Nationale rekeningen 2009; Goederen en diensten productgroepen

Tabeltoelichting

Toelichting onderwerpen

Gebruik (aankoopprijzen)

Deze rubriek geeft de posten die samen het gebruik vormen. Omdat het
gebruik tegen aankoopprijzen wordt gegeven is het gebruik gelijk aan de
productie (tegen basisprijzen) plus de marges. Tot het gebruik wordt
gerekend: uitvoer, intermediair verbruik, consumptieve bestedingen door
huishoudens, consumptieve bestedingen door instellingen zonder
winstoogmerk ten behoeve van huishoudens, consumptieve bestedingen door de
overheid, investeringen in vaste activa en de veranderingen in de
voorraden.

Totaal gebruik

Het totaal van de uitvoer, het intermediair verbruik, de consumptieve
bestedingen door huishoudens, de consumptieve bestedingen van de overheid,
de consumptieve bestedingen van instellingen zonder winstoogmerk, de
investeringen en de veranderingen in voorraden.

...Uitvoer

Uitvoer van goederen en diensten. Tot de uitvoer van goederen worden de
goederen gerekend, die door ingezetenen vanuit het economisch gebied van
Nederland aan het buitenland zijn geleverd. De uitvoer van diensten omvat
onder meer de diensten van Nederlandse vervoerbedrijven in het buitenland,
aan het buitenland bewezen havendiensten, scheepsreparatie en de
uitvoering van werken in het buitenland door Nederlandse aannemers. Onder
de uitvoer vallen eveneens de bestedingen in Nederland door buitenlandse
toeristen, grensbewoners en diplomaten.

...Intermediair verbruik

Alle producten die in de verslagperiode zijn verbruikt in het
productieproces. Dit kunnen al of niet in de verslagperiode aangekochte
grondstoffen, halffabrikaten en brandstoffen zijn maar ook diensten zoals
communicatiediensten, schoonmaakdiensten en diensten van externe
accountants.

...Huishoudens consumptieve bestedingen

Uitgaven door huishoudens voor goederen en diensten die worden gebruikt
voor de rechtstreekse bevrediging van individuele behoeften of wensen of
van de collectieve behoeften van leden van de gemeenschap. De consumptieve
bestedingen kunnen zowel op het eigen grondgebied als in het buitenland
worden gedaan.

...Overheid consumptieve bestedingen

Bij de consumptieve bestedingen door de overheid doet zich een probleem
voor dat verband houdt met het karakter van de overheidsproductie. Slechts
een deel van de diensten van de overheid wordt daadwerkelijk verkocht
(marktproductie). Het grootste deel van de overheidsproductie wordt
betaald uit de algemene middelen en gratis beschikbaar gesteld aan alle
sectoren (niet-marktproductie). Daarom stuit het toerekenen ervan aan
sectoren op grote problemen. Een dergelijke toerekening wordt dan ook niet
gemaakt. Afgesproken is dat de overheid beschouwd moet worden als
consument van de door haarzelf geproduceerde diensten.
De consumptieve bestedingen worden onderscheiden in collectieve consumptie
en individuele consumptie.

...I.Z.W. consumptieve bestedingen

Uitgaven door instellingen zonder winstoogmerk (IZW) ten behoeve van
huishoudens voor goederen en diensten die worden gebruikt voor de
rechtstreekse bevrediging van individuele behoeften of wensen of van de
collectieve behoeften van leden van de gemeenschap. De consumptieve
bestedingen kunnen zowel op het eigen grondgebied als in het buitenland
worden gedaan.

...Investeringen in vaste activa

Uitgaven voor geproduceerde materiële of immateriële activa die langer dan
een jaar in het productieproces worden gebruikt. Voorbeelden zijn
gebouwen, woningen, machines, vervoermiddelen en dergelijke. Tot de
investeringen in vaste activa behoren ook:
- het onderhanden werk in de bouwnijverheid, dat tot de investeringen in
vaste activa van de opdrachtgever is gerekend. Het gaat hierbij om
woningen, bedrijfsgebouwen, weg- en waterbouwkundige werken etc.;
- militaire bouwwerken die op soortgelijke wijze als door civiele
producenten worden gebruikt, zoals vliegvelden en ziekenhuizen;
- verbeteringen aan gebruikte vaste activa, die veel verder gaan dan wat
voor gewoon onderhoud en gewone reparaties nodig is;
- de bij de aankoop van nieuwe en gebruikte vaste activa gemaakte kosten,
zoals overdrachtskosten en kosten van makelaars, architecten, notarissen
en taxateurs.
Op het niveau van de totale economie (en de sectoren) worden de
investeringen gecorrigeerd voor de aan- en verkopen van gebruikte vaste
activa.

...Veranderingen in voorraden

Alle grondstoffen, halffabrikaten, onderhanden werk en eindproducten, die
op een bepaald moment bij de producenten aanwezig zijn.
Een uitzondering is het onderhanden werk in de bouwnijverheid, dat tot de
investeringen in vaste activa van de opdrachtgever is gerekend, en niet
tot veranderingen in voorraden in de bouwnijverheid. Het gaat hierbij om
nog niet voltooide woningen, bedrijfsgebouwen en weg- en waterbouwkundige
werken.
Positieve veranderingen in de voorraden ontstaan wanneer in het
verslagjaar goederen zijn geproduceerd, die nog niet zijn verkocht. Ook
ontstaan toevoegingen aan voorraden wanneer goederen in het verslagjaar
zijn gekocht, maar nog niet in het productieproces verbruikt. Negatieve
veranderingen in voorraden ontstaan wanneer goederen aan bestaande
voorraden worden onttrokken om verkocht of in het productieproces
verbruikt te worden.
De waardering van de veranderingen in voorraden gebeurt zodanig, dat er
geen winsten of verliezen op voorraden door prijsveranderingen ontstaan.
Beginvoorraad en eindvoorraad van elk goed worden voor dit doel tegen
dezelfde prijs gewaardeerd, namelijk grondstoffen tegen de in de periode
geldende gemiddelde inkoopprijs, eindproducten tegen de gemiddelde
verkoopprijs en het onderhanden werk tegen de gemiddelde kostprijs. Met
deze waarderingsmethode wordt zoveel mogelijk voorkomen dat de
productiewaarde en daarmee de toegevoegde waarde worden beïnvloed door
prijsveranderingen van de voorraden gedurende de periode van waarneming.