ICT-gebruik bij bedrijven; bedrijfstak, 2023

Bekijk volledige tabel Download volledige dataset Toon toelichting
Bedrijfstakken/branches (SBI 2008) Clouddiensten Clouddiensten gebruikt voor Veiligheidssoftware (% van bedrijven) ICT-veiligheid Verzekering ICT-veiligheidsincidenten (% van bedrijven) ICT-veiligheid Gebruikte ICT-veiligheidsmaatregelen Antivirussoftware (% van bedrijven) ICT-veiligheid Gebruikte ICT-veiligheidsmaatregelen Beleid voor sterke wachtwoorden (% van bedrijven) ICT-veiligheid Gebruikte ICT-veiligheidsmaatregelen Biometrische methoden (% van bedrijven) ICT-veiligheid Gebruikte ICT-veiligheidsmaatregelen Authenticatie via soft- of hardwaretoken (% van bedrijven) ICT-veiligheid Gebruikte ICT-veiligheidsmaatregelen Encryptie van data (% van bedrijven) ICT-veiligheid Gebruikte ICT-veiligheidsmaatregelen Gegevens op andere fysieke locatie (% van bedrijven) ICT-veiligheid Gebruikte ICT-veiligheidsmaatregelen Network access control (% van bedrijven) ICT-veiligheid Gebruikte ICT-veiligheidsmaatregelen VPN internetgebruik buiten het bedrijf (% van bedrijven) ICT-veiligheid Gebruikte ICT-veiligheidsmaatregelen Logbestanden voor analyse incidenten (% van bedrijven) ICT-veiligheid Gebruikte ICT-veiligheidsmaatregelen Methodes voor beoordelen ICT-veiligheid (% van bedrijven) ICT-veiligheid Gebruikte ICT-veiligheidsmaatregelen Risicoanalyses (% van bedrijven) ICT-veiligheid Gebruikte ICT-veiligheidsmaatregelen ICT-veiligheid volg- en detectiesysteem (% van bedrijven) ICT-veiligheid Training personeel ICT-veiligheid Vrijwillige training (% van bedrijven) ICT-veiligheid Training personeel ICT-veiligheid Verplichte training (% van bedrijven) ICT-veiligheid Training personeel ICT-veiligheid Met contract (% van bedrijven) ICT-veiligheid Documentatie van ICT-veiligheid ICT-veiligheidsdocumenten aanwezig (% van bedrijven) ICT-veiligheid Uitvoering ICT-veiligheidswerkzaamheden Uitbesteed aan extern bedrijf (% van bedrijven) ICT-veiligheid Uitvoering ICT-veiligheidswerkzaamheden Eigen personeel (% van bedrijven) ICT-veiligheid Uitvoering ICT-veiligheidswerkzaamheden Eigen personeel en extern bedrijf (% van bedrijven) ICT-veiligheid Uitvoering ICT-veiligheidswerkzaamheden Niet van toepassing (% van bedrijven) ICT-veiligheid Optreden van ICT-veiligheidsincidenten Incident met interne oorzaak gehad (% van bedrijven) ICT-veiligheid Optreden van ICT-veiligheidsincidenten Incident door aanval van buiten gehad (% van bedrijven) ICT-veiligheid Optreden van ICT-veiligheidsincidenten Soorten interne oorzaken Uitval ICT-dienst door veiligheidsinc. (% van bedrijven) ICT-veiligheid Optreden van ICT-veiligheidsincidenten Soorten interne oorzaken Vernietiging data door veiligheidsinc. (% van bedrijven) ICT-veiligheid Kosten ICT-veiligheidsincidenten Kosten incident intern gehad (% van bedrijven) ICT-veiligheid Kosten ICT-veiligheidsincidenten Kosten incident aanval buitenaf gehad (% van bedrijven) ICT-veiligheid Kosten ICT-veiligheidsincidenten Kosten gehad naar soort intern incident Uitval ICT-dienst door veiligheidsinc. (% van bedrijven) ICT-veiligheid Kosten ICT-veiligheidsincidenten Kosten gehad naar soort intern incident Vernietiging data door veiligheidsinc. (% van bedrijven)
Totaal C-N en Q 44 32 95 84 27 74 52 86 74 57 62 51 52 37 37 23 33 47 38 19 23 21 24 8 23 3 6 3 6 1
C Industrie 40 28 98 82 23 69 46 90 78 69 64 54 53 37 33 22 28 43 43 16 24 16 26 7 25 3 7 2 7 1
D-E Energie, water, afvalbeheer 51 36 99 90 34 83 57 95 81 72 70 62 61 44 39 35 36 52 42 18 29 11 22 9 21 2 4 2 4 0
F Bouwnijverheid 36 24 95 77 20 64 37 83 71 56 56 44 42 27 24 12 23 33 49 10 18 23 25 10 23 3 7 3 7 0
G Handel 42 32 96 86 26 74 51 90 77 61 65 54 58 39 37 23 30 44 36 21 24 19 24 9 23 3 6 3 6 0
H Vervoer en opslag 40 24 94 79 24 67 43 82 61 52 55 46 48 34 29 20 29 36 38 15 20 28 22 9 21 2 6 3 5 1
I Horeca 26 16 89 70 20 55 30 63 44 23 26 21 20 13 11 8 15 14 35 9 7 49 13 3 12 1 4 1 4 0
J Informatie en communicatie 65 55 95 96 49 93 84 95 89 77 88 75 77 61 72 50 59 82 9 45 39 7 26 11 25 3 5 3 5 1
K Financiële dienstverlening 46 52 91 88 42 87 81 90 87 78 81 76 82 67 75 64 58 82 23 24 41 12 33 12 28 2 6 3 6 .
L Verhuur en handel van onroerend goed . . 97 94 . 91 70 93 87 . 82 76 . . 50 38 36 . . 11 27 10 33 16 28 3 8 12 5 .
M Specialistische zakelijke diensten 61 44 97 91 36 85 64 94 88 69 76 61 62 46 53 32 45 68 38 22 31 9 29 9 25 4 8 3 7 1
N Verhuur en overige zakelijke diensten 44 28 93 82 28 71 48 84 68 46 53 44 43 33 29 18 30 41 42 18 16 24 20 7 18 2 3 2 3 0
Q Gezondheids- en welzijnszorg 48 37 96 86 27 84 70 89 76 53 66 50 60 35 46 22 43 66 38 19 26 17 32 8 28 3 7 2 7 1
10-12 Voedings-, genotmiddelenindustrie 39 26 94 77 21 63 44 82 63 59 56 41 45 36 32 22 24 34 31 18 20 31 25 6 24 3 6 2 6 1
13-15 Textiel-, kleding-, lederindustrie . . 98 85 14 . . 95 . . . . . . . 12 . . . 13 23 12 . 7 . 1 3 2 3 0
16-18 Hout-, papier-, grafische industr. 39 28 98 87 29 68 49 94 73 63 61 53 53 45 30 16 26 43 50 13 22 15 28 7 28 2 9 1 9 1
19-21 Raffinaderijen en chemie 46 34 99 93 32 82 76 98 95 88 83 78 73 54 67 59 47 75 27 33 36 4 32 7 28 3 3 1 3 0
22-23 Kunststof- en bouwmateriaalindustr 47 32 99 92 19 73 47 94 89 81 72 66 58 43 34 27 32 45 46 14 32 9 30 8 29 4 9 0 8 0
24-25 Basismetaal, metaalprod.-industrie 36 27 98 77 18 63 35 88 76 63 61 47 49 30 24 13 22 34 50 9 20 20 17 6 17 3 6 1 6 1
26-27 Elektrische en elektron. Industrie 43 34 100 89 32 76 64 98 89 82 75 66 65 44 51 38 42 64 25 31 32 12 37 10 34 6 12 2 12 2
28 Machine-industrie 41 32 99 81 23 69 55 94 85 80 68 62 53 38 38 26 29 50 40 17 33 10 23 8 23 3 11 3 . 0
29-30 Transportmiddelenindustrie 40 25 97 83 29 73 51 91 83 71 67 58 57 38 34 23 31 44 48 11 24 17 28 5 27 2 9 3 . 0
31-33 Overige industrie en reparatie 42 23 98 79 22 70 40 88 77 66 62 54 52 33 26 19 30 38 49 18 20 13 29 7 28 3 5 2 5 1
41-42 B&U en wegenbouw 38 22 93 77 23 68 43 87 71 54 59 46 41 28 30 15 26 35 49 11 20 20 22 11 22 0 8 6 8 0
43 Gespecialiseerde bouw 34 26 97 77 18 62 33 81 71 57 54 43 42 27 21 10 22 32 49 10 16 24 27 10 24 4 6 2 6 1
45 Autohandel en -reparatie 39 34 97 87 17 71 40 94 78 63 66 57 61 46 29 16 30 38 50 15 12 23 24 6 24 4 6 3 6 1
46 Groothandel en handelsbemiddeling 45 32 97 88 28 76 53 93 84 70 71 61 65 44 44 30 33 50 37 20 30 13 27 10 26 3 7 3 7 0
47 Detailhandel (niet in auto's) 38 30 92 82 25 72 51 83 65 48 54 41 45 31 29 14 24 38 30 24 18 28 20 10 19 2 5 4 5 0
55 Logiesverstrekking 45 33 96 79 27 73 44 83 70 44 49 42 44 34 32 16 31 37 40 13 17 30 28 9 27 1 11 3 . 0
56 Eet- en drinkgelegenheden 23 13 87 68 19 52 28 59 39 19 21 17 15 9 7 6 12 10 34 9 5 52 10 2 9 1 2 1 2 0
58-60 Uitgeverijen, film,radio en t.v. 52 43 98 88 41 89 63 96 86 78 77 72 69 51 54 30 39 58 28 29 37 6 33 17 31 6 9 3 9 1
61 Telecommunicatie . . 97 99 . 93 91 96 100 93 97 . . . . . . . 6 . . 0 . 12 . 2 3 7 . 0
62-63 IT- en informatiedienstverlening 67 56 95 97 50 94 86 94 90 76 89 75 77 61 74 52 62 85 6 47 39 7 26 10 24 2 4 3 4 0
6419-6492 Banken . . 87 87 . . . 87 86 . . . . . . . . . . . . . . 17 . 2 8 6 . .
651-652 Verzekeringen . . 98 97 . 93 90 97 93 90 92 93 93 . 90 80 . 94 22 18 . 5 . 14 . 3 8 0 8 .
6612-6619 Financiële advisering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8 . 1 3 3 3 .
68 Verhuur en handel van onroerend goed . . 97 94 . 91 70 93 87 . 82 76 . . 50 38 36 . . 11 27 10 33 16 28 3 8 12 5 .
69-70 Juridisch en managementadvies 67 52 97 95 38 90 73 94 88 65 80 65 66 53 60 38 46 78 40 20 33 7 31 9 26 4 7 4 6 1
71 Architecten-, ingenieursbureaus e.d. 52 37 98 87 32 79 52 96 90 79 76 59 59 44 50 22 47 60 40 22 29 9 30 9 27 6 12 2 11 3
72 Research 53 28 97 88 34 86 73 94 91 69 85 68 71 49 62 42 51 72 23 25 43 9 25 9 24 5 4 3 4 0
73 Reclamewezen en marktonderzoek 66 . 96 91 . 86 . 97 88 70 . . . . . 30 . . . 25 24 12 21 12 20 3 6 1 . 0
74-75 Overige professionele diensten 53 26 95 82 29 70 50 86 80 60 66 49 47 27 34 19 33 48 37 23 25 16 26 5 24 5 8 3 7 0
77 Verhuur van roerende goederen 53 39 99 89 31 83 65 94 87 71 76 73 73 . . 32 . 59 37 31 27 6 34 17 31 6 7 5 7 1
78 Uitzendbureaus en arbeidsbemiddeling 45 23 93 82 31 77 48 83 64 40 49 39 38 28 26 16 27 39 41 19 13 27 17 5 16 2 3 2 2 1
79 Reisbureaus, reisorganisatie en -info . . 96 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18 . 3 9 6 . 0
80-82 Overige zakelijke dienstverlening 39 32 92 81 22 60 42 83 69 47 52 46 43 33 26 15 29 37 44 14 17 25 19 6 17 1 2 1 2 0
86 Gezondheidszorg 43 50 96 90 27 94 81 92 84 67 81 61 71 42 49 24 46 74 39 20 27 13 37 8 33 3 6 3 6 0
87-88 Verzorging en welzijn 52 26 96 84 27 76 61 86 68 40 53 40 51 30 44 20 40 60 37 17 25 21 28 8 23 2 7 1 7 1
951 Reparatie van computers en telecom . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5 . . . . 4 . 0 4 4 . 0
26-28 Elektrotechn. en machine-industrie 41 33 99 84 26 72 58 95 86 81 70 63 57 40 42 30 33 55 35 21 33 11 28 9 27 4 11 2 11 1
69-71 Management- en technisch advies 61 46 98 92 36 86 65 95 89 70 78 62 64 50 56 32 46 71 40 21 31 8 31 9 26 5 8 3 8 2
73-75 Reclame, design, overige diensten 61 42 96 87 35 79 59 92 85 66 67 52 52 34 41 25 39 56 38 24 24 14 23 9 22 4 7 2 6 0
78-82 Overige zakelijke dienstverlening 43 27 92 82 27 70 46 83 67 44 51 42 41 31 27 17 29 39 42 17 15 26 19 6 17 1 3 2 2 0
ICT-sector 66 55 96 97 48 93 84 95 90 78 88 75 77 61 73 54 60 83 8 45 40 7 28 11 26 3 5 3 5 0
Bron: CBS.
Verklaring van tekens

Tabeltoelichting


Deze tabel bevat cijfers over het gebruik van informatie- en communicatietechnologie (ICT) door bedrijven met 10 of meer werkzame personen. De gegevens kunnen worden uitgesplitst naar bedrijfstak. De verslagperiode betreft het jaar 2023. Een aantal onderwerpen hebben echter betrekking op het jaar 2022. In die gevallen wordt dit vermeld in de toelichting bij het betreffende onderwerp.

Gegevens beschikbaar over 2023.

Status van de cijfers:
De cijfers in deze tabel zijn nader voorlopig.

Wijzigingen per 12 december 2025:
De voorlopige cijfers voor ‘Telewerk komt voor’ en ‘Verdeling van omzet’ in de sectie 'Verkoop via website/apps' zijn verbeterd. Onvoldoende betrouwbare cijfers zijn weergegeven met een punt.

Wijzigingen per 12 december 2024:
Ondanks de zorgvuldigheid waarmee de cijfers over het ICT gebruik door bedrijven worden samengesteld, is helaas geconstateerd dat de gepubliceerde cijfers voor de verslagperiode 2023 door een technische fout niet correct waren. De cijfers zijn gebruikt in de publicaties Cybersecuritymonitor, Digital Trust Center, AI vacatures, MKB en digitalisering 2023 en de Monitor online platformen 2023 (Hoofdstuk 6. Verkoop via online platformen). Deze versie van deze tabel bevat de gecorrigeerde cijfers.

Wanneer komen er nieuwe cijfers?
Cijfers over 2024 komen in december 2024 beschikbaar. Deze cijfers zullen worden gepubliceerd in een nieuwe tabel.

Toelichting onderwerpen

Clouddiensten
Het gebruik van cloud-computing of de cloud betreft ICT-diensten via internet. Bedrijven kunnen hiermee bijvoorbeeld opslagcapaciteit, software en rekenkracht gebruiken via internet in plaats van lokaal op hun eigen servers of computers. Clouddiensten zoals gemeten in dit onderzoek voldoen aan de volgende criteria: servers van de aanbieder leveren de diensten; de gebruiker kan de diensten eenvoudig zelf uitbreiden of juist verminderen (bijvoorbeeld de benodigde opslagcapaciteit verhogen of verlagen); de gebruiker heeft na installatie altijd toegang tot de diensten, zonder tussenkomst van de aanbieder; de gebruiker betaalt voor de diensten. Een verbinding via VPN (Virtual Private Network) kan ook tot de cloud behoren.
Clouddiensten gebruikt voor
Bedrijven die clouddiensten gebruiken voor de volgende doeleinden:
Veiligheidssoftware
Veiligheidssoftware, zoals antivirus programmatuur, network acces control (als clouddienst)
ICT-veiligheid
Informatie over maatregelen, controles en procedures die een bedrijf toepast met betrekking tot ICT-systemen, met als doel de integriteit, authenticiteit, beschikbaarheid en vertrouwelijkheid van gegevens (data) en systemen te borgen.
Gebruikte ICT-veiligheidsmaatregelen
Maatregelen die bedrijven genomen hebben om hun cyberweerbaarheid te verhogen.
Antivirussoftware
Het gebruik van antivirussoftware betreft zowel gratis als betaalde software.
Beleid voor sterke wachtwoorden
Wachtwoorden die ten minste acht gemengde karakters hebben, die veranderd moeten worden na een bepaalde periode en/of naar aanleiding van bijvoorbeeld een ICT-veiligheidsincident, en die versleuteld worden verstuurd en opgeslagen
Biometrische methoden
Identificatie en authenticatie van gebruikers worden via biometrische methoden vastgesteld. Authenticatie via bijvoorbeeld een vingerafdruk, de stem of het gezicht.
Authenticatie via soft- of hardwaretoken
Het gaat om identificatie en authenticatie van gebruikers via software of hardware-tokens om toegang te krijgen tot de ICT-systemen (oftewel twee-factor authenticatie), bijvoorbeeld via smartcards, USB-beveiligingssleutels of mobiele telefoons (eenmalige inlogcodes via SMS of app).
Encryptie van data
Het gaat om versleutelingstechnieken (encryptie) van data, documenten of e-mails. In 2017 werd encryptie nog opgedeeld in encryptie van opslagen en verstuurde data; vanaf 2018 is het samengevoegd.
Gegevens op andere fysieke locatie
Het gaat om het op een andere fysieke locatie bewaren van (reserve)gegevens (offsite data-backup). Opslag in de cloud telt ook mee.
Network access control
Alleen apparaten die voldoen aan bepaalde eisen krijgen toegang tot het bedrijfsnetwerk, bijvoorbeeld alleen apparaten die de laatste update van een besturingssysteem hebben geïnstalleerd.
VPN internetgebruik buiten het bedrijf
Het gaat om het gebruik van een Virtual Private Network (VPN) bij internetgebruik buiten het eigen bedrijf. Een VPN zorgt ervoor dat alle internetverkeer tussen de gebruiker en de VPN-server wordt versleuteld. Daardoor kan het verkeer niet worden afgeluisterd, en kan de inhoud van bezochte websites niet worden gemanipuleerd door kwaadwillenden (bijvoorbeeld man-in-the-middle-aanvallen).
Logbestanden voor analyse incidenten
Logbestanden opslaan om incidenten achteraf te analyseren
Methodes voor beoordelen ICT-veiligheid
Het gaat om methodes om de ICT-veiligheid in het bedrijf te kunnen beoordelen, zoals de veiligheidsmaatregelen laten controleren door derden, of tests uitvoeren. Voorbeelden zijn: penetration testing (pen test), red teaming, ethisch hacken, back-up systemen testen of gesimuleerde ICT-veiligheidsincidenten zoals phishing-emails versturen. Dergelijke tests worden uitgevoerd om op een veilige manier kwetsbaarheden in ICT-systemen op te sporen.
Risicoanalyses
Periodiek beoordelen wat de kans is dat het bedrijf wordt getroffen door een incident, en wat daarvan de mogelijke gevolgen zouden zijn
ICT-veiligheid volg- en detectiesysteem
Geavanceerd ICT-veiligheid volg- en detectiesysteem dat verdachte activiteiten op het ICT-systeem van het bedrijf kan detecteren. Dus niet standaard antivirussoftware, maar systemen zoals Next Generation Intrusion Prevention System (NGIPS), Next Generation Firewall (NGFW) of Intrusion Detection System (IDS).
Training personeel ICT-veiligheid
Het aanbieden van trainingen (al dan niet verplicht) aan het personeel als methode om het eigen personeel meer bewust te maken van hun verplichtingen ten opzichte van ICT-veiligheidszaken
Vrijwillige training
Vrijwillige training of het aanbieden van intern beschikbare informatie (bijvoorbeeld informatie op het intranet)
Verplichte training
Verplichte trainingen of cursussen of het verplicht bekijken van documenten of instructiefilmpjes
Met contract
Met een contract (bijvoorbeeld een arbeidscontract)
Documentatie van ICT-veiligheid
Welke ICT-veiligheid gerelateerde zaken heeft het bedrijf gedocumenteerd en wanneer zijn deze voor het laatst gereviewd.
ICT-veiligheidsdocumenten aanwezig
Documenten over ICT-veiligheid en datavertrouwelijkheid hebben betrekking op training in ICT gebruik, ICT-veiligheidsmaatregelen, de evaluatie van ICT-veiligheidsmaatregelen, schema’s om ICT-veiligheidsdocumenten te updaten, enz.
Uitvoering ICT-veiligheidswerkzaamheden
Uitvoerenden binnen het bedrijf van ICT-veiligheid gerelateerde zaken (zoals veiligheidstesten, ICT-veiligheidstrainingen, oplossen van ICT-veiligheidsincidenten)
Uitbesteed aan extern bedrijf
Eigen personeel
Eigen personeel en extern bedrijf
Niet van toepassing
Optreden van ICT-veiligheidsincidenten
Soort van ICT-veiligheidsincidenten die bij bedrijven zijn voorgevallen in 2022, opgesplitst naar incidenten door een aanval van buitenaf en incidenten door systeemfouten of onbedoeld toedoen van eigen personeel.
Incident met interne oorzaak gehad
Het gaat om bedrijven waarbij een of meerdere onbedoelde ICT-incidenten zijn voorgevallen in 2022, zoals incidenten door onopzettelijk toedoen van eigen personeel of incidenten door een hardware of systeem fout.
Incident door aanval van buiten gehad
Bedrijven waarbij een of meerdere ICT-incidenten veroorzaakt door een aanval van buitenaf zijn voorgevallen in 2022
Soorten interne oorzaken
Soort van interne oorzaken van ICT-veiligheidsincidenten. Interne oorzaken zijn systeemfouten of onbedoelde acties van eigen personeel.
Uitval ICT-dienst door veiligheidsinc.
Het gaat om bedrijven waarbij een of meerdere ICT-incidenten zoals een storing in hardware of software zijn opgetreden in 2022. Een aanval door kwaadwillenden valt hier niet onder.
Vernietiging data door veiligheidsinc.
Vernietiging of verminking van data als gevolg van ICT-gerelateerde veiligheidsincidenten (bv storing in hardware of software)
Kosten ICT-veiligheidsincidenten
Kosten als gevolg van zowel externe of interne ICT-veiligheidsincidenten.
Kosten incident intern gehad
Bedrijven die kosten hebben gehad voor een of meerdere ICT-incidenten in 2022 veroorzaakt door onopzettelijk toedoen van eigen personeel.
Kosten incident aanval buitenaf gehad
Bedrijven die kosten hebben gehad voor een of meerdere ICT-incidenten in 2022 veroorzaakt door een aanval van buitenaf
Kosten gehad naar soort intern incident
Kosten gehad naar soorten interne ICT-veiligheidsincidenten.
Uitval ICT-dienst door veiligheidsinc.
Kosten door uitval van ICT-diensten als gevolg van ICT-gerelateerde veiligheidsincidenten, zoals een storing in hardware of software
Vernietiging data door veiligheidsinc.
Kosten door vernietiging of verminking van data als gevolg van ICT-gerelateerde veiligheidsincidenten, zoals een storing in hardware of software storing in hardware of software
Verzekering ICT-veiligheidsincidenten
Bedrijf verzekerd voor ICT-veiligheidsincidenten