Dierlijke mest en mineralen; productie, transport en gebruik 1994-2015
| Regio's | Perioden | Mesttransport van/naar landbouwbedrijven Mestaanvoer op landbouwbedrijven Aangevoerde mestsoorten Dunne mest rundvee (mln kg) | Mesttransport van/naar landbouwbedrijven Mestaanvoer op landbouwbedrijven Aangevoerde mestsoorten Dunne mest vleeskalveren (mln kg) | Mesttransport van/naar landbouwbedrijven Mestaanvoer op landbouwbedrijven Aangevoerde mestsoorten Vaste pluimveemest (mln kg) | Mesttransport van/naar landbouwbedrijven Mestaanvoer op landbouwbedrijven Aangevoerde mestsoorten Dunne pluimveemest (mln kg) | Mesttransport van/naar landbouwbedrijven Mestaanvoer op landbouwbedrijven Aangevoerde mestsoorten Dunne mest varkens totaal (mln kg) | Mesttransport van/naar landbouwbedrijven Mestaanvoer op landbouwbedrijven Aangevoerde mestsoorten Dunne mest vleesvarkens (mln kg) | Mesttransport van/naar landbouwbedrijven Mestaanvoer op landbouwbedrijven Aangevoerde mestsoorten Dunne mest fokvarkens (inclusief biggen) (mln kg) | Mesttransport van/naar landbouwbedrijven Mestaanvoer op landbouwbedrijven Aangevoerde mestsoorten Mest van overige diersoorten (mln kg) | Mesttransport van/naar landbouwbedrijven Mestaanvoer op landbouwbedrijven Aangevoerde mestsoorten Bewerkte dunne kalvermest (mln kg) | Mesttransport van/naar landbouwbedrijven Mestaanvoer op landbouwbedrijven Aangevoerde mestsoorten Gemengde mest (mln kg) | Mesttransport van/naar landbouwbedrijven Mestaanvoer op landbouwbedrijven Aangevoerde mestsoorten Subtraat voor de champignonteelt (mln kg) | Mesttransport van/naar landbouwbedrijven Mestaanvoer op landbouwbedrijven Aangevoerde mestsoorten Champost en overige compost (mln kg) | Mesttransport van/naar landbouwbedrijven Mestaanvoer op landbouwbedrijven Mineralen in aangevoerde mest Stikstof in aangevoerde mest (1 000 kg) | Mesttransport van/naar landbouwbedrijven Mestaanvoer op landbouwbedrijven Mineralen in aangevoerde mest Fosfaat in aangevoerde mest (1 000 kg) | Mesttransport van/naar landbouwbedrijven Mestaanvoer op landbouwbedrijven Mineralen in aangevoerde mest Kali in aangevoerde mest (1 000 kg) | Mesttransport van/naar landbouwbedrijven Mestaanvoer op landbouwbedrijven Aangevoerde mineralen per hectare Aangevoerde stikstof per hectare (kg/ha) | Mesttransport van/naar landbouwbedrijven Mestaanvoer op landbouwbedrijven Aangevoerde mineralen per hectare Aangevoerde fosfaat per hectare (kg/ha) | Mesttransport van/naar landbouwbedrijven Mestaanvoer op landbouwbedrijven Aangevoerde mineralen per hectare Aangevoerde kali per hectare (kg/ha) |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Eijsden-Margraten | 2015 | 32 | 1 | 0 | 0 | 20 | 11 | 9 | 1 | 0 | 0 | 0 | 0 | 260 | 100 | 340 | 58 | 23 | 77 |
| Zaanstreek (CR) | 2015 | 11 | 1 | 0 | 0 | 8 | 5 | 3 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 110 | 50 | 130 | 22 | 9 | 24 |
| Agglomeratie Leiden en Bollenstreek (CR) | 2015 | 96 | 1 | 0 | 0 | 12 | 8 | 3 | 1 | 0 | 0 | 0 | 2 | 470 | 180 | 750 | 40 | 15 | 63 |
| Zeeuwsch-Vlaanderen (CR) | 2015 | 259 | 1 | 6 | 0 | 333 | 285 | 48 | 39 | 0 | 0 | 0 | 15 | 4.040 | 1.920 | 4.730 | 78 | 37 | 91 |
| Midden-Noord-Brabant (CR) | 2015 | 286 | 43 | 7 | 0 | 242 | 145 | 97 | 17 | 0 | 0 | 20 | 5 | 3.330 | 1.640 | 4.120 | 81 | 40 | 100 |
| Midden-Limburg (CR) | 2015 | 188 | 18 | 0 | 0 | 235 | 91 | 144 | 16 | 0 | 0 | 24 | 2 | 2.070 | 900 | 3.060 | 67 | 29 | 99 |
| De Wouden (LB) | 2015 | 290 | 25 | 1 | 0 | 44 | 22 | 22 | 6 | 1 | 0 | 0 | 0 | 1.690 | 680 | 2.390 | 20 | 8 | 28 |
| Eilanden (LB) | 2015 | 3 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 10 | 10 | 20 | 5 | 2 | 6 |
| Alblasserwaard en Vijfherenlanden (LB) | 2015 | 83 | 3 | 0 | 0 | 19 | 5 | 14 | 1 | 0 | 0 | 0 | 1 | 490 | 190 | 690 | 21 | 8 | 29 |
| Zeeuwsch-Vlaanderen (LB) | 2015 | 259 | 1 | 6 | 0 | 333 | 285 | 48 | 39 | 0 | 0 | 0 | 15 | 4.040 | 1.920 | 4.730 | 78 | 37 | 91 |
| Westelijke Zandgronden (LB) | 2015 | 161 | 11 | 0 | 0 | 96 | 61 | 34 | 12 | 0 | 0 | 0 | 4 | 1.360 | 550 | 1.860 | 64 | 26 | 87 |
| Midden-Noord-Brabant (LB) | 2015 | 249 | 14 | 0 | 0 | 113 | 55 | 59 | 13 | 0 | 0 | 10 | 3 | 1.710 | 680 | 2.570 | 54 | 22 | 81 |
| Rijn-Midden | 2015 | 884 | 159 | 37 | 0 | 471 | 291 | 180 | 105 | 14 | 0 | 0 | 33 | 9.680 | 4.260 | 11.730 | 59 | 26 | 72 |
| Aardenburg | 2015 | ||||||||||||||||||
| Alphen aan den Rijn | 2015 | 29 | 0 | 1 | 0 | 3 | 2 | 1 | 8 | 0 | 0 | 0 | 2 | 190 | 80 | 330 | 30 | 12 | 52 |
| Ambt Delden | 2015 | ||||||||||||||||||
| Ammerzoden | 2015 | ||||||||||||||||||
| Arcen en Velden | 2015 | ||||||||||||||||||
| Arnemuiden | 2015 | ||||||||||||||||||
| Berkel en Rodenrijs | 2015 | ||||||||||||||||||
| Capelle aan den IJssel | 2015 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
| Coevorden | 2015 | 110 | 11 | 3 | 0 | 84 | 51 | 32 | 2 | 0 | 0 | 0 | 0 | 1.110 | 470 | 1.390 | 63 | 27 | 79 |
| Denekamp | 2015 | ||||||||||||||||||
| Den Dungen | 2015 | ||||||||||||||||||
| Eijsden | 2015 | ||||||||||||||||||
| Geertruidenberg | 2015 | 10 | 0 | 0 | 0 | 5 | 1 | 4 | 1 | 0 | 0 | 0 | 1 | 90 | 40 | 110 | 62 | 28 | 76 |
| Genemuiden | 2015 | ||||||||||||||||||
| Giessenlanden | 2015 | 13 | 0 | 0 | 0 | 1 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 60 | 20 | 100 | 13 | 5 | 20 |
| Den Ham | 2015 | ||||||||||||||||||
| Hardenberg | 2015 | 129 | 21 | 1 | 0 | 55 | 31 | 25 | 6 | 0 | 0 | 0 | 0 | 1.030 | 410 | 1.370 | 46 | 19 | 61 |
| Heerewaarden | 2015 | ||||||||||||||||||
| Helden | 2015 | ||||||||||||||||||
| Den Helder | 2015 | 20 | 0 | 2 | 0 | 1 | 0 | 1 | 2 | 0 | 0 | 0 | 0 | 100 | 50 | 200 | 70 | 33 | 141 |
| Heusden | 2015 | 29 | 0 | 0 | 0 | 10 | 5 | 4 | 1 | 0 | 0 | 1 | 1 | 180 | 70 | 280 | 49 | 19 | 77 |
| Horst aan de Maas | 2015 | 62 | 3 | 0 | 0 | 91 | 35 | 56 | 5 | 0 | 0 | 165 | 1 | 1.950 | 990 | 2.420 | 211 | 108 | 262 |
| IJsselmuiden | 2015 | ||||||||||||||||||
| Krimpen aan den IJssel | 2015 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
| Leeuwarden | 2015 | 34 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 150 | 60 | 230 | 19 | 7 | 29 |
| Leiden | 2015 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 1 | 0 | 2 |
| Leusden | 2015 | 7 | 1 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 30 | 10 | 50 | 17 | 6 | 24 |
| Millingen aan de Rijn | 2015 | ||||||||||||||||||
| Nieuwerkerk aan den IJssel | 2015 | ||||||||||||||||||
| Oostzaan | 2015 | 1 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 10 | 0 | 10 | 18 | 8 | 19 |
| Sprang-Capelle | 2015 | ||||||||||||||||||
| Valkenburg aan de Geul | 2015 | 12 | 0 | 0 | 0 | 11 | 5 | 6 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 120 | 50 | 150 | 64 | 27 | 84 |
| Zaanstad | 2015 | 5 | 1 | 0 | 0 | 3 | 2 | 2 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 50 | 20 | 60 | 18 | 7 | 22 |
| Bron: CBS. | |||||||||||||||||||
Tabeltoelichting
De tabel bevat cijfers over de productie, het transport en het gebruik van dierlijke mest en de daarin aanwezige mineralen stikstof, fosfaat en kalium door landbouwbedrijven. Het gebruik van dierlijke mest in de vorm van stikstof en fosfaat wordt vergeleken met de plaatsingsruimte voor beide mineralen (zie 4. Bronnen en methoden).
In de tabel kunnen de gegevens worden bekeken voor verschillende regionale niveaus waaronder gemeenten, landsdelen, provincies en concentratiegebieden. Bij het gebruik van zowel regionaal als inhoudelijk gedetailleerde uitkomsten moet rekening worden gehouden met aanzienlijke onzekerheidsmarges. Bij meer geaggregeerde gebruikscijfers zoals het mineralengebruik per hectare per landsdeel of het absolute mineralengebruik per provincie of landsdeel zijn de foutenmarges beperkt. Een eventuele onderschatting voor de ene mestsoort wordt dan gecompenseerd door een overschatting voor andere mestsoorten.
Gegevens beschikbaar van 1994 t/m 2015
Status van de cijfers:
- Definitieve cijfers.
Nieuwe inzichten in berekeningsmethoden kunnen aanleiding geven tot herberekening van de tijdreeks.
Wijzigingen per 24 mei 2018:
Geen, deze tabel is stopgezet.
Wanneer komen er nieuwe cijfers?
Niet meer van toepassing, deze tabel wordt opgevolgd door Dierlijke mest en mineralen; productie, transport en gebruik , zie paragraaf 3.
Toelichting onderwerpen
- Mesttransport van/naar landbouwbedrijven
- Getransporteerde dierlijke mest en daarin aanwezige mineralen van en naar landbouwbedrijven.
---
Voor elk mesttransport in de Vervoersbewijzen Dierlijke Mest (VDM) van de Rijksdienst Voor Ondernemend Nederland (RVO) is de aard van het mesttransport bepaald. In sommige gevallen kan echter niet met zekerheid worden vastgesteld of de leverancier of de afnemer van de mest een landbouwbedrijf betreft.- Mestaanvoer op landbouwbedrijven
- Op landbouwbedrijven aangevoerde mest.
---
Voor elk mesttransport in de Vervoersbewijzen Dierlijke Mest (VDM) van de Rijksdienst Voor Ondernemend Nederland (RVO) is de aard van het mesttransport bepaald. In sommige gevallen kan echter niet met zekerheid worden vastgesteld of de leverancier of de afnemer van de mest een landbouwbedrijf betreft.- Aangevoerde mestsoorten
- Dunne mest rundvee
- Dunne mest rundvee:
Verpompbare mest van rundvee (feces en urine) al dan niet vermengd met mors-, spoel-, reinigings- of regenwater.
- Dunne mest vleeskalveren
- Dunne mest vleeskalveren:
Verpompbare mest van vleeskalveren (feces en urine) al dan niet vermengd met mors-, spoel-, reinigings- of regenwater.
- Vaste pluimveemest
- Vaste pluimveemest:
Niet-verpompbare (steekvaste) pluimveemest al dan niet vermengd met mors-, spoel-, reinigings- of regenwater.
---
Dit cijfer betreft de mest van pluimvee in stalsystemen waarin vaste mest wordt geproduceerd door bijvoorbeeld geforceerde droging of toevoeging van strooisel.
- Dunne pluimveemest
- Dunne pluimveemest:
Verpompbare pluimveemest al dan niet vermengd met mors-, spoel-, reinigings- of regenwater.
---
Uitsluitend mest van leghennen in een stalsysteem met dunne mest.
- Dunne mest varkens totaal
- Dunne varkensmest:
Verpompbare mest van varkens (feces en urine) al dan niet vermengd met mors-, spoel-, reinigings- of regenwater.
---
In deze tabel wordt alle varkensmest berekend als dunne mest.
- Dunne mest vleesvarkens
- Dunne mest vleesvarkens:
Verpompbare mest van vleesvarkens (feces en urine) al dan niet vermengd met mors-, spoel-, reinigings- of regenwater.
- Dunne mest fokvarkens (inclusief biggen)
- Dunne mest fokvarkens:
Verpompbare mest van fokvarkens (feces en urine) al dan niet vermengd met mors-, spoel-, reinigings- of regenwater.
- Mest van overige diersoorten
- De stalmest van paarden, pony's, schapen, geiten, konijnen, vossen en nertsen.
- Bewerkte dunne kalvermest
- Restproduct van het zuiveringsproces van dunne mest van vleeskalveren dat nog als dierlijke mest moet worden aangemerkt.
- Gemengde mest
- Gemengde mest bestaat hoofdzakelijk uit mest van varkens.
Na 1997 komt deze mestsoort in de geregistreerde gegevens niet meer voor.
- Subtraat voor de champignonteelt
- Meststof op basis van kippenmest, paardenmest, stro, gips en water.
Met de wijziging van de meststoffenwet per 1-1-2006 worden alle producten waarin dierlijke mest is verwerkt, zoals champignonsubstraat en champost, beschouwd als dierlijke mest.
- Champost en overige compost
- Champost is de meststof die overblijft na de oogst van de champignons.
Dit product wordt afgezet in de akkerbouw of geëxporteerd.
Met de wijziging van de meststoffenwet per 1-1-2006 worden alle producten waarin dierlijke mest is verwerkt, zoals champignonsubstraat en champost, beschouwd als dierlijke mest.
- Mineralen in aangevoerde mest
- Stikstof in aangevoerde mest
- Fosfaat in aangevoerde mest
- Kali in aangevoerde mest
- Aangevoerde mineralen per hectare
- De op landbouwbedrijven aangevoerde mineralen stikstof, fosfaat en kali in dierlijke mest per hectare bemestbare cultuurgrond.
Bemestbare cultuurgrond is beteelbare grond waarop dierlijke mest kan worden toegepast. Dit omvat blijvend en tijdelijk grasland en bouwland behalve braak en vanaf 2009 ook exclusief tuinbouw onder glas. De oppervlakte is gegeven in gemeten maat, dat wil zeggen de netto beteelbare oppervlakte, inclusief voren en paden die voor de teelt noodzakelijk zijn.- Aangevoerde stikstof per hectare
- Aangevoerde fosfaat per hectare
- Aangevoerde kali per hectare