Overheidsuitgaven en bestedingen; functies, transacties, overheidssectoren
| Transacties | Overheidsfuncties | Sectoren | Perioden | Overheidsuitgaven en bestedingen (mln euro) |
|---|---|---|---|---|
| Totaal overheidsuitgaven | 1.1 Uitvoerende en wetgevende organen | Overheid | 2024* | 22.816 |
| Totaal overheidsuitgaven | 1.1 Uitvoerende en wetgevende organen | Centrale overheid | 2024* | 19.582 |
| Totaal overheidsuitgaven | 1.1 Uitvoerende en wetgevende organen | Rijksoverheid | 2024* | 19.615 |
| Totaal overheidsuitgaven | 1.1 Uitvoerende en wetgevende organen | Overige centrale overheid | 2024* | 0 |
| Totaal overheidsuitgaven | 1.1 Uitvoerende en wetgevende organen | Lokale overheid | 2024* | 3.637 |
| Totaal overheidsuitgaven | 1.1 Uitvoerende en wetgevende organen | Socialezekerheidsfondsen | 2024* | 0 |
| Totaal overheidsuitgaven | 2.2 Bescherming burgerbevolking | Overheid | 2024* | 0 |
| Totaal overheidsuitgaven | 2.2 Bescherming burgerbevolking | Centrale overheid | 2024* | 0 |
| Totaal overheidsuitgaven | 2.2 Bescherming burgerbevolking | Rijksoverheid | 2024* | 0 |
| Totaal overheidsuitgaven | 2.2 Bescherming burgerbevolking | Overige centrale overheid | 2024* | 0 |
| Totaal overheidsuitgaven | 2.2 Bescherming burgerbevolking | Lokale overheid | 2024* | 0 |
| Totaal overheidsuitgaven | 2.2 Bescherming burgerbevolking | Socialezekerheidsfondsen | 2024* | 0 |
| Totaal overheidsuitgaven | 5. Milieubescherming | Overheid | 2024* | 17.941 |
| Totaal overheidsuitgaven | 5. Milieubescherming | Centrale overheid | 2024* | 5.216 |
| Totaal overheidsuitgaven | 5. Milieubescherming | Rijksoverheid | 2024* | 4.654 |
| Totaal overheidsuitgaven | 5. Milieubescherming | Overige centrale overheid | 2024* | 781 |
| Totaal overheidsuitgaven | 5. Milieubescherming | Lokale overheid | 2024* | 15.491 |
| Totaal overheidsuitgaven | 5. Milieubescherming | Socialezekerheidsfondsen | 2024* | 0 |
| Totaal overheidsuitgaven | 5.5 Onderzoek milieubescherming | Overheid | 2024* | 364 |
| Totaal overheidsuitgaven | 5.5 Onderzoek milieubescherming | Centrale overheid | 2024* | 317 |
| Totaal overheidsuitgaven | 5.5 Onderzoek milieubescherming | Rijksoverheid | 2024* | 99 |
| Totaal overheidsuitgaven | 5.5 Onderzoek milieubescherming | Overige centrale overheid | 2024* | 220 |
| Totaal overheidsuitgaven | 5.5 Onderzoek milieubescherming | Lokale overheid | 2024* | 47 |
| Totaal overheidsuitgaven | 5.5 Onderzoek milieubescherming | Socialezekerheidsfondsen | 2024* | 0 |
| Totaal overheidsuitgaven | 5.6 Milieubescherming (overig) | Overheid | 2024* | 279 |
| Totaal overheidsuitgaven | 5.6 Milieubescherming (overig) | Centrale overheid | 2024* | 348 |
| Totaal overheidsuitgaven | 5.6 Milieubescherming (overig) | Rijksoverheid | 2024* | 348 |
| Totaal overheidsuitgaven | 5.6 Milieubescherming (overig) | Overige centrale overheid | 2024* | 0 |
| Totaal overheidsuitgaven | 5.6 Milieubescherming (overig) | Lokale overheid | 2024* | 0 |
| Totaal overheidsuitgaven | 5.6 Milieubescherming (overig) | Socialezekerheidsfondsen | 2024* | 0 |
| Totaal overheidsuitgaven | 10. Sociale bescherming | Overheid | 2024* | 186.030 |
| Totaal overheidsuitgaven | 10. Sociale bescherming | Centrale overheid | 2024* | 102.028 |
| Totaal overheidsuitgaven | 10. Sociale bescherming | Rijksoverheid | 2024* | 101.197 |
| Totaal overheidsuitgaven | 10. Sociale bescherming | Overige centrale overheid | 2024* | 5.798 |
| Totaal overheidsuitgaven | 10. Sociale bescherming | Lokale overheid | 2024* | 38.868 |
| Totaal overheidsuitgaven | 10. Sociale bescherming | Socialezekerheidsfondsen | 2024* | 106.775 |
| Totaal overheidsuitgaven | 10.8 Onderzoek sociale bescherming | Overheid | 2024* | 120 |
| Totaal overheidsuitgaven | 10.8 Onderzoek sociale bescherming | Centrale overheid | 2024* | 120 |
| Totaal overheidsuitgaven | 10.8 Onderzoek sociale bescherming | Rijksoverheid | 2024* | 0 |
| Totaal overheidsuitgaven | 10.8 Onderzoek sociale bescherming | Overige centrale overheid | 2024* | 120 |
| Totaal overheidsuitgaven | 10.8 Onderzoek sociale bescherming | Lokale overheid | 2024* | 0 |
| Totaal overheidsuitgaven | 10.8 Onderzoek sociale bescherming | Socialezekerheidsfondsen | 2024* | 0 |
| Totaal overheidsuitgaven | 10.9 Sociale bescherming (overig) | Overheid | 2024* | 75 |
| Totaal overheidsuitgaven | 10.9 Sociale bescherming (overig) | Centrale overheid | 2024* | 299 |
| Totaal overheidsuitgaven | 10.9 Sociale bescherming (overig) | Rijksoverheid | 2024* | 294 |
| Totaal overheidsuitgaven | 10.9 Sociale bescherming (overig) | Overige centrale overheid | 2024* | 6 |
| Totaal overheidsuitgaven | 10.9 Sociale bescherming (overig) | Lokale overheid | 2024* | 47 |
| Totaal overheidsuitgaven | 10.9 Sociale bescherming (overig) | Socialezekerheidsfondsen | 2024* | 9 |
| P2 Intermediair verbruik | 1.1 Uitvoerende en wetgevende organen | Overheid | 2024* | 3.960 |
| P2 Intermediair verbruik | 1.1 Uitvoerende en wetgevende organen | Centrale overheid | 2024* | 2.262 |
| P2 Intermediair verbruik | 1.1 Uitvoerende en wetgevende organen | Rijksoverheid | 2024* | 2.262 |
| P2 Intermediair verbruik | 1.1 Uitvoerende en wetgevende organen | Overige centrale overheid | 2024* | 0 |
| P2 Intermediair verbruik | 1.1 Uitvoerende en wetgevende organen | Lokale overheid | 2024* | 1.698 |
| P2 Intermediair verbruik | 1.1 Uitvoerende en wetgevende organen | Socialezekerheidsfondsen | 2024* | 0 |
| P2 Intermediair verbruik | 2.2 Bescherming burgerbevolking | Overheid | 2024* | 0 |
| P2 Intermediair verbruik | 2.2 Bescherming burgerbevolking | Centrale overheid | 2024* | 0 |
| P2 Intermediair verbruik | 2.2 Bescherming burgerbevolking | Rijksoverheid | 2024* | 0 |
| P2 Intermediair verbruik | 2.2 Bescherming burgerbevolking | Overige centrale overheid | 2024* | 0 |
| P2 Intermediair verbruik | 2.2 Bescherming burgerbevolking | Lokale overheid | 2024* | 0 |
| P2 Intermediair verbruik | 2.2 Bescherming burgerbevolking | Socialezekerheidsfondsen | 2024* | 0 |
| P2 Intermediair verbruik | 5. Milieubescherming | Overheid | 2024* | 7.819 |
| P2 Intermediair verbruik | 5. Milieubescherming | Centrale overheid | 2024* | 569 |
| P2 Intermediair verbruik | 5. Milieubescherming | Rijksoverheid | 2024* | 316 |
| P2 Intermediair verbruik | 5. Milieubescherming | Overige centrale overheid | 2024* | 253 |
| P2 Intermediair verbruik | 5. Milieubescherming | Lokale overheid | 2024* | 7.250 |
| P2 Intermediair verbruik | 5. Milieubescherming | Socialezekerheidsfondsen | 2024* | 0 |
| P2 Intermediair verbruik | 5.5 Onderzoek milieubescherming | Overheid | 2024* | 96 |
| P2 Intermediair verbruik | 5.5 Onderzoek milieubescherming | Centrale overheid | 2024* | 90 |
| P2 Intermediair verbruik | 5.5 Onderzoek milieubescherming | Rijksoverheid | 2024* | 43 |
| P2 Intermediair verbruik | 5.5 Onderzoek milieubescherming | Overige centrale overheid | 2024* | 47 |
| P2 Intermediair verbruik | 5.5 Onderzoek milieubescherming | Lokale overheid | 2024* | 6 |
| P2 Intermediair verbruik | 5.5 Onderzoek milieubescherming | Socialezekerheidsfondsen | 2024* | 0 |
| P2 Intermediair verbruik | 5.6 Milieubescherming (overig) | Overheid | 2024* | 175 |
| P2 Intermediair verbruik | 5.6 Milieubescherming (overig) | Centrale overheid | 2024* | 175 |
| P2 Intermediair verbruik | 5.6 Milieubescherming (overig) | Rijksoverheid | 2024* | 175 |
| P2 Intermediair verbruik | 5.6 Milieubescherming (overig) | Overige centrale overheid | 2024* | 0 |
| P2 Intermediair verbruik | 5.6 Milieubescherming (overig) | Lokale overheid | 2024* | 0 |
| P2 Intermediair verbruik | 5.6 Milieubescherming (overig) | Socialezekerheidsfondsen | 2024* | 0 |
| P2 Intermediair verbruik | 10. Sociale bescherming | Overheid | 2024* | 9.396 |
| P2 Intermediair verbruik | 10. Sociale bescherming | Centrale overheid | 2024* | 2.323 |
| P2 Intermediair verbruik | 10. Sociale bescherming | Rijksoverheid | 2024* | 554 |
| P2 Intermediair verbruik | 10. Sociale bescherming | Overige centrale overheid | 2024* | 1.769 |
| P2 Intermediair verbruik | 10. Sociale bescherming | Lokale overheid | 2024* | 5.620 |
| P2 Intermediair verbruik | 10. Sociale bescherming | Socialezekerheidsfondsen | 2024* | 1.453 |
| P2 Intermediair verbruik | 10.8 Onderzoek sociale bescherming | Overheid | 2024* | 22 |
| P2 Intermediair verbruik | 10.8 Onderzoek sociale bescherming | Centrale overheid | 2024* | 22 |
| P2 Intermediair verbruik | 10.8 Onderzoek sociale bescherming | Rijksoverheid | 2024* | 0 |
| P2 Intermediair verbruik | 10.8 Onderzoek sociale bescherming | Overige centrale overheid | 2024* | 22 |
| P2 Intermediair verbruik | 10.8 Onderzoek sociale bescherming | Lokale overheid | 2024* | 0 |
| P2 Intermediair verbruik | 10.8 Onderzoek sociale bescherming | Socialezekerheidsfondsen | 2024* | 0 |
| P2 Intermediair verbruik | 10.9 Sociale bescherming (overig) | Overheid | 2024* | 20 |
| P2 Intermediair verbruik | 10.9 Sociale bescherming (overig) | Centrale overheid | 2024* | 4 |
| P2 Intermediair verbruik | 10.9 Sociale bescherming (overig) | Rijksoverheid | 2024* | 3 |
| P2 Intermediair verbruik | 10.9 Sociale bescherming (overig) | Overige centrale overheid | 2024* | 1 |
| P2 Intermediair verbruik | 10.9 Sociale bescherming (overig) | Lokale overheid | 2024* | 16 |
| P2 Intermediair verbruik | 10.9 Sociale bescherming (overig) | Socialezekerheidsfondsen | 2024* | 0 |
| D1 Beloning van werknemers | 1.1 Uitvoerende en wetgevende organen | Overheid | 2024* | 6.269 |
| D1 Beloning van werknemers | 1.1 Uitvoerende en wetgevende organen | Centrale overheid | 2024* | 4.686 |
| D1 Beloning van werknemers | 1.1 Uitvoerende en wetgevende organen | Rijksoverheid | 2024* | 4.686 |
| D1 Beloning van werknemers | 1.1 Uitvoerende en wetgevende organen | Overige centrale overheid | 2024* | 0 |
| Bron: CBS. | ||||
Tabeltoelichting
Deze tabel bevat gegevens over de uitgaven en consumptieve bestedingen van de sector overheid naar overheidsfunctie. De indeling van de overheidsfuncties is vastgelegd in de 'Classification of the Functions of Government' (COFOG 99). Op basis van de COFOG-indeling wordt de verdeling naar collectieve en individualiseerbare overheidsconsumptie bepaald. De gebruikte begrippen sluiten aan bij de Nationale rekeningen. De Nationale rekeningen zijn gebaseerd op de internationale definities van het Europees Systeem van Rekeningen (ESR 2010). Het transactiemoment bepaalt het moment van boeken. De gepresenteerde gegevens sluiten aan bij de publicaties over de Nationale rekeningen. Er kunnen kleine tijdelijke verschillen met de publicaties van de Nationale rekeningen optreden doordat de gepubliceerde cijfers van de overheidsrekeningen soms actueler zijn.
De gegevens in deze tabel zijn geconsolideerd. Dat wil zeggen dat onderlinge stromen worden geëlimineerd. Als gevolg daarvan tellen de uitgaven en inkomsten van de subsectoren niet op tot de totale uitgaven en inkomsten van de overheid. Betalingen van bijvoorbeeld het Rijk aan de gemeenten maken deel uit van de uitgaven van het Rijk en de inkomsten van gemeenten. Voor de uitgaven en inkomsten van de overheid totaal tellen deze onderlinge stromen echter niet mee. Omdat het betalingen van de overheid aan de overheid zijn.
Gegevens beschikbaar vanaf: 1995.
Status van de cijfers:
Het meest recente verslagjaar 2024 heeft de status voorlopig, de verslagjaren 2023 en eerder hebben de status definitief.
Wijzigingen per 18 november 2025:
De cijfers voor 2023 zijn bijgesteld naar definitief door geactualiseerde broninformatie.
In het kader van het revisiebeleid van de Nationale rekeningen zijn de jaarcijfers van de tijdreeks herzien. Dit heeft tot de volgende verbeteringen geleid bij transactie D62 Sociale uitkeringen:
- Er is een correctie doorgevoerd voor de cijfers van 2022 in verband met de uitbreiding van het betaald ouderschapsverlof voor de Wet Arbeid en Zorg (WAZO).
- De functie van de Wet Arbeid en Zorg (WAZO) is veranderd van 10.1 (Ziekte en arbeidsongeschiktheid) naar 10.4 (Gezin en kinderen) voor jaren 2002-2024.
- De functie van de grensoverschrijdende zorg dat wordt vergoed via de Ziekenfondswet-verplicht (ZFW-vp) en de Zorgverzekeringswet (Zvw) is aangepast van functie 7.2 (Extramurale medische zorg) naar 7.3 (Intramurale medische zorg) voor jaren 1995-2024.
- Het merendeel van de sociale uitkeringen die door het Toeslagenfonds (Tf) worden uitbetaald wordt nu geregistreerd binnen functie 10.1 (Ziekte en arbeidsongeschiktheid), in plaats van 10.5 (Werkloosheid) voor jaren 1995-2024.
- De inkomensvoorziening aan oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte werklozen via de IOAW- en IOAZ-regelingen, die uitgevoerd worden door de lokale overheden, is veranderd van functie 10.7 (Sociale uitsluiting, overige) naar 10.5 (Werkloosheid) voor jaren 1995-2024.
Wanneer komen er nieuwe cijfers?
Nieuwe cijfers worden in de tweede helft van het jaar na het laatste verslagjaar als voorlopige cijfers gepubliceerd. Tegelijkertijd worden de voorlopige cijfers van het voorgaande ververslagjaar bijgesteld naar definitieve cijfers. Ook is het mogelijk dat een deel van de definitieve cijfers worden gereviseerd. Informatie over het revisiebeleid van Nationale rekeningen is te vinden onder paragraaf 3 'relevante artikelen'.
Toelichting onderwerpen
- Overheidsuitgaven en bestedingen
- Overheidsuitgaven en consumptieve bestedingen.
De uitgaven van de sector overheid bestaan uit intermediair verbruik, beloning van werknemers, betaalde rente, sociale uitkeringen en (aangekochte) natura overdrachten, betaalde subsidies, overige lopende uitgaven en overige kapitaaluitgaven.
Het transactiemoment bepaalt het moment van boeken.
De overheidsconsumptie wordt berekend uit de output minus verkoop van goederen en diensten plus de sociale overdrachten in natura via marktproducenten. Output van de overheid wordt bepaald vanuit de som van de kosten: Beloning van werknemers, intermediair verbruik, afschrijvingen, betaalde niet-productgebonden belastingen minus de ontvangen niet-productgebonden subsidies.