Minder zorgen over continuïteit bedrijf bij ondernemers

© Hollandse Hoogte / Laurens van Putten
In vrijwel alle branches van het niet-financiële bedrijfsleven is het aantal ondernemers dat denkt in de huidige economische situatie minstens nog een jaar te bestaan in mei sterk toegenomen ten opzichte van de meting van april. De werkwijze instellen op de 1,5 metereconomie en kostenreductie zijn de belangrijkste maatregelen die bedrijven zelf hebben getroffen om het hoofd te bieden aan de effecten van de economische teruggang door de coronacrisis. Dit meldt het CBS op basis van onderzoek naar de verwachte gevolgen van de coronacrisis, dat begin mei onder bedrijven werd gehouden.

Het toegenomen vertrouwen in het voortbestaan van het eigen bedrijf tijdens de coronacrisis is vooral zichtbaar in de afname van het aantal bedrijven dat in april nog dacht de continuïteit niet langer dan een half jaar te kunnen handhaven onder de toen geldende omstandigheden. Versoepeling van de coronamaatregelen speelt in dit verband waarschijnlijk een belangrijke rol. Op 6 mei zijn verdere versoepelingen aangekondigd, op dat moment had al bijna 60 procent van de deelnemers aan de enquête gerespondeerd.

In de detailhandel nam het aantal bedrijven dat in mei verwachtte nog minstens een jaar te bestaan het sterkst toe vergeleken met april. Toen dacht 9 procent het minstens nog een jaar te kunnen volhouden, in mei was dit aantal toegenomen tot 65 procent. In de IT-dienstverlening (+48 procentpunt) en bij schoonmaakbedrijven e.d. (+46 procentpunt) hadden in mei ook veel meer ondernemers vertrouwen in hun voortbestaan dan in april. In de luchtvaart (2 procent), bij bedrijven in kansspelen en loterijen (6 procent) en in de reisbranche (10 procent) was in mei het vertrouwen in een voortbestaan van minstens een jaar het laagst.

Voortbestaan bedrijf bij aanhoudende coronacrisis
BedrijfstakMaandMaximaal 12 maanden (% ondernemers)12 maanden of langer (% ondernemers)Dat is niet te zeggen (% ondernemers)
Detailhandelmei13,065,221,8
Detailhandelapril39,79,450,9
Autohandel en -reparatiemei35,343,421,3
Autohandel en -reparatieapril75,75,019,4
Industriemei23,446,929,7
Industrieapril53,99,936,2
Verhuur en handel van
onroerend goed
mei9,575,415,0
Verhuur en handel van
onroerend goed
april25,739,734,6
Zakelijke dienstverleningmei28,541,430,1
Zakelijke dienstverleningapril60,99,130,0
Vervoer en opslagmei19,545,634,9
Vervoer en opslagapril44,418,237,4
Cultuur, sport en recreatiemei51,723,824,5
Cultuur, sport en recreatieapril71,44,324,3
Horecamei53,221,625,2
Horecaapril75,35,019,6

Belangrijkste maatregelen

Instellen op de 1,5 meter economie en kostenreductie werden in mei door de meeste ondernemers genoemd als belangrijkste maatregelen die ze zelf namen om de effecten van de economische neergang door de coronacrisis te beperken. Van alle branches werd in de telecommunicatiebranche het instellen op de 1,5 metereconomie met ruim 84 procent relatief het meest genoemd. In de reisbranche (62 procent) en luchtvaartbranche (50 procent) werd kostenreductie het vaakst als belangrijkste maatregel genoemd. Innovatie en ontwikkeling van nieuwe producten en diensten werden veel genoemd in onder meer de luchtvaartbranche (46 procent), bij bibliotheken en musea (22 procent), in de kunst (20 procent) en bij de IT en informatiediensten (17 procent).

Getroffen maatregelen coronacrisis, mei 2020
BedrijfstakkenBedrijf en werkwijzen instellen op 1,5 metereconomie (% ondernemers)Scherpere prijsconcurrentie / meer intensieve marketing (% ondernemers)Kostenreductie (% ondernemers)Product/dienst aanpassen (bijv. kwaliteit, levering) (% ondernemers)Innovatie/ontwikkeling van nieuwe producten/diensten/processen (% ondernemers)Andere markten/doelgroepen bedienen (% ondernemers)Geen; ons bedrijf vindt dit nu (nog) niet nodig (% ondernemers)
Industrie48,83,827,73,96,74,25,0
Autohandel en -reparatie46,36,436,52,44,61,91,8
Detailhandel (niet in auto's)59,52,220,57,83,01,05,9
Vervoer en opslag38,11,133,76,97,24,19,0
Horeca44,72,928,411,37,53,61,7
Verhuur en handel van
onroerend goed
51,12,213,113,69,30,010,8
Zakelijke dienstverlening38,13,328,16,712,13,48,3
Cultuur, sport en recreatie43,70,133,95,912,31,03,1

Minder zzp'ers en uitzendkrachten in veel branches

Ondernemers uit veel branches noemden in het mei-onderzoek als kenmerkend voor de inzet van personeel tijdens de coronacrisis, dat minder zzp’ers en uitzendkrachten worden ingezet. Tevens werd aanvraag van arbeidsverkorting en of de NOW-regeling voor het eigen personeel in veel branches genoemd. Relatief weinig kwam het beëindigen van arbeidscontracten van het eigen personeel aan de orde. Bibliotheken en musea scoorden relatief hoog bij het verminderen van het aantal zzp’ers en uitzendkrachten (43 procent). Dit gold ook voor schoonmaakbedrijven en bedrijven in vervoer over land (beiden 37 procent) en radio- en televisieomroepen (36 procent). Aanvraag van arbeidstijdverkorting en NOW-regeling kwam naar verhouding het meest voor in de luchtvaart (50 procent van de bedrijven) en de horeca (48 procent). 

Gevolgen inzet personeel door coronacrisis, mei 2020
Bedrijfstakken/branches (SBI 2008)Minder inzet van zzp'ers en uitzendkrachten door minder activiteiten (% ondernemers)Meer inzet van zzp'ers en uitzendkrachten (ter vervanging zieke werknemers) (% ondernemers)Meerderheid van, of al het personeel werkt thuis (% ondernemers)Meerderheid van personeel kan niet thuiswerken door aard werkzaamheden (% ondernemers)Voor een deel van of al het personeel is NOW / werktijdverkorting aangevraagd (% ondernemers)Voor een deel van, of al het personeel is de arbeidsovereenkomst beëindigd (% ondernemers)Geen andere situatie dan in andere tijden (% ondernemers)
Industrie24,92,916,233,216,10,46,2
Autohandel en -reparatie15,30,010,334,530,52,47,0
Detailhandel (niet in auto's)11,89,85,735,914,52,420,0
Vervoer en opslag26,85,110,828,921,80,56,0
Horeca15,60,13,028,048,42,82,0
Verhuur en handel van
onroerend goed
14,70,054,411,15,40,613,7
Zakelijke dienstverlening23,50,436,915,117,41,94,7
Cultuur, sport en recreatie29,60,014,417,735,31,51,5