Overheid; sociale uitkeringen 1995-2017
Verklaring van tekens
Tabeltoelichting
Deze tabel bevat gegevens over de sociale uitkeringen door de overheid. De gebruikte begrippen sluiten aan bij de Nationale rekeningen. De Nationale rekeningen zijn gebaseerd op de internationale definities van het Europees Systeem van Rekeningen (ESR 2010). Om de toegankelijkheid van de tabel te verhogen, worden in sommige gevallen gangbare omschrijvingen van inkomsten- en uitgavencategorieën gebruikt in plaats van de termen uit de Nationale rekeningen. De betreffende Nationale rekeningen-term wordt dan in de toelichting vermeld. De gepresenteerde gegevens sluiten aan bij de publicaties over de Nationale rekeningen. Er kunnen kleine tijdelijke verschillen met de publicaties van de Nationale rekeningen optreden doordat de gepubliceerde cijfers van de overheidsrekeningen soms actueler zijn.
Gegevens beschikbaar vanaf:
Jaarcijfers van 1995 tot en met 2017, kwartaalcijfers van 1999 tot en met 2017.
Status van de cijfers:
De cijfers in deze tabel hebben voor de periode 1995-2014 de status definitief. De kwartalen van 2015 hebben de status voorlopig. De jaarcijfers van 2015 hebben de status definitief. De cijfers van 2016 en 2017 hebben de status voorlopig.
Aangezien deze tabel is stopgezet, worden de gegevens niet meer definitief gemaakt.
Wijzigingen per 22 juni 2018:
Geen, deze tabel is stopgezet.
Wanneer komen er nieuwe cijfers?
Niet meer van toepassing.
Deze tabel wordt opgevolgd door Overheid; sociale uitkeringen. Zie paragraaf 3.
Toelichting onderwerpen
- Totaal sociale uitkeringen
- Deze uitkeringen worden aan huishoudens toegekend om financiële zekerheid te bieden tegen een aantal risico's (zoals ziekte, invaliditeit, arbeidsongeschiktheid, ouderdom, het overlijden van naasten en werkloosheid) of om in bepaalde behoeften te voorzien (zoals huisvesting en onderwijs). Hieronder vallen de uitkeringen wettelijke sociale verzekering en uitkeringen sociale voorziening.
- Totaal wettelijke sociale uitkeringen
- De wettelijke sociale uitkeringen zijn inkomensoverdrachten in geld of in natura, die door wettelijke sociale verzekeringsinstellingen aan personen of huishoudens worden toegekend om de financiële lasten te verlichten die voortvloeien uit een aantal risico's en behoeften (arbeidsongeschiktheid, ziekte, overlijden, werkloosheid). De gehele Nederlandse bevolking of grote delen daarvan zijn verplicht om aan de wettelijke sociale regelingen deel te nemen dan wel premies te betalen.
Uitgezonderd: uitkeringen op grond van eigen bijdragen en inkomensoverdrachten, die gefinancierd worden uit algemene middelen (belasting). De wettelijke sociale uitkeringen zijn gerubriceerd naar bekostigend fonds.- Wet Arbeid en Zorg (WAZO)
- In de Wet Arbeid en Zorg (WAZO) zijn allerlei wettelijke verlofvormen gebundeld, zoals het zwangerschaps- en bevallingsverlof, kraamverlof, adoptieverlof, pleegzorgverlof en ouderschapsverlof.
Op 1 december 2001 is de Wet Arbeid en Zorg (WAZO) in werking getreden.
- Zorgverzekeringswet (ZVW)
- De Zorgverzekeringswet (ZVW) bevat de plicht om een verzekering voor ziektekosten af te sluiten. De ZVW is van toepassing op iedereen die rechtmatig in Nederland woont of hier loon- of inkomstenbelasting betaalt. Er is een basispakket aan kortdurende, op genezing gerichte zorg vastgelegd. Voor zorg die niet in het pakket van de ZVW zit, kan men op vrijwillige basis een aanvullende verzekering afsluiten.
De Zorgverzekeringswet (ZVW) is op 1 januari 2006 in werking getreden en vervangt onder andere de Ziekenfondswet-verplicht (ZFW-vp). In het kader van wettelijke sociale verzekeringen wordt alleen het basisgedeelte van de ZVW beschreven.
Grensoverschrijdende ZVW-uitkeringen worden geregistreerd als uitkeringen in geld.
- Wet Langdurige Zorg (WLZ)
- De Wet Langdurige Zorg (WLZ) is er voor mensen die de hele dag intensieve zorg of toezicht dichtbij nodig hebben. Bijvoorbeeld ouderen met vergevorderde dementie of mensen met een ernstige verstandelijke, lichamelijke of zintuiglijke beperking.
Tegelijkertijd met de introductie van de Wet Langdurige Zorg (WLZ) per 1 januari 2015 is ook het Fonds Langdurige Zorg (FLZ) ingevoerd. De Wet Langdurige Zorg vervangt de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ).
Grensoverschrijdende WLZ-uitkeringen worden geregistreerd als uitkeringen in geld.
- Totaal voorzieningen
- Voorzieningen zijn uitkeringen die niet het karakter van een verzekeringsuitkering hebben. Er vindt namelijk geen premieheffing plaats; de voorziening komt direct ten laste van de algemene middelen van de overheid.
- Zorgtoeslag
- De zorgtoeslag is een tegemoetkoming in de kosten van de premie van de zorgverzekering en wordt geregistreerd als een sociale voorziening in geld.
De zorgtoeslag is ingevoerd in 2006, als onderdeel van het nieuwe zorgstelsel.
- Sociale uitkeringen in geld
- Deze uitkeringen worden aan huishoudens toegekend om financiële zekerheid te bieden tegen een aantal risico's (zoals ziekte, invaliditeit, arbeidsongeschiktheid, ouderdom, het overlijden van naasten en werkloosheid) of om in bepaalde behoeften te voorzien (zoals huisvesting en onderwijs). Hieronder vallen de uitkeringen wettelijke sociale verzekeringen en voorzieningen in geld.
- Wettelijk sociale uitkeringen in geld
- De wettelijke sociale uitkeringen in geld zijn inkomensoverdrachten in geld, die door wettelijke sociale verzekeringsinstellingen aan personen of huishoudens worden toegekend om de financiële lasten te verlichten die voortvloeien uit een aantal risico's en behoeften (arbeidsongeschiktheid, ziekte, overlijden, werkloosheid). De gehele Nederlandse bevolking of grote delen daarvan zijn verplicht om aan de wettelijke sociale regelingen deel te nemen dan wel premies te betalen. Uitgezonderd: uitkeringen op grond van eigen bijdragen en inkomensoverdrachten, die bekostigd worden uit algemene middelen (belasting). De wettelijke sociale uitkeringen in geld zijn gerubriceerd naar bekostigend fonds.
- Arbeidsongeschiktheidsfonds
- Het Arbeidsongeschiktheidsfonds (Aof) financiert de WAO-uitkering na vijf jaar van arbeidsongeschiktheid. Bovendien financiert het Aof vanaf 1 januari 2004 de WAZ-uitkering, vanaf 1 januari 2006 de WIA-uitkering en vanaf 1 januari 2008 de WAZO. Met ingang van 2007 financiert het Aof slechts een deel van de WIA-uitkeringen, namelijk alle IVA-uitkeringen en WGA-uitkeringen die al minimaal 10 jaar worden uitgekeerd.
Het Arbeidsongeschiktheidsfonds is in 1967 ingevoerd. De Wet op de Arbeidsongeschiktheidsverzekering (WAO) voorziet in een loonvervangende uitkering voor werknemers die vóór 1 januari 2004 arbeidsongeschikt zijn geworden en na 1 jaar nog geheel of gedeeltelijk arbeidsongeschikt waren. De WAO is met ingang van 29 december 2005 vervangen door de WIA. De WIA geldt voor mensen die op of na 1 januari 2004 arbeidsongeschikt zijn geworden. De WAO blijft bestaan voor mensen die al een WAO-uitkering hadden. De Wet Werk en inkomen naar arbeidsvermogen (WIA) bestaat uit twee regelingen: de Inkomensvoorziening Volledig Arbeidsongeschikten (IVA), die een loonvervangende uitkering verzorgt voor werknemers die volledig en duurzaam arbeidsongeschikt zijn, en de regeling Werkhervatting Gedeeltelijk Arbeidsgeschikten (WGA), die een aanvulling op het met arbeid verdiende inkomen verzorgt, of een minimumuitkering als men niet of niet voldoende werkt. De Wet Arbeidsongeschiktheidsverzekering Zelfstandigen (WAZ) was tot 1 augustus 2004 een verplichte verzekering voor zelfstandigen tegen de financiële gevolgen van langdurige arbeidsongeschiktheid. De Wet Arbeid en Zorg (WAZO) bundelt een aantal wettelijke verlofvormen zoals het zwangerschaps- en bevallingsverlof, kraamverlof, adoptieverlof, pleegzorgverlof en ouderschapsverlof. De WAZO wordt vanaf 2014 geheel uit het Aof gefinancierd. Het AOF financiert met ingang van 1 januari 2014 ook een deel van de ZW-vangnet.- Wet Arbeid en Zorg (WAZO)
- In de Wet Arbeid en Zorg (WAZO) zijn allerlei wettelijke verlofvormen gebundeld, zoals het zwangerschaps- en bevallingsverlof, kraamverlof, adoptieverlof, pleegzorgverlof en ouderschapsverlof.
Op 1 december 2001 is de Wet Arbeid en Zorg (WAZO) in werking getreden. De WAZO wordt vanaf 2014 geheel uit het Aof gefinancierd.
- Algemeen Werkloosheidsfonds
- Het Algemeen Werkloosheidsfonds (AWf) financiert de WW-uitkering voor ex-werknemers in de marktsector. Het betreft uitkeringen die langer dan zes maanden lopen. Daarnaast betaalt het fonds de ZW-uitkeringen aan een aantal vangnetgroepen: zwangere vrouwen, zieke werklozen, vrijwillig verzekerden en herintredende arbeidsongeschikten. Ook de WAZO-uitkeringen aan zwangere vrouwen komen voor rekening van het AWf.
Het Algemeen Werkloosheidsfonds (AWf) is op 1 juli 1952 ingevoerd. De Werkloosheidswet (WW) heeft tot doel werknemers te verzekeren tegen de financiële gevolgen van werkloosheid. De Ziektewet (ZW-vangnet) geeft werknemers recht op een uitkering, indien zij door ziekte, gebrek, zwangerschap of bevalling niet in staat zijn te werken en geen werkgever meer hebben die hun loon doorbetaalt. De Wet Arbeid en Zorg (WAZO) bundelt een aantal wettelijke verlofvormen, zoals het zwangerschaps- en bevallingsverlof, kraamverlof, adoptieverlof, pleegzorgverlof en ouderschapsverlof. De WAZO wordt vanaf 2014 geheel uit het Aof gefinancierd.- Wet Arbeid en Zorg (WAZO)
- In de Wet Arbeid en Zorg (WAZO) zijn allerlei wettelijke verlofvormen gebundeld, zoals het zwangerschaps- en bevallingsverlof, kraamverlof, adoptieverlof, pleegzorgverlof en ouderschapsverlof.
Op 1 december 2001 is de Wet Arbeid en Zorg (WAZO) in werking getreden. De WAZO wordt vanaf 2014 geheel uit het Aof gefinancierd.
- Uitvoeringsfonds voor de Overheid
- Het Uitvoeringsfonds voor de Overheid (Ufo) financiert de uitkeringen aan ex-overheidspersoneel op grond van de WW, ZW-vangnet en WAZO. Vanaf 2007 financiert het fonds ook de eerste tien jaar van de WGA-uitkering aan flexwerkers bij de overheid. De WAZO wordt vanaf 2014 geheel uit het Aof gefinancierd.
Het Uitvoeringsfonds voor de Overheid (Ufo) is in 2001 opgericht. De Werkloosheidswet (WW) heeft tot doel werknemers te verzekeren tegen de financiële gevolgen van werkloosheid. De regeling Werkhervatting Gedeeltelijk Arbeidsgeschikten (WGA) verstrekt uitkeringen aan gedeeltelijk arbeidsongeschikten en aan volledig, maar niet-duurzaam arbeidsongeschikten. De Ziektewet (ZW-vangnet) geeft werknemers recht op een uitkering, indien zij door ziekte, gebrek, zwangerschap of bevalling niet in staat zijn te werken en geen werkgever meer hebben die hun loon doorbetaalt. De Wet arbeid en zorg (WAZO) bundelt een aantal wettelijke verlofvormen, zoals het zwangerschaps- en bevallingsverlof, kraamverlof, adoptieverlof, pleegzorgverlof, en ouderschapsverlof.- Wet Arbeid en Zorg (WAZO)
- In de Wet Arbeid en Zorg (WAZO) zijn allerlei wettelijke verlofvormen gebundeld, zoals het zwangerschaps- en bevallingsverlof, kraamverlof, adoptieverlof, pleegzorgverlof en ouderschapsverlof.
Op 1 december 2001 is de Wet Arbeid en Zorg (WAZO) in werking getreden. De WAZO wordt vanaf 2014 geheel uit het Aof gefinancierd.
- Zorgverzekeringsfonds
- Uit het Zorgverzekeringsfonds (Zvf) worden de bijdragen voor de risicoverevening aan de zorgverzekeraars betaald. Let op: binnen de Nationale Rekeningen worden de door zorgverzekeraars verstrekte uitkeringen (exclusief no-claim uitkeringen) beschouwd als zijnde verstrekt vanuit het Zvf. In termen van wettelijke sociale verzekeringen gaat het hierbij alleen om de verplichte basiszorgverzekering, en niet om de aanvullende verzekering.
Tegelijkertijd met de introductie van de Zorgverzekeringswet (ZVW) op 1 januari 2006 is ook het Zorgverzekeringfonds (Zvf) ingevoerd.- Zorgverzekeringswet (ZVW)
- De Zorgverzekeringswet (ZVW) bevat de plicht om een verzekering voor ziektekosten af te sluiten. De ZVW is van toepassing op iedereen die rechtmatig in Nederland woont of hier loon- of inkomstenbelasting betaalt. Er is een basispakket aan kortdurende, op genezing gerichte zorg vastgelegd. Voor zorg die niet in het pakket van de ZVW zit, kan men op vrijwillige basis een aanvullende verzekering afsluiten.
De Zorgverzekeringswet (ZVW) is op 1 januari 2006 in werking getreden en vervangt onder andere de Ziekenfondswet-verplicht (ZFW-vp). In het kader van wettelijke sociale verzekeringen wordt alleen het basisgedeelte van de ZVW beschreven.
Grensoverschrijdende ZVW-uitkeringen worden geregistreerd als uitkeringen in geld.
- Fonds Langdurige Zorg
- Het Fonds Langdurige Zorg (FLZ) financiert de uitkeringen in natura op grond van de Wet Langdurige Zorg (WLZ). De Wet Langdurige Zorg is er voor mensen die de hele dag intensieve zorg of toezicht dichtbij nodig hebben. Bijvoorbeeld ouderen met vergevorderde dementie of mensen met een ernstige verstandelijke, lichamelijke of zintuiglijke beperking.
Tegelijkertijd met de introductie van de Wet Langdurige Zorg (WLZ) per 1 januari 2015 is ook het Fonds Langdurige Zorg (FLZ) ingevoerd. De Wet Langdurige Zorg vervangt de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ).
Grensoverschrijdende WLZ-uitkeringen worden geregistreerd als uitkeringen in geld.- Wet Langdurige Zorg (WLZ)
- De Wet Langdurige Zorg (WLZ) is er voor mensen die de hele dag intensieve zorg of toezicht dichtbij nodig hebben. Bijvoorbeeld ouderen met vergevorderde dementie of mensen met een ernstige verstandelijke, lichamelijke of zintuiglijke beperking.
Tegelijkertijd met de introductie van de Wet Langdurige Zorg (WLZ) per 1 januari 2015 is ook het Fonds Langdurige Zorg (FLZ) ingevoerd. De Wet Langdurige Zorg vervangt de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ).
Grensoverschrijdende WLZ-uitkeringen worden geregistreerd als uitkeringen in geld.
- Sociale voorzieningen in geld
- Sociale voorzieningen in geld zijn sociale uitkeringen van de centrale en de lokale overheid aan huishoudens, waar geen premies voor hoeven te worden betaald.
- Zorgtoeslag
- De zorgtoeslag is een tegemoetkoming in de kosten van de premie van de zorgverzekering en wordt geregistreerd als een sociale voorziening in geld.
De zorgtoeslag is ingevoerd in 2006, als onderdeel van het nieuwe zorgstelsel.
- Sociale uitkeringen in natura
- Sociale uitkeringen worden aan huishoudens toegekend om financiële zekerheid te bieden tegen een aantal risico's (zoals ziekte, invaliditeit, arbeidsongeschiktheid, ouderdom, het overlijden van naasten en werkloosheid) of om in bepaalde behoeftes te voorzien (zoals huisvesting en onderwijs). Hieronder vallen de uitkeringen wettelijke sociale verzekering, uitkeringen sociale voorziening, Sociale uitkeringen in natura kunnen worden verdeeld in vergoedingen van daadwerkelijk door de betreffende huishoudens aangeschafte goederen en diensten en diensten die rechtstreeks aan de huishoudens worden verleend. In het tweede geval worden goederen en diensten die door de producenten rechtstreeks aan de begunstigden worden geleverd geheel of gedeeltelijk betaald door de overheid of door instellingen zonder winstoogmerk ten behoeve van huishoudens. Onder sociale uitkeringen in natura valt het merendeel van de uitgaven van de overheid op het gebied van gezondheid, onderwijs en sociale bescherming.
- Wettelijk sociale uitkeringen in natura
- De wettelijke sociale uitkeringen in natura zijn de leveringen van goederen en diensten aan personen of huishoudens om de financiële lasten te verlichten die voortvloeien uit een aantal risico's en behoeften (arbeidsongeschiktheid, ziekte, overlijden, werkloosheid). De gehele Nederlandse bevolking of grote delen daarvan zijn verplicht om aan de wettelijke sociale regelingen deel te nemen dan wel premies te betalen. Uitgezonderd: uitkeringen op grond van eigen bijdragen en inkomensoverdrachten, die bekostigd worden uit algemene middelen (belasting). De wettelijke sociale uitkeringen zijn gerubriceerd naar bekostigend fonds.
- Zorgverzekeringsfonds
- Uit het Zorgverzekeringsfonds (Zvf) worden de bijdragen voor de risicoverevening aan de zorgverzekeraars betaald. Let op: binnen de Nationale Rekeningen worden de door zorgverzekeraars verstrekte uitkeringen (exclusief no-claim uitkeringen) beschouwd als zijnde verstrekt vanuit het Zvf. In termen van wettelijke sociale verzekeringen gaat het hierbij alleen om de verplichte basiszorgverzekering, en niet om de aanvullende verzekering.
Tegelijkertijd met de introductie van de Zorgverzekeringswet (ZVW) op 1 januari 2006 is ook het Zorgverzekeringfonds (Zvf) ingevoerd.- Zorgverzekeringswet (ZVW)
- De Zorgverzekeringswet (ZVW) bevat de plicht om een verzekering voor ziektekosten af te sluiten. De ZVW is van toepassing op iedereen die rechtmatig in Nederland woont of hier loon- of inkomstenbelasting betaalt. Er is een basispakket aan kortdurende, op genezing gerichte zorg vastgelegd. Voor zorg die niet in het pakket van de ZVW zit, kan men op vrijwillige basis een aanvullende verzekering afsluiten.
De Zorgverzekeringswet (ZVW) is op 1 januari 2006 in werking getreden en vervangt onder andere de Ziekenfondswet-verplicht (ZFW-vp). In het kader van wettelijke sociale verzekeringen wordt alleen het basisgedeelte van de ZVW beschreven.
Grensoverschrijdende ZVW-uitkeringen worden geregistreerd als uitkeringen in geld.
- Fonds Langdurige Zorg
- Het Fonds Langdurige Zorg (FLZ) financiert de uitkeringen in natura op grond van de Wet Langdurige Zorg (WLZ). De Wet Langdurige Zorg is er voor mensen die de hele dag intensieve zorg of toezicht dichtbij nodig hebben. Bijvoorbeeld ouderen met vergevorderde dementie of mensen met een ernstige verstandelijke, lichamelijke of zintuiglijke beperking.
Tegelijkertijd met de introductie van de Wet Langdurige Zorg (WLZ) per 1 januari 2015 is ook het Fonds Langdurige Zorg (FLZ) ingevoerd. De Wet Langdurige Zorg vervangt de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ).
Grensoverschrijdende WLZ-uitkeringen worden geregistreerd als uitkeringen in geld.- Wet Langdurige Zorg (WLZ)
- De Wet Langdurige Zorg (WLZ) is er voor mensen die de hele dag intensieve zorg of toezicht dichtbij nodig hebben. Bijvoorbeeld ouderen met vergevorderde dementie of mensen met een ernstige verstandelijke, lichamelijke of zintuiglijke beperking.
Tegelijkertijd met de introductie van de Wet Langdurige Zorg (WLZ) per 1 januari 2015 is ook het Fonds Langdurige Zorg (FLZ) ingevoerd. De Wet Langdurige Zorg vervangt de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ).
Grensoverschrijdende WLZ-uitkeringen worden geregistreerd als uitkeringen in geld.