 65 jaar | Ondergrens 95%-interval | 2023 | . | . | 4,3 | 0,7 | 0,9 | 2,3 |
| Vrouwen | 55 tot 65 jaar | Bovengrens 95%-interval | 2023 | . | . | 6,0 | 1,4 | 1,8 | 3,7 |
| Vrouwen | 65 tot 75 jaar | Waarde | 2023 | . | . | 3,1 | 0,4 | 1,0 | 1,4 |
| Vrouwen | 65 tot 75 jaar | Ondergrens 95%-interval | 2023 | . | . | 1,7 | 0,1 | 0,3 | 0,6 |
| Vrouwen | 65 tot 75 jaar | Bovengrens 95%-interval | 2023 | . | . | 5,5 | 1,5 | 3,2 | 3,2 |
| Bron: © CBS, TNO | |||||||||
Tabeltoelichting
Deze tabel bevat gegevens over de psychosociale arbeidsbelasting (PSA) van de Nederlandse werknemer van 15 tot 75 jaar, naar leeftijd en geslacht. In de tabel worden cijfers gepresenteerd over werkdruk, zelfstandigheid in het werk, emotioneel belastend werk, psychische vermoeidheid door het werk en slachtofferschap op het werk.
Vanaf het verslagjaar 2022 verschilt de wijze waarop gegevens voor de NEA zijn verzameld en verwerkt op enkele punten van eerdere verslagjaren. Daardoor zijn de cijfers vanaf 2022 mogelijk niet in alle gevallen vergelijkbaar met de cijfers tot en met 2021. Meer informatie is beschikbaar in de onderzoeksbeschrijving van de NEA 2022 (zie paragraaf 4).
Alle cijfers zijn gebaseerd op tenminste 100 waarnemingen.
Gegevens beschikbaar vanaf: 2014.
Status van de cijfers:
Cijfers in deze tabel zijn definitief.
Wijzigingen per 17 april 2024:
De jaarcijfers over 2023 zijn toegevoegd.
Wijzigingen per 18 april 2023:
De jaarcijfers over 2022 zijn toegevoegd.
In 2022 is een nieuw onderwerp ‘werklocatie bepalen’ toegevoegd in de map ‘Zelfstandigheid in het werk’. Ook is de vraagstelling over slachtofferschap op het werk gewijzigd. Deze cijfers staan in de nieuwe onderwerpenmap “Slachtofferschap op het werk (vanaf 2022)”. Door deze wijzigingen zijn de cijfers over dit onderwerp vanaf 2022 niet vergelijkbaar met de cijfers van eerdere jaren (2014-2021). Cijfers over het oude onderwerp “Slachtofferschap op het werk (tot 2022)” worden vanaf 2022 niet meer aangevuld.
Tot slot zijn in de tabel betrouwbaarheidsintervallen toegevoegd, en is het minimaal aantal waarnemingen voor publicatie gewijzigd van 200 naar 100.
Wijzigingen per 20 april 2021
Er is een verbetering doorgevoerd in de naamgeving van één onderwerp. Dit wordt voortaan aangeduid als ‘Psychische vermoeidheid door het werk’. Tot 2021 werd dit nog aangeduid als ‘Burn-out klachten’.
Wijzigingen per 20 april 2018
De onderliggende coderingen van de in deze tabel gebruikte classificaties zijn aangepast. Deze sluiten nu aan bij de door het CBS vastgelegde standaardcoderingen.
De structuur en de gegevens van de tabel zijn niet aangepast.
Wanneer komen er nieuwe cijfers?
Uiterlijk in mei verschijnen de cijfers over het voorafgaande jaar.
Toelichting onderwerpen
- Slachtofferschap op werk (tot 2022)
- Op het werk persoonlijk te maken hebben gehad met ongewenste seksuele aandacht, intimidatie, lichamelijk geweld of pesten door klanten, leidinggevenden of collega’s.
- Pesten
- Door klanten (tot 2022)
- Enquêtevraag: Kunt u aangeven in welke mate u de afgelopen 12 maanden persoonlijk te maken heeft gehad met pesten door klanten (of patiënten, leerlingen of passagiers, e.d.)?
Antwoordcategorieën:
Nee, nooit.
Ja, een enkele keer.
Ja, vaak.
Ja, zeer vaak.
Cijfer betreft het percentage werknemers met de antwoordcategorieën:
Ja, een enkele keer.
Ja, vaak.
Ja, zeer vaak.
Deze vraag werd van 2014 tot 2022 aan werknemers gesteld. In 2019 is de vragenlijst gewijzigd. Drie vragen over conflicten op het werk zijn niet gesteld. Deze vragen werden in 2014-2018 gesteld voorafgaand aan de vragen over slachtofferschap op het werk. Verschillen in uitkomsten tussen 2019 en 2018 kunnen, geheel of gedeeltelijk, het gevolg zijn van deze wijziging. In 2020 zijn de drie vragen over conflicten weer in de vragenlijst opgenomen.
- Door leidinggevenden of collega's
- Enquêtevraag: Kunt u aangeven in welke mate u de afgelopen 12 maanden persoonlijk te maken heeft gehad met pesten door leidinggevenden of collega's
Antwoordcategorieën:
Nee, nooit.
Ja, een enkele keer.
Ja, vaak.
Ja, zeer vaak.
Cijfer betreft het percentage werknemers met de antwoordcategorieën:
Ja, een enkele keer.
Ja, vaak.
Ja, zeer vaak.
Deze vraag werd van 2014 tot 2022 aan werknemers gesteld. In 2019 is de vragenlijst gewijzigd. Drie vragen over conflicten op het werk zijn niet gesteld. Deze vragen werden in 2014-2018 gesteld voorafgaand aan de vragen over slachtofferschap op het werk. Verschillen in uitkomsten tussen 2019 en 2018 kunnen, geheel of gedeeltelijk, het gevolg zijn van deze wijziging. In 2020 zijn de drie vragen over conflicten weer in de vragenlijst opgenomen.
- Slachtofferschap op werk (vanaf 2022)
- Op het werk persoonlijk te maken hebben gehad met ongewenste seksuele aandacht, intimidatie, lichamelijk geweld of pesten door klanten, leidinggevenden of collega’s.
- Pesten
- Door klant, leidinggevende of collega
- Cijfer betreft het percentage werknemers dat aangeeft in de afgelopen 12 maanden in hun werk een enkele keer of vaker te maken te hebben gehad met pesten.
Deze vraag wordt sinds 2022 aan werknemers gesteld.
- Door klanten (vanaf 2022)
- Cijfer betreft het percentage werknemers dat aangeeft in de afgelopen 12 maanden in hun werk een enkele keer of vaker te maken te hebben gehad met pesten door klanten.
Deze vraag wordt sinds 2022 aan werknemers gesteld.
- Door leidinggevenden
- Cijfer betreft het percentage werknemers dat aangeeft in de afgelopen 12 maanden in hun werk een enkele keer of vaker te maken te hebben gehad met pesten door leidinggevenden.
Deze vraag wordt sinds 2022 aan werknemers gesteld.
- Door collega's
- Cijfer betreft het percentage werknemers dat aangeeft in de afgelopen 12 maanden in hun werk een enkele keer of vaker te maken te hebben gehad met pesten door collega’s.
Deze vraag wordt sinds 2022 aan werknemers gesteld.