Online omzet detailhandel stijgt met bijna 86 procent

© Hollandse Hoogte / Peter Hilz
De detailhandel begon 2021 met een recordgroei van de internetverkopen van bijna 86 procent in het eerste kwartaal ten opzichte van een jaar eerder. De totale omzet van de detailhandel daalde daarentegen met bijna 1 procent. Binnen de foodsector nam de omzet wel toe, maar de non-foodsector kampte met een forse omzetdaling. Over de omzet in het tweede kwartaal waren de detailhandelaren per saldo optimistisch. Dit meldt het CBS op basis van nieuwe kwartaalcijfers over de detailhandel.

De omzetdaling van de detailhandel in het eerste kwartaal van 2021 was de eerste afname na 2013. In het derde kwartaal van 2020 piekte de omzetgroei nog. Ook het volume (de omzet na correctie voor prijsveranderingen) nam af, met 2,5 procent. Deze daling is groter dan de omzetdaling, dit betekent dat de prijzen in het eerste kwartaal hoger waren dan een jaar eerder.

Omzet detailhandel (koopdaggecorrigeerd)
JaarKwartaalOmzet (% verandering t.o.v. een jaar eerder)Volume (% verandering t.o.v. een jaar eerder)
20131e kwartaal-3,7-5,0
20132e kwartaal-1,5-3,0
20133e kwartaal-2,3-3,5
20134e kwartaal-1,0-1,2
20141e kwartaal1,51,7
20142e kwartaal0,91,7
20143e kwartaal0,41,5
20144e kwartaal2,22,8
20151e kwartaal1,73,1
20152e kwartaal2,42,9
20153e kwartaal3,02,6
20154e kwartaal2,11,6
20161e kwartaal1,70,6
20162e kwartaal1,91,0
20163e kwartaal1,81,3
20164e kwartaal4,13,5
20171e kwartaal4,23,2
20172e kwartaal4,23,9
20173e kwartaal4,93,9
20174e kwartaal3,62,6
20181e kwartaal2,82,4
20182e kwartaal4,13,9
20183e kwartaal3,12,9
20184e kwartaal3,42,5
20191e kwartaal3,22,4
20192e kwartaal2,52,3
20193e kwartaal3,41,9
20194e kwartaal3,82,7
20201e kwartaal3,92,4
20202e kwartaal6,03,7
20203e kwartaal8,97,0
20204e kwartaal4,32,5
20211e kwartaal-0,8-2,5

Forse omzetdaling non-foodsector

De omzetdaling van de detailhandel in het eerste kwartaal valt toe te schrijven aan de non-foodsector. Daar daalde de omzet met meer dan 22 procent ten opzichte van een jaar eerder, het volume daalde met ruim 24 procent. Vanaf 15 december 2020 sloten veel non-foodwinkels de deuren of was winkelbezoek alleen toegestaan voor het afhalen van bestellingen vanwege de tweede lockdown. Per 3 maart 2021 golden voorzichtige versoepelingen en kon er worden gewinkeld op afspraak met een maximum aantal klanten per winkel.

De omzet van kledingwinkels en winkels in schoenen en lederwaren daalde net als voorgaand kwartaal, met respectievelijk bijna 34 en 28,5 procent. Bij winkels in schoenen en lederwaren daalden de prijzen, waardoor de omzet harder daalde dan het volume. De omzet van winkels in consumentenelektronica nam met bijna een kwart af en onder andere door een omzetdaling bij de bouwmarkten kampten ook winkels in doe-het-zelfartikelen, keukens en vloeren met een dalende omzet. In eerdere kwartalen groeide de omzet van deze sectoren nog. Enkel de drogisterijen behaalden een omzetgroei (+1,4 procent) ten opzichte van een jaar eerder.
Omzet detailhandel (koopdaggecorrigeerd), 1e kwartaal 2021*
SectorOmzet (% verandering t.o.v. een jaar eerder)Volume (% verandering t.o.v. een jaar eerder)
Detailhandel-0,8-2,5
Winkels in voeding en genotmiddelen4,84,2
Supermarkten5,24,5
Voedingspeciaalzaken2,01,5
Winkels in non-foodartikelen-22,2-24,1
Drogisterijen1,4-0,7
Doe-het-zelfwinkels, keukens, vloeren-12,1-13,8
Recreatieartikelen-18,8-18,5
Meubels en woninginrichting-20,2-23,2
Consumentenelektronica, witgoed-23,0-26,4
Winkels in schoenen en lederwaren-28,5-27,2
Kledingwinkels-33,7-35,4
*voorlopige cijfers

De omzet van de foodsector nam in het eerste kwartaal van 2021 juist toe en was bijna 5 procent hoger dan een jaar eerder. Supermarkten behaalden ruim 5 procent meer omzet, terwijl de omzet van speciaalzaken, zoals slagerijen en kaaswinkels, met 2 procent toenam.

Recordgroei internetverkopen

De recordgroei van de internetverkopen van bijna 86 procent begin 2021 is vooral toe te schrijven aan de multichannelers, die zowel via winkels als online verkopen. Bij deze bedrijven is de online omzet meer dan verdubbeld ten opzichte van een jaar eerder. De omzet van pure webwinkels nam met ruim 59 procent toe. De toename van de totale internetverkopen was ook vergeleken met andere kwartalen sinds de coronacrisis fors. De sterkste toename in 2020 was in het tweede kwartaal, met ruim 55 procent ten opzichte van dezelfde periode een jaar eerder. Er komen ook steeds meer online winkels. In het eerste kwartaal werden ruim 30 procent meer webwinkels opgericht dan een jaar eerder. Vergeleken met begin 2019 is het aantal nieuwe webwinkels zelfs meer dan verdubbeld.

Internetverkopen detailhandel (excl. tankstations en apotheken)
JaarKwartaalDetailhandel (% verandering t.o.v. een jaar eerder)Multichannelers (zwaartepunt niet online) (% verandering t.o.v. een jaar eerder)Postorderbedrijven, webwinkels (% verandering t.o.v. een jaar eerder)
20141e kwartaal9,516,85,6
20142e kwartaal13,621,99,1
20143e kwartaal8,816,44,8
20144e kwartaal15,017,713,3
20151e kwartaal17,822,914,8
20152e kwartaal19,520,618,8
20153e kwartaal24,923,026,0
20154e kwartaal25,121,527,4
20161e kwartaal24,016,728,6
20162e kwartaal21,216,923,9
20163e kwartaal16,011,118,9
20164e kwartaal19,820,319,5
20171e kwartaal16,117,515,3
20172e kwartaal20,625,617,7
20173e kwartaal21,124,219,5
20174e kwartaal21,321,621,1
20181e kwartaal21,125,618,4
20182e kwartaal18,025,413,4
20183e kwartaal17,728,711,7
20184e kwartaal15,625,89,6
20191e kwartaal16,623,612,3
20192e kwartaal18,423,314,9
20193e kwartaal17,621,814,9
20194e kwartaal15,717,714,3
20201e kwartaal21,626,018,6
20202e kwartaal55,468,545,7
20203e kwartaal38,147,631,7
20204e kwartaal55,070,644,0
20211e kwartaal85,8122,459,3

Minder faillissementen

In het eerste kwartaal van 2021 zijn er in de detailhandel 46 faillissementen uitgesproken. Dit is meer dan een halvering ten opzichte van dezelfde periode een jaar eerder, toen er 97 faillissementen waren. In het laatste kwartaal van 2020 gingen 49 detailhandelsbedrijven failliet. Het merendeel van de gefailleerde bedrijven betrof een bedrijf of instelling, minder dan een kwart was een eenmanszaak.

Detailhandelaren optimistischer over nabije toekomst

Begin april waren per saldo 25,7 procent meer detailhandelaren positief gestemd over de omzetverwachtingen voor het tweede kwartaal van 2021, dan er negatief gestemd waren. Vorig kwartaal waren detaillisten per saldo nog negatief gestemd over de omzetverwachting voor de komende drie maanden. Het saldo wordt bepaald door het percentage positief gestemde ondernemers te verminderen met het percentage negatief gestemde ondernemers.

Ook over het economisch klimaat en de personeelssterkte waren ondernemers binnen de detailhandel optimistischer dan het voorgaande kwartaal. Zo gaat per saldo 12,1 procent uit van een verbetering van het economisch klimaat, voor de personeelssterkte was dit 5,8 procent. Daarnaast verwachten detailhandelaren per saldo meer te gaan investeren in 2021. De laatste drie kwartalen van 2020 gingen detaillisten nog uit van een afname voor het lopende jaar.

Verwachtingen detailhandel
Periode2e kwartaal 2021 (% saldo ondernemers die toe- of afname verwachten)1e kwartaal 2021 (% saldo ondernemers die toe- of afname verwachten)
Omzet25,7-35,9
Personeelssterkte5,81,5
Economisch klimaat12,1-12,8
Investeringen5,00,7
Bron: CBS, KVK, EIB, MKB-Nederland, VNO-NCW