Hernieuwbare energie; eindverbr. en vermeden verbr. foss. energie,1990-2013

Hernieuwbare energie; eindverbr. en vermeden verbr. foss. energie,1990-2013

Bron/techniek Energietoepassing Perioden Bruto eindverbruik hernieuwbare energie Eindverbruik in terajoule (TJ) Bruto eindverbruik hernieuwbare energie In % totaal eindverbruik energie (% van totaal eindverbruik energie) Vermeden verbruik fossiele energie Vermeden primaire energie in terajoule (TJ) Vermeden verbruik fossiele energie In % totaal binnenlands energieverbruik (% van totaal energieverbruik) Vermeden emissie kooldioxide (CO2) Vermeden emissie CO2 in kton (kton) Vermeden emissie kooldioxide (CO2) In % van totale CO2 emissie (% van totale CO2 emissie)
Totaal energiebronnen Totaal energietoepassingen 2013 98.792 4,52 140.549 4,33 . .
Totaal energiebronnen Elektriciteit 2013 43.191 1,98 92.904 2,86 7.158 4,30
Totaal energiebronnen Warmte 2013 42.677 1,95 34.720 1,07 1.878 1,13
Totaal energiebronnen Vervoer 2013 12.924 0,59 12.924 0,40 . .
Waterkracht Totaal energietoepassingen 2013 362 0,02 817 0,03 60 0,04
Waterkracht Elektriciteit 2013 362 0,02 817 0,03 60 0,04
Waterkracht Warmte 2013
Waterkracht Vervoer 2013
Totaal windenergie Totaal energietoepassingen 2013 19.324 0,88 43.355 1,34 3.195 1,92
Totaal windenergie Elektriciteit 2013 19.324 0,88 43.355 1,34 3.195 1,92
Totaal windenergie Warmte 2013
Totaal windenergie Vervoer 2013
Windenergie op land Totaal energietoepassingen 2013 16.676 0,76 37.219 1,15 2.743 1,65
Windenergie op land Elektriciteit 2013 16.676 0,76 37.219 1,15 2.743 1,65
Windenergie op land Warmte 2013
Windenergie op land Vervoer 2013
Windenergie op zee Totaal energietoepassingen 2013 2.648 0,12 6.136 0,19 452 0,27
Windenergie op zee Elektriciteit 2013 2.648 0,12 6.136 0,19 452 0,27
Windenergie op zee Warmte 2013
Windenergie op zee Vervoer 2013
Totaal zonne-energie Totaal energietoepassingen 2013 2.946 0,13 5.418 0,17 380 0,23
Totaal zonne-energie Elektriciteit 2013 1.857 0,09 4.360 0,13 321 0,19
Totaal zonne-energie Warmte 2013 1.089 0,05 1.059 0,03 59 0,04
Totaal zonne-energie Vervoer 2013
Totaal zonnestroom Totaal energietoepassingen 2013 1.857 0,09 4.360 0,13 321 0,19
Totaal zonnestroom Elektriciteit 2013 1.857 0,09 4.360 0,13 321 0,19
Totaal zonnestroom Warmte 2013
Totaal zonnestroom Vervoer 2013
Zonnestroom, niet aan het net gekoppeld Totaal energietoepassingen 2013 . . . . . .
Zonnestroom, niet aan het net gekoppeld Elektriciteit 2013 . . . . . .
Zonnestroom, niet aan het net gekoppeld Warmte 2013
Zonnestroom, niet aan het net gekoppeld Vervoer 2013
Zonnestroom, netgekoppeld energiebedr. Totaal energietoepassingen 2013 . . . . . .
Zonnestroom, netgekoppeld energiebedr. Elektriciteit 2013 . . . . . .
Zonnestroom, netgekoppeld energiebedr. Warmte 2013
Zonnestroom, netgekoppeld energiebedr. Vervoer 2013
Zonnestroom, netgekoppeld, overig Totaal energietoepassingen 2013 . . . . . .
Zonnestroom, netgekoppeld, overig Elektriciteit 2013 . . . . . .
Zonnestroom, netgekoppeld, overig Warmte 2013
Zonnestroom, netgekoppeld, overig Vervoer 2013
Totaal zonnewarmte Totaal energietoepassingen 2013 1.089 0,05 1.059 0,03 59 0,04
Totaal zonnewarmte Elektriciteit 2013
Totaal zonnewarmte Warmte 2013 1.089 0,05 1.059 0,03 59 0,04
Totaal zonnewarmte Vervoer 2013
Zonnewarmte, afgedekte systemen < 6m2 Totaal energietoepassingen 2013 595 0,03 641 0,02 36 0,02
Zonnewarmte, afgedekte systemen < 6m2 Elektriciteit 2013
Zonnewarmte, afgedekte systemen < 6m2 Warmte 2013 595 0,03 641 0,02 36 0,02
Zonnewarmte, afgedekte systemen < 6m2 Vervoer 2013
Zonnewarmte, afgedekte systemen > 6m2 Totaal energietoepassingen 2013 147 0,01 152 0,00 9 0,01
Zonnewarmte, afgedekte systemen > 6m2 Elektriciteit 2013
Zonnewarmte, afgedekte systemen > 6m2 Warmte 2013 147 0,01 152 0,00 9 0,01
Zonnewarmte, afgedekte systemen > 6m2 Vervoer 2013
Zonnewarmte, onafgedekte systemen Totaal energietoepassingen 2013 346 0,02 266 0,01 15 0,01
Zonnewarmte, onafgedekte systemen Elektriciteit 2013
Zonnewarmte, onafgedekte systemen Warmte 2013 346 0,02 266 0,01 15 0,01
Zonnewarmte, onafgedekte systemen Vervoer 2013
Totaal bodemenergie Totaal energietoepassingen 2013 4.150 0,19 4.071 0,13 192 0,12
Totaal bodemenergie Elektriciteit 2013
Totaal bodemenergie Warmte 2013 4.150 0,19 4.071 0,13 192 0,12
Totaal bodemenergie Vervoer 2013
Bodemenergie, diep Totaal energietoepassingen 2013 993 0,05 985 0,03 54 0,03
Bodemenergie, diep Elektriciteit 2013
Bodemenergie, diep Warmte 2013 993 0,05 985 0,03 54 0,03
Bodemenergie, diep Vervoer 2013
Totaal bodemenergie, ondiep Totaal energietoepassingen 2013 3.157 0,14 3.085 0,10 139 0,08
Totaal bodemenergie, ondiep Elektriciteit 2013
Totaal bodemenergie, ondiep Warmte 2013 3.157 0,14 3.085 0,10 139 0,08
Totaal bodemenergie, ondiep Vervoer 2013
Totaal bodem, ondiep, warmte Totaal energietoepassingen 2013 3.157 0,14 2.087 0,06 67 0,04
Totaal bodem, ondiep, warmte Elektriciteit 2013
Totaal bodem, ondiep, warmte Warmte 2013 3.157 0,14 2.087 0,06 67 0,04
Totaal bodem, ondiep, warmte Vervoer 2013
Bodem, ondiep, warmtepompen, woningen Totaal energietoepassingen 2013 1.048 0,05 654 0,02 20 0,01
Bodem, ondiep, warmtepompen, woningen Elektriciteit 2013
Bodem, ondiep, warmtepompen, woningen Warmte 2013 1.048 0,05 654 0,02 20 0,01
Bodem, ondiep, warmtepompen, woningen Vervoer 2013
Bodem, ondiep, warmtepompen, utiliteit Totaal energietoepassingen 2013 2.109 0,10 1.255 0,04 37 0,02
Bodem, ondiep, warmtepompen, utiliteit Elektriciteit 2013
Bodem, ondiep, warmtepompen, utiliteit Warmte 2013 2.109 0,10 1.255 0,04 37 0,02
Bodem, ondiep, warmtepompen, utiliteit Vervoer 2013
Bodem, ondiep, warmte zonder warmtepomp Totaal energietoepassingen 2013 178 0,01 10 0,01
Bodem, ondiep, warmte zonder warmtepomp Elektriciteit 2013
Bodem, ondiep, warmte zonder warmtepomp Warmte 2013 178 0,01 10 0,01
Bodem, ondiep, warmte zonder warmtepomp Vervoer 2013
Bodem, ondiep, koude Totaal energietoepassingen 2013 999 0,03 71 0,04
Bodem, ondiep, koude Elektriciteit 2013
Bodem, ondiep, koude Warmte 2013 999 0,03 71 0,04
Bodem, ondiep, koude Vervoer 2013
Totaal buitenluchtwarmte Totaal energietoepassingen 2013 2.991 0,14 1.371 0,04 18 0,01
Totaal buitenluchtwarmte Elektriciteit 2013
Totaal buitenluchtwarmte Warmte 2013 2.991 0,14 1.371 0,04 18 0,01
Totaal buitenluchtwarmte Vervoer 2013
Buitenlucht, met warmtepompen, woningen Totaal energietoepassingen 2013 574 0,03 339 0,01 7 0,00
Buitenlucht, met warmtepompen, woningen Elektriciteit 2013
Buitenlucht, met warmtepompen, woningen Warmte 2013 574 0,03 339 0,01 7 0,00
Buitenlucht, met warmtepompen, woningen Vervoer 2013
Buitenlucht, met warmtepompen, utiliteit Totaal energietoepassingen 2013 2.417 0,11 1.031 0,03 10 0,01
Buitenlucht, met warmtepompen, utiliteit Elektriciteit 2013
Buitenlucht, met warmtepompen, utiliteit Warmte 2013 2.417 0,11 1.031 0,03 10 0,01
Buitenlucht, met warmtepompen, utiliteit Vervoer 2013
Bron: CBS.
Verklaring van tekens

Tabeltoelichting


Hernieuwbare energie is energie uit wind, waterkracht, zon, bodem, buitenluchtwarmte, warmte uit net gemolken melk en biomassa. In deze tabel wordt het verbruik van hernieuwbare energie op twee manieren uitgedrukt:
1. Bruto eindverbruik
2. Vermeden verbruik van fossiele primaire energie
Daarnaast wordt aangegeven hoeveel emissies van CO2 worden vermeden door het verbruik van hernieuwbare energie. De cijfers worden uitgesplitst naar energiebron/techniek en naar toepassing (elektriciteit, warmte en vervoer).

Gegevens beschikbaar van 1990 tot en met 2013.

Status van de cijfers:
Deze tabel geeft definitieve cijfers tot en met 2013, berekend volgens het Protocol Monitoring Hernieuwbare Energie (2010, AgentschapNL).

Wijzigingen per 29 juni 2015:
Geen, deze tabel is stopgezet omdat de methode is veranderd. Deze tabel wordt opgevolgd door "Hernieuwbare energie; eindverbruik en vermeden verbruik fossiele energie". Zie paragraaf 3.

Wanneer komen er nieuwe cijfers:
Niet meer van toepassing.

Toelichting onderwerpen

Bruto eindverbruik hernieuwbare energie
Het bruto eindverbruik van hernieuwbare energie volgt de definitie uit de EU Richtlijn Hernieuwbare Energie van 2009. Het wordt berekend als de som van 3 componenten:
1. Bruto productie van elektriciteit uit hernieuwbare bronnen
2. Bruto productie van verkochte warmte uit hernieuwbare bronnen
3. Eindverbruik van energie uit bodem, buitenlucht, zon en biomassa
Niet verkochte warmte uit hernieuwbare bronnen (bijvoorbeeld houtkachels bij huishoudens) telt als eindverbruik van hernieuwbare energie. De import en export van groene stroom telt niet mee.
Eindverbruik in terajoule
In deze tabel wordt als eenheid de TeraJoule (TJ) gebruikt.
Dit is 1 000 000 000 000 joule (een 1 met 12 nullen). Een joule is een eenheid van energie die overeenkomt met 0,24 calorie.
Een TJ komt overeen met 31 600 kubieke meter aardgas of 278 000 kilowattuur elektriciteit.
In % totaal eindverbruik energie
Bruto eindverbruik van hernieuwbare energie als percentage van het totaal bruto energetisch eindverbruik, berekend volgens definities uit de EU Richtlijn Hernieuwbare Energie van 2009. Het totaal bruto energetisch eindverbruik is de som van drie componenten:
1. het energetisch eindverbruik van de eindgebruikssectoren: industrie (exclusief raffinaderijen), huishoudens, diensten, landbouw, visserij en vervoer;
2. transportverliezen van elektriciteit en warmte;
3. eigen verbruik de producenten van elektriciteit en warmte bij de productie van elektriciteit en verkochte warmte.
Vermeden verbruik fossiele energie
Het vermeden verbruik van fossiele primaire energie is de hoeveelheid fossiele energie (en kernenergie) die nodig geweest zou zijn als de hernieuwbare energie niet gebruikt zou zijn.
Bij de berekening van vermeden verbruik van fossiele primaire energie gaat het om de som van:
1. Het vermeden verbruik van fossiele primaire energie door de binnenlandse productie van elektriciteit, warmte en gas uit hernieuwbare bronnen.
2. Het vermeden verbruik van fossiele primaire energie door de op de binnenlandse markt verkochte biobrandstoffen voor het wegverkeer.
De import en export van groene stroom telt niet mee.
Vermeden primaire energie in terajoule
In deze tabel wordt als eenheid de TeraJoule (TJ) gebruikt.
Dit is 1 000 000 000 000 joule (een 1 met 12 nullen). Een joule is een eenheid van energie die overeenkomt met 0,24 calorie.
Een TJ komt overeen met 31 600 kubieke meter aardgas of 278 000 kilowattuur elektriciteit.
In % totaal binnenlands energieverbruik
Vermeden primaire energie als percentage van het totaal binnenlands energieverbruik. Het totaal binnenlands verbruik is gedefinieerd als de hoeveelheid die in het land beschikbaar komt (invoer plus winning) minus de hoeveelheid die het land verlaat (uitvoer en brandstofbunkering voor internationaal transport) plus of min de voorraadmutatie.
Vermeden emissie kooldioxide (CO2)
Emissie: Uitstoot van een stof vanuit een bron. De hoeveelheid kooldioxide die uitgestoten zou zijn, wanneer er geen gebruik zou zijn gemaakt van de betreffende hernieuwbare energiebron. Gerekend is met referentietechnologieën die gedefinieerd zijn in het Protocol Monitoring Hernieuwbare Energie (AgentschapNL, 2010). Het gaat hierbij om de binnenlandse productie van hernieuwbare elektriciteit, warmte en gas. De import van groene stroom telt niet mee.
Bij de berekening van de vermeden emissies kooldioxide wordt alleen gekeken naar de vermeden emissies bij de productie van hernieuwbare elektriciteit, warmte en gas. Er wordt niet gekeken naar de verschillen tussen hernieuwbare en fossiele energie bij de winning en omzetting van brandstoffen en bij het maken van installaties voor de productie van elektriciteit, warmte en gas.
Vermeden emissie CO2 in kton
Emissie: Uitstoot van een stof vanuit een bron.
CO2: Kooldioxide. 1 kton = 1 000 ton = 1 miljoen kg.
In % van totale CO2 emissie
Vermeden emissie van kooldioxide als percentage van de totale Nederlandse CO2 emissie volgens de IPCC richtlijnen (Kyoto Protocol).
Emissie: Uitstoot van een stof vanuit een bron.
CO2: Kooldioxide.