Nauwelijks minder melkkoeien in 2022, wel minder varkens

Koeien in de wei
© Shutterstock / Marc Venema
Het aantal melkkoeien in Nederland is in 2022 met 1,57 miljoen nagenoeg gelijk gebleven. Vergeleken met vijf jaar geleden lag het aantal 7 procent lager. Het aantal varkens nam het laatste jaar weer iets af, terwijl de geitenstapel in omvang licht groeide. Dit blijkt uit definitieve cijfers van de Landbouwtelling 2022 van het CBS.

Veestapel
JaartalMelkgeiten (2017=100)Vleeskalveren (2017=100)Melk- en kalfkoeien (>= 2 jaar) (2017=100)Varkens (2017=100)Jongvee voor de melkveehouderij (2017=100)
2017100100100100100
20181151079610086
2019121112939977
2020127112949678
2021128110939281
2022130109939182

Op 1 april 2022 telde Nederland 3,8 miljoen runderen, 0,4 procent meer dan een jaar eerder. Vergeleken met 2017 waren er 6 procent minder runderen. 41 procent van het aantal runderen bestond vorig jaar uit melkkoeien, net als in 2021. De gemeenten Sûdwest-Fryslân en De Fryske Marren telden in 2022 de meeste melkkoeien, respectievelijk 65,6 duizend en 35,5 duizend. Het jongvee voor de melkveehouderij nam het laatste jaar toe met 1,6 procent naar 982 duizend.

In 2017 is het fosfaatreductieplan voor de Nederlandse melkveehouderij in werking getreden. Bedrijven moesten melkvee van de hand doen om de groei van de veestapel te stoppen. Het aantal runderen daalde in 2018 voor het eerst sinds 2013 onder de 4 miljoen.

Het aantal bedrijven met melkvee laat al jaren een daling zien

Vorig jaar waren er 14,7 duizend bedrijven met melkvee, 3 procent minder dan in 2021. Ten opzichte van vijf jaar eerder is dat met bijna 20 procent afgenomen. Het gemiddeld aantal melkkoeien per bedrijf groeide in 2022 naar 107. Een jaar eerder was dit gemiddeld 103 per bedrijf en in 2017 telde een bedrijf met melkvee 94 melkkoeien.

De grootste bedrijven waren in 2022 met gemiddeld 151 melkkoeien per bedrijf gevestigd in Flevoland, gevolgd door de noordelijke provincies Groningen (128), Fryslân (125) en Drenthe (121).

Lichte afname aantal vleeskalveren

Het totaal aantal vleeskalveren daalde in 2022 met 0,4 procent naar ruim 1 miljoen en bleef daarmee nagenoeg gelijk aan een jaar eerder. Vergeleken met 2017 is het aantal wel toegenomen; met 9 procent.

Bijna de helft van de vleeskalveren is gehuisvest in Gelderland (478 duizend). In vijf jaar tijd nam het aantal vleeskalveren in deze provincie met 11 procent toe. Een kwart van de vleeskalveren is in de gemeenten Ede (129 duizend) en Barneveld (118 duizend) te vinden.

Rundveestapel
PeriodenMelk- en kalfkoeien (>= 2 jaar) (mln)Jongvee voor de melkveehouderij (mln)Jongvee voor de vleesproductie (mln)Vleeskalveren (mln)Overige koeien (mln)Stieren (>= 2 jaar) (mln)
20221,570,980,171,040,050,01
20211,570,970,171,050,060,01
20201,590,940,171,070,060,01
20191,580,920,171,070,060,01
20181,621,030,171,020,060,01
20171,691,200,170,950,060,02

Omvang varkensstapel weer iets geslonken

De varkensstapel daalde in 2022 vergeleken met een jaar eerder; het aantal dieren nam 1,6 procent af naar 11,3 miljoen. Ten opzichte van 2017 telt de varkensstapel 9 procent minder dieren. Het aantal varkens is mede door de stoppersregeling en de subsidieregeling sanering varkenshouderij (SRV) sinds 2020 afgenomen.

Het aantal bedrijven met varkens daalde vorig jaar vergeleken met 2021 met 4 procent naar bijna 3,3 duizend. In vijf jaar tijd nam het gemiddeld aantal varkens per bedrijf met bijna 20 procent toe naar 3,4 duizend. Dit komt voornamelijk doordat relatief kleine bedrijven de afgelopen jaren gestopt zijn met het houden van varkens.

Bijna de helft van het aantal varkens is gehuisvest in Noord-Brabant. In deze provincie nam het aantal bedrijven met varkens in vijf jaar tijd met een derde af, het aantal varkens daalde met 13 procent minder hard. Land van Cuijk (682 duizend) en Venray (559 duizend) zijn in 2022 de gemeenten met de meeste varkens.

Varkens per bedrijf
JaarGemiddeld aantal varkens per bedrijf
20172883
20182970
20193002
20203360
20213365
20223446

Geitenstapel blijft groeien

Het aantal melkgeiten steeg in 2022 met 1 procent naar bijna 489 duizend, vergeleken met vijf jaar eerder is de geitenstapel met 30 procent gegroeid. Meer dan de helft van de melkgeiten was vorig jaar in de provincies Noord-Brabant (137 duizend) en Gelderland (117 duizend) te vinden. In deze provincies is het aantal melkgeiten het laatste jaar niet verder toegenomen, dat is voor het eerst sinds de invoering van de geitenstop in 2017.

In Noord-Brabant nam het aantal melkgeiten in 2022 met 3,4 procent af ten opzichte van een jaar eerder. In Gelderland bleef de melkgeitenstapel met een afname van 0,2 procent nagenoeg gelijk. Vergeleken met 2017 is er in deze provincies een toename van 16 procent (Noord-Brabant) en 31 procent (Gelderland) van het aantal melkgeiten.

%-verandering aantal dieren in 2022 t.o.v. 2017
 Melk- en kalfkoeien (>= 2 jaar) (%)Jongvee voor de melkveehouderij (%)Vleeskalveren (%)Melkgeiten (%)Varkens (%)
Groningen -5,5-13,522,543,27,7
Fryslân -3,3-10,318,245,731,0
Drenthe -8,2-16,313,147,0-13,1
Overijssel -6,2-15,57,437,3-4,8
Flevoland -7,1-15,613,817,970,4
Gelderland -10,0-21,511,331,4-6,6
Utrecht 6,3-7,314,744,3-5,1
Noord-Holland -2,0-17,739,035,3-14,2
Zuid-Holland -12,9-22,97,829,8-8,9
Zeeland -1,8-17,4-28,275,27,4
Noord-Brabant -14,0-28,22,516,3-12,6
Limburg -16,3-29,76,435,1-9,8