Uitgaven gezondheids- en welzijnszorg; kerncijfers
Verklaring van tekens
Tabeltoelichting
Deze tabel bevat gegevens over uitgaven aan zorg in werkelijke prijzen, waarbij de uitgaven aan groepen aanbieders volgens drie benaderingen worden gepresenteerd:
1. Uitgaven gezondheids- en welzijnszorg, waarbij alle activiteiten op het terrein van zorg, inclusief welzijn en kinderopvang, worden meegenomen, ongeacht of deze activiteiten als hoofd- of als nevenactiviteit plaatsvinden.
2. Uitgaven aan gezondheid waarbij de internationale definitie van het System of Health Accounts wordt gevolgd. Daarbij worden alle activiteiten opgesplitst in een deel dat gezien wordt als gezondheidszorg, en een deel dat daarbuiten valt en bijvoorbeeld sociale zorg omvat.
3. Zorguitgaven betaald uit verplichte verzekeringen. Dit is het deel van de zorguitgaven onder 1) dat betaald wordt via de Zorgverzekeringswet (tot en met 2005 door het Ziekenfonds), en de verzekering voor langdurige zorg, de Wet langdurige zorg (Wlz) (tot en met 2014 de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ)). De verplichting bestaat uit de verplichte deelname. Bij deze benadering wordt aangegeven hoe groot het verschil is met de zorguitgaven waar de minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport voor verantwoordelijk is, het Budgettair Kader Zorg (BKZ). Met ingang van de begroting van 2019 is de term Budgettair Kader Zorg vervangen door Uitgavenplafond zorg (UPZ).
Gegevens beschikbaar vanaf: 2021
Status van de cijfers:
De cijfers over 2024 zijn voorlopig. De cijfers over 2022 en 2023 zijn nader voorlopig. De cijfers over 2021 zijn definitief.
Wijzigingen per 8 oktober 2025:
De voorlopige cijfers over de 'Uitgaven aan gezondheids- en welzijnszorg' en de 'Uitgaven op grond van verplichte verzekeringen' in 2024 zijn toegevoegd. Daarnaast zijn de cijfers over 2021-2024 op onderdelen bijgesteld op basis van de meest actuele cijfers uit verschillende bronnen, waaronder cijfers van het Zorginstituut en de bedrijfseconomische zorgstatistieken van het CBS.
Wanneer komen er nieuwe cijfers?
In het voorjaar van 2026 worden de cijfers over de Uitgaven aan gezondheidszorg (internationale definitie) in 2025 gepubliceerd en worden de cijfers over 2022-2024 bijgesteld.
Toelichting onderwerpen
- Uitgaven verplichte verzek. en UPZ/BKZ
- Uitgaven op grond van verplichte verzekeringen en op grond van het Uitgavenplafond zorg (UPZ)/Budgettair Kader Zorg (BKZ)
Het Uitgavenplafond Zorg is per 2024 afgeschaft en vervangen door één gezamenlijk uitgavenplafond voor de hele rijksbegroting.- Uitgaven op grond van verplichte verzek.
- Uitgaven gezondheids- en welzijnszorg op grond van verplichte verzekeringen
Uitgaven op grond van Zorgverzekeringswet (vanaf 2006), Ziekenfondswet (tot en met 2005), Wet langdurige zorg (vanaf 2015), Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (tot en met 2014). Omvat niet de eigen betalingen.- Totaal uitgaven ogv verplichte verzek.
- Totaal uitgaven gezondheids- en welzijnszorg op grond van verplichte verzekeringen
Omvat niet de eigen betalingen.
- Aanbieders geneesk. en langdurige zorg
- Totaal uitgaven gezondheids- en welzijnszorg aan aanbieders van gezondheids- en langdurige zorg
Gezondheidszorg: Aanbieders van medische, paramedische en preventieve zorg en onderzoek. Omvat tevens ondersteunende diensten.
Langdurige zorg: Aanbieders van behandeling, verpleging, verzorging, begeleiding en opvang voor patiënten die langdurig afhankelijk zijn van die zorgdiensten. Omvat onder meer Verpleeghuis-, verzorgingshuis- en thuiszorginstellingen, instellingen voor gehandicaptenzorg
- Aanbieders welzijn, jeugdz., kinderopv.
- Totaal uitgaven gezondheids- en welzijnszorg aan aanbieders van welzijn en maatschappelijke dienstverlening, jeugdzorg en kinderopvang
Omvat: Aanbieders van kinderopvang, Aanbieders van jeugdzorg, Aanbieders van maatschappelijke opvang, Aanbieders van sociaal werk.
- Aanbieders buiten sector zorg en welzijn
- Totaal uitgaven gezondheids- en welzijnszorg aan aanbieders buiten de sector zorg en welzijn Aanbieders buiten de sector van Nederlandse aanbieders die diensten van gezondheidszorg en welzijnszorg aanbieden als hoofdactiviteit.
Omvat:
Aanbieders van goederen: apotheken, opticiens, audiciens, tandtechnici, hulpmiddelen
Aanbieders van zorg en welzijn als nevenactiviteit
Gezinshuishoudingen (betaald uit persoonsgebonden budget)
Buitenlandse aanbieders van zorg en welzijn
Beleid- en beheerorganisaties voor het systeem van zorg en welzijn.
- Kengetallen
- Uitgaven (in % van het bbp)
- Uitgaven als percentage van het bruto binnenlands product
- Gezondheids- en welzijnszorg
- Gezondheidszorg internationale definitie
- Uitgaven (per hoofd van de bevolking)
- Gezondheids- en welzijnszorg
- Gezondheidszorg internationale definitie