In Nederland geboren maar nog geen staatsburger: Staatsburgerschap en onderwijsresultaten van kinderen van immigranten in Nederland

Zoals in veel landen in de wereld hebben kinderen die in Nederland worden geboren geen recht op het staatsburgerschap van hun geboorteland, maar erven ze het staatsburgerschap van hun ouders. Er is weinig bekend over of en hoe dergelijke burgerschapswetten hun rechtspositie en levensloop beïnvloeden. Op basis van administratieve registergegevens worden in dit proefschrift kwantitatieve methoden gebruikt om de patronen van burgerschapsverwerving onder kinderen van immigranten in kaart te brengen en de effecten daarvan op hun onderwijstrajecten en prestaties te analyseren. Er wordt gebruik gemaakt van innovatieve identificatiestrategieën om te bepalen of staatsburgerschap de onderwijsresultaten beïnvloedt, onafhankelijk van de zelfselectie van de ouders voor naturalisatie, waardoor aanvullend bewijs wordt geleverd voor een causale relatie tussen staatsburgerschap en onderwijs. De empirische bevindingen laten zien dat staatsburgerschap positieve en substantiële effecten heeft op het schooltraject van kinderen van immigranten: leerlingen die het Nederlandse staatsburgerschap hebben verworven, presteren niet alleen beter op toetsen aan het einde van de basisschool, maar zijn ook beter toegerust om door te stromen in het voortgezet onderwijs en voortijdig schoolverlaten te voorkomen in vergelijking met hun tegenhangers die geen staatsburger zijn. In tegenstelling tot eerder onderzoek laat dit proefschrift echter zien dat de effecten van burgerschap niet uniform zijn. Het Nederlandse staatsburgerschap is het belangrijkst wanneer het vroeg in het vestigingsproces wordt verworven, wanneer kinderen nog niet naar de basisschool zijn gegaan, en is het meest relevant voor kinderen van wie de ouders een achterstand hebben op de arbeidsmarkt en de woningmarkt. Het bewijs van timing en heterogene effecten voegt nieuwe lagen van complexiteit toe aan de relatie tussen burgerschap en onderwijs, en benadrukt de noodzaak om de relevantie van burgerschap voor kinderen van immigranten te conceptualiseren in de context van hun levensloop en gezinsomgeving.

Labussière, M. (2021). Native born but not yet citizen: Citizenship and education outcomes of the children of immigrants in the Netherlands. Dissertation, Maastricht University, doi:10.26481/dis.20211103ml.