Meeste statushouders konden niet starten met inburgering in 2022

Student geeft statushouders taalles
© ANP / Marcel van den Bergh
Van de 19 duizend asielmigranten (statushouders) die in 2022 inburgeringsplichtig waren onder de Wet inburgering 2021, had ruim zeventig procent aan het eind van 2022 nog geen Persoonlijk plan Inburgering en Participatie (PIP) en kon daarom nog niet starten met hun inburgering. Statushouders wachtten vaak meerdere maanden voor ze gevestigd werden in een gemeente die verantwoordelijk is voor de inburgering.

Daarna duurt het soms maanden voor ze een inburgeringsplan krijgen. Dit blijkt uit onderzoek van het CBS naar inburgeringsplichtigen onder de Wet inburgering 2021 in 2022.

In 2022 waren er 26,5 duizend mensen inburgeringsplichtig geworden onder de nieuwe Wet inburgering. Hiervan waren 19 duizend mensen statushouder en bijna 7,5 duizend mensen gezins- of overige migrant.

In lijn met de Wet inburgering 2021 worden inburgeringsplichtigen door gemeenten begeleid bij hun inburgering. Met een brede intake en het maken van een Persoonlijk plan Inburgering en Participatie (PIP) wordt een inburgeringstraject op maat gemaakt.

In de PIP staat onder meer welke leerroute de statushouder volgt. Na ondertekening van de PIP start de inburgeringstermijn.

Inburgeringsplichtigen, eind 2022 In deze infographic is af te lezen hoeveel mensen eind 2022 inburgeringsplichtig waren, de inburgeringsplichtige asielmigranten zonder de gezins- en overige migranten, hoeveel mensen van deze groep gevestigd was in een gemeente, een brede intake had gekregen en een Persoonlijk Plan Inburgering en Participatie (PIP). Verder is te lezen welke inburgeringsroutes de statushouders met een PIP hebben gevolgd. Totaal inburgerings-plichtigen Brede intake Brede intake en Persoonlijk plan Inburgering en Participatie (PIP) B1-route O-route Z-route Gevestigd in gemeente Niet gevestigd in gemeente Brede intake Brede intake en PIP B1-route O-route Z-route 26 460 19 030 7 430 10 730 8 300 7 280 760 5 180 230 2 810 125 800 1 565 50 50 Inburgeringsplichtigen, eind 2022
Inburgeringsplichtigen, eind 2022
Inburgeringsplichten, eind 2022
Totaal inburgeringsplichtigen
26460 w.v. Inburgeringplichtige asielmigranten w.v. gevestigd in gemeente eind 2022
19030 10730 w.v. brede intake eind 2022
7280 w.v. brede intake en Persoonlijk plan Inburgering en Participatie (PIP) eind 2022 B1-route
5180 2810
O-route
800
Z-route
1565
w.v. niet gevestigd in gemeente eind 2022
8300 w.v. brede intake eind 2022
760 w.v. brede intake en PIP eind 2022 B1-route
230 125
O-route
55
Z-route
50
w.v. Gezins- en overige migranten
7430

Begeleiding statushouder start bij vestiging in gemeente

De begeleiding van de inburgeringsplichtige door een gemeente start meestal nadat de statushouder zich in de gemeente vestigt. Eind 2022 waren 10,7 duizend statushouders in een gemeente gevestigd. 8,3 duizend asielmigranten met een verblijfsstatus waren nog niet gevestigd in een gemeente en verbleven nog in een opvanglocatie van COA (Centraal Orgaan opvang Asielzoekers).

Van de statushouders die eind 2022 in een gemeente waren gevestigd, had bijna 35 procent drie maanden of langer op een plaatsing in een gemeente moeten wachten. Iets minder dan een kwart wachtte drie maanden tot een half jaar en 9 procent zes tot negen maanden.

Wachttijd statushouders tussen inburgeringsplicht en vestiging in de gemeente, eind 2022
inbplicht_vestiging_termijnGevestigdNog niet gevestigd
Al gevestigd t.t.v. inburgeringsplicht3040
Minder dan 3 maanden41404120
3 tot 6 maanden26102430
6 tot 9 maanden9251380
9 tot 12 maanden15370

Meer dan helft statushouders in gemeente heeft eind 2022 geen PIP

De begeleiding vanuit de gemeente start met een brede intake en een PIP. Voor meer dan de helft van de statushouders die eind 2022 in een gemeente gevestigd waren (5,6 duizend), was eind van het jaar nog geen PIP opgesteld.

Voor statushouders die eind 2022 wel een PIP hadden, is die bij ruim de helft binnen tien weken na vestiging in de gemeente opgesteld. De deadline voor het vaststellen van de PIP is sinds 2023 tien weken na vestiging in de gemeente. Bij 6 procent zat er meer dan 25 weken tussen de vestiging in de gemeente en het vaststellen van het PIP.

In de PIP wordt vastgelegd welke leerroute de inburgeringsplichtige gaat volgen. Het gaat hierbij om drie leerroutes. 54 procent volgde de B1-route; een route voor taal en (vrijwilligers)werk. 16 procent volgde de onderwijsroute en 30 procent de zelfredzaamheidsroute, die gericht is op meedoen in de Nederlandse samenleving.

Wachttijd vaststellen PIP statushouder na vestiging in gemeente, eind 2022
vestiging_pip_termijnWel PIPGeen PIP
PIP voor vestiging235
Minder dan 10 weken26002730
10 tot 15 weken1105925
15 tot 20 weken655780
20 tot 25 weken300305
25 weken of meer285815

Statushouder start soms eerder met brede intake en PIP

Eind 2022 verbleven er nog 8,3 duizend inburgeringsplichtige statushouders bij het COA. Hiervan is voor tweehonderd personen een PIP opgesteld eind 2022. Als een statushouder in een opvanglocatie van het COA verblijft die dicht bij de gekoppelde gemeente ligt, start een gemeente soms wel met de brede intake en PIP.