Leerlingen en studenten; onderwijssoort, vanaf 1900
Verklaring van tekens
Tabeltoelichting
Deze tabel bevat per school-/studiejaar gegevens over aantallen leerlingen en studenten naar onderwijssoort in het door de overheid bekostigde onderwijs.
Gegevens beschikbaar: vanaf 1900.
Status van de cijfers:
De cijfers tot en met de school-/studiejaren 2023/'24 zijn definitief en die over het school-/studiejaar 2024/'25 zijn voorlopig.
Voor het hoger onderwijs zijn de cijfers vanaf 2015/'16 inclusief theologische universiteiten en universiteit voor humanistiek. Vanaf 2016/'17 is ook de Transnationale Universiteit Limburg meegenomen.
Wijzigingen per 27 mei 2025:
Er is een link in de toelichting aangepast.
Wijzigingen per 18 april 2025:
De definitieve cijfers over het school-/studiejaar 2023/'24 en de voorlopige cijfers over het school-/studiejaar 2024/'25 zijn toegevoegd.
Vanaf het studiejaar 2021/’22 worden de studenten in het mbo niet meer ingedeeld naar sector. Daarom worden bij de onderwerpen de totalen over de sectoren direct getoond onder ‘Middelbaar Beroepsonderwijs vanaf 1950’.
Wanneer komen er nieuwe cijfers?
In het derde kwartaal van 2026 komen de definitieve cijfers over het school-/studiejaar 2024/'25 en de voorlopige cijfers over het school-/studiejaar 2025/'26 beschikbaar.
Toelichting onderwerpen
- Primair onderwijs
- (Speciaal) basisonderwijs en speciale scholen.
- Speciaal onderwijs
- Buitengewoon lager onderwijs (blo-buo) tot 1991/'92, speciaal voorgezet onderwijs 1991/'92 tot 1998/'99.
Speciale scholen vanaf 1991/'92.
Rond 1900 bestond het buitengewoon lager onderwijs (blo) uit scholen voor zwakzinnigen (later scholen voor zeer moeilijk lerende kinderen (zmlk)) en scholen voor doofstommen (later scholen voor kinderen met leer- en opvoedingsmoeilijkheden (lom)).
Later zijn hier de scholen voor blinden en slechthorenden bij gekomen. Samen met de scholen voor lichamelijk gehandicapte kinderen zijn deze aantallen ondergebracht bij overig buitengewoon onderwijs.
Begin jaren negentig is met de komst van nieuwe wetten de verdeling van het buitengewoon onderwijs gewijzigd. Het basis-mlk en -lom onderwijs is overgegaan naar het speciaal basisonderwijs. Het voortgezet-mlk en -lom onderwijs is overgegaan naar het voortgezet onderwijs. Het mlk naar het praktijkonderwijs. Het lom is opgegaan in het leerwegondersteunend onderwijs (lwoo). De resterende groepen vallen onder de Wet voor Expertisecentra. In deze tabel verder speciale scholen genoemd.
Het speciaal voortgezet onderwijs is de voortzetting van het voormalig voortgezet onderwijs aan kinderen met leer- en opvoedingsmoeilijkheden (vso-lom) en moeilijk lerende kinderen (vso-mlk).- Buitengewoon (lager) onderwijs
- De reeks van het totaal buitengewoon (lager) onderwijs loopt tot 1991/'92. De reeks van het 'blo-buo' loopt vanaf 1991/'92 door onder 'speciale scholen'.
Het buitengewoon (lager) onderwijs (blo, later buo) is onderwijs voor kinderen die een speciale benadering nodig hebben wegens gedrags- of leerproblemen of wegens een lichamelijke handicap.
Het speciaal voortgezet onderwijs is de voortzetting van het voormalig voortgezet onderwijs aan kinderen met leer- en opvoedingsmoeilijkheden (vso-lom) en moeilijk lerende kinderen (vso-mlk).- Overig buitengewoon (lager) onderwijs
- Reeks tot 1991/'92.
Overig (voortgezet) speciaal onderwijs bestaat onder andere uit leerlingen aan scholen voor doven, slechthorenden, blinden, slechtzienden en scholen
Vanaf 1991/'92 zijn de leerlingen in het overig (voortgezet) speciaal onderwijs bij de speciale scholen geteld.
- Beroepsonderwijs vóór 1950
- Reeks van 1900/'01 tot 1950/'51.
Het beroepsonderwijs bestaat uit het nijverheidsonderwijs en overig beroepsonderwijs.- Nijverheidsonderwijs
- Reeks van 1900/'01 tot 1950/'51.
In deze tabel loopt het nijverheidsonderwijs tot 1950/'51.
Van 1950/'51 tot 1968/'69 is het nijverheidsonderwijs geteld bij de in 1968/'69 ontstane onderwijssoorten lager, middelbaar en hoger beroepsonderwijs ( lbo, mbo en hbo).- Overig nijverheidsonderwijs
- Reeks van 1925/'26 tot 1950/'51
Kunst- en/of kunstnijverheidsscholen en scholen voor de detailhandel.
- Overig beroepsonderwijs
- Reeks van 1900/'01 tot 1950/'51.
Al het beroepsonderwijs dat niet valt onder het nijverheidsonderwijs.- Land- en tuinbouwonderwijs
- Reeks van 1900/'01 tot 1950/'51.
Zowel lager als middelbaar land- en tuinbouwonderwijs.
- Sociaal-pedagogisch onderwijs
- Reeks van 1930/'31 tot 1950/'51
Na 1968/'69 is het sociaal-pedagogisch onderwijs opgegaan in het middelbaar en hoger gezondheidszorgonderwijs.
- Kleuterleidster opleidingsschool
- Reeks van 1930/'31 tot 1950/'51.
De opleidingen kleuterleidsters (klos) zijn vanaf 1968/'69 opgenomen in het hoger beroepsonderwijs onder de sector hoger pedagogisch onderwijs als gevolg van het in werking treden van de Wet op het voortgezet onderwijs.
- Kweekschool
- Reeks van 1900/'01 tot 1950/'51.
Bij de opleiding tot leraar basisonderwijs (vroeger: onderwijzer lagere school) hebben zich in de loop van de verslagperiode enige structurele wijzigingen voorgedaan. In 1950/'51 was het een 4-jarige opleiding voor onderwijzersakte. Bij de kweekschoolwet van 1952 werd het een 5-jarige opleiding. Sinds 1968/'69 is het een 3-jarige opleiding en kan uitsluitend de volledige bevoegdheid behaald worden. In 1984/'85 is de pabo (pedagogische academie voor het basisonderwijs) gestart met een 4-jarige opleiding voor leraren basisonderwijs.
Vanaf 1968/'69 is de kweekschool geteld bij het hoger pedagogisch onderwijs.
- MO-akten
- Reeks van 1934/'35 tot 1950/'51.
De opleidingen voor MO-akten (Middelbaar Onderwijs-akten) in deze tabel bevatten uitsluitend leerlingen van de door het Rijk gesubsidieerde opleidingen.
- Middelbaar beroepsonderwijs vanaf 1950
- Middelbaar beroepsonderwijs
In 1997/'98 is het middelbaar beroepsonderwijs (mbo) overgegaan in de beroepsopleidende leerweg (bol) en de beroepsbegeleidende leerweg (bbl).
Vóór 1997/'98 was de bol bekend onder de naam mbo en de bbl onder de naam beroepsbegeleidend onderwijs (bbo). Het bbo bestond voor het grootste deel uit onderwijs in het kader van het leerlingwezen.
De cursussen landbouwonderwijs en de korte cursussen techniek zijn in deze tabel buiten beschouwing gebleven.
Inclusief de studenen waarvan het geslacht niet bekend is.
Trendbreuk
Vanaf school-/studiejaar 2012/'13 is er een trendbreuk opgetreden in de volgende leerwegen van het middelbaar beroepsonderwijs:
- Mbo-bol;
- bbo (beroepsbegeleidend onderwijs) en bbl (beroepsbegeleidende leerweg);
- extranei.
Deze trendbreuk is een gevolg van een wijziging in de toekenning van de opleiding voor 'Arbeidsmarktgekwalificeerd assistent' aan sectorindelingen.
Het gaat hierbij om verschuiving van het aantal deelnemers in de sector "techniek" naar de sector "combinatie van sectoren".
De sector "combinatie van sectoren" omvat opleidingen die onder meer dan één sector vallen, bijvoorbeeld techniek en economie.- Mbo-bol (voltijd) 1950-2020 naar sector
- Reeks vanaf 1950/'51 t/m 2020/'21.
Middelbaar beroepsonderwijs (mbo) en beroepsopleidende leerweg (bol), voltijdonderwijs.
Bij de beroepsopleidende leerweg ligt de omvang van de beroepspraktijkvorming (stage) tussen de 20 en 60 procent van de totale opleidingsduur. Deze leerweg is vergelijkbaar met het mbo van voor 1997.
De cursussen landbouwonderwijs en de korte cursussen techniek zijn in deze tabel buiten beschouwing gebleven.- Overig mbo
- Onder andere fdeling havo-mbo en het voorbereidend hoger beroepsonderwijs (vhbo), voltijdonderwijs. Bij de invoering van de beroepsopleidende leerweg zijn deze afdelingen vervallen.
- Wetenschappelijk onderwijs
- Wetenschappelijk onderwijs (voltijdonderwijs + deeltijdonderwijs + duaal onderwijs).
Duaal onderwijs is onderwijs waarbij werken en leren worden gecombineerd.
In 1993 is de Wet op het hoger onderwijs en wetenschappelijk onderzoek (WHW) in werking getreden. Deze wet bracht het hoger beroepsonderwijs (hbo), het wetenschappelijk onderwijs (wo) en de Open Universiteit onder in één wet.
In deze historische reeks zijn de gegevens over het aantal ingeschrevenen vanaf 1990/'91 gebaseerd op uitkomsten van het Project ééncijfer Hoger Onderwijs.
Deelnemers aan de Open Universiteit staan afzonderlijk vermeld.
Het totaal wo is inclusief de studenten waarvan de studierichting niet bekend is.
In 1972 en 1973 zijn geen gegevens bekend van ingeschrevenen als gevolg van een inschrijvingsboycot.- Wo 1900 - 1989 naar faculteit
- Reeks van 1900/'01 tot 1990/'91.
Wetenschappelijk onderwijs, naar faculteit.- Overige medische wetenschappen
- Reeks van 1980/'81 tot 1990/'91.
Wetenschappelijk onderwijs, faculteit overige medische wetenschappen.