Economisch belang export van Nederlandse makelij afgenomen

Containers in de haven
© ANP
De verdiensten aan de goederenexport van Nederlandse makelij waren in 2020 goed voor 15,0 procent van het bbp. Dat is het laagste aandeel sinds 2015. Daarbij speelt de afnemende aardgasexport een belangrijke rol. Dit meldt het CBS naar aanleiding van de vandaag verschenen Engelstalige versie van de publicatie Nederland Handelsland, die een breed overzicht geeft van de internationale handel en investeringen.

De uitvoer van goederen van producten die in Nederland zijn gemaakt bracht 119,8 miljard euro op in 2020. Dat is 7,6 procent meer dan in 2015. Maar doordat het bbp in die periode ruim twee keer zo hard groeide, is het belang van de export van Nederlandse producten voor het bbp afgenomen van 16,1 procent naar 15,0 procent. In deze periode namen de Nederlandse aardgasexportverdiensten door een sterke dalende gaswinning af van circa 7 miljard tot 2 miljard euro. Bij gelijkblijvende aardgasexportverdiensten zou de afname van het exportbelang ongeveer de helft kleiner zijn geweest.

Verdiensten aan goederenexport van Nederlandse makelij
 Bbp (mld euro)Export van Nederlandse makelij (mld euro)
2015690111,4
2016708,3111,7
2017738,1118,6
2018774122,7
2019813,1124,7
2020800,1119,8

Afnemend exportaandeel bij meeste goederen in 2020

Bij vervoermaterieel, machines en apparaten en chemische producten is ongeveer drie kwart van de Nederlandse verdiensten te danken aan export. Bij de afzet van fabricaten zoals kleding, games of drukwerk verdient Nederland juist het merendeel aan binnenlandse consumptie. De exportoriëntatie van landbouwgoederen, brandstoffen en grondstoffen ligt in de buurt van het goederengemiddelde van 61 procent in 2020.

In 2020 is het exportaandeel in de totale productverdiensten (binnenlandse afzet en export samen) voor bijna alle goederencategorieën afgenomen. Alleen bij vervoermaterieel is het belang van de export in de verdiensten gegroeid tussen 2019 en 2020, onder andere bij schepen en boten.

Exportaandeel in totale Nederlandse productverdiensten
 2020 (%)2019 (%)2015 (%)
Alle goederen60,862,662,5
Vervoermaterieel78,17673,6
Chemische producten75,776,876,2
Machines en apparaten74,174,975,3
Brandstoffen en grondstoffen62,368,573,8
Landbouwoorsprong58,160,659,6
Fabricaten40,641,941,8

Nederland verdient vooral veel aan machine-export

In de top tien van Nederlandse producten die het meest bijdragen aan de Nederlandse economie speelt export eveneens een grote rol. Bij acht op de tien soorten goederen komen de productverdiensten overwegend uit het buitenland. Bij twee goederencategorieën, kleding en brood- en bakkerijproducten, domineert de binnenlandse afzet. De exportaandelen bedragen daar slechts 3 en 21 procent.

Machines en onderdelen dragen van alle producten met afstand het meest bij aan het Nederlandse bbp, met totale productverdiensten van 21,7 miljard euro. Hiervan komt 18,2 miljard euro uit het buitenland en 3,5 miljard euro uit het binnenland (exportaandeel 84 procent). Nederland verdient vooral veel aan de export van gespecialiseerde machines, zoals chipmachines naar China, Taiwan en Zuid-Korea.

De Nederlandse economie verdient na machines en onderdelen het meest aan vlees(producten), metaal(producten), farmaceutische producten, zuivel, kleding, voedingsbereidingen, auto(onderdelen), groenten en zaaizaden en brood- en bakkerijproducten. Nederland verdient daarnaast ook veel aan sierteelt, zoals bloembollen, planten, bloemen en boomkwekerijproducten. Alle sierteelt bij elkaar opgeteld is goed voor een top tien notering.

Top-10 verdiensten uit export van Nederlandse makelij en binnenlandse afzet, 2020
 Export (mld euro)Binnenlandse afzet (mld euro)
Machines en onderdelen18,23,5
Vlees(producten)5,24,1
Metaalproducten6,91,9
Farmaceutische producten4,13,4
Zuivel42,9
Kleding0,26,2
Voedingsbereidingen3,62,7
Auto(onderdelen)3,71,2
Groenten en zaaizaden3,61,3
Brood-, bakkerijproducten1,03,7

Nederland Handelsland 2021

Veel Nederlandse bedrijven, zowel grote als kleine, doen zaken in het buitenland. Andere bedrijven zijn hoofdzakelijk toeleveranciers van exporterende bedrijven of multinationals, zonder dat zij zelf internationaal actief zijn. Ook hebben sommige Nederlandse bedrijven vestigingen in meerdere landen, of staan onder zeggenschap van een buitenlands bedrijf, en zijn zodoende direct of indirect onderdeel van mondiale waardeketens. Al deze aspecten van internationale handel en investeringen komen aan bod in de publicatie Nederland Handelsland 2021: export, import en investeringen.

Meer weten, ook over de verwevenheid van handelsstromen tussen Nederland en de rest van de wereld (2020 en eerder)? Lees de publicatie Nederland Handelsland.