Vervijfvoudiging vleermuizen sinds 1986

Ingekorven vleermuis (Myotis emarginatus) (rode lijst NL - Limburg, Nederland, Europa
© Hollandse Hoogte / KINA
Na een periode van sterke achteruitgang tot halverwege de vorige eeuw, zitten de meeste vleermuizen weer in de lift. Het sterkste herstel vinden we bij de zeldzame ingekorven vleermuis en franjestaart, waarbij het aantal getelde individuen sinds 1986 met tenminste een factor 25 is toegenomen. Van vier soorten die pas sinds 2015 worden onderzocht, neemt het aantal waarnemingen in elk geval voor twee soorten toe. Dit blijkt uit nieuwe analyses van het CBS, in samenwerking met de Zoogdiervereniging.

Trend van vleermuizen, 1986-2019Ruige dwergvleermuis* Baardvleermuis Vale vleermuis Grootoorvleermuis Gewone dwergvleermuis* Ingekorven vleermuis Watervleermuis Grijze grootoorvleermuis Laatvlieger* Franjestaart Meervleermuis Legenda Sterke toename Matige toename Onzeker Matige afname Sterke afname Totale periode 1986-2019 Recente periode 2009-2019 (*2015-2019) NEM (CBS, Zoogdiervereniging)Ruige dwergvleermuis*BaardvleermuisVale vleermuisGrootoorvleermuisLegendaGewone dwergvleermuis*Ingekorven vleermuisWatervleermuisGrijze grootoorvleermuisLaatvlieger*FranjestaartMeervleermuis1986-2019Sterke toenameMatige toenameOnzekerMatige afnameSterke afnameNEM (CBS, Zoogdiervereniging)2009-2019 (*2015-2019)Trend van vleermuizen, 1986–2019Totale periodeRecente periode

De vleermuizen-graadmeter beschrijft de gemiddelde ontwikkeling van de getelde aantallen van 11 van de 17 soorten vleermuizen die regelmatig in Nederland voorkomen. Aangenomen mag worden dat de trend van getelde aantallen een goede maat is voor de populatietrend van een soort. Tot halverwege de vorige eeuw zijn veel vleermuizen in aantal achteruitgegaan, en drie soorten zijn zelfs helemaal verdwenen uit Nederland. De acht soorten die vanaf 1986 worden gevolgd laten sindsdien echter allemaal een toename zien. Vanaf 2015 is de graadmeter uitgebreid met drie soorten (laatvlieger, ruige en gewone dwergvleermuis), waarvan de aantallen worden geschat op basis van een nieuw meetprogramma.

Zeven van de 11 onderzochte soorten vleermuizen laten recent (sinds 2009 of 2015) een toename zien. De trends van drie soorten - baardvleermuis, gewone grootoorvleermuis en laatvlieger - laten echter een afname zien in deze recente periode. Daarnaast vlakt de positieve trend van de ingekorven vleermuis, franjestaart en vale vleermuis recent steeds meer af.

Vleermuizen
 Waarneming ((1986=100))Trend ((1986=100))Onzekerheid trend ((1986=100))
198693,6710093,7 − 106,71
1987109,91108,75102,52 − 115,59
1988120,36118,01112,18 − 123,97
1989137,42127,77121,52 − 134,3
1990142,74138131,64 − 144,04
1991148,08148,65141,18 − 156,03
1992149,74159,7151,42 − 167,35
1993171,39171,21162,4 − 179,48
1994182,57183,25174,18 − 192,5
1995192,79195,56184,95 − 206,45
1996219,37207,92196,38 − 219,22
1997238,6220,74208,53 − 232,77
1998239,46234,5221,42 − 247,17
1999263,98249,4237,48 − 262,45
2000237,37265,17252,16 − 278,68
2001237,91281,6267,75 − 295,91
2002317,8298,5284,31 − 314,21
2003314,77316,55301,89 − 333,64
2004349,34336,29320,56 − 354,27
2005375,85357,12340,38 − 376,18
2006400,37378,18361,43 − 395,47
2007363,56398,45379,96 − 419,92
2008428,9417,7395,47 − 441,45
2009427,44436,27415,74 − 459,47
2010438,52454,03432,71 − 478,22
2011483,44470,82450,37 − 492,78
2012492,93486,42464,09 − 507,79
2013528,14500,78478,22 − 523,26
2014491,8513,77492,78 − 533,83
2015543,84525,25507,79 − 544,61
2016496,78535,16518,05 − 555,61
2017542,69543,41523,26 − 566,84
2018554,16549,86523,26 − 578,29
2019566,24554,45518,05 − 589,97
Bron: NEM (CBS, Zoogdiervereniging)

Toename dwergvleermuizen

Sinds 2015 worden de gewone dwergvleermuis, ruige dwergvleermuis, rosse vleermuis en laatvlieger onderzocht met het nieuwe meetprogramma. Hiermee wordt de populatietrend geschat op basis van het aantal actieve, jagende dieren. Op basis van deze schatting is het aantal gewone en ruige dwergvleermuizen in 2019 met ongeveer 15 procent toegenomen ten opzichte van 2015. Van de laatvlieger is het aantal dieren in deze periode juist afgenomen, met ongeveer 19 procent. De trend van de rosse vleermuis laat weliswaar een lichte stijging zien, maar voor deze soort is het nog te vroeg om vast stellen welke kant het echt opgaat.

Gewone dwergvleermuis
 Waarneming ((2015=100))Trend ((2015=100))Onzekerheid trend ((2015=100))
201510095,1291,17 − 99,25
201694,6698,8595,93 − 101,87
2017100,02102,74100,25 − 105,28
2018105,05106,77103,61 − 110,02
2019115,08110,96106,35 − 115,77
Bron: NEM (CBS, Zoogdiervereniging)