Meeste online platformen transparant over verzamelen gebruikersgegevens

© Hollandse Hoogte / Jordi Huisman
Ruim twee derde van de Nederlandse online platformen verzamelde in 2022 gegevens van gebruikers van het platform. Bij 82 procent van deze online platformen kunnen gebruikers op de website vinden welke gegevens het platform van hen verzamelt. Dit blijkt uit de nieuwe Monitor online platformen 2022 van het CBS.
Online platformen zijn websites of apps die bemiddelen tussen afnemers en aanbieders van goederen, diensten of informatie. De meeste platformen richten zich op bedrijven en huishoudens (of zzp’ers), een kwart van de platformen heeft alleen huishoudens als gebruikers. Sinds 2019 doet het CBS (experimenteel) onderzoek naar online platformen. De platformen die meedoen aan dit onderzoek worden gevonden door een analyse van websites.

Meeste platformen melden verzamelen gebruikersgegevens op website

Ruim twee derde van de online platformen verzamelde in 2022 gegevens van de gebruikers van het platform. Bij 82 procent van de online platformen die gebruikersgegevens verzamelen is op de website terug te vinden welke gegevens precies worden verzameld. Bij 12 procent van de platformen wordt gedeeltelijk vermeld om welke gegevens het gaat. 7 procent van de platformen vermeldt helemaal niet welke gegevens worden verzameld.
Vermelding verzameling gebruikersgegevens op website online platform, 2022
 Platformen (%)
Ja81,5
Gedeeltelijk11,8
Nee6,7

Beslisregels algoritmen niet altijd terug te vinden

Bijna 1 op de 3 online platformen in Nederland gebruikte in 2022 algoritmen. Een algoritme is een set (beslis)regels die wordt gebruikt om processen automatisch te laten verlopen. 68 procent van de platformen gebruikten algoritmen om gebruikers van het platform te koppelen, de zogenaamde matching. Voor de gebruikers van het platform is niet altijd duidelijk hoe dit werkt en hoe deze matching gedaan wordt. 45 procent van de platformen geeft aan dat op de website is te vinden uit welke beslisregels het algoritme bestaat, 55 procent doet dat niet.

Een kwart van de platformen gebruikt algoritmen ook voor het selecteren van advertenties voor bepaalde doelgroepen. Bij 41 procent van de platformen is op de website duidelijk vermeld welke beslisregels worden gebruikt om advertenties te tonen aan een bepaalde gebruiker.

Vermelding beslisregels algoritmen op website online platformen, 2022
 Platformen (%) (% van platformen)
Regels voor koppelen gebruikers vermeld45,2
Regels voor gericht adverteren vermeld40,8

Meeste platformen vermelden betaling voor hogere positie in zoekresultaat

Bij online platformen krijgt een gebruiker vaak zoekresultaten te zien met verschillende aanbieders of producten waaruit gekozen kan worden. Bij 16 procent van de platformen die werken met zoekresultaten kunnen aanbieders tegen betaling hoger in de zoekresultaten komen. Bij de overige 84 procent is dat niet mogelijk. Wanneer aanbieders betaald hebben om hoger in de zoekresultaten te komen, is dit in 72 procent van de gevallen wel zichtbaar voor de gebruiker.

Vermelding betaling voor hogere positie in zoekresultaten op website online platformen, 2022
 Platformen (%)
Wel vermeld72
Niet vermeld28

Bijna 9 op de 10 platformen controleren echtheid van reviews

87 procent van de platformen controleert de echtheid van de reviews en ratings van producten of aanbieders op hun site. 39 procent van de platformen controleert dit zelf, een kleiner deel (11 procent) laat de reviews door een externe partij controleren. Bij 37 procent van de platformen kunnen gebruikers alleen een review of rating plaatsen na uitnodiging door het platform, bijvoorbeeld na aankoop van een product.

Controle op echtheid reviews door online platformen, 2022
 Platformen (%)
Controle door platform39,4
Controle door externe partij11,1
Reviews alleen mogelijk na uitnodiging platform36,8
Geen controle12,7