Milieukosten en -investeringen van bedrijven
| Bedrijfstakken/branches SBI 2008 | Werkzame personen | Perioden | Milieu-investeringen Totaal milieu-investeringen (mln euro) | Milieu-investeringen Bodem (mln euro) | Milieu-investeringen Afval (mln euro) | Milieu-investeringen Geluid (mln euro) | Milieu-investeringen Landschap (mln euro) | Milieu-investeringen Water Totaal Water (mln euro) | Milieu-investeringen Water Waterbesparing (mln euro) | Milieu-investeringen Water Water overig (mln euro) | Milieukosten Kosten eigen milieuactiviteiten Water Totaal Afvoer waterzuiveringsslib (mln euro) | Milieukosten Kosten eigen milieuactiviteiten Water Waterbesparing Totaal kosten (mln euro) | Milieukosten Kosten eigen milieuactiviteiten Water Water overig Totaal kosten (mln euro) | Milieukosten Kosten eigen milieuactiviteiten Water Water overig Afvoer waterzuiveringsslib (mln euro) | Milieukosten Betaalde overdrachten Milieuheffingen en -leges Heffing grondwateronttrekking (mln euro) | Milieukosten Betaalde overdrachten Afvoer van afvalstoffen Gevaarlijk afval (mln euro) | Milieukosten Betaalde overdrachten Uitbestede milieuactiviteiten Waterzuivering door particulieren (mln euro) | Milieukosten Netto milieulasten Water Totaal (mln euro) | Milieukosten Netto milieulasten Water Waterbesparing (mln euro) | Milieukosten Netto milieulasten Water Water overig (mln euro) |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 06 Winning van aardolie en aardgas | 10 en meer werknemers | 2023 | 14 | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | 14 | 0 | 14 |
| 06 Winning van aardolie en aardgas | 10 tot 50 werknemers | 2023 | . | 0 | 0 | 0 | 0 | . | 0 | . | 0 | 0 | . | 0 | 0 | 0 | . | 0 | 0 | 0 |
| 06 Winning van aardolie en aardgas | 50 tot 200 werknemers | 2023 | 7 | . | . | . | 0 | . | 0 | . | . | 0 | . | . | 0 | . | . | 6 | 0 | 6 |
| 06 Winning van aardolie en aardgas | 200 en meer werknemers | 2023 | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | 8 | 0 | 8 |
| 16+23 Hout- en bouwmaterialenindustrie | 10 en meer werknemers | 2023 | 18 | 0 | 1 | . | 0 | . | . | 0 | . | . | . | . | . | 1 | 0 | 9 | 0 | 9 |
| 16+23 Hout- en bouwmaterialenindustrie | 10 tot 50 werknemers | 2023 | 7 | . | . | . | 0 | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | 1 | 0 | 1 |
| 16+23 Hout- en bouwmaterialenindustrie | 50 tot 200 werknemers | 2023 | 7 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 1 | 0 | . | 0 | 0 | 2 | 0 | 2 |
| 16+23 Hout- en bouwmaterialenindustrie | 200 en meer werknemers | 2023 | 4 | . | . | . | 0 | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | 5 | 0 | 4 |
| 19 Aardolie-industrie | 10 en meer werknemers | 2023 | 10 | 1 | . | 0 | 0 | . | 0 | . | . | 0 | . | . | 0 | 13 | . | 24 | 0 | 24 |
| 19 Aardolie-industrie | 10 tot 50 werknemers | 2023 | 0 | 0 | . | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | . | 0 | . | . | 0 | . | 0 | 0 | 0 | 0 |
| 19 Aardolie-industrie | 50 tot 200 werknemers | 2023 | . | . | . | 0 | 0 | . | 0 | . | . | 0 | . | . | 0 | . | . | 3 | 0 | 3 |
| 19 Aardolie-industrie | 200 en meer werknemers | 2023 | . | . | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | . | 0 | . | . | 0 | 9 | . | 20 | 0 | 20 |
| 23 Bouwmaterialenindustrie | 10 en meer werknemers | 2023 | 15 | 0 | 1 | . | 0 | . | . | 0 | . | . | . | . | . | 1 | 0 | 8 | 0 | 8 |
| 23 Bouwmaterialenindustrie | 10 tot 50 werknemers | 2023 | 5 | . | . | . | 0 | . | . | . | 0 | . | . | 0 | . | 0 | 0 | 1 | 0 | 1 |
| 23 Bouwmaterialenindustrie | 50 tot 200 werknemers | 2023 | 7 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 1 | 0 | . | 0 | 0 | 2 | 0 | 2 |
| 23 Bouwmaterialenindustrie | 200 en meer werknemers | 2023 | 3 | . | . | 0 | 0 | . | . | . | . | . | . | . | . | 1 | 0 | 5 | 0 | 4 |
| E Waterbedrijven en afvalbeheer | 10 en meer werknemers | 2023 | . | . | . | . | . | . | . | . | 5 | . | . | 5 | 15 | . | . | 15 | 0 | 15 |
| E Waterbedrijven en afvalbeheer | 10 tot 50 werknemers | 2023 | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | 0 | 0 | 0 |
| E Waterbedrijven en afvalbeheer | 50 tot 200 werknemers | 2023 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
| E Waterbedrijven en afvalbeheer | 200 en meer werknemers | 2023 | . | 0 | . | 0 | . | . | . | 0 | . | . | . | . | . | . | 0 | 15 | 0 | 15 |
| 36 Waterleidingbedrijven | 10 en meer werknemers | 2023 | . | . | . | . | . | . | . | . | 5 | . | . | 5 | 15 | . | . | 15 | 0 | 15 |
| 36 Waterleidingbedrijven | 10 tot 50 werknemers | 2023 | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | 0 | 0 | 0 |
| 36 Waterleidingbedrijven | 50 tot 200 werknemers | 2023 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
| 36 Waterleidingbedrijven | 200 en meer werknemers | 2023 | . | 0 | . | 0 | . | . | . | 0 | . | . | . | . | . | . | 0 | 15 | 0 | 15 |
| Bron: CBS. | ||||||||||||||||||||
Tabeltoelichting
Deze tabel geeft informatie over de milieukosten en milieu-investeringen door bedrijven (met 10 of meer werknemers) en de netto milieulasten van deze bedrijven in de bedrijfstakken delfstoffenwinning, industrie, energievoorziening en waterwinning volgens de Standaard Bedrijfsindeling 2008 (SBI 2008). De netto milieulasten geven de financiële lasten van het bedrijfsleven weer, als gevolg van de zorg voor het milieu.
Gegevens beschikbaar vanaf: 2012 (voor de bedrijvenindeling SBI 2008).
Status van de cijfers:
De cijfers voor de jaren 2012-2023 zijn definitief.
Definitieve cijfers worden alleen nog herzien als mocht blijken dat aanzienlijke bijstellingen noodzakelijk zijn.
Wijzigingen per 15 juli 2025:
De definitieve cijfers over 2023 zijn toegevoegd.
Wanneer komen er nieuwe cijfers?
Definitieve uitkomsten over 2024 komen in het 3e kwartaal van 2026 beschikbaar.
Toelichting onderwerpen
- Milieu-investeringen
- Milieu-investeringen.
Investeringen in materiële vaste activa die gedaan worden met het primaire motief om bescherming, herstel of verbetering van het milieu te bewerkstelligen en die zichzelf niet binnen drie jaar terugverdienen.- Totaal milieu-investeringen
- Het totaal van de milieu-investeringen (voor alle milieucompartimenten).
- Water
- Milieuactiviteiten om waterverontreiniging te voorkomen of te beperken en milieuactiviteiten die als doel hebben de reductie van (drink)waterverbruik.
Voorbeelden:
- afvalwaterzuiveringen;
- gescheiden rioleringsstelsels;
- apparatuur voor lozings- en concentratiemetingen.
- voorzieningen voor hergebruik koel- of spoelwater;
- gesloten koelwatercircuits;
- waterbesparende kranen.- Totaal Water
- Het totaal van de milieu-investeringen voor het milieucompartiment Water.
- Waterbesparing
- Milieuactiviteiten die als doel hebben de reductie van (drink)waterverbruik.
Voorbeelden:
- voorzieningen voor hergebruik koel- of spoelwater;
- gesloten koelwatercircuits;
- waterbesparende kranen.
- Water overig
- Milieuactiviteiten om waterverontreiniging te voorkomen of te beperken.
Voorbeelden:
- afvalwaterzuiveringen;
- gescheiden rioleringsstelsels;
- apparatuur voor lozings- en concentratiemetingen.
- Bodem
- Milieuactiviteiten om bodemverontreiniging te voorkomen of te beperken.
Voorbeelden:
- vloeistofdichte isolatie van bodem met opstaande randen of dijken, met bijbehorende drainagesystemen, pompen, leidingen en verzamelbekkens;
- voorzieningen voor opvang van mors- en lekverliezen;
- voorzieningen aan ondergrondse opslagvaten en leidingen;
- apparatuur voor emissie- en concentratiemetingen en dergelijke.
- Afval
- Milieuactiviteiten om afvalverontreiniging te voorkomen of te beperken.
Voorbeelden:
- Voorzieningen voor opslag, transport en behandeling van afval in eigen beheer, bijv. eigen containers en voertuigen;
- voorzieningen die afval sorteren, scheiden, comprimeren, composteren, vergisten;
- toepassing van duurdere (productie)processen en dergelijke.
- Geluid
- Milieuactiviteiten om geluidverontreiniging te voorkomen of te beperken.
Voorbeelden:
- omkasting of akoestische isolatie van machines en leidingen;
- dempers; geluidsschermen of -wallen;
- apparatuur voor geluidsmetingen;
- trillingdempende funderingen; geluidsarme branders op fakkels en dergelijke.
- Landschap
- Milieuactiviteiten ter voorkoming of beperking van aantasting van natuur en landschap.
Voorbeelden:
- groengordels en aarden wallen, vereist rond fabrieks- of industrieterrein;
- herinrichting van het landschap (bijvoorbeeld bij afgravingen);
- zichtbaar maken van hoogspanningslijnen ter voorkoming van vogelaanvaring;
- apparatuur voor lozings- en concentratiemetingen;
- het bij boren maken van een omweg naar een locatie door middel van schuinboren;
- maatregelen ter beperking van grondwatergebruik en dergelijke.
- Milieukosten
- Alle jaarlijkse kosten van activiteiten die bescherming, herstel of verbetering van het milieu beogen.
Milieukosten zijn te verdelen in eigen kosten en betaalde overdrachten. De eigen kosten bestaan uit de berekende kapitaallasten (rente en afschrijvingen van milieu-investeringen) en overige kosten. De overdrachten bestaan vooral uit heffingen en uitbestede diensten.- Kosten eigen milieuactiviteiten
- Het totaal van de milieukosten van milieuactiviteiten (activiteiten in eigen beheer). Deze kosten worden gevormd door de kapitaallasten (rente en afschrijvingen) van de in het verleden gedane milieu-investeringen en overige kosten.
- Water
- Milieuactiviteiten om waterverontreiniging te voorkomen of te beperken en milieuactiviteiten die als doel hebben de reductie van (drink)waterverbruik.
Voorbeelden:
- afvalwaterzuiveringen;
- gescheiden rioleringsstelsels;
- apparatuur voor lozings- en concentratiemetingen.
- voorzieningen voor hergebruik koel- of spoelwater;
- gesloten koelwatercircuits;
- waterbesparende kranen.- Totaal
- Milieuactiviteiten om waterverontreiniging te voorkomen of te beperken.
Voorbeelden:
- afvalwaterzuiveringen;
- gescheiden rioleringsstelsels;
- apparatuur voor lozings- en concentratiemetingen.- Afvoer waterzuiveringsslib
- De kosten voor het afvoeren van waterzuiveringsslib.
Hoewel hier grotendeels sprake is van betalingen aan derden, wordt deze kostenpost op historische gronden tot de milieukosten van de eigen milieu-activiteiten gerekend. Dit stamt uit de tijd dat het waterzuiveringsslib van bedrijven voornamelijk in de landbouw werd toegepast. De kosten bestonden toen vooral uit transportkosten (door de industrie, dus geen uitbestede milieudienst) en werden beschouwd als eigen kosten. Tegenwoordig is afzet in de landbouw nauwelijks nog mogelijk. In de praktijk wordt het slib verwerkt door particuliere milieudienstverleners.
- Waterbesparing
- Milieuactiviteiten die als doel hebben de reductie van (drink)waterverbruik.
Voorbeelden:
- voorzieningen voor hergebruik koel- of spoelwater;
- gesloten koelwatercircuits;
- waterbesparende kranen.- Totaal kosten
- Water overig
- Milieuactiviteiten om waterverontreiniging te voorkomen of te beperken.
Voorbeelden:
- afvalwaterzuiveringen;
- gescheiden rioleringsstelsels;
- apparatuur voor lozings- en concentratiemetingen.- Totaal kosten
- Afvoer waterzuiveringsslib
- De kosten voor het afvoeren van waterzuiveringsslib.
Hoewel hier grotendeels sprake is van betalingen aan derden, wordt deze kostenpost op historische gronden tot de milieukosten van de eigen milieu-activiteiten gerekend. Dit stamt uit de tijd dat het waterzuiveringsslib van bedrijven voornamelijk in de landbouw werd toegepast. De kosten bestonden toen vooral uit transportkosten (door de industrie, dus geen uitbestede milieudienst) en werden beschouwd als eigen kosten. Tegenwoordig is afzet in de landbouw nauwelijks nog mogelijk. In de praktijk wordt het slib verwerkt door particuliere milieudienstverleners.
- Betaalde overdrachten
- Betaalde overdrachten zijn heffingen en betalingen voor uitbestede milieuactiviteiten. Hieronder vallen milieuheffingen en -leges, betalingen aan derden voor de afvoer van afvalstoffen en overige betalingen voor aan derden uitbestede milieuactiviteiten. De kosten voor de ‘leges voor milieuvergunningen’ worden vanaf 2015 niet meer waargenomen.
- Milieuheffingen en -leges
- Betaalde milieuheffingen en -leges bestaan uit de betalingen voor:
- de WVO-heffing;
- rioolrecht;
- de heffing grondwateronttrekking;
- leges voor milieuvergunningen (de kosten hiervan worden vanaf 2015 niet meer waargenomen).
Niet inbegrepen zijn de afvalstoffenheffing en het reinigingsrecht. Deze zijn meegenomen bij de betalingen aan derden voor de afvoer van afvalstoffen.- Heffing grondwateronttrekking
- De betaalde heffing voor grondwateronttrekking aan de provincie.
Niet meegeteld wordt de 'milieubelasting op grondwater' die door het Rijk wordt geheven.
- Afvoer van afvalstoffen
- Betalingen aan derden voor de afvoer en/of verwerking van afvalstoffen:
- gevaarlijk afval;
- slib en mest;
- radioactief afval;
- overig afval (inclusief kantoor- en kantine-afval).
Inbegrepen zijn de afvalstoffenheffing en het reinigingsrecht. Niet meegenomen zijn de betalingen aan derden voor de afvoer van waterzuiveringsslib en afval afkomstig van luchtzuiveringsinstallaties.
Deze worden toegerekend aan de kosten van eigen milieuactiviteiten bij achtereenvolgens het compartiment water en lucht.
Eventuele opbrengsten voor verkocht afval (bijvoorbeeld oud papier of metaal) zijn niet in mindering gebracht.- Gevaarlijk afval
- Betalingen aan derden voor de afvoer en/of verwerking van gevaarlijk afval.
- Uitbestede milieuactiviteiten
- Overige betalingen voor aan derden uitbestede milieuactiviteiten, zoals:
- betalingen voor waterzuivering door particulieren;
- schadebetalingen en milieuboeten;
- milieuonderzoek door derden;
- milieucoördinatie door derden.- Waterzuivering door particulieren
- Betalingen voor de afvoer van afvalwater aan particuliere bedrijven die beschikken over een zuiveringsinstallatie.
Het betreft niet industriële reiniging.
- Netto milieulasten
- De som van de jaarlijkse nettokosten van eigen milieumaatregelen, vermeerderd met betaalde heffingen, subsidies en betalingen voor milieudiensten, verminderd met de ontvangen heffingen, subsidies en ontvangsten voor milieudiensten.
De netto milieulasten geven de totale financiële lasten weer die het bedrijfsleven als gevolg van de zorg voor het milieu ondervindt.- Water
- Milieuactiviteiten om waterverontreiniging te voorkomen of te beperken en milieuactiviteiten die als doel hebben de reductie van (drink)waterverbruik.
Voorbeelden:
- afvalwaterzuiveringen;
- gescheiden rioleringsstelsels;
- apparatuur voor lozings- en concentratiemetingen.
- voorzieningen voor hergebruik koel- of spoelwater;
- gesloten koelwatercircuits;
- waterbesparende kranen.- Totaal
- Milieuactiviteiten om waterverontreiniging te voorkomen of te beperken en milieuactiviteiten die als doel hebben de reductie van (drink)waterverbruik.
Voorbeelden:
- afvalwaterzuiveringen;
- gescheiden rioleringsstelsels;
- apparatuur voor lozings- en concentratiemetingen.
- voorzieningen voor hergebruik koel- of spoelwater;
- gesloten koelwatercircuits;
- waterbesparende kranen.
- Waterbesparing
- Milieuactiviteiten die als doel hebben de reductie van (drink)waterverbruik.
Voorbeelden:
- voorzieningen voor hergebruik koel- of spoelwater;
- gesloten koelwatercircuits;
- waterbesparende kranen.
- Water overig
- Milieuactiviteiten om waterverontreiniging te voorkomen of te beperken.
Voorbeelden:
- afvalwaterzuiveringen;
- gescheiden rioleringsstelsels;
- apparatuur voor lozings- en concentratiemetingen.