Productieproces; bedrijfstak en regio, nationale rekeningen

Productieproces; bedrijfstak en regio, nationale rekeningen

Bedrijfstakken/branches (SBI 2008) Regio's Perioden Toegevoegde waarde vanuit productie Productie basisprijzen (mln euro) Toegevoegde waarde vanuit productie Intermediair verbruik (mln euro) Toegevoegde waarde vanuit productie Bruto toegevoegde waarde basisprijzen (mln euro) Toegevoegde waarde uit inkomensvorming Beloning van werknemers (mln euro) Toegevoegde waarde uit inkomensvorming Exploitatieoverschot (bruto) (mln euro) Toegevoegde waarde uit inkomensvorming Niet-productgebonden belastingen (mln euro) Toegevoegde waarde uit inkomensvorming Niet-productgebonden subsidies (-) (mln euro) Arbeidsvolume Arbeidsvolume totaal (1 000 arbeidsjaren) Arbeidsvolume Arbeidsvolume werknemers (1 000 arbeidsjaren)
A-U Alle economische activiteiten Nederland 2021* 1.673.985 899.488 774.497 419.346 374.017 13.300 32.166 7.858,8 6.541,6
A-U Alle economische activiteiten Noord-Nederland (LD) 2021* 124.155 65.411 58.744 31.647 28.637 971 2.511 683,8 551,8
A-U Alle economische activiteiten Oost-Nederland (LD) 2021* 294.987 157.829 137.158 75.589 65.143 2.161 5.735 1.554,4 1.283,9
A-U Alle economische activiteiten West-Nederland (LD) 2021* 887.615 474.039 413.576 225.603 197.790 7.664 17.481 3.940,7 3.292,3
A-U Alle economische activiteiten Zuid-Nederland (LD) 2021* 363.580 201.009 162.571 86.289 80.221 2.500 6.439 1.677,7 1.411,3
A-U Alle economische activiteiten Extra-Regio (LD) 2021* 3.648 1.200 2.448 217 2.226 5 0 2,2 2,2
A-U Alle economische activiteiten Groningen (PV) 2021* 47.603 24.292 23.311 11.908 11.966 379 943 240,7 200,2
A-U Alle economische activiteiten Fryslân (PV) 2021* 45.079 24.678 20.401 11.214 9.756 347 916 255,3 200,2
A-U Alle economische activiteiten Drenthe (PV) 2021* 31.472 16.440 15.032 8.526 6.914 245 653 187,8 151,4
A-U Alle economische activiteiten Overijssel (PV) 2021* 95.925 51.862 44.063 24.858 20.415 656 1.866 510,3 429,2
A-U Alle economische activiteiten Flevoland (PV) 2021* 28.479 14.337 14.143 7.090 7.329 300 577 155,4 123,7
A-U Alle economische activiteiten Gelderland (PV) 2021* 170.583 91.631 78.952 43.641 37.398 1.204 3.292 888,7 731,0
A-U Alle economische activiteiten Utrecht (PV) 2021* 148.506 74.420 74.086 41.111 34.466 1.389 2.879 696,7 593,1
A-U Alle economische activiteiten Noord-Holland (PV) 2021* 346.366 181.605 164.761 88.171 80.833 3.395 7.638 1.457,1 1.213,2
A-U Alle economische activiteiten Zuid-Holland (PV) 2021* 359.093 197.906 161.187 89.283 75.639 2.615 6.350 1.636,4 1.366,6
A-U Alle economische activiteiten Zeeland (PV) 2021* 33.650 20.107 13.543 7.039 6.852 266 614 150,6 119,4
A-U Alle economische activiteiten Noord-Brabant (PV) 2021* 263.330 145.141 118.189 63.128 57.875 1.795 4.609 1.205,4 1.012,9
A-U Alle economische activiteiten Limburg (PV) 2021* 100.251 55.869 44.382 23.161 22.346 705 1.830 472,3 398,4
A-U Alle economische activiteiten Oost-Groningen (CR) 2021* 7.094 3.782 3.312 1.884 1.514 50 136 43,8 34,8
A-U Alle economische activiteiten Delfzijl en omgeving (CR) 2021* 4.701 3.065 1.636 771 912 21 68 15,6 12,6
A-U Alle economische activiteiten Overig Groningen (CR) 2021* 35.808 17.445 18.363 9.253 9.540 308 738 181,3 152,8
A-U Alle economische activiteiten Noord-Friesland (CR) 2021* 21.197 11.184 10.013 5.495 4.771 179 433 123,8 97,8
A-U Alle economische activiteiten Zuidwest-Friesland (CR) 2021* 9.146 5.282 3.863 2.033 1.948 67 185 51,8 37,7
A-U Alle economische activiteiten Zuidoost-Friesland (CR) 2021* 14.737 8.212 6.525 3.685 3.036 101 298 79,8 64,7
A-U Alle economische activiteiten Noord-Drenthe (CR) 2021* 11.411 5.682 5.729 3.421 2.470 102 264 72,2 58,3
A-U Alle economische activiteiten Zuidoost-Drenthe (CR) 2021* 10.440 5.581 4.860 2.500 2.499 73 213 57,7 46,1
A-U Alle economische activiteiten Zuidwest-Drenthe (CR) 2021* 9.620 5.177 4.443 2.604 1.945 70 176 57,8 47,1
A-U Alle economische activiteiten Noord-Overijssel (CR) 2021* 33.459 18.072 15.386 8.860 7.008 234 715 180,3 151,1
A-U Alle economische activiteiten Zuidwest-Overijssel (CR) 2021* 11.687 6.293 5.393 3.088 2.459 80 233 64,0 53,1
A-U Alle economische activiteiten Twente (CR) 2021* 50.780 27.496 23.284 12.910 10.949 342 917 266,0 225,0
A-U Alle economische activiteiten Veluwe (CR) 2021* 63.507 35.609 27.899 15.688 12.910 443 1.143 312,5 259,4
A-U Alle economische activiteiten Achterhoek (CR) 2021* 29.632 16.672 12.960 7.030 6.275 208 552 157,9 126,5
A-U Alle economische activiteiten Arnhem/Nijmegen (CR) 2021* 56.489 28.135 28.353 15.924 13.284 410 1.265 309,9 258,8
A-U Alle economische activiteiten Zuidwest-Gelderland (CR) 2021* 20.955 11.215 9.740 5.000 4.929 143 333 108,4 86,3
A-U Alle economische activiteiten Utrecht (CR) 2021* 148.506 74.420 74.086 41.111 34.466 1.389 2.879 696,7 593,1
A-U Alle economische activiteiten Kop van Noord-Holland (CR) 2021* 23.748 12.424 11.324 6.293 5.328 193 489 143,9 111,8
A-U Alle economische activiteiten Alkmaar en omgeving (CR) 2021* 16.566 8.251 8.315 4.516 4.022 145 368 94,9 75,8
A-U Alle economische activiteiten IJmond (CR) 2021* 16.910 10.196 6.714 3.524 3.280 138 227 69,0 55,1
A-U Alle economische activiteiten Agglomeratie Haarlem (CR) 2021* 13.509 6.233 7.276 3.850 3.621 154 349 80,8 61,3
A-U Alle economische activiteiten Zaanstreek (CR) 2021* 13.108 7.810 5.298 2.910 2.492 86 192 59,6 47,2
A-U Alle economische activiteiten Groot-Amsterdam (CR) 2021* 239.945 124.834 115.110 61.477 56.735 2.504 5.605 905,8 781,7
A-U Alle economische activiteiten Het Gooi en Vechtstreek (CR) 2021* 22.581 11.857 10.724 5.601 5.355 175 407 103,0 80,4
A-U Alle economische activiteiten Agglomeratie Leiden en Bollenstreek (CR) 2021* 32.384 16.798 15.586 8.795 7.289 262 761 168,8 138,2
A-U Alle economische activiteiten Agglomeratie 's-Gravenhage (CR) 2021* 71.947 34.126 37.821 22.988 15.725 644 1.535 404,4 331,3
A-U Alle economische activiteiten Delft en Westland (CR) 2021* 23.592 11.560 12.032 6.549 5.778 166 461 127,1 109,7
A-U Alle economische activiteiten Oost-Zuid-Holland (CR) 2021* 23.183 12.117 11.066 5.897 5.368 170 368 124,5 98,5
A-U Alle economische activiteiten Groot-Rijnmond (CR) 2021* 172.140 103.143 68.996 36.446 34.015 1.166 2.630 649,4 551,0
A-U Alle economische activiteiten Zuidoost-Zuid-Holland (CR) 2021* 35.847 20.162 15.685 8.608 7.463 207 594 162,2 138,0
A-U Alle economische activiteiten Zeeuwsch-Vlaanderen (CR) 2021* 10.829 6.738 4.090 2.091 2.115 65 180 40,9 32,9
A-U Alle economische activiteiten Overig Zeeland (CR) 2021* 22.821 13.369 9.452 4.947 4.738 201 434 109,7 86,4
A-U Alle economische activiteiten West-Noord-Brabant (CR) 2021* 65.656 36.970 28.686 14.602 14.575 491 982 285,0 240,0
A-U Alle economische activiteiten Midden-Noord-Brabant (CR) 2021* 40.128 21.335 18.793 10.364 8.866 298 734 218,6 182,2
A-U Alle economische activiteiten Noordoost-Noord-Brabant (CR) 2021* 64.863 35.472 29.390 15.784 14.314 443 1.150 307,4 254,9
A-U Alle economische activiteiten Zuidoost-Noord-Brabant (CR) 2021* 92.683 51.364 41.319 22.379 20.121 562 1.743 394,3 335,9
A-U Alle economische activiteiten Noord-Limburg (CR) 2021* 24.543 13.041 11.502 6.208 5.622 177 505 135,1 115,8
A-U Alle economische activiteiten Midden-Limburg (CR) 2021* 18.010 9.540 8.470 4.456 4.198 156 340 95,3 78,2
A-U Alle economische activiteiten Zuid-Limburg (CR) 2021* 57.698 33.287 24.411 12.497 12.526 372 985 241,9 204,4
A-U Alle economische activiteiten Flevoland (CR) 2021* 28.479 14.337 14.143 7.090 7.329 300 577 155,4 123,7
A-U Alle economische activiteiten Utrecht-West (CP) 2021* 10.751 5.853 4.898 2.498 2.502 76 178 52,6 40,4
A-U Alle economische activiteiten Stadsgewest Amersfoort (CP) 2021* 28.720 14.701 14.019 7.592 6.682 272 526 137,9 114,4
A-U Alle economische activiteiten Stadsgewest Utrecht (CP) 2021* 97.332 48.097 49.235 27.803 22.487 930 1.985 442,2 386,8
A-U Alle economische activiteiten Zuidoost-Utrecht (CP) 2021* 11.702 5.769 5.933 3.218 2.795 110 190 64,0 51,4
A-U Alle economische activiteiten Amsterdam (CP) 2021* 163.607 82.706 80.901 42.227 40.274 1.926 3.526 607,6 522,2
A-U Alle economische activiteiten Overig Agglomeratie Amsterdam (CP) 2021* 19.398 9.563 9.835 5.048 4.927 209 349 78,7 67,6
A-U Alle economische activiteiten Edam-Volendam en omgeving (CP) 2021* 7.306 3.815 3.491 1.759 1.820 68 155 42,2 30,7
A-U Alle economische activiteiten Haarlemmermeer en omgeving (CP) 2021* 49.634 28.750 20.883 12.443 9.714 302 1.576 177,3 161,2
A-U Alle economische activiteiten Aggl.'s-Gravenhage excl. Zoetermeer (CP) 2021* 62.087 29.220 32.867 20.194 13.466 583 1.377 354,4 288,8
A-U Alle economische activiteiten Zoetermeer (CP) 2021* 9.861 4.907 4.954 2.793 2.259 61 159 49,9 42,5
A-U Alle economische activiteiten Rijnmond (CP) 2021* 159.325 96.250 63.075 33.630 30.794 1.062 2.411 587,1 502,2
A-U Alle economische activiteiten Overig Groot-Rijnmond (CP) 2021* 12.814 6.893 5.921 2.816 3.221 104 220 62,3 48,8
A-U Alle economische activiteiten Drechtsteden (CP) 2021* 23.718 13.225 10.493 5.792 4.957 137 393 106,3 91,5
A-U Alle economische activiteiten Overig Zuidoost-Zuid-Holland (CP) 2021* 12.130 6.937 5.192 2.817 2.506 70 201 55,9 46,4
A-U Alle economische activiteiten Stadsgewest 's-Hertogenbosch (CP) 2021* 30.100 15.654 14.446 8.120 6.649 230 553 148,4 124,9
A-U Alle economische activiteiten Overig Noordoost-Noord-Brabant (CP) 2021* 34.763 19.819 14.944 7.663 7.664 214 597 159,0 129,9
A-U Alle economische activiteiten Almere (CP) 2021* 13.002 6.134 6.867 3.349 3.569 182 232 69,1 54,9
A-U Alle economische activiteiten Flevoland-Midden (CP) 2021* 10.256 5.437 4.819 2.477 2.487 84 229 54,4 43,8
A-U Alle economische activiteiten Noordoostpolder en Urk (CP) 2021* 5.222 2.765 2.456 1.265 1.274 35 117 31,9 25,0
A Landbouw, bosbouw en visserij Nederland 2021* 34.871 21.665 13.206 3.959 10.608 372 1.733 177,4 86,0
A Landbouw, bosbouw en visserij Noord-Nederland (LD) 2021* 4.503 3.218 1.286 270 1.282 53 319 23,5 6,5
A Landbouw, bosbouw en visserij Oost-Nederland (LD) 2021* 8.573 5.915 2.659 739 2.317 97 495 45,0 17,3
A Landbouw, bosbouw en visserij West-Nederland (LD) 2021* 12.211 6.293 5.918 1.906 4.309 114 411 66,4 38,3
A Landbouw, bosbouw en visserij Zuid-Nederland (LD) 2021* 9.583 6.240 3.343 1.044 2.700 107 509 42,4 23,9
A Landbouw, bosbouw en visserij Extra-Regio (LD) 2021* 0 0 0 0 0 0 0 0,0 0,0
A Landbouw, bosbouw en visserij Groningen (PV) 2021* 1.208 816 391 76 396 14 95 6,1 1,7
A Landbouw, bosbouw en visserij Fryslân (PV) 2021* 1.901 1.455 446 107 446 23 131 10,7 2,7
A Landbouw, bosbouw en visserij Drenthe (PV) 2021* 1.395 947 448 86 439 16 93 6,7 2,1
A Landbouw, bosbouw en visserij Overijssel (PV) 2021* 2.583 1.989 594 176 556 31 169 14,5 4,1
A Landbouw, bosbouw en visserij Flevoland (PV) 2021* 1.161 645 516 107 471 12 74 5,8 2,5
A Landbouw, bosbouw en visserij Gelderland (PV) 2021* 4.830 3.281 1.549 456 1.290 54 251 24,7 10,8
A Landbouw, bosbouw en visserij Utrecht (PV) 2021* 1.017 704 314 120 234 12 51 6,8 2,5
A Landbouw, bosbouw en visserij Noord-Holland (PV) 2021* 3.057 1.602 1.455 613 920 27 104 19,6 12,7
A Landbouw, bosbouw en visserij Zuid-Holland (PV) 2021* 6.858 3.302 3.556 1.055 2.604 64 167 33,1 20,5
A Landbouw, bosbouw en visserij Zeeland (PV) 2021* 1.279 685 593 119 551 12 88 7,0 2,7
A Landbouw, bosbouw en visserij Noord-Brabant (PV) 2021* 6.759 4.492 2.267 628 1.934 76 371 28,6 14,9
A Landbouw, bosbouw en visserij Limburg (PV) 2021* 2.825 1.748 1.076 415 767 31 137 13,8 9,0
A Landbouw, bosbouw en visserij Oost-Groningen (CR) 2021* 302 208 94 14 105 4 28 1,4 0,3
A Landbouw, bosbouw en visserij Delfzijl en omgeving (CR) 2021* 139 99 40 5 46 2 13 0,7 0,1
A Landbouw, bosbouw en visserij Overig Groningen (CR) 2021* 766 509 257 58 245 8 54 3,9 1,2
A Landbouw, bosbouw en visserij Noord-Friesland (CR) 2021* 852 618 235 58 226 10 59 4,7 1,4
A Landbouw, bosbouw en visserij Zuidwest-Friesland (CR) 2021* 523 416 107 24 112 7 35 3,1 0,6
Bron: CBS.
Verklaring van tekens

Tabeltoelichting


Deze tabel bevat gegevens over het macro-economisch productieproces per regio. Hier worden van verschillende bedrijfseenheden de productie, het verbruik, de toegevoegde waarde, de componenten van de toegevoegde waarde en het arbeidsvolume weergegeven.

De gegevens in deze tabel zijn geclassificeerd naar regio en volgens de Standaard Bedrijfsindeling (SBI 2008). Bij de regionale indeling kan gekozen worden uit de verschillende landsdelen (Noord-, Oost-, West- en Zuid-Nederland), provincies en (uitgesplitste) COROP-gebieden.

De cijfers zijn afkomstig uit de regionale rekeningen, de kwantitatieve beschrijving van de economische ontwikkeling van de verschillende regio's binnen een land. Doordat de cijfers aansluiten op de nationale rekeningen geven zij een gecoördineerde beschrijving van de regionale economie en zijn ze bij uitstek geschikt voor de vergelijking van de resultaten van de verscheidene regio's.

De bedragen in deze tabel zijn uitsluitend in lopende prijzen.

Gegevens beschikbaar vanaf: 1995

Status van de cijfers:
De cijfers van de jaren 1995 tot en met 2020 zijn definitief. Gegevens van het jaar 2021 zijn ook definitief met uitzondering van de variabelen arbeidsvolume werkzame personen en arbeidsvolume werknemers in arbeidsjaren. Door de late beschikbaarheid van de jaargegevens over zelfstandigen wordt daarvoor een uitzondering gemaakt. Deze gegevens worden pas een jaar later definitief gepubliceerd.

Wijzigingen per 22 december 2023.
De cijfers gepubliceerd op 25 oktober 2023 bevatten onjuiste cijfers voor de COROP-regio Zuidoost-Noord-Brabant en de COROP-plusregio Amsterdam, alsmede de gebieden waar deze regio's onderdeel van uitmaken. Verder zijn voor enkele bedrijfstakken cijfers gepubliceerd terwijl dat niet de bedoeling was. In de publicatie van 22 december 2023 zijn deze fouten gecorrigeerd.

Wanneer komen er nieuwe cijfers?
In oktober 2024 komt het verslagjaar 2022 beschikbaar.

Toelichting onderwerpen

Toegevoegde waarde vanuit productie
Productie basisprijzen
De waarde van alle voor de verkoop bestemde goederen (ook de nog niet verkochte) en de ontvangsten voor bewezen diensten. Verder omvat de productie producten met een marktequivalent die voor eigen gebruik zijn geproduceerd zoals investeringen in eigen beheer, eigen woningdiensten en landbouwproducten voor eigen consumptie door landbouwers. De productiewaarde hiervan wordt berekend door de geproduceerde hoeveelheid te waarderen tegen de prijs die de producent bij verkoop zou hebben ontvangen. De productie is gewaardeerd tegen basisprijzen. De basisprijs is de prijs die de producent daadwerkelijk overhoudt, dus exclusief de handels- en vervoersmarges van derden en exclusief het saldo van productgebonden belastingen (waaronder belasting over de toegevoegde waarde (btw)) en productgebonden subsidies.
Intermediair verbruik
Alle producten die in de verslagperiode zijn verbruikt in het productieproces. Dit kunnen al of niet in de verslagperiode aangekochte grondstoffen, halffabricaten en brandstoffen zijn maar ook diensten zoals communicatiediensten, schoonmaakdiensten en diensten van externe accountants. Het intermediair verbruik is gewaardeerd tegen aankoopprijzen, exclusief aftrekbare belasting over de toegevoegde waarde (btw).
Bruto toegevoegde waarde basisprijzen
De toegevoegde waarde is gelijk aan het verschil tussen de productie (basisprijzen) en het intermediair verbruik (aankoopprijzen) van een bedrijfseenheid. De som van de toegevoegde waarde van alle bedrijfseenheden is een belangrijke component van het bruto binnenlands product (bbp). De toegevoegde waarde wordt gewaardeerd tegen basisprijzen. Bruto is inclusief afschrijvingen.
Toegevoegde waarde uit inkomensvorming
Beloning van werknemers
De beloning voor geleverde arbeid door werknemers. Werknemers zijn alle ingezeten en niet-ingezeten personen die in Nederland in dienstbetrekking werkzaam zijn. Ook directeuren van nv's en bv's behoren tot de werknemers, dus hun salarissen zijn ook in de beloning van werknemers begrepen. Hetzelfde geldt voor medewerkers van sociale werkplaatsen. De beloning van werknemers heeft twee componenten: lonen enerzijds en sociale premies ten laste van werkgevers anderzijds. De lonen zijn inclusief de door de werkgever ingehouden loonbelasting en de sociale premies die ten laste komen van de werknemers. Verder omvatten de lonen naast het periodiek, direct aan werknemers betaalde loon ook de aanvullingen hierop (zoals bonussen, overwerkvergoeding, fooien en provisie), het loon in natura (zoals vrij wonen, vrije voeding, 'auto van de zaak', korting op kinderopvang, rentevoordeel, voordelig reizen) en het vakantiegeld. Ook bepaalde vergoedingen voor kosten die door werknemers zijn gemaakt in verband met de dienstbetrekking, zoals vergoeding voor de kosten van het woon-werkverkeer, zijn tot de lonen gerekend. De sociale premies zijn de premies wettelijke sociale verzekering, pensioenpremies, overige particuliere sociale premies en toegerekende sociale premies. Deze premies komen ten laste van werkgevers, werknemers, zelfstandigen of niet-werkenden.
Exploitatieoverschot (bruto)
Het bruto exploitatieoverschot per bedrijfsklasse is het saldo dat resteert nadat de toegevoegde waarde tegen basisprijzen is verminderd met de beloning van werknemers en het saldo van niet-productgebonden belastingen op productie en niet-productgebonden subsidies op productie. Bij zelfstandigen wordt dit saldo gemengd inkomen genoemd omdat het ook de beloning voor de door hen geleverde arbeid bevat. Het exploitatieoverschot van de totale economie wordt bepaald door het totaal van de bedrijfsklassen te vermeerderen met het verschil toegerekende en afgedragen belasting over de toegevoegde waarde (btw). Het netto exploitatieoverschot / gemengd inkomen is gelijk aan het bruto exploitatieoverschot / gemengd inkomen verminderd met de afschrijvingen.
Niet-productgebonden belastingen
Niet-productgebonden belastingen op productie. Dit zijn de belastingen op productie die producenten moeten betalen, ongeacht de hoeveelheid of de waarde van de geproduceerde of verkochte producten. Voorbeelden hiervan zijn de onroerendezaakbelasting, reinigingsrechten en rioolrechten betaald door producenten.
Niet-productgebonden subsidies (-)
Hieronder vallen de subsidies op productie. De hoogte van de subsidie is onafhankelijk van de waarde of de hoeveelheid geproduceerde en verkochte producten. Het betreft vooral de loonsubsidies.
Arbeidsvolume
Arbeidsvolume totaal
De hoeveelheid arbeid die door alle werkzame personen (werknemers en zelfstandigen) in een bepaalde periode is ingezet, uitgedrukt in arbeidsjaren. Het arbeidsvolume in arbeidsjaren wordt berekend door alle banen (voltijd en deeltijd) om te rekenen naar voltijdbanen, ook wel voltijdequivalenten (vte) genoemd.

Tot de werkzame personen behoren alle personen die betaalde arbeid verrichten, ook al is het maar voor één of enkele uren per week, ook als zij:
- arbeid verrichten die op zichzelf genomen legaal is, maar waarvan de beloning aan de registratie door fiscus en sociale zekerheidsautoriteiten wordt onttrokken ('zwarte arbeid');
- tijdelijk geen arbeid verrichten, maar wel doorbetaald krijgen (bijvoorbeeld bij ziekte of vorstverlet);
- tijdelijk onbetaald verlof hebben opgenomen.
Arbeidsvolume werknemers
De hoeveelheid arbeid uitgevoerd door werknemers die in een bepaalde periode is ingezet. Werknemers zijn personen die op grond van een arbeidsovereenkomst betaald werk verrichten voor een bedrijf, instelling of particulier huishouden en waarvan de betaling (in geld en/of in natura) als beloning van werknemers wordt geregistreerd.