Analyse seizoensverschillen in opgegeven omzetwaarden

Paper cover oranje
Er zijn twee tijdreeksen beschikbaar over kwartaalomzet bij de bedrijfsstatistieken: het kan worden afgeleid uit een maandreeks gebaseerd op steekproefgegevens en er is een kwartaalreeks gebaseerd op integrale gegevens. Die integrale gegevens bestaan uit een combinatie van BTW- en steekproefgegevens. In het huidige discussiepaper analyseren we (kwartaal-)seizoenseffecten in de bedrijfsrapportage van omzet in steekproef- versus BTW-gegevens. Verder gaan we na hoeveel bedrijfseenheden bijdragen aan deze seizoenseffecten.
Het CBS wil de maandelijkse omzetontwikkelingen op basis van steekproefgegevens ijken aan kwartaalomzetontwikkelingen die mede gebaseerd zijn op BTW-gegevens. Deze ontwikkelingen worden gepubliceerd voor een aantal economische sectoren en onderliggende publicatiecellen. Dit ijken is uitgesteld, sinds een studie met gegevens over 2014 en 2015 erop wees dat de twee tijdreeksen andere seizoenseffecten hebben. De kwartaalomzet op basis van BTW is in het vierde kwartaal relatief hoger dan de omzet opgegeven in de steekproef.

In de huidige discussiepaper wordt, om de individuele verschillen in gerapporteerde BTW- en steekproef-omzetwaarden te verklaren, eerst een aantal modelinstellingen bepaald voor een lineair regressiemodel dat rekening houdt met uitbijters. Op basis van het geselecteerde model werden seizoenseffecten gevonden in alle onderzochte economische sectoren en in alle jaren (2014, 2015 en 2016). Die effecten konden niet verklaard worden door een verzameling bedrijven met een beperkte set met rapporteringspatronen. In plaats daarvan bleek dat een aanzienlijke proportie bedrijven aan deze seizoenseffecten bijdraagt. Dat betekent dat verschillen tussen de twee tijdreeksen niet opgelost kunnen door de omzet van een beperkt aantal bedrijven handmatig te corrigeren.