Kwartaalcijfers gezondheid, leefstijl en zorggebruik

Het uitvoeren van de Gezondheidsenquête stelt het CBS voor uitdagingen tijdens de coronacrisis. Gegevens over (ervaren) gezondheid, leefstijl en zorggebruik worden verkregen via het enquêteren van inwoners van Nederland. De personen die meedoen aan de enquête worden zodanig geselecteerd dat een representatief beeld verkregen wordt van de volledige bevolking, woonachtig in particuliere huishoudens. Door zowel via internet als aan huis te enquêteren, wordt er voor gezorgd dat zoveel mogelijk geselecteerde mensen meedoen. Als gevolg van de coronamaatregelen is het CBS sinds halverwege maart tijdelijk gestopt met het enquêteren aan huis. Wel is het goed om te zien dat er juist meer mensen meedoen via de internetvragenlijst. Bij de mensen die voorheen aan huis benaderd zouden worden, wordt geprobeerd ze alsnog via internet te laten meedoen, maar dat levert maar een beperkte respons op.
Normaal gesproken publiceert het CBS op basis van de Gezondheidsenquête alleen jaarcijfers. Om de mogelijk impact van de coronacrisis op de gezondheid, de leefstijl en het zorggebruik snel in beeld te krijgen, wordt daar nu van afgeweken en publiceert het CBS cijfers over kwartalen. Daarbij worden niet alleen cijfers gepubliceerd over de kwartalen van 2020, maar ook over de kwartalen van de voorgaande jaren. Dat gebeurt om de cijfers van 2020 in perspectief te kunnen plaatsen.
Om deze kwartaalcijfers te kunnen schatten wordt gebruik gemaakt van structurele tijdreeksmodellen. Via deze schattingsmethodiek wordt informatie uit voorgaande perioden gebruikt om betrouwbare kwartaalcijfers te schatten. Het model bestaat uit een trend die de geleidelijke verandering in de reeks modelleert en een seizoencomponent die het eventuele seizoenpatroon één jaar modelleert. Ook wordt in de modellen rekening gehouden met het tijdelijk wegvallen van de enquêtering aan huis door te kijken naar de verschillen die in het verleden zichtbaar waren tussen internetrespons en aan-huis-respons.
Bij een aantal variabelen leidt de coronacrisis tot relatief grote veranderingen in de uitkomsten over 2020. Daardoor is het noodzakelijk om de trend in deze periode flexibeler te maken. Hierdoor leunen de modelschattingen voor deze perioden minder sterk op de patronen uit het verleden. Daardoor zijn de marges rond de 2020-kwartaalcijfers soms groter dan voor de kwartalen in de voorgaande perioden.
Voor meer informatie over de schattingsmethodiek wordt verwezen naar de technische toelichting (https://www.cbs.nl/nl-nl/achtergrond/2020/35/toelichting-berekening-kwartaalcijfers-gezondheidsenquete-2020).
Vanwege de uitzonderlijke omstandigheden en de daarmee gepaard gaande onzekerheden en methodologische uitdagingen gelden de kwartaalcijfers uit de Gezondheidsenquête als voorlopige cijfers.
Terug naar artikel