Hernieuwbare energie; verbruik naar energiebron, techniek en toepassing

Hernieuwbare energie; verbruik naar energiebron, techniek en toepassing

Bron/techniek Energietoepassingen Perioden Bruto eindverbruik (TJ) Bruto eindverbruik relatief (% van totaal eindverbruik energie)
Totaal hern. energie exc. stat. overdr. Totaal energietoepassingen 2024 ** 361.066 20,18
Totaal hern. energie inc. stat. overdr. Totaal energietoepassingen 2024 ** 361.066 20,18
Totaal windenergie Totaal energietoepassingen 2024 ** 115.924 6,48
Windenergie op land Totaal energietoepassingen 2024 ** 61.912 3,46
Windenergie op zee Totaal energietoepassingen 2024 ** 54.011 3,02
Totaal zonne-energie Totaal energietoepassingen 2024 ** 79.713 4,46
Totaal aardwarmte en bodemenergie Totaal energietoepassingen 2024 ** 14.574 0,81
Bron: CBS.
Verklaring van tekens

Tabeltoelichting


Deze tabel bevat cijfers over het bruto eindverbruik (absoluut en relatief) van hernieuwbare energie. Hernieuwbare energie is energie uit wind, waterkracht, zon, bodem, buitenluchtwarmte en biomassa. Het is energie uit natuurlijke processen die constant wordt aangevuld. De gegevens kunnen worden uitgesplitst naar energiebron/techniek en naar toepassing (elektriciteit, warmte en vervoer).

Het bruto eindverbruik van hernieuwbare energie als percentage van het totale bruto eindverbruik wordt gebruikt als doel voor het Europese en nationale beleid voor hernieuwbare energie.
Het totale bruto eindverbruik (de noemer gebruikt voor de berekening van het percentage hernieuwbare energie per ‘Bron/Techniek’) is in de tabel te vinden als ‘Totaal, inclusief niet-hernieuwbaar’ met energietoepassing ‘Totaal’.
Het bruto eindverbruik voor de energietoepassingen ‘Elektriciteit’ en ‘Warmte’ zijn ook beschikbaar in de tabel. Hiermee kunnen de percentages van de verschillende technieken per energietoepassing worden berekend; deze waarden zijn niet in de tabel getoond.
Het bruto eindverbruik voor ‘Vervoer’ wordt niet getoond in de tabel door de complexiteit achter de berekening hiervan. Meer informatie hierover is te vinden in de jaarpublicatie Hernieuwbare energie in Nederland.

Deze tabel richt zich op het aandeel hernieuwbare energie volgens de EU Richtlijn Hernieuwbare Energie. In het kader van deze richtlijn kunnen landen een administratieve overdracht toepassen door hernieuwbare energie te kopen van landen die meer hernieuwbare energie hebben verbruikt dan de afgesproken doelstelling. Voor 2020 heeft Nederland zo’n overdacht toegepast door hernieuwbare energie te kopen van Denemarken. Deze overdracht is in deze tabel zichtbaar gemaakt als aparte energiebron/techniek en er zijn twee totalen opgenomen; een totaal met en een totaal zonder statistische overdracht.

Cijfers van 2020 en eerder zijn volgens RED I berekend en worden niet meer aangepast conform de afspraak met Eurostat. Hierdoor kunnen er inconsistenties met andere tabellen ontstaan waar wel updates worden doorgevoerd.

Gegevens beschikbaar vanaf: 1990

Status van de cijfers:
De cijfers in deze tabel zijn definitief tot en met 2023, de cijfers over 2024 zijn nader voorlopig.

Wijzigingen per december 2025:
De cijfers over verbruik van biomassa in warmteketels bij bedrijven zijn gereviseerd. Door deze wijziging stijgen de cijfers licht voor 2021.

Wijzigingen per november 2025.
De tabel is gereviseerd voor 2021 – 2022 en geactualiseerd voor 2023-2024. De revisie heeft betrekking op verbeterde data over (bio)diesel en verbruik van mobiele werktuigen in de bouwnijverheid en de diensten. Hierdoor vindt er een verschuiving plaats van biodieselverbruik met energietoepassing vervoer naar energietoepassing warmte en koude. Het gaat om veranderingen van een paar PJ.

Wijzigingen per juni 2025:
Cijfers over 2024 toegevoegd.

Wijzigingen per januari 2025:
Hernieuwbare koude is toegevoegd als Bron/Techniek vanaf 2021, conform de RED II. Cijfers van 2020 en eerder zijn volgens RED I-definities berekend, hernieuwbare koude was geen onderdeel hiervan.
De toepassing “Warmte” is hernoemd naar “Warmte en koude”, dit sluit beter aan bij de RED II-indeling van toepassingen van hernieuwbare energie.
RED II is de herziene EU Richtlijn Hernieuwbare energie welke in 2021 van kracht is geworden.

Wanneer komen er nieuwe cijfers:
Voorlopige cijfers over het bruto eindverbruik van hernieuwbare energie op hoofdlijnen over het voorafgaande jaar verschijnen elk jaar in juni.

In november worden alle cijfers over het verbruik van hernieuwbare energie in het voorafgaande jaar gepubliceerd. Deze cijfers krijgen de status nader voorlopig, definitieve cijfers verschijnen in november van het tweede jaar na het verslagjaar. Belangrijkste (verwachte) wijzigingen tussen nader voorlopig in november en definitief een jaar later zijn de cijfers over zonnestroom. Ook kunnen de cijfers over het aandeel in het totale energieverbruik van Nederland door het beschikbaar komen van bijgestelde cijfers over totaal energieverbruik nog worden gewijzigd.

Toelichting onderwerpen

Bruto eindverbruik
In deze tabel wordt als eenheid de TeraJoule (TJ) gebruikt.
Dit is 1 000 000 000 000 joule (een 1 met 12 nullen). Een joule is een eenheid van energie die overeenkomt met 0,24 calorie.
Een TJ komt overeen met 31 600 kubieke meter aardgas of 278 000 kilowattuur elektriciteit.
Bruto eindverbruik relatief
Bruto eindverbruik van hernieuwbare energie als percentage van het totaal bruto energetisch eindverbruik, berekend volgens definities uit de EU Richtlijn Hernieuwbare Energie van 2009. Het totaal bruto energetisch eindverbruik is de som van drie componenten:
1. Het energetisch eindverbruik van de eindgebruikssectoren: industrie (exclusief raffinaderijen), huishoudens, diensten, landbouw, visserij en vervoer;
2. Transport- en distributieverliezen van elektriciteit en warmte;
3. Het eigen verbruik van de producenten van elektriciteit en warmte bij de productie van elektriciteit en verkochte warmte.