Data-analist bij het CBS: analytisch aan de slag met economische cijfers

Pelle Albers
© Sjoerd van der Hucht
Het CBS verricht jaarlijks ongeveer 600 onderzoeken op allerlei terreinen van de samenleving. Voor het uitvoeren van die onderzoeken zet het statistiekbureau onder andere data-analisten in. Pelle Albers en Tim Huiberts zijn allebei data-analist bij het CBS en zij vertellen enthousiast over het werk dat ze bij het statistiekbureau doen.

Data helder krijgen

Pelle Albers studeerde moderne bedrijfsadministratie, een associatie-opleiding op MBO/HBO-niveau. Daarna werkte hij een aantal jaren als boekhouder bij een vastgoedbedrijf. Meer dan 2 jaar geleden maakte hij de overstap naar het CBS. ‘Als data-analist bij de dienstenprijzenindex beoordeel ik de data die bedrijven voor deze statistiek naar het CBS sturen. Op het moment dat de data bijvoorbeeld niet consistent zijn, neem ik telefonisch contact met hen op en proberen we samen de data helder te krijgen. Dat is niet altijd makkelijk, omdat de dienstenprijzenindex een lastige statistiek is. Meestal moet ik eerst uitleggen hoe deze statistiek precies in elkaar zit. Na zo’n gesprek komen we vaak wel tot een goede oplossing.’

Andere piekmomenten

Pelle werkt niet alleen aan de statistiek voor de dienstenprijzenindex, maar ook aan de productiestatistiek. Daarvoor moet hij de kosten en omzet van bedrijven kunnen inschatten. ‘Het werk dat ik doe vereist boekhoudkundig inzicht en nauwkeurig kunnen werken. De cijfers moeten goed zijn.’ Is het niet ingewikkeld om aan twee verschillende statistieken te werken? ‘Dat is geen probleem, omdat beide statistieken andere piekmomenten hebben.’ Het leukste aan zijn job vindt Pelle het als het contact met de bedrijven goed is verlopen en hij van de aangeleverde data een betrouwbare statistiek kan maken. Ook over de teams waarin hij werkt, is Pelle erg te spreken. Hij noemt ze hecht en gezellig. Verder kan hij het met zijn manager goed vinden. Bij het CBS kan het personeel hybride werken, deels vanuit kantoor en deels vanuit huis. ‘Ik geef er de voorkeur aan om vrijwel de hele week op kantoor te zijn. Ik werk er 4 dagen per week en dat vind ik prettig. Ik kom op de fiets vanuit mijn woonplaats Zoetermeer naar Den Haag, waar één van de drie CBS-kantoren gevestigd is.’

Promotie

Ondanks dat de jonge data-analist pas sinds oktober 2022 in dienst van het CBS is, heeft hij al twee keer promotie gemaakt. ‘Sinds een aantal maanden ben ik naast statistisch analist voor de productiestatistiek onderzoeker geworden voor dezelfde statistieken waar ik ook data-analist van was. Mijn belangrijkste taak als onderzoeker is nieuwe methoden te bedenken om prijzen bij de dienstenprijzenindex waar te nemen. Dat is best een complexe klus. Een goede methode moet namelijk niet alleen methodologisch correct zijn, maar ook begrijpelijk voor de bedrijven en aansluiten bij hun administratieve mogelijkheden. Dit betekent dat je contact moet houden met diverse partijen om voortdurend zaken goed af te stemmen. Denk aan de bedrijven zelf, de brancheverenigingen en andere statistische bureaus. Ook intern is regelmatig overleg nodig om de gevolgen van de nieuwe methode te bespreken.’ Al met al is Pelle blij met zijn promotie en ziet hij het als een grote blijk van waardering.

Tim Huiberts
© Sjoerd van der Hucht

Veel vrijheid

Tim Huiberts behaalde een bachelor Toegepaste Wiskunde aan de Hogeschool Amsterdam. Daarna volgde hij een master Applied Artificial Intelligence aan diezelfde Hogeschool. ‘Ik ben in de zomer van 2023 afgestudeerd. Daarna ben ik op zoek gegaan naar een baan. Ik wil graag een bijdrage leveren aan de maatschappij. Daarom keek ik vooral naar vacatures bij de overheid. Zo kwam ik bij het CBS terecht als data-analist.’ Tim maakt deel uit van een team met 30 collega’s. ‘Iedereen is erg behulpzaam. Ook met mijn teammanager heb ik het getroffen: ik kan altijd bij hem binnen lopen met vragen. Binnen het team is er veel vrijheid. Je hebt je dagelijkse taken, maar daarnaast mag je ook andere klussen die je interessant vindt oppakken.’

De Nederlandse markt in kaart gebracht

Tim werkt dagelijks aan de producentenprijsindex. ‘Ik kijk wat er bij bedrijven in bepaalde grootteklassen geproduceerd wordt. Elke analist heeft zijn eigen groep producten, bijvoorbeeld kleding, machines of chemische middelen. Ikzelf heb de levensmiddelen in mijn portefeuille en kan het prijsverloop van bepaalde levensmiddelen maandelijks volgen. Dat vind ik erg interessant, want ik zie de prijsverschillen ook terug in de winkel.’ In deze functie heeft Tim ook regelmatig contact met bedrijven. ‘We werken met enquêtes die door de bedrijven worden ingevuld, maar daar zitten soms complexe gevallen tussen. Dan neem ik contact op met het desbetreffende bedrijf om de zaken helder te krijgen.’ De producentenprijsindex is een statistiek die maandelijks verschijnt. Daarnaast werkt Tim nog aan een jaarlijkse statistiek: Prodcom. ‘Deze statistiek verschaft inzicht in de verkopen van industriële producten en sluit aan bij de statistiek van de internationale handel.’ Hierdoor kan de Nederlandse markt – de productie plus invoer minus de uitvoer – in kaart worden gebracht. Het betreft een steekproef onder 6 000 bedrijven met meer dan 20 werkzame personen.

Nauwkeurig en analytisch

Over welke eigenschappen moet een data-analist bij het CBS volgens Tim beschikken om zijn werk goed te kunnen doen? ‘Je moet nauwkeurig kunnen werken en analytisch zijn. Meestal doe ik in de ochtend het analistenwerk, ’s middags ga ik dan aan de slag met andere klussen. Zo ben ik betrokken bij diverse programmeerprojecten, bijvoorbeeld bij het maken van een dashboard over de woningmarkt. Juist die afwisseling maakt het werk boeiend.’ Tim is niet alleen erg te spreken over de inhoud van zijn werk, maar ook over zijn team. ‘Dat bestaat zowel uit mensen die net afgestudeerd zijn als uit medewerkers met jarenlange ervaring in het vak. Die combinatie is mooi. Dat geldt ook voor het hybride werken, dat mogelijk is bij het CBS. Op dinsdag en donderdag werk ik op het CBS-kantoor, de overige dagen werk ik vanuit huis.’ Al met al heeft Tim het erg naar zijn zin. ‘Qua loopbaan heb ik sterk het idee dat er ruimte genoeg is om door te groeien. Via de CBS-Academy – het opleidingsinstituut van het CBS – zijn er ook talrijke vakinhoudelijke trainingen te volgen. Daarnaast zijn er allerlei cursussen waarbij je kunt werken aan je persoonlijke ontwikkeling. Kortom, er zijn meer dan voldoende uitdagingen!’