Verdiensten aan export naar Rusland bijna gehalveerd

© Hollandse Hoogte / Roger Dohmen Fotografie
In 2022 daalden de Nederlandse exportverdiensten aan Rusland na de inval in Oekraïne eind februari 2022 ten opzichte van 2021. Nederland verdiende in 2022 1,7 miljard euro aan de export van goederen en diensten naar Rusland, 0,4 procent van het Nederlandse bruto binnenlands product (bbp). In 2021 was dit nog 0,7 procent van het bbp. Deze export was in 2022 goed voor 14,9 duizend Nederlandse voltijdbanen, in 2021 waren dit nog 24 duizend banen. Dit meldt het CBS op basis van nieuwe cijfers.

In 2022 waren de exportverdiensten naar Rusland 42 procent lager dan in 2021, respectievelijk 1,7 miljard euro en 2,9 miljard euro. Vanwege de oorlog in Oekraïne mogen er geen machines en technologieën meer naar Rusland geëxporteerd worden, maar ook geen luxegoederen zoals auto's, jachten, juwelen of kleding. De opbrengsten uit diensten daalden met 48 procent. Ook namen de verdiensten aan Nederlandse goederenexport met ongeveer 42 procent af, en die aan wederuitvoer met 30 procent.

Verdiensten aan export naar Rusland
JaarNederlandse makelij (mld euro)Wederuitvoer (mld euro)Diensten (mld euro)
20151,2080,2261,413
20161,1700,2821,008
20171,3670,3481,264
20181,3720,3691,105
20191,6610,4041,253
20201,5670,3540,934
20211,7240,3570,865
2022*1,0040,2510,449
*voorlopige cijfers

Grootste afname bij wegvoertuigen en machines

Meer dan de helft van de exportverdiensten aan Rusland kan worden toegeschreven aan Nederlandse producten, waarbij machines en onderdelen, sierteelt en geneesmiddelen de belangrijkste productcategorieën vormen. Ten opzichte van 2021 waren de dalingen het grootst bij de export van voertuigen voor wegvervoer, machines en onderdelen, geneesmiddelen en sierteelt. Andere grote dalers zijn hoogwaardige kunststoffen, schepen en boten, en metaalafval.

Ruim een kwart van de exportverdiensten aan Rusland komt voort uit de dienstenexport, voornamelijk zakelijke diensten, vergoedingen voor intellectueel eigendom en bouwdiensten.

Ook de verdiensten aan de export van al deze diensten en van onderhouds- en reparatiediensten daalden sterk in 2022.

Verdiensten aan de export van Nederlandse makelij naar Rusland, 2022*, top-10 dalers
ProductVerandering (mln euro verandering t.o.v. een jaar eerder)
Voertuigen voor wegvervoer-137,4
Machines en onderdelen-91,6
Geneesmiddelen-73,3
Sierteelt-46,7
Hoogwaardige kunststoffen-35,0
Schepen en boten-32,5
Metaalafval-28,2
Kantoor- en automatische
gegevensverwerkende machines
-26,2
Papier en karton-23,9
Toestellen voor telecommunicatie,
delen en onderdelen
-20,3
*voorlopige cijfers

Exportverdiensten naar Kazachstan gestegen

Terwijl de exportverdiensten naar Rusland in 2022 daalden, vertonen de cijfers van landen in de Euraziatische Economische Unie die met Rusland verbonden zijn een tegenovergestelde trend. In 2022 namen de exportverdiensten aan alle andere landen in de Euraziatische Economische Unie toe. Belarus vormt hierop een uitzondering, omdat er tegen dat land, net zoals Rusland, sancties getroffen zijn. In 2022 daalden de exportverdiensten aan Belarus met bijna 13 procent ten opzichte van een jaar eerder.

Van alle landen in de Euraziatische Economische Unie verdient Nederland het meest aan de export naar Kazachstan, met een totaal van 329 miljoen euro in 2022. Dit is een groei van bijna 49 procent vergeleken met 2021, door een sterke stijging in de export van Nederlandse producten en wederuitvoer.

Ook de exportverdiensten naar Armenië zijn toegenomen, met een groei van 70 procent (+20 miljoen euro), evenals die aan Kirgizië (+17 miljoen euro), die bijna verdrievoudigden in 2022. Ook aan de export naar Turkije en Georgië, beiden geen lid van de Euraziatische Economische Unie, is Nederland in 2022 meer gaan verdienen. In 2022 bedroegen de Nederlandse verdiensten uit de export naar Turkije 3,5 miljard euro, een stijging ten opzichte van de 2,8 miljard euro in 2021. Aan de export naar Georgië verdiende Nederland in 2022 95 miljoen euro, terwijl dit in 2021 nog 75 miljoen euro was.

Verdiensten aan de export naar EEU-landen
LandJaarNederlandse makelij (mln euro)Wederuitvoer (mln euro)Diensten (mln euro)
Kazachstan2022*194,051,882,8
Kazachstan2021114,122,883,9
Belarus2022*59,39,615,1
Belarus202168,111,916,4
Oezbekistan2022*54,38,66,6
Oezbekistan202153,45,43,5
Armenië2022*30,35,912,6
Armenië202118,32,47,9
Kirgizië2022*20,42,11,9
Kirgizië20216,11,00,7
*voorlopige cijfers