Dierlijke mest; mest en mineralen per diercategorie, 1990-2013

Dierlijke mest; mest en mineralen per diercategorie, 1990-2013

Regio's Perioden Mestproductie Gehele veestapel Totaal dunne mest (mln kg) Mestproductie Gehele veestapel Totaal vaste mest (mln kg) Mestproductie Gehele veestapel Weidemest (mln kg) Mineralenuitscheiding Gehele veestapel Stikstofuitscheiding (1 000 kg) Mineralenuitscheiding Gehele veestapel Fosfaatuitscheiding (1 000 kg) Mineralenuitscheiding Gehele veestapel Kali-uitscheiding (1 000 kg) Gasvormige stikstofverliezen (N) Gasvormige stikstofverliezen in stal ... Gehele veestapel Totaal gasvormige stikstofverliezen (N) (1 000 kg) Gasvormige stikstofverliezen (N) Gasvormige stikstofverliezen in stal ... Gehele veestapel Ammoniak uitgedrukt in N (1 000 kg) Gasvormige stikstofverliezen (N) Gasvormige stikstofverliezen in stal ... Gehele veestapel Overige gasvormige stikstofverliezen (N) (1 000 kg) Veestapel, kerncijfers Paarden en pony's (aantal) Veestapel, kerncijfers Konijnen, nertsen, vossen (moederdieren) (aantal)
Nederland 2013* 70.195 2.976 8.903 471.100 164.000 518.300 59.400 44.000 15.400 129.377 1.072.032
Noord-Nederland (LD) 2013* 17.408 515 2.679 106.130 34.500 138.820 11.400 8.300 3.100 25.513 31.126
Oost-Nederland (LD) 2013* 23.892 995 2.721 152.780 53.730 164.300 19.890 14.830 5.050 38.576 227.565
West-Nederland (LD) 2013* 10.830 420 1.947 65.900 21.720 88.590 6.730 5.090 1.640 32.358 72.491
Zuid-Nederland (LD) 2013* 18.065 1.046 1.555 146.300 54.040 126.540 21.400 15.780 5.620 32.930 740.850
Groningen (PV) 2013* 3.647 131 577 23.990 7.830 30.590 2.720 1.930 780 5.303 3.235
Friesland (PV) 2013* 9.734 213 1.552 58.010 18.580 79.780 5.840 4.390 1.450 12.440 22.191
Drenthe (PV) 2013* 4.027 172 550 24.130 8.080 28.450 2.840 1.980 860 7.770 5.700
Overijssel (PV) 2013* 10.811 336 1.217 65.450 22.350 72.920 7.940 6.020 1.910 12.993 24.626
Flevoland (PV) 2013* 1.189 63 145 7.680 2.740 8.480 1.070 740 330 1.813 23.467
Gelderland (PV) 2013* 11.892 596 1.359 79.650 28.640 82.900 10.880 8.070 2.810 23.770 179.472
Utrecht (PV) 2013* 3.286 120 487 20.980 7.110 26.580 2.360 1.800 560 6.802 8.818
Noord-Holland (PV) 2013* 3.020 113 629 17.750 5.700 25.360 1.650 1.250 410 10.370 -
Zuid-Holland (PV) 2013* 3.600 121 654 21.150 6.820 29.560 1.970 1.540 430 12.025 25.833
Zeeland (PV) 2013* 924 66 178 6.020 2.090 7.090 740 500 240 3.161 37.840
Noord-Brabant (PV) 2013* 14.206 666 1.195 109.140 39.400 97.040 15.190 11.420 3.770 23.138 577.888
Limburg (PV) 2013* 3.859 380 360 37.150 14.640 29.510 6.210 4.370 1.840 9.792 162.962
De Marne (LB) 2013* 152 2 26 850 270 1.230 70 60 20 196 -
Centraal Weidegebied in Groningen (LB) 2013* 1.168 19 189 6.620 2.090 9.500 600 470 130 1.365 -
Oostelijke Bouwstreek in Groningen (LB) 2013* 953 42 140 6.810 2.250 8.140 850 580 270 1.093 -
Westerwolde en Gron. Veenkoloniën (LB) 2013* 347 26 47 2.960 1.000 3.070 410 270 150 675 -
Groninger zuidelijk Westerkwartier (LB) 2013* 639 26 109 4.170 1.390 5.320 480 350 130 1.606 3.235
Oostelijk Hogeland (LB) 2013* 387 14 65 2.580 830 3.320 300 200 100 368 -
Noordelijk Friesland (LB) 2013* 1.682 51 306 10.510 3.360 14.200 1.110 790 320 2.214 592
Weidestreek in Friesland (LB) 2013* 4.240 59 635 24.200 7.670 34.100 2.270 1.780 490 4.548 3.100
De Wouden (LB) 2013* 3.709 98 586 22.710 7.360 30.610 2.420 1.790 630 5.072 18.499
Eilanden (LB) 2013* 104 4 25 590 190 880 50 40 10 606 -
Weidegebied van het Noorderveld (LB) 2013* 295 12 41 1.680 540 2.070 180 130 60 805 -
Smilde en Centr. Zandgebied in Dr. (LB) 2013* 936 53 132 6.080 2.100 6.890 800 530 270 1.570 1.500
Zuidw. Weidegebied in Drenthe (LB) 2013* 1.199 40 169 6.610 2.210 8.270 720 520 200 2.036 4.200
Zuidelijk Zandgebied in Drenthe (LB) 2013* 831 21 107 4.490 1.470 5.600 460 350 110 1.364 -
Drentse Veenkoloniën en Hondsrug (LB) 2013* 766 46 102 5.270 1.760 5.620 680 450 230 1.995 -
Weidegebied in Overijssel (LB) 2013* 2.915 73 381 15.680 5.200 19.640 1.700 1.300 400 2.812 3.823
Noordoost-Overijssel (LB) 2013* 1.527 69 152 10.640 3.760 10.650 1.500 1.100 400 1.685 8.225
Twente (LB) 2013* 4.460 139 477 27.580 9.460 29.950 3.390 2.590 800 6.004 9.766
Salland (LB) 2013* 1.908 55 207 11.540 3.930 12.690 1.340 1.030 310 2.492 2.812
Noordoostelijke Polder (LB) 2013* 376 24 48 2.750 1.040 2.770 410 280 130 413 14.440
Zuidelijke IJsselmeerpolders (LB) 2013* 813 39 97 4.930 1.710 5.710 650 460 200 1.400 9.027
Oostelijke Veluwe (LB) 2013* 1.009 70 133 6.570 2.340 7.220 930 680 250 2.823 12.330
IJsselstreek (LB) 2013* 680 16 89 3.630 1.190 4.540 380 300 80 1.408 8.200
Zuidelijk Gelderland (LB) 2013* 1.030 51 138 6.550 2.340 7.130 830 630 200 3.791 22.732
Oostelijke Betuwe en Nijmegen (LB) 2013* 78 8 14 640 230 630 80 60 20 294 5.790
Veluwezoom en Betuwe (LB) 2013* 1.239 81 197 8.050 2.860 9.210 1.050 720 320 3.855 25.833
Bommelerwaard (LB) 2013* 315 21 48 1.990 680 2.330 250 180 70 1.051 225
Westelijke Veluwe (LB) 2013* 2.537 216 184 22.150 8.740 18.430 3.880 2.800 1.080 4.263 89.568
Achterhoek (LB) 2013* 5.005 132 557 30.060 10.250 33.410 3.490 2.710 780 6.285 14.794
Kromme Rijn-streek en Heuvelrug (LB) 2013* 585 28 84 4.000 1.400 4.800 500 370 130 1.287 2.784
Westelijk Weidegebied in Utrecht (LB) 2013* 1.813 47 288 10.640 3.450 14.570 1.030 820 210 2.962 -
Centraal Tuinbouwgebied in Utrecht (LB) 2013* 40 3 9 240 80 350 20 20 10 402 -
Eemland (LB) 2013* 320 11 49 1.910 620 2.580 190 140 40 1.293 35
Zandgebied in Utrecht (LB) 2013* 527 31 57 4.190 1.560 4.280 620 450 170 858 5.999
Wieringen en Wieringermeer (LB) 2013* 385 13 63 2.450 790 3.260 270 190 80 455 -
Haarlemmermeer (LB) 2013* 35 4 8 260 90 320 30 20 10 549 -
Amstelland en Aalsmeer (LB) 2013* 43 4 10 260 90 380 20 20 10 427 -
Texel en Land van Zijpe (LB) 2013* 450 17 113 2.570 830 3.780 230 170 50 1.950 -
West-Friesland en omgeving (LB) 2013* 786 19 148 4.590 1.470 6.460 440 330 110 1.304 -
Waterland en NH.'se Droogmakerijen (LB) 2013* 1.001 36 213 5.740 1.830 8.400 510 390 120 3.144 -
't Gein en Gooiland (LB) 2013* 201 11 45 1.170 370 1.720 100 80 30 1.194 -
Kennemerland (LB) 2013* 119 8 29 700 230 1.040 60 50 20 1.347 -
Voorne-Putten en Hoeksche Waard (LB) 2013* 208 17 55 1.290 420 1.860 120 90 40 1.837 -
Rotterdam en omgeving (LB) 2013* 32 6 12 220 80 320 20 10 10 1.216 32
Goeree-Overflakkee (LB) 2013* 142 8 22 1.000 340 1.170 110 80 30 583 12.000
Westelijk Rijnland (LB) 2013* 584 16 111 3.370 1.080 4.780 300 240 60 1.455 120
Boskoop en Rijneveld (LB) 2013* 126 5 23 760 240 1.060 70 50 20 609 -
Krimpenerwaard en Oostel. Rijnland (LB) 2013* 906 18 156 5.210 1.670 7.270 480 380 100 1.318 9.585
Alblasserwaard en Vijfherenlanden (LB) 2013* 1.222 23 184 6.980 2.220 9.800 650 520 130 1.575 2.600
Bollenstreek (LB) 2013* 101 7 22 590 190 870 50 40 10 795 -
Westland en ZH.'se Droogmakerijen (LB) 2013* 281 21 67 1.730 570 2.430 160 120 40 2.637 1.496
Noordelijk Zeeland (LB) 2013* 218 11 37 1.330 460 1.570 150 110 40 625 10.000
Walcheren en Zuid-Beveland (LB) 2013* 310 29 69 2.250 820 2.520 310 200 110 1.633 23.500
Zeeuwsch-Vlaanderen (LB) 2013* 396 26 72 2.430 810 3.000 280 190 90 903 4.340
Noordwesthoek (LB) 2013* 237 11 35 1.650 570 1.700 210 150 60 340 7.000
Westelijke Langstraat (LB) 2013* 475 24 60 3.080 1.020 3.400 370 260 110 1.127 1.315
Biesbosch (LB) 2013* 70 5 13 400 130 520 40 30 10 256 -
Oostelijke Langstraat (LB) 2013* 557 27 79 3.310 1.100 3.970 370 260 100 1.144 9.630
Westelijke Zandgronden (LB) 2013* 670 29 80 4.390 1.510 4.660 530 400 130 2.044 -
Land van Breda (LB) 2013* 390 22 50 2.550 890 2.780 310 230 80 1.126 -
De Kempen (LB) 2013* 2.458 98 188 18.270 6.520 16.530 2.530 1.940 600 2.437 16.448
Midden-Noord-Brabant (LB) 2013* 2.045 120 194 15.170 5.560 14.210 2.100 1.530 560 4.692 39.615
Maaskant en Land van Cuijk (LB) 2013* 2.223 108 178 17.230 6.250 15.180 2.410 1.800 600 2.440 140.202
Westelijk Peelgebied (LB) 2013* 5.081 223 318 43.100 15.860 34.080 6.330 4.810 1.510 7.532 363.678
Noord-Limburg (LB) 2013* 3.252 336 245 33.720 13.490 24.940 5.850 4.110 1.740 6.980 161.662
Zuid-Limburg (LB) 2013* 607 44 115 3.430 1.150 4.560 360 260 100 2.812 1.300
Bouwhoek en Hogeland (LG) 2013* 2.221 67 398 13.950 4.460 18.750 1.480 1.050 430 2.778 592
Veenkoloniën en Oldambt (LG) 2013* 3.002 167 421 21.120 7.120 23.720 2.740 1.820 920 5.333 1.500
Noordelijk Weidegebied (LG) 2013* 14.269 333 2.135 82.260 26.660 110.390 8.420 6.380 2.040 18.850 32.857
Oostelijk Veehouderijgebied (LG) 2013* 15.441 484 1.726 94.500 32.390 103.950 11.380 8.710 2.680 23.029 66.529
Centraal Veehouderijgebied (LG) 2013* 4.073 317 373 32.910 12.650 29.940 5.430 3.930 1.500 7.944 107.897
IJsselmeerpolders (LG) 2013* 1.575 76 208 10.140 3.530 11.740 1.330 930 410 2.268 23.467
Westelijk Holland (LG) 2013* 2.555 108 544 15.060 4.870 21.430 1.390 1.060 330 12.289 1.648
Waterland en Droogmakerijen (LG) 2013* 1.001 36 213 5.740 1.830 8.400 510 390 120 3.144 -
Hollands/Utrechts Weidegebied (LG) 2013* 4.463 110 723 25.910 8.340 35.950 2.450 1.940 510 8.342 12.220
Rivierengebied (LG) 2013* 2.814 167 431 18.230 6.350 21.300 2.260 1.610 650 8.033 44.262
Zuidwestelijk Akkerbouwgebied (LG) 2013* 1.580 106 302 10.350 3.550 12.340 1.220 850 370 6.177 56.840
Zuidwest-Brabant (LG) 2013* 1.060 51 130 6.940 2.400 7.440 840 630 210 3.170 -
Zuidelijk Veehouderijgebied (LG) 2013* 15.534 908 1.184 130.560 48.690 108.350 19.580 14.460 5.130 25.208 722.920
Zuid-Limburg (LG) 2013* 607 44 115 3.430 1.150 4.560 360 260 100 2.812 1.300
Concentratiegebied Oost 2013* 17.596 714 1.888 115.140 40.710 121.240 15.130 11.410 3.720 28.120 146.776
Concentratiegebied Zuid 2013* 15.802 921 1.217 132.260 49.320 110.180 19.780 14.620 5.150 26.044 730.605
Niet-concentratiegebied 2013* 36.797 1.341 5.798 223.700 73.960 286.840 24.500 17.980 6.530 75.213 194.651
Bron: CBS
Verklaring van tekens

Tabeltoelichting


De tabel bevat cijfers over de mestproductie en de daarmee uitgescheiden hoeveelheid stikstof, fosfaat en kali. De mestproductie wordt naar soort mest onderscheiden. De soorten mest en de mineralenuitscheiding worden uitgesplitst naar verschillende soorten vee binnen de veestapel. Tevens wordt in de tabel een overzicht gegeven van de oppervlakte bemestbare cultuurgrond en van de omvang in aantallen van de onderscheiden soorten vee.
De gegevens voor totaal Nederland kunnen verder worden uitgesplitst naar landsdeel, provincie, landbouwgebied, concentratiegebied en stroomgebied. Voor de meeste onderwerpen kunnen op aanvraag uitkomsten per gemeente worden verstrekt.

Gegevens beschikbaar vanaf: 1990

Status van de cijfers:
- cijfers tot en met 2012 zijn definitief;
- cijfers over 2013 zijn voorlopig. Aangezien deze tabel is stopgezet, worden de gegevens niet meer definitief gemaakt.

Deze tabel wordt opgevolgd door: Dierlijke mest; mestproductie en mineralenuitscheiding per diercategorie.

Toelichting onderwerpen

Mestproductie
De mestproductie is gedefinieerd als de hoeveelheid mest die na enkele
maanden bewaring aanwezig is in stalopslag en in opslag buiten de stal,
inclusief voerresten, schoonmaakwater en vermorst drinkwater. Voor
rundvee, schapen, paarden en pony's komt daar nog de hoeveelheid mest bij die deze dieren produceren wanneer ze in de wei lopen.
Gehele veestapel
De gehele veestapel omvat de volgende in de landbouwtelling
waargenomen diersoorten:
- rundvee;
- schapen en geiten;
- paarden en pony's;
- vlees- en fokvarkens (incl. biggen);
- pluimvee (exclusief overig pluimvee: ganzen, fazanten, struisvogels,
parelhoenders en dergelijke);
- konijnen, nertsen en vossen (exclusief overige edelpelsdieren).
Totaal dunne mest
Dunne mest:
Mest die verpompbaar is en die bestaat uit feces of urine van
landbouwhuisdieren, al dan niet vermengd met mors-, spoel-, reinigings-
of regenwater.
---
De totale productie van dunne mest omvat: alle rundveemest
(uitgezonderd de mestproductie in de stal van vleeskoeien), de weidemest
van schapen, paarden en pony's, alle varkensmest, de mest van leghennen in een stalsysteem met dunne mest en vanaf 2009 de mest van nertsen.
Totaal vaste mest
Vaste mest:
Niet-verpompbare (steekvaste) mest van landbouwhuisdieren.
---
De totale productie van vaste mest omvat: de stalmest van vleeskoeien,
schapen, geiten, paarden en pony's, de pluimveemest in stalsystemen met vaste mest en de mest van konijnen en pelsdieren. Vanaf 2009 wordt nertsenmest niet langer tot vaste mest gerekend.
Weidemest
Weidemest is de mest die graasdieren produceren wanneer ze in de wei
lopen.
Mineralenuitscheiding
De hoeveelheid uitgescheiden mineralen stikstof, fosfaat en kali in
dierlijke mest.
Gehele veestapel
De gehele veestapel omvat de volgende in de landbouwtelling
waargenomen diersoorten:
- rundvee;
- schapen en geiten;
- paarden en pony's;
- vlees- en fokvarkens (incl. biggen);
- pluimvee (exclusief overig pluimvee: ganzen, fazanten, struisvogels,
parelhoenders en dergelijke);
- konijnen, nertsen en vossen (exclusief overige edelpelsdieren).
Stikstofuitscheiding
De uitgescheiden hoeveelheid stikstof (N-totaal) zonder aftrek van
stikstof die vervluchtigt in de vorm van NH3, N2, NO en N2O.
Fosfaatuitscheiding
De uitgescheiden hoeveelheid fosfaat (als P2O5).
Kali-uitscheiding
De uitgescheiden hoeveelheid kali (als K2O).
Gasvormige stikstofverliezen (N)
Vervluchtiging van ammoniak (NH3) en overige gasvormige
stikstofverbindingen (N2, NO, N2O) in de stal en tijdens mestopslag
buiten de stal en de vervluchtiging van ammoniak tijdens beweiding. De
verliezen zijn uitgedrukt in stikstof (N).
Gasvormige stikstofverliezen in stal ...
Vervluchtiging van ammoniak (NH3) en overige gasvormige
stikstofverbindingen (N2, NO, N2O) in de stal en tijdens mestopslag
buiten de stal. De verliezen zijn uitgedrukt in stikstof (N).
Gehele veestapel
De gehele veestapel omvat de volgende in de landbouwtelling
waargenomen diersoorten:
- rundvee;
- schapen en geiten;
- paarden en pony's;
- vlees- en fokvarkens (incl. biggen);
- pluimvee (exclusief overig pluimvee: ganzen, fazanten, struisvogels,
parelhoenders en dergelijke);
- konijnen, nertsen en vossen (exclusief overige edelpelsdieren).
Totaal gasvormige stikstofverliezen (N)
Totaal verlies van ammoniak (NH3) en overige gasvormige
stikstofverbindingen (N20, N2 en NO), uitgedrukt in stikstof (N).
Ammoniak uitgedrukt in N
Ammoniak (NH3), uitgedrukt in stikstof (N).
Overige gasvormige stikstofverliezen (N)
Verlies van overige gasvormige stikstofverbindingen (N2O, N2 en NO),
uitgedrukt in stikstof (N).
Veestapel, kerncijfers
Selectie van diercategorieën die in de Landbouwtelling worden geteld:
- rundvee;
- schapen (ooien) en geiten (melkgeiten ouder dan 1 jaar);
- paarden en pony's;
- vlees- en fokvarkens (exclusief biggen);
- pluimvee (kippen, vleeseenden en kalkoenen; exclusief overig pluimvee:
legeenden, ganzen, parelhoenders en dergelijke);
- moederdieren van konijnen, nertsen en vossen.
De resultaten van de landbouwtelling van 2000 tot heden kunnen sinds de eerste publicatie op de CBS-website zijn aangepast. Dit kan bijvoorbeeld het gevolg zijn van een bijstelling of een met terugwerkende kracht doorgevoerde wijziging van de afbakening van landbouwbedrijven, waarbij bedrijven die uitsluitend natuurterreinen beheren worden uitgesloten. De aantallen dieren in de landbouwtelling kunnen dus afwijken van de aantallen dieren in deze tabel die gebaseerd zijn op niet-aangepaste uitkomsten. Deze eerdere uitkomsten vormen de basis van de berekening van de mest- en mineralenuitscheiding.
Paarden en pony's
Uitsluitend de op geregistreerde landbouwbedrijven voorkomende paarden
en pony's. Dit betreft naar schatting eenderde van het totale aantal
paarden en pony's in Nederland.
Konijnen, nertsen, vossen (moederdieren)
Moederdieren van konijnen, nertsen en vossen.