Dierlijke mest en mineralen; productie, transport en gebruik per regio
| Regio's | Perioden | Mest- en mineralenproductie Mestproductie (mln kg) | Mest- en mineralenproductie Stikstofuitscheiding (N) (1000 kg) | Mest- en mineralenproductie Stikstof in opgeslagen mest en weidemest (1000 kg) | Mest- en mineralenproductie Fosfaatuitscheiding (P2O5) (1000 kg) | Mest- en mineralenproductie Stikstof in dierlijke mest per hectare (kg/ha) | Mest- en mineralenproductie Fosfaat in dierlijke mest per hectare (kg/ha) |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Nederland | 2022 | 73.538 | 467.100 | 404.200 | 150.400 | 225 | 84 |
| Noord-Nederland (LD) | 2022 | 19.526 | 111.080 | 99.160 | 33.160 | 186 | 62 |
| Oost-Nederland (LD) | 2022 | 25.208 | 156.380 | 134.740 | 50.390 | 266 | 99 |
| West-Nederland (LD) | 2022 | 11.817 | 66.840 | 59.800 | 20.160 | 140 | 47 |
| Zuid-Nederland (LD) | 2022 | 16.988 | 132.810 | 110.470 | 46.670 | 336 | 142 |
| Groningen (PV) | 2022 | 4.071 | 24.200 | 21.480 | 7.340 | 134 | 46 |
| Fryslân (PV) | 2022 | 10.988 | 60.460 | 54.400 | 17.730 | 242 | 79 |
| Drenthe (PV) | 2022 | 4.467 | 26.420 | 23.280 | 8.090 | 158 | 55 |
| Overijssel (PV) | 2022 | 11.509 | 68.340 | 59.110 | 21.630 | 303 | 111 |
| Flevoland (PV) | 2022 | 1.439 | 9.030 | 7.870 | 2.990 | 90 | 34 |
| Gelderland (PV) | 2022 | 12.260 | 79.020 | 67.760 | 25.780 | 303 | 115 |
| Utrecht (PV) | 2022 | 3.784 | 22.190 | 19.690 | 6.860 | 279 | 97 |
| Noord-Holland (PV) | 2022 | 3.395 | 18.460 | 16.730 | 5.390 | 134 | 43 |
| Zuid-Holland (PV) | 2022 | 3.527 | 19.290 | 17.350 | 5.720 | 155 | 51 |
| Zeeland (PV) | 2022 | 1.110 | 6.900 | 6.030 | 2.190 | 51 | 18 |
| Noord-Brabant (PV) | 2022 | 13.239 | 97.750 | 81.550 | 33.510 | 348 | 143 |
| Limburg (PV) | 2022 | 3.749 | 35.060 | 28.920 | 13.160 | 304 | 139 |
| Concentratiegebied Oost | 2022 | 17.946 | 113.480 | 97.400 | 36.790 | 334 | 126 |
| Concentratiegebied Zuid | 2022 | 14.594 | 118.140 | 97.710 | 42.060 | 416 | 179 |
| Niet-concentratiegebied | 2022 | 40.998 | 235.490 | 209.050 | 71.530 | 165 | 56 |
| Eems | 2022 | 2.610 | 16.310 | 14.340 | 5.030 | 107 | 37 |
| Rijn-Noord | 2022 | 13.590 | 75.070 | 67.510 | 22.040 | 223 | 73 |
| Rijn-Oost | 2022 | 20.362 | 120.130 | 104.180 | 37.940 | 267 | 97 |
| Rijn-Midden | 2022 | 6.494 | 45.830 | 39.130 | 15.270 | 244 | 95 |
| Rijn-West | 2022 | 12.492 | 70.530 | 62.940 | 21.340 | 178 | 60 |
| Maas | 2022 | 16.752 | 131.400 | 109.240 | 46.250 | 333 | 141 |
| Schelde | 2022 | 1.238 | 7.850 | 6.840 | 2.510 | 55 | 20 |
| Bouwhoek en Hogeland (LG) | 2022 | 2.778 | 15.420 | 13.910 | 4.530 | 157 | 51 |
| Veenkoloniën en Oldambt (LG) | 2022 | 3.653 | 23.440 | 20.540 | 7.310 | 116 | 41 |
| Noordelijk Weidegebied (LG) | 2022 | 15.348 | 84.380 | 75.420 | 25.000 | 253 | 84 |
| Oostelijk Veehouderijgebied (LG) | 2022 | 16.208 | 96.940 | 83.610 | 31.010 | 287 | 107 |
| Centraal Veehouderijgebied (LG) | 2022 | 4.053 | 31.330 | 26.400 | 10.640 | 509 | 205 |
| IJsselmeerpolders (LG) | 2022 | 1.905 | 11.870 | 10.420 | 3.810 | 91 | 33 |
| Westelijk Holland (LG) | 2022 | 2.891 | 15.600 | 14.120 | 4.590 | 142 | 46 |
| Waterland en Droogmakerijen (LG) | 2022 | 1.190 | 6.320 | 5.730 | 1.840 | 189 | 61 |
| Hollands/Utrechts Weidegebied (LG) | 2022 | 4.562 | 24.810 | 22.290 | 7.360 | 259 | 86 |
| Rivierengebied (LG) | 2022 | 2.915 | 17.940 | 15.650 | 5.700 | 212 | 77 |
| Zuidwestelijk Akkerbouwgebied (LG) | 2022 | 2.104 | 12.990 | 11.410 | 4.060 | 59 | 21 |
| Zuidwest-Brabant (LG) | 2022 | 1.128 | 7.370 | 6.290 | 2.410 | 191 | 73 |
| Zuidelijk Veehouderijgebied (LG) | 2022 | 14.183 | 115.330 | 95.370 | 41.080 | 421 | 181 |
| Zuid-Limburg (LG) | 2022 | 620 | 3.370 | 3.010 | 1.040 | 108 | 37 |
| Bron: CBS. | |||||||
Tabeltoelichting
De tabel bevat cijfers over de productie, het transport en het gebruik van dierlijke mest en de daarin aanwezige mineralen stikstof en fosfaat door landbouwbedrijven. Het gebruik van dierlijke mest in de vorm van stikstof en fosfaat wordt vergeleken met de plaatsingsruimte voor beide mineralen.
In de tabel kunnen de gegevens worden bekeken voor verschillende regionale niveaus waaronder landsdelen, provincies en concentratiegebieden. Bij het gebruik van zowel regionaal als inhoudelijk gedetailleerde uitkomsten moet rekening worden gehouden met aanzienlijke onzekerheidsmarges. Bij meer geaggregeerde gebruikscijfers zoals het mineralengebruik per hectare per landsdeel of het absolute mineralengebruik per provincie of landsdeel zijn de foutenmarges kleiner.
Gegevens beschikbaar vanaf:1994
Status van de cijfers:
Cijfers zijn bij eerste publicatie definitief maar nieuwe inzichten in berekeningsmethoden kunnen aanleiding geven tot herberekening van de tijdreeks.
Wijzigingen per 15 maart 2024:
Cijfers over 2022 zijn toegevoegd. Mesttransporten van drijfmest en vaste mest met forfaitaire afvoer van stikstof en fosfaat zijn met terugwerkende kracht tot 2010 vervangen door afvoer op basis van geanalyseerde mest. Vóór 2010 is dit met de beschikbare data niet mogelijk. Indelingen van postcodes en gemeenten naar regionale indelingen zoals het Landelijk Meetnet Mestbeleid (LMM) en mestregio’s zijn bijgewerkt waardoor transporten van en naar landbouwbedrijven beter in beeld zijn. De verwerking van de Vervoersbewijzen Dierlijke Mest (VDM) is geharmoniseerd voor de periode 2010-2022. Dit heeft geleid tot veranderingen in de omvang van de mesttransporten tussen landbouwbedrijven. Ten slotte zijn door nieuwe inzichten in de omvang van gasvormige stikstofverliezen in stallen de cijfers over stikstof in de mest en cijfers over mesttransporten tussen landbouwbedrijven en het gebruik van mest in de gehele tijdreeks gewijzigd.
Wanneer komen er nieuwe cijfers?
In het eerste kwartaal van 2025 worden de cijfers over 2023 toegevoegd.
Toelichting onderwerpen
- Mest- en mineralenproductie
- Mestproductie
- Mest (feces en urine) al dan niet vermengd met mors-, spoel-, reinigings- of regenwater.
- Stikstofuitscheiding (N)
- De totale hoeveelheid uitgescheiden stikstof (N) zonder aftrek van stikstof die vervluchtigt in de vorm van ammoniak (NH3) inclusief de afvoer via spuiwater van luchtwassers, lachgas (N2O), stikstofoxide (NO) en stikstofgas (N2).
- Stikstof in opgeslagen mest en weidemest
- De totale stikstofuitscheiding met aftrek van de stikstof die tijdens mestopslag in de stal en bij opslag buiten de stal is vervluchtigd in de vorm van ammoniak (NH3) inclusief de afvoer via spuiwater van luchtwassers, lachgas (N2O), stikstofoxide (NO) en stikstofgas (N2).
- Fosfaatuitscheiding (P2O5)
- De uitgescheiden hoeveelheid fosfaat uitgedrukt in P2O5. In tegenstelling tot stikstof treden bij fosfaat geen gasvormige verliezen op.
- Stikstof in dierlijke mest per hectare
- De totale stikstofuitscheiding per hectare met aftrek van de stikstof die tijdens mestopslag in de stal en bij opslag buiten de stal is vervluchtigd in de vorm van ammoniak (NH3) inclusief de afvoer via spuiwater van luchtwassers, lachgas (N2O), stikstofoxide (NO) en stikstofgas (N2).
- Fosfaat in dierlijke mest per hectare
- De uitgescheiden hoeveelheid fosfaat per hectare uitgedrukt in P2O5. In tegenstelling tot stikstof treden bij fosfaat geen gasvormige verliezen op.