Nederland teelt minder eiwitgewassen

Man tilt krat met sojabonen van veld
© Hollandse Hoogte / Herman Engbers
De teelt van eiwitgewassen zoals luzerne, veldbonen en sojabonen is in 2020 afgenomen. Het areaal kromp met 3 procent vergeleken met een jaar eerder. De daling wordt voornamelijk veroorzaakt doordat er minder soja wordt geteeld. Dit jaar wordt op 132 hectare soja verbouwd tegen 476 hectare vorig jaar, een daling van 73 procent. Dit blijkt uit de landbouwtelling van het CBS. Om de doelstelling van de Green Deal voor sojateelt te behalen moet er in ons land op 10 duizend hectare soja verbouwd worden.

In Nederland wordt er op 9,1 duizend hectare aan eiwithoudende gewassen geteeld. Ze worden geteeld voor menselijke consumptie, als diervoeder of als groenbemester. Deze gewassen staan volop in de belangstelling vanwege de rol die ze vervullen in de voedseltransitie (meer plantaardige eiwitten in het voedselpakket) en de kringlooplandbouw (eiwit van eigen bodem voor krachtvoer).

Sojabonen en lupinebonen worden in Nederland vooral geteeld voor menselijke consumptie, bijvoorbeeld als grondstof voor vleesvervangers. Veldbonen en voedererwten worden geteeld als voedergewassen.

Areaal eiwitrijke akkerbouwgewassen
JaartalLuzerne (ha)Veldbonen (ha)Voedererwten (ha)Sojabonen (ha)Niet-bittere lupinen (ha)
20106422,43346,47493,190,0548,49
20116388,48305,78157,446,6630,13
20125908,43331,54141,3311,1863,44
20135484,63228,29230,9733,3066,92
20145256,53279,58189,41110,15101,60
20157782,07360,43272,94193,5478,20
20168356,15427,08201,00140,2935,18
20177494,67572,94263,06446,8750,87
20187559,31704,90257,24540,8456,05
20197619,53949,34312,74475,6257,58
2020*7510,731091,78276,99132,38100,22
*Voorlopige cijfers

Areaal eiwitgewassen bestaat vooral uit luzerne

Gewassen als luzerne, sojabonen, (niet-bittere) lupinen, veldbonen en voedererwten nemen ongeveer 0,5 procent van het totale Nederlandse landbouwareaal in beslag. Van de eiwitgewassen is vooral luzerne belangrijk. In 2020 beslaat het areaal 7,5 duizend hectare, 1 procent minder dan een jaar eerder. Van de luzerneteelt is 11 procent van het areaal biologisch.

Luzerne wordt dit jaar door 1 165 landbouwbedrijven geteeld, 55 bedrijven meer dan het jaar ervoor (+5 procent). Het wordt gebruikt als veevoer en als groenbemester.

Meer veldbonen en lupinen geteeld

Groei was er wel in de arealen veldbonen en lupine. De oppervlakte veldbonen groeide in 2020 met 143 hectare naar 1 092 hectare, een toename van 15 procent. Het areaal niet-bittere lupine groeide van 58 hectare in 2019 naar 100 hectare dit jaar (+72 procent). De helft van dit areaal wordt biologisch beteeld.

Areaal sojabonen EU-lidstaten neemt af

Niet alleen in Nederland is een daling te zien van het areaal sojabonen, ook in de Europese Unie als geheel tekent zich er een daling af. In 2019 bedroeg het areaal sojabonen in de EU 896 duizend hectare, 6,2 procent minder dan een jaar eerder. Er is voor het tweede jaar op rij sprake van een daling. Vooral in de landen Italië en Roemenië liet het areaal soja met een daling van respectievelijk 19 en 14 procent een afname zien.

De EU streeft ernaar de afhankelijkheid van ingevoerde soja te verkleinen door onder andere zelf meer sojabonen te gaan verbouwen. Het zijn vooral de EU-landen Italië, Frankrijk en Roemenië waar met een oppervlakte van achtereenvolgens 273, 164 en 145 duizend hectare soja wordt geteeld.

De grootste arealen sojabonen waren in 2019 te vinden in Brazilië met 35 miljoen hectare, de Verenigde Staten (31 miljoen hectare) en Argentinië (18 miljoen hectare).

Areaal sojabonen, EU-28
JaartalAreaal (1 000 ha)
2010438
2011457
2012444
2013478
2014581
2015893
2016832
2017962
2018955
2019896
Bron: Eurostat