Hogeschool voor de Kunsten Utrecht (HKU) maakt van statistiek kunst

/ Auteur: Miriam van der Sangen
Screenshot van de animatie over de veehouderij
Wie regelmatig naar het quizprogramma ‘2 voor 12’ kijkt, kent ze wel: de prachtige animaties van de studenten van de Hogeschool voor de Kunsten Utrecht (HKU). Bij het CBS zijn ze daar ook enthousiast over. Het leidde in het afgelopen jaar tot een unieke en succesvolle samenwerking tussen het CBS en de HKU. Resultaat: 4 mooie animaties over de oversterfte door corona, Nederland in 20 cijfers, de veehouderij en de broedvogels.

Verkennende gesprekken

Hendrik Zuidhoek is namens het CBS nauw betrokken bij de samenwerking met de HKU Media. Bij het CBS houdt hij zich bij het team Creatie bezig met vormgeving en infographics. ‘Onze plaatsvervangend hoofddirecteur van CCN, Thomas Ruigrok, is enorm enthousiast over de animaties van de HKU-studenten voor het quizprogramma ‘2 voor 12’. Het leek hem daarom een goed idee om ook iets dergelijks voor het CBS te laten maken. Leuk en interessant, omdat studenten van de HKU Media op een andere manier naar de CBS-cijfers kijken.’ Na verkennende gesprekken over en weer werd besloten een samenwerking aan te gaan.

Vrijheid van keuze

Annelies Sinke is coördinator partnerschappen bij de HKU Media. Zij verbindt in die functie het werkveld met de studenten. ‘Tijdens hun derde studiejaar kunnen de studenten op expeditie of er voor kiezen om een project te doen met een externe partner. Hendrik Zuidhoek van het CBS hield een pitch voor 50 studenten en deed dat zó enthousiast dat 8 studenten er voor kozen om een animatie over een CBS-onderwerp te maken. Het leek hen leuk hun eigen creativiteit in te zetten voor een grote overheidsorganisatie. Belangrijk daarbij was dat de studenten een kader aangereikt kregen en vrijheid van keuze hadden qua onderwerp.’

Verdiepen in het thema

Volgens Sinke is het maken van een animatie een behoorlijke klus. ‘Het gaat om veel meer dan alleen een verhaal vertellen met beeld. De studenten moeten ook onderzoek doen en zich helemaal verdiepen in het thema. Ze moeten op zoek naar literatuur om het onderwerp in de context te kunnen plaatsen.’ De studenten zelf werkten in groepjes van twee, zodat ze elkaar feedback konden geven en konden stimuleren. ‘In een periode waarin het gehele lesprogramma via zoom verliep was dat erg belangrijk. Onze docenten, waaronder Egbert de Ruiter, hebben het maken van de animaties begeleid en het proces er om heen.’

Mooi resultaat

Binnen een aantal maanden leverden de studenten een mooi resultaat op: 4 animaties over de oversterfte door corona, Nederland in 20 cijfers, de veehouderij en de broedvogels. Ze doken daarvoor onder andere in de CBS-database StatLine. Zuidhoek: ‘De studenten hebben het heel goed opgepakt. Zo hadden ze een outline geschreven voor de animaties. Die zijn inhoudelijk gecontroleerd door de deskundigen van het CBS. Neem bijvoorbeeld de animatie over de veehouderij. Dat is een mooie combinatie geworden tussen de CBS-cijfers en de persoonlijke interpretatie qua vormgeving en uitvoering van de studenten. Daarbij is voor het CBS onpartijdigheid belangrijk, want wij willen cijfers leveren op basis van de feiten.’

Portfolio

Terugkijkend zijn zowel het CBS als de HKU Media zeer tevreden over de samenwerking. Zuidhoek: ‘Wij hebben er een paar mooie animaties bij en het werk dat de studenten gedaan hebben voor het CBS is interessant voor hun portfolio. Het was veel meer dan een schoolopdracht, wij werden behandeld als een echte klant. Deze samenwerking is zeker voor herhaling vatbaar.’ Ook Sinke is enthousiast: ‘Er waren nauwelijks hobbels. Een dergelijk project valt of staat met een goede samenwerking en die is prima verlopen. Onder de vleugels van het CBS was dit een mooi experiment.’

De animatie over ‘corona oversterfte’ werd gemaakt door Aimee Evertsz en Megan de Jong, maar is inmiddels verwijderd omdat hij verwarring veroorzaakte met de huidige coronacijfers. Berthus Dokter en Jasper Witteman waren de makers van de animatie ‘Nederland in 20 cijfers’. Lisa de Jong en Cherelle Drenthe zetten in hun animatie de veehouderij centraal. Broedvogels waren het thema in de animatie van Manon van Laarhoven en Marloes Graaff.