Transcripties van de Britse nieuwsuitzendingen
Transcriptie van het extra nummer van De Nieuwsbode: orgaan van de vrije pers, 15 september 1944
Hier volgt een belangrijke mededeeling: In Nederland zijn belangrijke versterkingen van den S.D. aangekomen. Ondergrondsche groepen in Nederland worden hierbij gewaarschuwd op hun hoede te zijn.
Hedenmiddag werd uit Brussel het bericht ontvangen, dat Maastricht, de eerste Nederlandsche provinciale hoofdstad bevrijd is. De eerste Nederlanders die in genoemde plaats aankwamen, waren luitenant H.J. Snoek van de Ned. Brigade en Robert Kiek, verslaggever aan het front van het A.N.P te Londen. We laten U hierbij een gedeelte van zijn verslag volgen.
Na een bezetting van 4 jaar, 4 maanden en 4 dagen stroomden eenheden van het 1e Amerikaansche leger Maastricht binnen. Overal zag ik Oranje, alle fietsen waren versierd en de meisjes droegen Oranje rokjes, die allang van te voren klaar gemaakt waren. Overal hoorde ik Oranje liederen en het aloude en bekende "Leve de Willemien" weerklonk uit aller mond.
Maastricht het eerste stukje Nederland, dat weer zich zelf geworden is. Oud militairen liepen weer in hun oude uniformen op straat. De marechaussee’s hadden hun oude uniformen met de witte tressen weer opgezocht en aangetrokken.
Het was voor velen onbegrijpelijk plotseling onder de nazi tyrannie vandaan te zijn. Hun gedachten gingen nu ook uit naar familieleden, die in het nog bezette deel wonend en naar hen, die nog in Duitschland werken. Ook gingen de gedachten uit naar hen, die nog in gevangenissen of concentratie kampen zuchtten. We denken hier ook aan de ondergrondsche werkers, die voor hun Vaderland gevallen zijn.
De vreugdetoon was echter overheerschende, allerwegen werden we toegejuichd. Zoowel in Eysden als Maastricht heb ik honderden handen geschud. Velen zeiden: "Gode zij dank dat jullie er zijn, het had niet langer moeten duren."
Overal vroegen de menschen, hoe of het met de Koningin was en wanneer of ze terugkomt. Namens de bevolking van Eysden en Maastricht heb ik het volgende telegram aan Hare Majesteit gezonden:
Aan H.M. Koningin Wilhelmina, London.
De bewoners van Eysden en Maastricht, de eerste bevrijde gemeenten van Nederland hebben mij verzocht U hun gevoelens van vreugde over te brengen, omdat zij vrij zijn, omdat zij hun Oranje weer kunnen dragen. Eysden en Maastricht hopen in de gelegenheid te worden gesteld van hun gevoelens blijk te geven.
Aan Roosevelt werd het volgende telegram gezonden: Op het uur der bevrijding, waarop de Amerikanen Nederland binnenrukken, willen de bewoners U de President dank brengen voor dit groote oogenblik.
Onze Koningin stuurde het volgende antwoord: Ben zeer erkentelijk voor de boodschappen van Eysden en Maastricht. Ik wensch de twee Nederlandsche gemeenten, die bevrijd zijn, hartelijk te feliciteeren en deel In hun vreugde van ganscher harte. Wilhelmina.
Op de politie bureaux van Maastricht zitten al vele N.S.B. ers achter de tralies. Dit zijn evenwel de mindere goden. Den hoogeren is blijkbaar elders gastvrijheld aangeboden. De vrouwen zaten met kaal geschoren hoofden te jammeren dat ze nooit een Duitscher in huis gehad hadden. De meesten mogen van geluk spreken, dat de bijltjesdag zoo kalm verloopen is. Hoogstens zijn er enkelen bij het oppakken een weinig beschadigd. De S.S. burgemeester was ook al weg. Den vroegeren burgemeester, die om principieele redenen in 1941 afgetreden is, is verzocht weer in functie te treden. De geallieerden hebben zeer veel steun gehad van oud minister dr. H.C.J.H. Gelissen.
Het zal niet lang meer duren of alle uiterlijke kenteekenen der Duitsers zijn uit de plaatsen verdwe-nen.