Groei internetomzet zwakt eind 2021 verder af

Bezorger bij winkel
© CBS / Nikki van Toorn
In het vierde kwartaal van 2021 zwakte de groei van de internetomzet van de detailhandel verder af en nam met ongeveer 3 procent toe ten opzichte van een jaar eerder. Sinds het begin van de coronacrisis werd flink meer omgezet door internetverkopers. De totale omzet van de detailhandel was ongeveer 6 procent hoger dan in het vierde kwartaal van 2020. Deze toename valt toe te schrijven aan de non-foodsector, de omzet van de foodsector nam juist licht af. Zowel in 2020 als in 2021 kregen niet-essentiële winkels tegen het einde van het vierde kwartaal te maken met een lockdown. Dit meldt het CBS op basis van nieuwe kwartaalcijfers over de detailhandel.

De groei van de internetomzet van detaillisten was niet eerder zo laag sinds het begin van de meting in 2014. Het hoge omzetniveau dat sinds de coronacrisis werd behaald hield stand, maar webwinkels zetten niet fors meer om dan in de laatste drie maanden van 2020. In het eerste kwartaal van 2021 piekte de groei van de internetomzet nog op ongeveer 85 procent, maar na een volledig coronajaar zwakte de groei in de daaropvolgende kwartalen af.

Internetomzet detailhandel (excl. tankstations en apotheken)
JaarKwartaalDetailhandel (% verandering t.o.v. een jaar eerder)Multichannelers (zwaartepunt niet online) (% verandering t.o.v. een jaar eerder)Postorderbedrijven, webwinkels (% verandering t.o.v. een jaar eerder)
20171e kwartaal16,117,515,3
20172e kwartaal20,625,617,7
20173e kwartaal21,124,219,5
20174e kwartaal21,321,621,1
20181e kwartaal21,125,618,4
20182e kwartaal18,025,413,4
20183e kwartaal17,728,711,7
20184e kwartaal15,625,89,6
20191e kwartaal16,623,612,3
20192e kwartaal18,423,314,9
20193e kwartaal17,621,814,9
20194e kwartaal15,717,714,3
20201e kwartaal21,626,018,6
20202e kwartaal55,468,545,7
20203e kwartaal38,147,631,7
20204e kwartaal55,070,644,0
2021*1e kwartaal84,6122,157,3
2021*2e kwartaal16,318,314,5
2021*3e kwartaal10,19,610,5
2021*4e kwartaal3,41,74,8
* voorlopige cijfers

De internetverkopen kunnen worden gesplitst in pure webwinkels en multichannelers, die zowel online als via winkels verkopen. Bij deze laatste groep detailhandelaren lag de internetomzet in het vierde kwartaal van 2021 ongeveer 2 procent hoger dan in het vierde kwartaal van 2020. In dat kwartaal nam de internetomzet met bijna 70 procent toe ten opzichte van een jaar eerder, toen de coronacrisis zijn intrede nog niet had gedaan. Voor pure webwinkels was de toename in het vierde kwartaal van 2021 bijna 5 procent, een jaar eerder was dit 44 procent.

Omzet detailhandel stijgt

De omzet van de detailhandel was in het vierde kwartaal van 2021 ongeveer 6 procent hoger dan in dezelfde periode een jaar eerder. Het volume, de omzet na correctie voor prijsveranderingen, steeg met ongeveer 4 procent. De totale omzet van 2021 lag ongeveer 4 procent hoger dan in 2020, het volume bijna 3 procent.

Omzet detailhandel (koopdaggecorrigeerd)
JaarKwartaalOmzet (% verandering t.o.v. een jaar eerder)Volume (% verandering t.o.v. een jaar eerder)
20171e kwartaal4,23,2
20172e kwartaal4,23,9
20173e kwartaal4,93,9
20174e kwartaal3,62,6
20181e kwartaal2,82,4
20182e kwartaal4,13,9
20183e kwartaal3,12,9
20184e kwartaal3,42,5
20191e kwartaal3,22,4
20192e kwartaal2,52,3
20193e kwartaal3,41,9
20194e kwartaal3,82,7
20201e kwartaal3,92,4
20202e kwartaal6,03,7
20203e kwartaal8,97,0
20204e kwartaal4,32,5
2021*1e kwartaal-0,5-2,2
2021*2e kwartaal8,17,5
2021*3e kwartaal3,32,4
2021*4e kwartaal6,13,5
* voorlopige cijfers

Foodsector zet minder om

De omzettoename van de detailhandel valt toe te schrijven aan de non-foodsector. De omzet was in die sector ruim 11 procent hoger dan een jaar eerder, het volume steeg met ruim 7 procent. Vooral kledingwinkels zetten meer om (34 procent), maar de omzet lag nog onder het niveau van het vierde kwartaal van 2019. Ook voor schoenenwinkels volgde de grote omzettoename eind 2021 op een omzetafname een jaar eerder. Meubelwinkels en winkels in doe-het-zelfartikelen, keukens en vloeren verkochten minder, maar door prijsstijgingen steeg in de omzet wel. Winkels in consumentelektronica zetten als enige branche in de non-foodsector minder om en ook het volume nam af.

De foodsector zette in het vierde kwartaal van 2021 juist minder om dan een jaar eerder, de omzet nam met ongeveer 1 procent af. Supermarkten kampten met een omzetafname, terwijl de omzet van voedingsspeciaalzaken steeg. Die laatste toename kwam door prijsstijgingen, het volume van de verkopen bleef gelijk. In dat kwartaal steeg de omzet van supermarkten en voedingsspeciaalzaken nog opvallend ten opzichte van een jaar eerder.

Omzet detailhandel (koopdaggecorrigeerd), 4e kwartaal 2021*
SectorOmzet (% verandering t.o.v. een jaar eerder)Volume (% verandering t.o.v. een jaar eerder)
Detailhandel6,13,5
Winkels in voeding en genotmiddelen-0,7-2,3
Supermarkten-0,9-2,6
Voedingsspeciaalzaken0,70
Winkels in non-foodartikelen11,47,4
Kledingwinkels3428,3
Winkels in schoenen en lederwaren28,426,1
Recreatieartikelen12,811,8
Drogisterijen1110,4
Meubels en woninginrichting4,8-1,3
Doe-het-zelfwinkels, keukens, vloeren3,8-2
Consumentenelektronica, witgoed-5,4-8,2
*voorlopige cijfers

Detaillisten verwachten personeelsafname

Begin 2022 verwacht ruim 8 procent van de detailhandelaren de komende drie maanden een toename van de personeelssterkte, bijna 12 procent verwacht een afname. Per saldo verwachten detaillisten daarmee een afname, terwijl ongeveer 19 procent van de detaillisten begin 2022 werd belemmerd door een personeelstekort.

Faillissementen blijven dalen

In het vierde kwartaal van 2021 werden er in de detailhandel 34 faillissementen uitgesproken. Dit is een afname van bijna 31 procent ten opzichte van dezelfde periode een jaar eerder. Ongeveer een derde van de faillissementen eind 2021 betrof een webwinkel. In 2021 gingen in totaal 137 detaillisten failliet, minder dan de helft van het aantal faillissementen in 2020.