Cao-lonen, indexcijfers (reeks 2020=100)

Wat behelst het onderzoek

Doel

Kwantificering van de ontwikkeling van de cao-lonen, de contractuele loonkosten en de contractuele arbeidsduur van werknemers in Nederland die onder een cao vallen.

Doelpopulatie

Werknemers in Nederland die onder collectieve arbeidsovereenkomsten (cao’s) vallen.

Statistische eenheid

Cao-lonen van werknemers in Nederland.

Aanvang onderzoek

De huidige reeks 2020=100 begint in 2020, maar de statistiek Indexcijfers van cao-lonen wordt al vanaf 1926 gepubliceerd. Sinds de reeks 1980=100 vindt om de tien jaar een basisverlegging plaats. Tot eind vorige eeuw werd de statistiek aangeduid met Indexcijfers van regelingslonen.

Frequentie

Maandelijks.

Publicatiestrategie

De uitkomsten worden gepubliceerd in de vorm van indexcijfers, waarbij 2020 op 100 is gesteld.

De maandcijfers worden binnen één week na de desbetreffende kalendermaand gepubliceerd. Dit is het zogenoemde eerstgepubliceerde cijfer. Daarna wordt iedere maand het indexcijfer herzien aan de hand van nieuw afgesloten cao’s. De voorlopige cijfers zijn met een sterretje * gekenmerkt. De indexcijfers worden in het tweede kwartaal na het verslagjaar definitief gemaakt, hierbij worden alle cao’s in de berekening gebruikt die zijn afgesloten. Van de overige, niet-afgesloten cao’s, wordt aangenomen dat de cao-lonen niet wijzigen voor dat verslagjaar.

Naast maandcijfers zijn er ook kwartaalcijfers en jaarcijfers, berekend als het gemiddelde van het desbetreffende kwartaal of jaar. Behalve indexcijfers worden ook de procentuele mutaties t.o.v. een jaar eerder gepubliceerd.

Uitkomsten over de contractuele loonkosten en het percentage afgesloten cao’s worden minder gedetailleerd gepubliceerd dan de uitkomsten over de cao-lonen en de contractuele arbeidsduur.

Hoe wordt het uitgevoerd

Soort onderzoek

Steekproef.

Waarnemingsmethode

Het verzamelen van loon- en arbeidsduurgegevens zoals die staan vermeld in de te volgen collectieve arbeidsovereenkomsten (cao’s) bij berichtgevers.

De indexcijfers contractuele loonkosten zijn gebaseerd op de cao-loonbedragen vermeerderd met de wettelijke en contractuele werkgeverspremies voor pensioen, vut, werkloosheid, ziektekosten, arbeidsongeschiktheid en sociale fondsen.

Een meer uitgebreide beschrijving van de statistiek is gemaakt bij de reeksen met basisjaar 2000=100: methodebeschrijving van de reeks 2000=100 en de berekeningswijze van de contractuele loonkosten 2000=100.

Berichtgevers

Bedrijven, instellingen alsmede werkgeversorganisaties en werknemersorganisaties betrokken bij het afsluiten van cao’s.

Steekproefomvang

Nederland telt ongeveer 800 cao’s, waarvan er 600 betrekking hebben op minstens honderd werknemers. In de statistiek Indexcijfers van cao-lonen zijn 208 cao’s opgenomen. Dat zijn in beginsel alle grotere cao’s (vanaf 2 500 werknemers) en een steekproef van kleinere cao’s. Op deze manier is ongeveer 95 procent van alle cao-werknemers direct in de uitkomsten vertegenwoordigd.

Controle- en correctiemethoden

Gegevens over nieuw-afgesloten cao’s worden zoveel mogelijk vanuit verschillende informatiebronnen bekeken en met elkaar vergeleken. De gegevens uit definitieve onderhandelingsakkoorden worden later gecontroleerd aan de hand van de definitieve cao-teksten.

Weging

De per cao gemeten loonontwikkelingen worden samengevoegd en gewogen met behulp van loonsommen. Hierin zijn ook werknemers meegenomen die geen voltijdbaan hebben én werknemers die niet onder een cao vallen. Voor deeltijdwerknemers gelden in het algemeen dezelfde arbeidsvoorwaarden als voor voltijdwerknemers, maar dan naar rato van de arbeidsduur. Drie kwart van de werknemers valt onder een cao.

Wat is de kwaliteit van de uitkomsten

Nauwkeurigheid

Als een indexcijfer gepubliceerd wordt, zijn daarin alle cao's verwerkt waarvan de cijfers bekend zijn. Cao’s waarvan de looptijd verstreken is, en waarvoor nog geen nieuwe cao is overeengekomen, tellen niet mee vanaf de maand dat de nieuwe cao had moeten ingaan. Ook voorlopige onderhandelingsakkoorden tellen niet mee. Uit het percentage afgesloten cao's blijkt op hoeveel procent van de cao's de uitkomsten berusten. Cao's kunnen ook met terugwerkende kracht worden afgesloten. Elke erop volgende maand worden daarom de indexcijfers opnieuw samengesteld en gepubliceerd.

Volgtijdelijke vergelijkbaarheid

De uitkomsten van de reeks 2020=100 vormen een volgtijdelijk vergelijkbare reeks.

Beschrijving kwaliteitsstrategie

Maandelijks wordt nagegaan of nieuwe informatie over cao’s of contractuele loonkosten beschikbaar is. Verder worden eens in de tien jaar de basisgegevens voor de reeksen met cao-gegevens opnieuw vastgesteld.