Trend van broedvogels: indexcijfers

In deze tabel wordt een overzicht gegeven van de trends van alle inheemse regelmatig in Nederland broedende vogelsoorten waarvoor een betrouwbare landelijke trend kan worden berekend. Tevens bevat deze tabel de (meetkundig) gemiddelde trend van alle in deze tabel genoemde soorten. Trends zijn weergegeven vanaf 1990 of vanaf het jaar ná 1990 waarop betrouwbare tellingen van de betreffende soort beschikbaar zijn. Het jaar 1990 is in de meeste gevallen het basisjaar met index=100. Een ander basisjaar komt voor bij soorten die pas vanaf een later jaar geteld worden en/of soorten die zeer sterk in aantal zijn toegenomen. Daarbij is het eerste teljaar óf het laatste teljaar gekozen als basisjaar met index=100.De landelijke trend van broedvogels is gebaseerd op verschillende typen steekproef-tellingen waarvan de gegevens gecombineerd worden. De basis van de tellingen wordt gevormd door territoriumkarteringen in meetpunten van circa 50-200 ha, waarbij territoria van broedparen worden bepaald door herhaalde bezoeken van de meetpunten in het broedseizoen. Er zijn echter ook aanvullende methoden voor soorten waarvoor deze methode minder of niet geschikt is, bijvoorbeeld punttellingen voor stadsvogels.

De trends worden in deze tabel weergegeven in indexcijfers per jaar. Indexcijfers per jaar hebben echter een brede betrouwbaarheidsmarge, waardoor op grond daarvan niet zonder meer geconcludeerd kan worden of de populatie van een soort significant in aantal is toe- of afgenomen. Of er van toe- of afname sprake is, wordt daarom apart berekend over de hele reeks van jaren en de meest recente periode van 12 jaar. De toe- of afname wordt vervolgens geclassificeerd als sterk, indien de gemiddelde jaarlijkse verandering méér dan 5% bedraagt of matig als de verandering ook kleiner kan zijn dan 5%. Indien geen toe- of afname kan worden aangetoond maar de gemiddelde jaarlijkse verandering kleiner of gelijk is aan 5%, dan wordt deze beoordeeld als stabiel. Wanneer geen toe- of afname kan worden aangetoond en de trend ook niet als stabiel kan worden beschouwd, dan wordt deze beoordeeld als onzeker. Vanwege beperkingen in StatLine kunnen deze trendbeoordelingen niet in dezelfde tabel worden weergegeven als de indexcijfers. Ze zijn daarom in een afzonderlijke tabel weergegeven (zie paragraaf 3. Koppelingen naar relevante tabellen en artikelen).

Status van de cijfers:
Ieder jaar komen nieuwe telgegevens beschikbaar die worden verwerkt bij de (her-)berekening van trends. Door deze toegevoegde jaarcijfers en eventuele nalevering van telgegevens in combinatie met de gebruikte analysemethode kunnen de cijfers bij herberekening enigszins variëren, waardoor met name de cijfers van de laatste 3 jaar kunnen veranderen.

Door het uitbreken van mond- en klauwzeer in 2001 zijn in dat jaar te weinig broedvogelgegevens verzameld om betrouwbare indexcijfers te kunnen berekenen. Voor het jaar 2001 zijn daarom de gemiddelden van 2000 en 2002 weergegeven.

Wijzigingen per 4 november 2022
Indexwaarden van 2021 zijn toegevoegd.
Indexwaarden van een groot deel van de soorten zijn in grotere mate gewijzigd dan gebruikelijk bij een update van deze tabel. Dit is het gevolg van het beschikbaar komen van verbeterde populatiegegevens van broedvogels in de vogelatlas van 2018 (zie paragraaf 3). Deze hebben geleid tot herschikking van deelgebieden van Nederland en wijzigingen in de onderlinge weging van de telresultaten in die gebieden. Deze weging vindt plaats ter correctie van verschillen in steekproefdichtheid in de deelgebieden.

Wijzigingen per 10 november 2021:
Indexwaarden van het jaar 2019 en 2020 zijn toegevoegd.
Er zijn zeven extra soorten (Europese Kanarie, Graszanger, Houtsnip, Kleinst Waterhoen, Kraanvogel, Oehoe en Witwangstern) opgenomen, omdat de tellingen daarvan inmiddels betrouwbare trends opleveren.

Wanneer komen er nieuwe cijfers?
De tabel wordt jaarlijks geactualiseerd. De eerstvolgende update verschijnt in oktober 2023.