Hernieuwbare energie; verbruik naar energiebron, techniek en toepassing

Hernieuwbare energie; verbruik naar energiebron, techniek en toepassing

Bron/techniek Energietoepassingen Perioden Bruto eindverbruik (TJ) Bruto eindverbruik relatief (% van totaal eindverbruik energie)
Totaal hern. energie exc. stat. overdr. Totaal energietoepassingen 2022 ** 276.893 14,97
Totaal hern. energie inc. stat. overdr. Totaal energietoepassingen 2022 ** 276.893 14,97
Totaal windenergie Totaal energietoepassingen 2022 ** 76.896 4,16
Windenergie op land Totaal energietoepassingen 2022 ** 46.722 2,53
Windenergie op zee Totaal energietoepassingen 2022 ** 30.173 1,63
Totaal zonne-energie Totaal energietoepassingen 2022 ** 62.652 3,39
Totaal aardwarmte en bodemenergie Totaal energietoepassingen 2022 ** 12.783 0,69
Bron: CBS.
Verklaring van tekens

Tabeltoelichting


Deze tabel bevat cijfers over het bruto eindverbruik (absoluut en relatief) van hernieuwbare energie. Hernieuwbare energie is energie uit wind, waterkracht, zon, bodem, buitenluchtwarmte en biomassa. Het is energie uit natuurlijke processen die constant wordt aangevuld. De gegevens kunnen worden uitgesplitst naar energiebron/techniek en naar toepassing (elektriciteit, warmte en vervoer).

Het bruto eindverbruik van hernieuwbare energie als percentage van het totale bruto eindverbruik wordt gebruikt als doel voor het Europese en nationale beleid voor hernieuwbare energie.
Het totale bruto eindverbruik (de noemer gebruikt voor de berekening van het percentage hernieuwbare energie per ‘Bron/Techniek’) is in de tabel te vinden als ‘Totaal, inclusief niet-hernieuwbaar’ met energietoepassing ‘Totaal’.
Het bruto eindverbruik voor de energietoepassingen ‘Elektriciteit’ en ‘Warmte’ zijn ook beschikbaar in de tabel. Hiermee kunnen de percentages van de verschillende technieken per energietoepassing worden berekend; deze waarden zijn niet in de tabel getoond.
Het bruto eindverbruik voor ‘Vervoer’ wordt niet getoond in de tabel door de complexiteit achter de berekening hiervan. Meer informatie hierover is te vinden in de jaarpublicatie Hernieuwbare energie in Nederland.


Deze tabel richt zich op het aandeel hernieuwbare energie volgens de EU Richtlijn Hernieuwbare Energie. In het kader van deze richtlijn kunnen landen een administratieve overdracht toepassen door hernieuwbare energie te kopen van landen die meer hernieuwbare energie hebben verbruikt dan de afgesproken doelstelling. Voor 2020 heeft Nederland zo’n overdacht toegepast door hernieuwbare energie te kopen van Denemarken. Deze overdracht is in deze tabel zichtbaar gemaakt als aparte energiebron/techniek en er zijn twee totalen opgenomen; een totaal met en een totaal zonder statistische overdracht.


Gegevens beschikbaar vanaf: 1990

Status van de cijfers:
De cijfers in deze tabel zijn definitief tot en met 2021, de cijfers over 2022 zijn nader voorlopig.

Wijzigingen per maart 2024:
De cijfers over co-vergisting van mest en overig biogas voor totaal energietoepassingen zijn hersteld voor 2021 en 2022. Het finaal energieverbruik van niet-duurzaam biogas (volgens RED II) werd onterecht meegenomen voor het bruto eindverbruik van deze biogas-soorten. Cijfers over totaal biogas, totaal biomassa en totaal hernieuwbare energie waren wel juist en zijn hetzelfde gebleven.

Wijzigingen per 17 november 2023:
Cijfers over 2021 zijn bijgesteld en hebben de status definitief. De cijfers over 2022 zijn geactualiseerd. De nieuwe energiedrager ‘Totaal, inclusief niet-hernieuwbaar’ is toegevoegd vanaf 1990. Vanaf 2022 is de energiedrager 'Biokerosine' toegevoegd.

Wijzigingen per 2 juni 2023:
Voorlopige cijfers over 2022 zijn toegevoegd. Vanaf verslagjaar 2021 gelden er in het kader van de EU-Richtlijn Hernieuwbare Energie (REDII) nieuwe duurzaamheidscriteria voor vaste en gasvormige biomassa verbruikt in installaties boven een bepaalde vermogensgrens. Alleen biomassa die aan deze criteria voldoet is meegenomen in de cijfers voor 2021 en later.

Wijzigingen per 8 februari 2023
De cijfers van bij- en meestoken van biomassa in centrales zijn gewijzigd voor 2021.
Naar aanleiding van gesprekken met RVO, die de duurzaamheid van gesubsidieerde vaste biomassa voor energietoepassingen waarborgt, is gebleken dat de vaste biomassa die in 2021 voor bij- en meestoken is ingezet voor 100% voldoet aan RED II criteria voor duurzaamheid van biomassa. Hierdoor is het bruto eindverbruik van de biomassa voor bij- en meestoken 14 PJ hoger dan bij de update van december 2022 en komt het aandeel hernieuwbare energie 0,7 procentpunt hoger uit.
RED II is de herziene EU Richtlijn Hernieuwbare energie welke in 2021 van kracht is geworden.

Wijzigingen per 15 december 2022:
Nader voorlopige cijfers over 2021 zijn toegevoegd.
Alleen de vaste en gasvormige biomassa die aan de duurzaamheidscriteria van de vernieuwde EU-Richtlijn Hernieuwbare energie (REDII) voldoet is meegenomen om het bruto eindverbruik van deze energiebronnen te berekenen in 2021.
Cijfers van 2020 en eerder zijn volgens RED I berekend en worden niet meer aangepast conform de afspraak met Eurostat. Hierdoor kunnen er inconsistenties met andere tabellen ontstaan waar wel updates worden doorgevoerd.

Wanneer komen er nieuwe cijfers:
Voorlopige cijfers over het bruto eindverbruik van hernieuwbare energie op hoofdlijnen over het voorafgaande jaar verschijnen elk jaar in mei. Nader voorlopige cijfers over het voorafgaande jaar verschijnen elk jaar in juni.

In december worden alle cijfers over het verbruik van hernieuwbare energie in het voorafgaande jaar gepubliceerd. Deze cijfers behouden de status nader voorlopig, definitieve cijfers verschijnen in december van het tweede jaar na het verslagjaar. Belangrijkste (verwachte) wijzigingen tussen nader voorlopig in december en definitief een jaar later zijn de cijfers over zonnestroom. Ook kunnen de cijfers over het aandeel in het totale energieverbruik van Nederland door het beschikbaar komen van bijgestelde cijfers over totaal energieverbruik nog worden gewijzigd.


Toelichting onderwerpen

Bruto eindverbruik
In deze tabel wordt als eenheid de TeraJoule (TJ) gebruikt.
Dit is 1 000 000 000 000 joule (een 1 met 12 nullen). Een joule is een eenheid van energie die overeenkomt met 0,24 calorie.
Een TJ komt overeen met 31 600 kubieke meter aardgas of 278 000 kilowattuur elektriciteit.
Bruto eindverbruik relatief
Bruto eindverbruik van hernieuwbare energie als percentage van het totaal bruto energetisch eindverbruik, berekend volgens definities uit de EU Richtlijn Hernieuwbare Energie van 2009. Het totaal bruto energetisch eindverbruik is de som van drie componenten:
1. Het energetisch eindverbruik van de eindgebruikssectoren: industrie (exclusief raffinaderijen), huishoudens, diensten, landbouw, visserij en vervoer;
2. Transport- en distributieverliezen van elektriciteit en warmte;
3. Het eigen verbruik van de producenten van elektriciteit en warmte bij de productie van elektriciteit en verkochte warmte.