Energiebalans; aanbod en verbruik, sector

Energiebalans; aanbod en verbruik, sector

Energiedragers Sectoren Perioden Opbouw vanuit aanbod Statistische verschillen (PJ)
Totaal energiedragers Totaal energiesector en eindgebruikers 2024** 11,2
Totaal energiedragers Totaal energiesector 2024**
Totaal energiedragers Winning van olie en gas 2024**
Totaal energiedragers Cokesfabrieken 2024**
Totaal energiedragers Hoogovens 2024**
Totaal energiedragers Olieraffinaderijen 2024**
Totaal energiedragers Energiebedrijven 2024**
Totaal energiedragers Waterstofproductie-installaties 2024**
Totaal energiedragers Totaal eindgebruikers van energie 2024**
Totaal energiedragers Nijverheid (geen energiesector) 2024**
Totaal energiedragers Delfstoffenwinning, incl dienstverlening 2024**
Totaal energiedragers 08 Delfstoffenwinning (geen olie en gas) 2024**
Totaal energiedragers 099 Dienstverlening delfstoffenwinning 2024**
Totaal energiedragers 10-12 Voedings-, genotmiddelenindustrie 2024**
Totaal energiedragers 10 Voedingsmiddelenindustrie 2024**
Totaal energiedragers 101 Slachterijen en vleeswarenindustrie 2024**
Totaal energiedragers 102 Visverwerkende industrie 2024**
Totaal energiedragers 103 Groente-, fruitverwerkende industrie 2024**
Totaal energiedragers 104 Spijsoliën- en -vettenindustrie e.d. 2024**
Totaal energiedragers 105 Zuivelindustrie 2024**
Totaal energiedragers 106 Meelindustrie 2024**
Totaal energiedragers 107 Brood- en deegwarenindustrie 2024**
Totaal energiedragers 108 Overige voedingsmiddelenindustrie 2024**
Totaal energiedragers 109 Diervoederindustrie 2024**
Totaal energiedragers 11 Drankenindustrie 2024**
Totaal energiedragers 12 Tabaksindustrie 2024**
Totaal energiedragers 13-15 Textiel-, kleding-, lederindustrie 2024**
Totaal energiedragers 13 Textielindustrie 2024**
Totaal energiedragers 14 Kledingindustrie 2024**
Totaal energiedragers 15 Leer- en schoenenindustrie 2024**
Totaal energiedragers 16 Houtindustrie 2024**
Totaal energiedragers 17-18 Papier- en grafische industrie 2024**
Totaal energiedragers 17 Papierindustrie 2024**
Totaal energiedragers 18 Grafische industrie 2024**
Totaal energiedragers 20-21 Chemie en farmaceutische industrie 2024**
Totaal energiedragers 20 Chemische industrie 2024**
Totaal energiedragers 201 Basischemie 2024**
Totaal energiedragers 2011 Industriële gassenindustrie 2024**
Totaal energiedragers 2012 Kleur- en verfstoffenindustrie 2024**
Totaal energiedragers 2013 Overige anorganische basischemie 2024**
Totaal energiedragers 2014 Organische basischemie 2024**
Totaal energiedragers 2015 Kunstmestindustrie 2024**
Totaal energiedragers Kunststof- en rubberindustrie 2024**
Totaal energiedragers 202-206 Overige chemische industrie 2024**
Totaal energiedragers 21 Farmaceutische industrie 2024**
Totaal energiedragers 22 Rubber- en kunststofproductindustrie 2024**
Totaal energiedragers 23 Bouwmaterialenindustrie 2024**
Totaal energiedragers 231 Glas- en glaswerkindustrie 2024**
Totaal energiedragers Vuurvaste, overige keramische industrie 2024**
Totaal energiedragers 233 Keramische bouwproductenindustrie 2024**
Totaal energiedragers 235 Cement-, kalk- en gipsindustrie 2024**
Totaal energiedragers 236 Beton-, gips-, cementwarenindustrie 2024**
Totaal energiedragers Natuursteen, overige minerale producten 2024**
Totaal energiedragers Totaal basismetaal, exclusief hoogovens 2024**
Totaal energiedragers IJzer en staalindustrie 2024**
Totaal energiedragers Non-ferrometaalindustrie, totaal 2024**
Totaal energiedragers w.o. 2441 edelmetaalindustrie 2024**
Totaal energiedragers w.o. 2442 aluminiumindustrie 2024**
Totaal energiedragers 25-28 Metaalproducten + machineindustrie 2024**
Totaal energiedragers 25 Metaalproductenindustrie 2024**
Totaal energiedragers 26 Elektrotechnische industrie 2024**
Totaal energiedragers 27 Elektrische apparatenindustrie 2024**
Totaal energiedragers 28 Machine-industrie 2024**
Totaal energiedragers 29-30 Transportmiddelenindustrie 2024**
Totaal energiedragers 29 Auto- en aanhangwagenindustrie 2024**
Totaal energiedragers 30 Overige transportmiddelenindustrie 2024**
Totaal energiedragers 31 Meubelindustrie 2024**
Totaal energiedragers 32 Overige industrie 2024**
Totaal energiedragers Industrie onbekend 2024**
Totaal energiedragers F Bouwnijverheid 2024**
Totaal energiedragers Totaal binnenlands vervoer 2024**
Totaal energiedragers Binnenlandse luchtvaart 2024**
Totaal energiedragers Wegverkeer 2024**
Totaal energiedragers Railverkeer 2024**
Totaal energiedragers Pijpleidingen 2024**
Totaal energiedragers Binnenlandse scheepvaart 2024**
Totaal energiedragers Vervoer onbekend 2024**
Totaal energiedragers Overige afnemers, totaal 2024**
Totaal energiedragers Diensten, afval, water en reparatie 2024**
Totaal energiedragers 33 Reparatie en installatie van machines 2024**
Totaal energiedragers E Waterbedrijven en afvalbeheer 2024**
Totaal energiedragers 36 Waterleidingbedrijven 2024**
Totaal energiedragers 37 Afvalwaterinzameling en -behandeling 2024**
Totaal energiedragers 38 Afvalbehandeling en recycling 2024**
Totaal energiedragers 39 Sanering en overig afvalbeheer 2024**
Totaal energiedragers Waterbedrijven en afvalbeheer onbekend 2024**
Totaal energiedragers G-S, U Dienstverlening 2024**
Totaal energiedragers G Handel 2024**
Totaal energiedragers H Vervoer en opslag 2024**
Totaal energiedragers I Horeca 2024**
Totaal energiedragers J Informatie en communicatie 2024**
Totaal energiedragers K Financiële dienstverlening 2024**
Totaal energiedragers L Verhuur en handel van onroerend goed 2024**
Totaal energiedragers M Specialistische zakelijke diensten 2024**
Totaal energiedragers N Verhuur en overige zakelijke diensten 2024**
Totaal energiedragers O Openbaar bestuur en overheidsdiensten 2024**
Totaal energiedragers P Onderwijs 2024**
Totaal energiedragers Q Gezondheids- en welzijnszorg 2024**
Totaal energiedragers R Cultuur, sport en recreatie 2024**
Totaal energiedragers S Overige dienstverlening 2024**
Bron: CBS.
Verklaring van tekens

Tabeltoelichting


Deze tabel bevat cijfers over het aanbod en verbruik van energie per sector en per energiedrager. Het aanbod van energie is gelijk aan de winning van energie plus de aanvoer minus de aflevering plus de voorraadmutatie. Het verbruik van energie is gelijk aan som van het eigen verbruik, de verliezen bij distributie, het finaal energieverbruik, het niet-energetisch gebruik en het saldo van inzet en productie van energie. Voor iedere sector is het aanbod van energie gelijk aan het verbruik van energie.

Voor sommige energiedragers is het totaal van de waargenomen binnenlandse afleveringen niet precies gelijk aan de som van de waargenomen binnenlands aanvoer. Voor deze energiedragers ontstaat dan een statistisch verschil wat niet aan een sector kan worden toegerekend.

De indeling in sectoren volgt op hoofdlijnen de indeling zoals gebruikelijk is in internationale energiestatistieken. Deze indeling is gebaseerd op functies van diverse sectoren in de energiehuishouding en op elementen uit de internationale standaard bedrijfsindeling. Er zijn twee hoofdsectoren: de energiesector (bedrijven met hoofdactiviteit het winnen of omzetten van energie) en energieafnemers (overige bedrijven en huishoudens).

Naast een uitsplitsing naar sectoren is er ook een uitsplitsing naar energiedrager, zoals kolen, diverse olieproducten, aardgas, hernieuwbare energie, elektriciteit en warmte en overige energiedragers, zoals niet hernieuwbaar afval.

De gebruikte definities in deze tabel sluiten precies aan op de definities in de tabel Energiebalans; aanbod, omzetting en verbruik. Die tabel bevat geen uitsplitsing naar sector (uitgezonderd finaal energieverbruik), maar geeft wel informatie over invoer, uitvoer en bunkers en geeft ook wat meer detail over de energiedragers.

Gegevens beschikbaar:
Vanaf 1990.

Status van de cijfers:
Alle cijfers tot en met verslagjaar 2023 zijn definitief. Cijfers over 2024 zijn nader voorlopig.

Wijzigingen per 9 december 2025:
Link in tabeltoelichting aangepast.

Wijzigingen per 18 november 2025:
Er hebben 3 typen wijzigingen plaats gevonden:
- De energiebalans is uitgebreid met de energiedrager waterstof en de sector waterstofproductie-installaties vanaf verslagjaar 2024
- De energiebalans is gereviseerd vanaf 1990 tot en met 2022
- De energiebalans heeft een update gekregen voor de jaren 2023 en 2024.
De uitbreiding is een gevolg van een aanpassing van de Europese afspraken over het maken van energiestatistieken. Deze aanpassing leidt tot een trendbreuk die verder wordt toegelicht bij het onderdeel 4. Bronnen en methoden.
De revisie heeft vooral betrekking op verbeterde data over dieselverbruik van mobiele werktuigen in de bouwnijverheid en de diensten. Het gaat om veranderingen van een paar PJ. Vanaf 2015 werkt deze revisie ook door op dieselverbruik wegverkeer welke vanaf 2015 wordt bepaald als totale belaste leveringen van diesel minus de leveringen van belaste diesel aan andere sectoren. Voor motorbenzine wegverkeer zijn er vergelijkbare aanpassingen.

Wijzigingen per september 2025:
Cijfers over 2023 en 2024 zijn verbeterd.

Wijzigingen per juli 2025:
In verband met de langere doorlooptijd dan normaal bij het maken van cijfers over zonnestroom 2024 bevatten niet alle tabellen over energie de nieuwste cijfers over de productie 2024 van zonnestroom. Deze tabel bevat verouderde cijfers van juni 2025. De meest actuele cijfers, met een productie van zonnestroom 2024 die ongeveer 5 procent hoger is, staan in deze twee tabellen:
- StatLine - Zonnestroom; vermogen en vermogensklasse, bedrijven en woningen, regio
- StatLine - Hernieuwbare energie; zonnestroom, windenergie, RES-regio
Bij de volgende reguliere update (november 2025) worden de nader voorlopige cijfers geactualiseerd en bevatten alle tabellen weer dezelfde informatie. Onze excuses voor dit ongemak.

Wijzigingen per 16 juni 2025:
Cijfers over 2024 zijn verbeterd.

Wijzigingen per 31 mei 2025:
Cijfers over 2024 zijn verbeterd.

1. Bijgemengde biobrandstoffen
Voorheen werden biobrandstoffen welke zijn gemengd met fossiele brandstoffen geteld bij aardoliegrondstoffen en -producten. In de nieuwe energiebalans tellen bijgemengde biobrandstoffen bij hernieuwbare energie en betreft aardoliegrondstoffen en -producten en de onderliggende producten (zoals benzine, diesel en kerosine) alleen het fossiele deel van mengsels van fossiele en biogene brandstoffen. Om dit duidelijk te maken zijn de namen van de energiedragers aangepast. Gevolg van deze aanpassing is dat een deel van de energie verplaatst is van aardolie naar hernieuwbaar. Voor totaal energiedragers blijft de energiebalans hetzelfde. Doel van deze aanpassing is om de toenemende rol van bijgemengde biobrandstoffen in de Energiebalans zichtbaar te maken en om beter aan te sluiten bij de Energiebalansen die Eurostat en het Internationaal Energieagentschap publiceren. Binnen hernieuwbare energie, biomassa is vloeibare biomassa nu een aparte energiedrager. Dit betreft zowel pure als bijgemengde biobrandstoffen.

2. Glastuinbouw apart
Het energieverbruik van de landbouw in Nederland vindt grotendeels plaats in de glastuinbouw. Er is daarom ook veel aandacht voor deze sector en behoefte aan aparte data over energieverbruik in de glastuinbouw. Om te voldoen aan deze behoefte is de sector landbouw uitgesplitst in twee deelsectoren: Glastuinbouw en overige landbouw. Vooralsnog publiceren we alleen aparte aardgascijfers over de glastuinbouw.

3. Hogere finaal energieverbruik van elektriciteit in diensten in 2021 en 2022.
De wijze van omgaan met elektrische wegvervoer is verbeterd waardoor de aanvoer en het finaal verbruik van elektriciteit in de diensten in 2021 en 2022 ruim 2 PJ hoger is geworden. Dit werkt ook door in de aanvoer van elektriciteit in de sector H (Vervoer en opslag).

Wijzigingen per 14 november 2023:
Voor de jaren 2021 en 2022 zijn de cijfers bijgesteld.
Cijfers voor de Energiebalans 2015 tot en met 2020 zijn gereviseerd. Het gaat om de volgende punten:
- Voor de jaren 2019 en 2020 is het finaal energieverbruik van warmte in de landbouw een paar PJ lager en dat van de diensten een paar PJ hoger als gevolg van een verbetering in de interpretatie van de beschikbare cijfers over aanvoer van warmte door de landbouw.
- Bij de winning van aardwarmte door de landbouw komt ook aardgas mee dat door de landbouwbedrijven zelf wordt verbruikt. Dit is nu meegenomen in de energiebalans. Het gaat om 0,2 PJ in 2015 oplopend tot 0,7 PJ in 2020.
- Er zijn enkele verbeteringen van data voor warmte in industrie doorgevoerd van ongeveer 1 PJ of kleiner.
- Er zijn enkele andere verbeteringen in data meegenomen, ook maximaal ongeveer 1PJ, meest kleiner.

Wijzigingen per 15 juni 2023:
Nader voorlopige cijfers over 2022 zijn toegevoegd.

Wijzigingen per 15 december 2022:
De cijfers vanaf 1990 tot en met 2019 zijn gereviseerd. De revisie betreft voornamelijk het verbruik van gas- dieselolie en licht stookolie en het werkt door in de bovenliggende energiedragers (totaal aardolieproducten en totaal aardoliegrondstoffen en –producten en totaal energiedragers).
De revisie is tweeledig:
- Nieuwe gegevens over het verbruik van diesel in mobiele werktuigen zijn verwerkt. Daardoor gaat het finaal energieverbruik van gas- dieselolie en licht stookolie bij de bouw, diensten en landbouw omhoog. De grootste wijziging zit bij de bouw (+10 PJ van 1990 t/m 2015, aflopend tot 1 PJ in 2019. Bij de landbouw gaat het om 0,5 tot 1,5 PJ vanaf ongeveer 2010 en bij de diensten om 0 tot 3 PJ in de hele periode.
- De methode voor omgaan met statistisch verschil is aangepast. Voorheen werd vanaf 2013 uitgegaan van statistisch verschil van -3 procent op jaarbasis, aansluitend bij oude data (t/m 2012) over verbruik diesel wegverkeer gebaseerd op het aparte accijnstarief enkel voor gebruik voor wegverkeer wat tot die tijd bestond. In de nieuwe methode wordt het statistisch verschil weggewerkt vanaf 2015. Het finaal energieverbruik van wegverkeer wordt berekend als restpost door de totale marktleveringen van diesel te verminderen met de leveringen aan overige afnemers.
Het eerste en het tweede punt werkt allebei door op finaal energieverbruik wegverkeer wat daardoor omlaag gaat met gemiddeld ruim 5 procent vanaf 2015.
Vóór de accijnsaanpassing van 2013 was er een positief statistisch verschil, dat wil zeggen meer aanbod dan verbruik. Door de verbeterde gegevens waarbij het verbruik is gestegen is dit statistisch verschil kleiner geworden en in een aantal jaren negatief.

Wanneer komen er nieuwe cijfers?
Nader voorlopige cijfers: juni/juli van het jaar volgend op het verslagjaar.
Definitieve cijfers: december van het tweede jaar volgend op het verslagjaar.

Toelichting onderwerpen

Opbouw vanuit aanbod
Opgebouwd vanuit aanbod is het energieverbruik de winning van energie plus de aanvoer van energie minus de aflevering van energie plus de voorraadmutatie plus het statistisch verschil.
Statistische verschillen
Het verschil tussen het energieaanbod en het energieverbruik van een energiedrager.

Dit verschil ontstaat doordat de gegevens over aanbod en verbruik uit verschillende bronnen komen. Voor veel energiedragers wordt het verschil toegedeeld aan aanbod of verbruik. Daarmee wordt het statistisch verschil nihil.