Ruilvoetontwikkeling goederenhandel buitenland
De conjunctuurberichtgeving is vanaf september 2008 verrijkt met een nieuwe maandelijkse indicator: de ruilvoetontwikkeling van de buitenlandse goederenhandel. De ruilvoet geeft de verhouding weer tussen de uit- en invoerprijzen.
Wat is ruilvoetontwikkeling?
De ruilvoetontwikkeling geeft weer hoe de verhouding tussen de uit- en invoerprijzen verandert. Als het prijspeil van de uitvoer sneller stijgt dan het prijspeil van de invoer, is er sprake van een ruilvoetverbetering. Als het prijspeil van de invoer sneller stijgt dan het prijspeil van de uitvoer, is er sprake van ruilvoetverslechtering.
In- en uitvoerprijzen
Ruilvoetontwikkeling
Hoe en waar wordt de ruilvoetontwikkeling gepresenteerd?
De ruilvoetontwikkeling wordt gepresenteerd in StatLine (de elektronische database van het CBS) en in het Conjunctuurbericht (dossier Conjunctuur) tegelijk met de publicatie van de internationale handel. In StatLine worden uitsluitend cijfers (indexcijfers en mutaties) gepubliceerd. In het Conjunctuurbericht wordt de ruilvoetontwikkeling gepresenteerd met een korte analyse en een grafiek.
Hoe wordt de ruilvoetontwikkeling berekend?
De basis voor de berekening wordt gevormd door de waardestromen (in euro’s) van de buitenlandse goederenhandel zoals die maandelijks door het CBS worden gemeten. Hieruit worden waardemutaties berekend, die vervolgens op een gedetailleerd niveau van goederengroepen worden gecorrigeerd voor prijsveranderingen. Dit resulteert in de volumeontwikkeling van de uitvoer en de invoer. Als nu de waardeontwikkeling van de totale uitvoer respectievelijk invoer gedeeld wordt door de volumeontwikkeling van de totale uitvoer respectievelijk invoer, dan resulteert de prijsontwikkeling van de uitvoer dan wel de invoer. De ruilvoetontwikkeling is de prijsontwikkeling van de totale uitvoer gedeeld door de prijsontwikkeling van de totale invoer.
Een rekenvoorbeeld
Welke factoren zijn bepalend voor de ruilvoetontwikkeling?
Belangrijke factoren zijn de prijzen van ingevoerde grondstoffen en halffabrikaten, loonkosten per eenheid product (belangrijk voor de concurrentiepositie) en wisselkoersverhoudingen. Daarnaast spelen ook meer structurele elementen als de samenstelling van de invoer en de uitvoer een rol.
In principe beïnvloeden alle variabelen die de invoer- en uitvoerprijs bepalen de ruilvoet. Dit maakt het erg lastig de invloed van specifieke elementen, bijvoorbeeld de gestegen olieprijs, te ontrafelen en te kwantificeren. Complicerende factor daarbij is dat kostenstijgingen vaak vertraagd worden doorberekend. Een stijging van grondstoffenprijzen zal in de regel niet in dezelfde maand leiden tot even grote prijsstijgingen van eindproducten . Deze vertraagde doorwerkingen kunnen een sterke invloed hebben op de maandcijfers van de ruilvoet.
Wat zegt de ruilvoetontwikkeling op een bepaald moment/periode?
Als er een ruilvoetverbetering is, kan er ( in het buitenland) met dezelfde uitvoer meer gekocht (ingevoerd) worden. Dit staat los van het feit of deze koopkracht ook daadwerkelijk wordt omgezet in bestedingen.
Hoe moet de ruilvoetontwikkeling economisch worden geïnterpreteerd?
Dat hangt mede af van de achterliggende factoren (zie boven). Een ruilvoetverbetering kan bijvoorbeeld duiden op een margeverruiming als gevolg van toegenomen marktmacht, maar kan ook veroorzaakt zijn door stijgende arbeidskosten en dus een reflectie zijn van een verslechtering van de concurrentiepositie. Op de korte termijn betekent een ruilvoetverbetering welvaartswinst. Er kan immers met dezelfde export meer worden geïmporteerd. Op langere termijn kan deze welvaartswinst verminderen als door een verslechtering van de concurrentiepositie in volume minder wordt geëxporteerd.
Deze nieuwe indicator is tot stand gekomen door gebruik te maken van gegevens die al bij het CBS beschikbaar zijn, zonder extra kosten of enquêtedruk.