Gezondheidsmonitor Volwassenen en Ouderen 2024

Wat behelst het onderzoek

Doel

Het verkrijgen van landelijk, regionaal en lokaal vergelijkbare cijfers over (determinanten van) gezondheid, de sociale situatie en de leefstijl van de Nederlandse bevolking van 18 jaar en ouder.

Doelpopulatie

Personen van 18 jaar en ouder in particuliere huishoudens in Nederland.

Statistische eenheid

Personen.

Aanvang onderzoek

2024.

Frequentie

De Gezondheidsmonitor vindt sinds 2012 elke 4 jaar plaats. In 2022, tijdens de COVID-19 crisis, is een extra Gezondheidsmonitor Volwassenen en Ouderen uitgevoerd.

Publicatiestrategie

Definitieve cijfers.

Hoe wordt het onderzoek uitgevoerd

Soort onderzoek

Steekproef van personen. De Gezondheidsmonitor Volwassenen en Ouderen 2024 is een samenwerkingsverband tussen GGD’en, GGD GHOR, RIVM en CBS. De Gezondheidsmonitor Volwassenen en Ouderen 2024 is een samenvoeging van gegevens over personen van 18 jaar of ouder uit de CBS Gezondheidsenquête en van de gegevens uit de Volwassenmonitor (VGZ) en de Ouderenmonitor (GZO) van alle 25 GGD’en. Binnen deze onderzoeken waren de vraagstellingen over de volgende onderwerpen gelijk: ervaren gezondheid, mentale gezondheid, langdurige aandoeningen, beperkingen, mantelzorg geven, lengte en gewicht, roken, alcoholgebruik en bewegen/sport. Over deze onderwerpen publiceert CBS de uitkomsten op StatLine.

Daarnaast hebben de GGD-en onderling gecoördineerd informatie verzameld over de onderwerpen angst en depressie, stress, veerkracht, regie over eigen leven, eenzaamheid, vrijwilligerswerk, suïcidegedachten, long-covid, valongevallen, geluidhinder, slaapverstoring, geurhinder, tevredenheid woning en woonomgeving, hitte en moeite met rondkomen. Over deze onderwerpen publiceert CBS de uitkomsten niet. De resultaten van zowel de CBS-GGD vragenset als de GGD-vragenset worden gepubliceerd op Atlas VZinfo | Volksgezondheid en Zorg. De data zijn samengebracht in één dataset en samen gewogen.

Waarnemingsmethode

De CBS-Gezondheidsenquête wordt in een “mixed-mode” design uitgevoerd: eerst worden de steekproefpersonen benaderd om via internet deel te nemen (CAWI – Computer Assisted Web Interviewing). Een deel van de non-respondenten wordt herbenaderd voor een interview aan huis (CAPI - Computer Assisted Personal Interviewing). De CBS-Gezondheidsenquête wordt verspreid over het hele jaar afgenomen.
Voor de GGD-enquêtes worden personen eerst benaderd om via internet deel te nemen. De meeste GGD’en hebben bij de eerste herinnering (de tweede aanschrijfbrief) een papieren versie van de vragenlijst (PAPI – Paper and Pencil Interviewing) ingesloten. Bij de tweede herinnering (de derde aanschrijfbrief) werden personen weer verwezen naar de digitale vragenlijst. Enkele GGD’en stuurden niet bij de eerste herinnering, maar bij de tweede herinnering de papieren vragenlijst mee De GGD’en enquêteerden tussen september en november 2024.

Berichtgevers

Personen van 18 jaar of ouder in particuliere huishoudens.

Steekproefomvang

Bijna 455.000 personen hebben de vragenlijsten van de GGD’en en van de CBS Gezondheidsenquête ingevuld. De respons bedroeg 30 procent, maar verschilde sterk naar regio en naar leeftijdsgroep (volwassenen versus ouderen). De steekproefomvang verschilde tussen de GGD’en en ook binnen GGD-regio’s zijn soms per deelgebied (bijvoorbeeld wijken of buurten) verschillende steekproeffracties gebruikt. Dit is gedaan om ook uitspraken te kunnen doen op bijvoorbeeld wijkniveau en om ook onder moeilijk bereikbare groepen voldoende aantallen respondenten te behalen.

Controle- en correctiemethoden

De voor steekproefonderzoek gebruikelijke plausibiliteitscontrole op interne consistentie en volledigheid is uitgevoerd.

Weging

Voor verschillen tussen de samenstelling van de steekproef en de totale bevolking wordt een correctie toegepast door middel van een wegingsfactor gebaseerd op persoons- en regiokenmerken.

Wat is de kwaliteit van de uitkomsten

Nauwkeurigheid

Omdat de Gezondheidsmonitor Volwassenen en Ouderen 2024 een steekproef betreft, zijn de cijfers onderhevig aan toevalsfluctuaties. De betrouwbaarheidsmarges (asymmetrische bij percentages en symmetrische bij gemiddelden) worden in de StatLinetabellen bij de cijfers gegeven. Indien een cijfer is gebaseerd op minder dan 100 waarnemingen, wordt het cijfer niet getoond in de tabel vanwege te grote marges.

Volgtijdelijke vergelijkbaarheid

De uitkomsten van de Gezondheidsmonitor 2024 zijn ten dele vergelijkbaar met de uitkomsten van de Gezondheidsmonitoren van 2012, 2016, 2020 en 2022. De onderzoeksopzet van deze edities was in grote lijnen gelijk. De vraagstellingen over de volgende onderwerpen waren in 2012, 2016, 2020, 2022 en 2024 afgestemd tussen CBS enerzijds en de GGD-en anderzijds en werd tussen de jaren ook niet gewijzigd: ervaren gezondheid, lengte en gewicht (overgewicht), bewegen/sport en mantelzorg geven.
De uitkomsten van de Gezondheidsmonitor 2024 zijn niet zomaar te vergelijken met de uitkomsten van de jaarlijkse CBS-Gezondheidsenquête. Het CBS-onderzoek is veel kleiner van omvang, richt zich op de bevolking van alle leeftijden en kent een afwijkende onderzoeksopzet.