R&D-uitgaven ruim 18 miljard euro in 2020

TU Eindhoven, Center for Quantum Materials and Technology
© Hollandse Hoogte / Bart van Overbeeke Fotografie
Bedrijven, instellingen en het hoger onderwijs gaven in 2020 bijna 18,4 miljard euro uit aan research en development (R&D) met eigen en ingeleend personeel. Dit is een stijging van ruim een half miljard euro ten opzichte van 2019. Noord-Brabant is nog steeds koploper op het gebied van private R&D-uitgaven. Dit blijkt uit nieuwe voorlopige cijfers van het CBS.

Research en development is systematisch verricht creatief werk dat is gericht op het uitbreiden en gebruiken van kennis voor het ontwerpen van nieuwe toepassingen. In fundamenteel onderzoek staat kennisvergroting centraal (‘research’). Bij toegepast onderzoek worden ideeën verder ontwikkeld tot een prototype van nieuwe of sterk verbeterde processen en producten (‘development’).

In 2020 zijn de uitgaven van bedrijven, instellingen en het hoger onderwijs aan R&D, uitgevoerd met eigen en ingeleend personeel, met ruim 3 procent gegroeid. De uitgaven van bedrijven stegen met ruim 4 procent het hardst. Instellingen en het hoger onderwijs gaven ook iets meer uit in 2020. Instellingen spendeerden 1 miljard euro en het hoger onderwijs ruim 4,9 miljard euro. Hoewel de uitgaven zijn toegenomen, bleven de ingezette arbeidsjaren aan R&D met 161,6 duizend vte’s op vrijwel hetzelfde niveau als een jaar eerder. Ook het aantal werkzame personen in R&D bleef gelijk (ruim 226 duizend).

R&D-uitgaven in Nederland
JaarBedrijven (mld euro)Instellingen (mld euro)Hoger Onderwijs (mld euro)
20139,30,84,1
20149,40,94,3
20159,50,94,4
201610,00,94,3
201710,70,94,5
201811,01,04,6
2019**11,81,04,9
2020*12,41,05,0
* voorlopige cijfers ** nader voorlopige cijfers

R&D-intensiteit Nederland in 2020 toegenomen

Door R&D-uitgaven af te zetten tegen het bruto binnenlands product (bbp) kan de R&D-intensiteit worden berekend. Deze kwam in 2020 uit op 2,29 procent, dicht bij het gemiddelde van de Europese Unie. In België ligt de R&D-intensiteit het hoogst. De R&D-intensiteit in Nederland veranderde in de periode 2013-2019 weinig en lag tussen de 2,14 en 2,18 procent. In 2020 kwam dit cijfer wat hoger uit, doordat het bbp met 3,8 procent daalde, terwijl de R&D-uitgaven op peil bleven.

De private R&D-intensiteit, de uitgaven van bedrijven aan R&D als percentage van het bbp, was 1,54 procent. Deze was in Nederland ook jarenlang stabiel, en in 2020 voor het eerst hoger dan 1,5 procent door de toename van R&D-uitgaven van bedrijven en de afname van het bbp.

R&D-intensiteit, 2020*
GEO/TIMEPrivaat (%)Overig (%)
België2,560,96
Zweden2,530,98
Oostenrijk2,230,99
Duitsland2,111,03
Denemarken1,841,19
Finland1,970,97
France1,560,79
Europese Unie1,530,79
Nederland1,540,75
Slovenië1,570,58
Tsjechië1,210,78
Estland0,980,81
Hongarije1,240,38
Portugal0,890,69
Italië0,940,60
Griekenland0,690,80
Spanje0,780,63
Polen0,880,51
Kroatië0,610,66
Ierland0,910,32
Litouwen0,560,61
Luxemburg0,610,52
Slowakije0,500,42
Bulgarije0,580,28
Cyprus0,380,47
Letland0,210,49
Malta0,420,24
Roemenië0,280,19
Bron: CBS, Eurostat
* voorlopige cijfers

Private R&D-uitgaven het hoogst in Noord-Brabant

Over de private R&D-uitgaven per regio is informatie beschikbaar tot en met 2019.

Ruim 33 procent van de private R&D-uitgaven in 2019 kwam voor rekening van bedrijven in Noord-Brabant, 3,9 miljard euro. In de periode 2013-2018 schommelde dit nog rond de 30 procent. In de regio Zuidoost-Noord-Brabant, de regio rond Eindhoven, is de R&D-activiteit van bedrijven het grootst, met bestedingen van 3 miljard euro. In 2013 was dat nog 2 miljard.

Noord-Holland staat in 2019 op de tweede plek, net als in 2018. Meer dan 17 procent van alle bedrijfsuitgaven aan R&D werd gedaan in Noord-Holland. Binnen Noord-Holland is de regio Groot-Amsterdam dominant met 1,5 miljard van de bestede 2 miljard euro.

Zuid-Holland is ook in 2019 goed voor de derde plek met bijna 17 procent van alle private uitgaven aan R&D. De uitgaven in absolute zin zijn in Zuid-Holland redelijk stabiel gebleven, terwijl die van Noord-Holland en heel Nederland zijn gestegen. Groot-Rijnmond en de agglomeratie ’s-Gravenhage zijn samen goed voor bijna de helft van de R&D-activiteiten van bedrijven in Zuid-Holland in de periode 2013-2019.

Deze uitgaven zijn ook af te zetten tegen het bruto regionaal product om de private R&D-intensiteit van de regio te vergelijken. Noord-Brabant kwam in 2019 voor het eerst sinds 2013 boven de 3 procent uit. Overijssel en Gelderland staan op de tweede en derde plek, beiden met ruim 1,3 procent. Utrecht en Limburg zijn met 1,2 procent goed voor de vierde en vijfde plek.

Private R&D-intensiteit naar provincie, 2019*
ProvinciesR&D-intensiteit (%)
Groningen (PV)0,86
Friesland (PV)0,75
Drenthe (PV)0,76
Overijssel (PV)1,35
Flevoland (PV)0,97
Gelderland (PV)1,34
Utrecht (PV)1,20
Noord-Holland (PV)1,15
Zuid-Holland (PV)1,18
Zeeland (PV)0,73
Noord-Brabant (PV)3,18
Limburg (PV)1,20
* voorlopige cijfers

Noord-Brabant in 2019 bovengemiddeld in Europa

In Europa staat Noord-Brabant qua private R&D-intensiteit op de achtste plek van de 198 NUTS 2 regio’s waarvan de private R&D-intensiteit op dit moment bekend is. De private R&D-intensiteit lag in Nederland in 2019 net iets onder het gemiddelde in de EU-27 (1,46 procent en 1,48 procent, respectievelijk).

In Europa zijn de twee meest R&D-intensieve regio’s in de bedrijvensector te vinden in Duitsland, namelijk Stuttgart en Braunschweig. Op de derde plek staat Västsverige in Zweden.

Regio's in de EU met de hoogste private R&D-intensiteiten, 2019*
RegioR&D-intensiteit (%)
Stuttgart (Duitsland)6,90
Braunschweig (Duitsland)5,88
Västsverige (Zweden)4,28
Tübingen (Duitsland)4,24
Steiermark (Oostenrijk)3,89
Karlsruhe (Duitsland)3,63
Oberbayern (Duitsland)3,36
Noord-Brabant (Nederland)3,18
Oberösterreich (Oostenrijk)3,15
Rheinhessen-Pfalz (Duitsland)3,15
Hovedstaden (Denemarken)3,09
Kärnten (Oostenrijk)2,92
Région wallonne (België)2,86
Mittelfranken (Duitsland)2,80
Darmstadt (Duitsland)2,67
Bron: CBS, Eurostat
* voorlopige cijfers