Landbouw; gewassen, dieren en grondgebruik naar regio
| Regio's | Perioden | Aantal landbouwbedrijven, totaal (aantal) | Grondgebruik Aantal bedrijven Grondgebruik, totaal (aantal) | Akkerbouw Aantal bedrijven Akkerbouw, totaal (aantal) | Akkerbouw Aantal bedrijven Graszaden (aantal) | Akkerbouw Aantal bedrijven Suikerbieten (aantal) | Akkerbouw Aantal bedrijven Overige akkerbouwgewassen (aantal) | Akkerbouw Aantal bedrijven Braak (aantal) | Tuinbouw open grond Aantal bedrijven Tuinbouw open grond, totaal (aantal) | Tuinbouw onder glas Aantal bedrijven Tuinbouw onder glas, totaal (aantal) | Tuinbouw overig Aantal bedrijven Witloftrek (aantal) | Grasland en groenvoedergewassen Aantal bedrijven Grasland en groenvoedergewassen, totaal (aantal) | Graasdieren Aantal bedrijven Graasdieren, totaal (aantal) | Hokdieren Aantal bedrijven Hokdieren, totaal (aantal) | Hokdieren Aantal bedrijven Kalkoenen (aantal) | Hokdieren Aantal bedrijven Slachteenden (aantal) | Hokdieren Aantal bedrijven Overig pluimvee (aantal) | Hokdieren Aantal bedrijven Edelpelsdieren (aantal) |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Nederland | 2025* | 49.459 | . | 24.414 | 1.357 | 7.213 | 1.309 | 18.489 | 10.003 | 3.083 | 34 | 40.771 | 28.191 | . | 20 | 26 | 4 | |
| Noord-Nederland (LD) | 2025* | 9.028 | . | 4.484 | 288 | 1.713 | 265 | 3.658 | 632 | 104 | 0 | 8.146 | 6.339 | . | 3 | 0 | 0 | |
| Oost-Nederland (LD) | 2025* | 16.170 | . | 7.414 | 133 | 1.278 | 326 | 5.427 | 2.801 | 422 | 8 | 14.138 | 10.397 | . | 4 | 24 | 2 | |
| West-Nederland (LD) | 2025* | 12.218 | . | 5.076 | 679 | 2.106 | 237 | 4.106 | 3.238 | 1.772 | 21 | 8.699 | 5.986 | . | 0 | 0 | 0 | |
| Zuid-Nederland (LD) | 2025* | 12.043 | . | 7.440 | 257 | 2.116 | 481 | 5.298 | 3.332 | 785 | 5 | 9.788 | 5.469 | . | 13 | 2 | 2 | |
| Groningen (PV) | 2025* | 2.392 | . | 1.563 | 75 | 841 | 112 | 1.335 | 218 | 34 | 0 | 2.068 | 1.333 | . | 2 | 0 | 0 | |
| Fryslân (PV) | 2025* | 4.007 | . | 1.394 | 191 | 198 | 61 | 1.098 | 162 | 23 | 0 | 3.792 | 3.384 | . | 0 | 0 | 0 | |
| Drenthe (PV) | 2025* | 2.629 | . | 1.527 | 22 | 674 | 92 | 1.225 | 252 | 47 | 0 | 2.286 | 1.622 | . | 1 | 0 | 0 | |
| Overijssel (PV) | 2025* | 6.296 | . | 2.583 | 35 | 199 | 95 | 1.880 | 530 | 57 | 5 | 5.935 | 4.641 | . | 0 | 4 | 0 | |
| Flevoland (PV) | 2025* | 1.588 | . | 1.319 | 26 | 747 | 58 | 1.002 | 648 | 59 | 3 | 986 | 396 | . | 2 | 3 | 0 | |
| Gelderland (PV) | 2025* | 8.286 | . | 3.512 | 72 | 332 | 173 | 2.545 | 1.623 | 306 | 0 | 7.217 | 5.360 | . | 2 | 17 | 2 | |
| Utrecht (PV) | 2025* | 2.228 | . | 516 | 11 | 12 | 17 | 415 | 437 | 46 | 0 | 2.018 | 1.773 | . | 0 | 0 | 0 | |
| Noord-Holland (PV) | 2025* | 3.236 | . | 1.267 | 76 | 369 | 97 | 1.095 | 1.125 | 339 | 10 | 2.313 | 1.593 | . | 0 | 0 | 0 | |
| Zuid-Holland (PV) | 2025* | 4.104 | . | 1.102 | 78 | 450 | 28 | 899 | 951 | 1.321 | 6 | 2.322 | 1.823 | . | 0 | 0 | 0 | |
| Zeeland (PV) | 2025* | 2.650 | . | 2.191 | 514 | 1.275 | 95 | 1.697 | 725 | 66 | 5 | 2.046 | 797 | . | 0 | 0 | 0 | |
| Noord-Brabant (PV) | 2025* | 8.678 | . | 5.298 | 226 | 1.296 | 275 | 3.905 | 2.160 | 504 | 4 | 7.167 | 4.154 | . | 4 | 1 | 2 | |
| Limburg (PV) | 2025* | 3.365 | . | 2.142 | 31 | 820 | 206 | 1.393 | 1.172 | 281 | 1 | 2.621 | 1.315 | . | 9 | 1 | 0 | |
| Bouwhoek en Hogeland (LG) | 2025* | 1.328 | . | 795 | 76 | 342 | 76 | 653 | 108 | 18 | 0 | 1.170 | 847 | . | 1 | 0 | 0 | |
| Veenkoloniën en Oldambt (LG) | 2025* | 2.598 | . | 1.910 | 44 | 1.139 | 123 | 1.625 | 277 | 62 | 0 | 2.093 | 1.166 | . | 2 | 0 | 0 | |
| Noordelijk Weidegebied (LG) | 2025* | 6.143 | . | 1.883 | 172 | 158 | 64 | 1.444 | 289 | 52 | 5 | 5.869 | 5.244 | . | 0 | 1 | 0 | |
| Oostelijk Veehouderijgebied (LG) | 2025* | 9.364 | . | 4.679 | 77 | 498 | 203 | 3.358 | 1.084 | 80 | 0 | 8.787 | 6.476 | . | 0 | 6 | 1 | |
| Centraal Veehouderijgebied (LG) | 2025* | 2.588 | . | 798 | 6 | 19 | 51 | 587 | 235 | 25 | 0 | 2.326 | 1.985 | . | 1 | 14 | 0 | |
| IJsselmeerpolders (LG) | 2025* | 2.123 | . | 1.718 | 66 | 950 | 88 | 1.364 | 864 | 74 | 3 | 1.329 | 554 | . | 2 | 3 | 0 | |
| Westelijk Holland (LG) | 2025* | 4.285 | . | 1.032 | 40 | 207 | 69 | 838 | 1.406 | 1.531 | 11 | 2.123 | 1.542 | . | 0 | 0 | 0 | |
| Waterland en Droogmakerijen (LG) | 2025* | 709 | . | 165 | 9 | 28 | 7 | 143 | 102 | 22 | 0 | 651 | 557 | . | 0 | 0 | 0 | |
| Hollands/Utrechts Weidegebied (LG) | 2025* | 2.390 | . | 373 | 16 | 9 | 9 | 303 | 316 | 44 | 1 | 2.237 | 2.074 | . | 0 | 0 | 0 | |
| Rivierengebied (LG) | 2025* | 2.698 | . | 976 | 31 | 117 | 37 | 788 | 1.063 | 273 | 0 | 2.003 | 1.376 | . | 1 | 0 | 1 | |
| Zuidwestelijk Akkerbouwgebied (LG) | 2025* | 4.201 | . | 3.331 | 675 | 1.952 | 129 | 2.678 | 1.137 | 177 | 9 | 3.221 | 1.368 | . | 0 | 0 | 0 | |
| Zuidwest-Brabant (LG) | 2025* | 1.294 | . | 715 | 43 | 149 | 22 | 591 | 622 | 186 | 3 | 967 | 475 | . | 0 | 0 | 0 | |
| Zuidelijk Veehouderijgebied (LG) | 2025* | 8.876 | . | 5.402 | 90 | 1.319 | 348 | 3.804 | 2.266 | 534 | 2 | 7.233 | 4.103 | . | 12 | 2 | 2 | |
| Zuid-Limburg (LG) | 2025* | 862 | . | 637 | 12 | 326 | 83 | 313 | 234 | 5 | 0 | 762 | 424 | . | 1 | 0 | 0 | |
| Bron: CBS. | ||||||||||||||||||
Tabeltoelichting
Deze tabel bevat gegevens op regioniveau over grondgebruik, akkerbouw, tuinbouw, grasland, graasdieren en hokdieren.
Voor alle onderwerpen wordt zowel het telgegeven (oppervlakte, aantal dieren), als het bijbehorend aantal bedrijven gepresenteerd.
De gegevens voor deze tabel komen uit de landbouwtelling. De landbouwtelling maakt deel uit van de gecombineerde opgave, die onder meer gebruikt wordt voor de uitvoering van het landbouwbeleid en handhaving van de Meststoffenwet.
De regionale indeling van de Landbouwtelling is gebaseerd op het hoofdvestigingsadres. Hierdoor kan de regio, waaraan de landbouwactiviteiten (houden van dieren, teelt van gewassen) worden toegerekend, afwijken van de plaats waar deze activiteiten daadwerkelijk plaatsvinden.
De peildatum voor het aantal dieren is 1 april; de peildatum voor de gewassen is 15 mei.
Gegevens beschikbaar vanaf: 2000
Status van de cijfers: de cijfers van 2025 zijn voorlopig, de overige cijfers zijn definitief.
Wijzigingen per 28 november 2025: de voorlopige cijfers over 2025 zijn bijgesteld. De voorlopige cijfers voor arbeid en voedselbos zijn toegevoegd.
Met ingang van 2025 hebben voedselbossen een SO-waarde gekregen. Daarom worden voedselbossen nu ingedeeld onder cultuurgrond in plaats van niet-cultuurgrond.
Wanneer komen er nieuwe cijfers?
Volgens planning verschijnen eind juni de eerste voorlopige cijfers ('snelle cijfers'). Op dat moment zijn nog niet alle opgaven binnen en/of volledig verwerkt, en hebben alleen de belangrijkste plausibiliteitscontroles plaatsgevonden. Voor non-respons is bijgeschat op basis van de opgave van vorig jaar.
In september wordt de gegevensverzameling afgesloten, dan wordt opnieuw bijgeschat en vinden verdere analyses en plausibiliteitscontroles plaats.
Eind september en in november worden bijgestelde voorlopige cijfers gepubliceerd en in maart van het jaar daarna volgen de definitieve cijfers.
Toelichting onderwerpen
- Aantal landbouwbedrijven, totaal
- Bedrijven die landbouwproducten voor de markt voortbrengen, met hoofdvestiging in Nederland, en een economische omvang >= 3000 euro SO (Standaard Opbrengst).
_
Bedrijven < 3000 euro SO zijn zeer klein, gedacht moet worden aan bijvoorbeeld slechts 1 melkkoe of 1 are paprika.
_
Tot en met 2009 werd de economische omvang van agrarische bedrijven uitgedrukt in NGE (Nederlandse Grootte Eenheid). Voor vergelijkbaarheid in de tijd zijn de gegevens van 2000 tot en met 2009 herberekend op basis van SO-normen en -indelingen. De oorspronkelijke ondergrens (3 NGE) is echter gehandhaafd, waardoor de populatie ongewijzigd is gebleven.
_
Met ingang van 2016 wordt bij de afbakening van de Landbouwtelling gebruik gemaakt van informatie uit het Handelsregister. Dit heeft vooral invloed op het aantal bedrijven, hier treedt een duidelijke trendbreuk op. De invloed op arealen (behalve bij niet-cultuurgrond en natuurlijk grasland) en de dieraantallen (behalve bij schapen, en paarden en pony’s) zijn beperkt. Dit heeft met name te maken met het soort bedrijven dat bij de nieuwe afbakening wordt uitgesloten (zoals maneges, kinderboerderijen en natuurbeheer organisaties).
_
Met ingang van 2022 maken paarden en pony’s geen onderdeel meer uit van de Landbouwtelling. Dit heeft invloed op het totaal aantal landbouwbedrijven in de Landbouwtelling, hier treedt een duidelijke trendbreuk op.
_
Voor meer uitleg over de afbakening van de Landbouwtelling en de SO wordt verwezen naar de tabeltoelichting. - Grondgebruik
- Aantal bedrijven
- Let op:
De som van onderliggende delen kan groter zijn dan het totaal voor de hele groep, omdat bij een bedrijf meerdere activiteiten (houden van dieren, teelt van gewassen) kunnen voorkomen (zo’n bedrijf telt mee voor iedere afzonderlijke activiteit, maar slechts eenmaal in het totaal).- Grondgebruik, totaal
- Akkerbouw
- Akkerbouw is teelt in de volle grond, veelal voor industriële verwerking.
- Aantal bedrijven
- Let op:
De som van onderliggende delen kan groter zijn dan het totaal voor de hele groep, omdat bij een bedrijf meerdere activiteiten (houden van dieren, teelt van gewassen) kunnen voorkomen (zo’n bedrijf telt mee voor iedere afzonderlijke activiteit, maar slechts eenmaal in het totaal).- Akkerbouw, totaal
- Graszaden
- Inclusief klaverzaad.
- Suikerbieten
- Overige akkerbouwgewassen
- Omvat onder andere miscanthus en graszoden.
- Braak
- Braak is land dat in het lopende oogstjaar niet meer beteeld wordt.
_
Land dat in het kader van de braakleggingsregeling (set aside) niet beteeld wordt valt hier ook onder evenals groenbemestingsgewassen en faunaranden.
- Tuinbouw open grond
- Tuinbouw open grond is teelt in de volle grond, veelal direct voor de markt.
- Aantal bedrijven
- Let op:
De som van onderliggende delen kan groter zijn dan het totaal voor de hele groep, omdat bij een bedrijf meerdere activiteiten (houden van dieren, teelt van gewassen) kunnen voorkomen (zo’n bedrijf telt mee voor iedere afzonderlijke activiteit, maar slechts eenmaal in het totaal).- Tuinbouw open grond, totaal
- Tuinbouw onder glas
- Tuinbouw onder glas is teelt in kassen, bedekt met glas of plastic, of in betreedbare plastic tunnels.
- Aantal bedrijven
- Let op:
De som van onderliggende delen kan groter zijn dan het totaal voor de hele groep, omdat bij een bedrijf meerdere activiteiten (houden van dieren, teelt van gewassen) kunnen voorkomen (zo’n bedrijf telt mee voor iedere afzonderlijke activiteit, maar slechts eenmaal in het totaal).- Tuinbouw onder glas, totaal
- Tuinbouw overig
- Tuinbouw overig omvat de teelten waarvoor geen grond wordt gebruikt (paddenstoelenteelt, bollenbroei, witloftrek).
- Aantal bedrijven
- Let op:
De som van onderliggende delen kan groter zijn dan het totaal voor de hele groep, omdat bij een bedrijf meerdere activiteiten (houden van dieren, teelt van gewassen) kunnen voorkomen (zo’n bedrijf telt mee voor iedere afzonderlijke activiteit, maar slechts eenmaal in het totaal).- Witloftrek
- De oppervlakte witlofwortelen, geteeld in het vorige teeltseizoen, waarvan in het huidige seizoen witlof is getrokken.
_
Witlof is tweejarig. Het eerste jaar worden de witlofwortelen geteeld; het tweede jaar wordt hiervan witlof getrokken.
- Grasland en groenvoedergewassen
- Grasland en voedergewassen dienen doorgaans als vers plantaardig veevoer.
- Aantal bedrijven
- Let op:
De som van onderliggende delen kan groter zijn dan het totaal voor de hele groep, omdat bij een bedrijf meerdere activiteiten (houden van dieren, teelt van gewassen) kunnen voorkomen (zo’n bedrijf telt mee voor iedere afzonderlijke activiteit, maar slechts eenmaal in het totaal).- Grasland en groenvoedergewassen, totaal
- Graasdieren
- Graasdieren zijn paarden en pony's, rundvee, schapen en geiten.
- Aantal bedrijven
- Let op:
De som van onderliggende delen kan groter zijn dan het totaal voor de hele groep, omdat bij een bedrijf meerdere activiteiten (houden van dieren, teelt van gewassen) kunnen voorkomen (zo’n bedrijf telt mee voor iedere afzonderlijke activiteit, maar slechts eenmaal in het totaal).- Graasdieren, totaal
- Hokdieren
- Hokdieren zijn varkens, diverse soorten pluimvee, konijnen en
edelpelsdieren.
_
Om hobbymatig van bedrijfsmatig gehouden dieren te onderscheiden, worden
bij pluimvee, konijnen en edelpelsdieren aantallen van minder dan 25 stuks
niet in de telling meegenomen.- Aantal bedrijven
- Let op:
De som van onderliggende delen kan groter zijn dan het totaal voor de hele groep, omdat bij een bedrijf meerdere activiteiten (houden van dieren, teelt van gewassen) kunnen voorkomen (zo’n bedrijf telt mee voor iedere afzonderlijke activiteit, maar slechts eenmaal in het totaal).- Hokdieren, totaal
- Kalkoenen
- Slachteenden
- Overig pluimvee
- Legeenden, ganzen, parelhoenders en dergelijke.
- Edelpelsdieren
- Sinds 8 januari 2021 is er in Nederland een verbod op de pelsdierhouderij.
_
Nertsen en overige pelsdieren, uitsluitend moederdieren.
_
Sinds 2008 voornamelijk nertsen.
_
Het is in Nederland niet meer toegestaan vossen en chinchilla's te fokken voor bont. In 1998 werd al bepaald dat er geen nieuwe vossen- en chinchillafokkerijen bij mochten komen, en dat bestaande bedrijven niet konden uitbreiden. Op 1 april 2008 is er een einde gekomen aan de tienjarige overgangstermijn voor bestaande fokkerijen.