Beperkt gedaalde operationele winst in 2020 verhult tweedeling

Tussen bedrijfstakken is een grote variatie in de winstontwikkeling en ontvangen subsidies. Een aantal bedrijfstakken zou zonder de hogere subsidies vanwege corona verlies hebben gedraaid. Dat geldt met name voor de horeca, de gezondheidszorg, en de cultuur, sport en recreatie. De gezondheidszorg werd ondersteund vanwege de grote rol in de pandemie, en moest - net als de horeca en cultuur, sport en recreatie -  deels sluiten. Veel andere bedrijfstakken, zoals de nijverheid en de vervoerssector, maakten minder winst dan in 2019 en werden daarvoor deels gecompenseerd.

De handel en de specialistische zakelijke diensten boekten in 2020 een hogere operationele winst, terwijl deze zonder subsidies zou zijn gedaald. In de handel kwam de winst uit op 44,5 miljard euro; een stijging van 1,6 miljard euro ten opzichte van 2019. Zonder subsidies zou de winst zijn gedaald met 0,5 miljard euro. In de specialistische zakelijke dienstverlening steeg de winst met 0,4 miljard euro, terwijl deze zonder subsidies 0,8 miljard euro zou zijn gedaald.

Binnen de handel boekten de meeste branches in 2020 een vergelijkbare winst als een jaar eerder, waarbij de ontvangen subsidies voorkwamen dat de winst daalde. De detailhandel vormt hierop een uitzondering. Deze branche ontving de meeste subsidies, terwijl de winst van deze branche (ook zonder subsidies) sterk steeg.

Binnen de detailhandel is een scherpe tweedeling tussen winnaars en verliezers. Op dat meer gedetailleerde niveau zijn alleen cijfers beschikbaar over het bedrijfsresultaat. Het bedrijfsresultaat is wel vergelijkbaar met de operationele winst exclusief subsidies. Hoewel de verdeling van subsidies hier ontbreekt, maakt de ontwikkeling van het bedrijfsresultaat duidelijk wat hier speelt.
Supermarkten en webwinkels bleven open tijdens de lockdowns en daar is het bedrijfsresultaat eveneens sterk gestegen. Ook doe-het-zelfwinkels waren een populaire bestemming tijdens de coronaperiode en dat is terug te zien in het bedrijfsresultaat. Winkels die dicht moesten vanwege coronamaatregelen, zoals warenhuizen en winkels in kleding, schoenen en lederwaren, zagen hun bedrijfsresultaat dalen.

Het beeld dat de detailhandel relatief veel subsidies ontving en ook de operationele winst sterk zag stijgen, is daarmee verklaard. Binnen de detailhandel zitten winkels die profiteerden van de coronasituatie, zoals supermarkten, en winkels die dicht moesten, zoals kledingwinkels.

Alhoewel de operationele winst beperkt daalde in 2020, gaat daar dus een tweedeling in winnaars en verliezers achter schuil. De operationele winst bij verliezers van de coronamaatregelen daalde beperkt door subsidies. Winnaars zagen hun operationele winst sterk stijgen. Gedetailleerde cijfers over 2021, die dit beeld zouden kunnen bevestigen, zijn in juni 2023 beschikbaar.