Productieproces; bedrijfstak en regio, nationale rekeningen

Productieproces; bedrijfstak en regio, nationale rekeningen

Bedrijfstakken/branches (SBI 2008) Regio's Perioden Toegevoegde waarde uit inkomensvorming Beloning van werknemers (mln euro) Toegevoegde waarde uit inkomensvorming Exploitatieoverschot (bruto) (mln euro) Toegevoegde waarde uit inkomensvorming Niet-productgebonden belastingen (mln euro) Toegevoegde waarde uit inkomensvorming Niet-productgebonden subsidies (-) (mln euro)
A-U Alle economische activiteiten Nederland 2023* 489.436 457.415 12.872 14.922
A-U Alle economische activiteiten Noord-Nederland (LD) 2023* 37.438 36.501 1.059 1.363
A-U Alle economische activiteiten Oost-Nederland (LD) 2023* 88.033 80.064 2.079 2.701
A-U Alle economische activiteiten West-Nederland (LD) 2023* 263.882 242.769 7.247 7.577
A-U Alle economische activiteiten Zuid-Nederland (LD) 2023* 99.896 94.396 2.376 3.089
A-U Alle economische activiteiten Extra-Regio (LD) 2023* 187 3.686 111 192
A-U Alle economische activiteiten Groningen (PV) 2023* 14.058 15.106 480 578
A-U Alle economische activiteiten Fryslân (PV) 2023* 13.203 12.591 347 445
A-U Alle economische activiteiten Drenthe (PV) 2023* 10.177 8.804 231 340
A-U Alle economische activiteiten Overijssel (PV) 2023* 29.186 24.655 622 840
A-U Alle economische activiteiten Flevoland (PV) 2023* 8.409 10.174 344 277
A-U Alle economische activiteiten Gelderland (PV) 2023* 50.438 45.234 1.113 1.584
A-U Alle economische activiteiten Utrecht (PV) 2023* 47.559 40.818 1.371 1.312
A-U Alle economische activiteiten Noord-Holland (PV) 2023* 104.822 101.284 3.044 2.957
A-U Alle economische activiteiten Zuid-Holland (PV) 2023* 103.313 91.254 2.505 3.062
A-U Alle economische activiteiten Zeeland (PV) 2023* 8.188 9.412 328 246
A-U Alle economische activiteiten Noord-Brabant (PV) 2023* 73.167 71.131 1.733 2.285
A-U Alle economische activiteiten Limburg (PV) 2023* 26.729 23.264 643 804
A-U Alle economische activiteiten Oost-Groningen (CR) 2023* 2.207 2.136 50 89
A-U Alle economische activiteiten Delfzijl en omgeving (CR) 2023* 863 1.448 27 47
A-U Alle economische activiteiten Overig Groningen (CR) 2023* 10.988 11.522 404 442
A-U Alle economische activiteiten Noord-Friesland (CR) 2023* 6.555 6.114 182 225
A-U Alle economische activiteiten Zuidwest-Friesland (CR) 2023* 2.299 2.657 69 73
A-U Alle economische activiteiten Zuidoost-Friesland (CR) 2023* 4.349 3.821 96 147
A-U Alle economische activiteiten Noord-Drenthe (CR) 2023* 4.047 3.214 93 142
A-U Alle economische activiteiten Zuidoost-Drenthe (CR) 2023* 3.007 2.865 69 110
A-U Alle economische activiteiten Zuidwest-Drenthe (CR) 2023* 3.123 2.725 69 88
A-U Alle economische activiteiten Noord-Overijssel (CR) 2023* 10.275 8.486 231 290
A-U Alle economische activiteiten Zuidwest-Overijssel (CR) 2023* 3.599 3.175 73 113
A-U Alle economische activiteiten Twente (CR) 2023* 15.313 12.994 319 437
A-U Alle economische activiteiten Veluwe (CR) 2023* 18.140 15.834 411 574
A-U Alle economische activiteiten Achterhoek (CR) 2023* 8.031 7.367 179 232
A-U Alle economische activiteiten Arnhem/Nijmegen (CR) 2023* 18.562 16.449 386 629
A-U Alle economische activiteiten Zuidwest-Gelderland (CR) 2023* 5.705 5.585 136 150
A-U Alle economische activiteiten Utrecht (CR) 2023* 47.559 40.818 1.371 1.312
A-U Alle economische activiteiten Kop van Noord-Holland (CR) 2023* 7.227 6.747 183 215
A-U Alle economische activiteiten Alkmaar en omgeving (CR) 2023* 5.151 4.544 122 159
A-U Alle economische activiteiten IJmond (CR) 2023* 4.037 3.399 5 94
A-U Alle economische activiteiten Agglomeratie Haarlem (CR) 2023* 4.329 4.569 114 140
A-U Alle economische activiteiten Zaanstreek (CR) 2023* 3.220 3.067 76 75
A-U Alle economische activiteiten Groot-Amsterdam (CR) 2023* 75.087 73.597 2.421 2.126
A-U Alle economische activiteiten Het Gooi en Vechtstreek (CR) 2023* 5.772 5.362 123 146
A-U Alle economische activiteiten Agglomeratie Leiden en Bollenstreek (CR) 2023* 9.863 9.151 227 438
A-U Alle economische activiteiten Agglomeratie 's-Gravenhage (CR) 2023* 26.493 19.466 596 741
A-U Alle economische activiteiten Delft en Westland (CR) 2023* 7.642 6.395 158 281
A-U Alle economische activiteiten Oost-Zuid-Holland (CR) 2023* 6.664 6.329 150 157
A-U Alle economische activiteiten Groot-Rijnmond (CR) 2023* 42.547 41.016 1.196 1.208
A-U Alle economische activiteiten Zuidoost-Zuid-Holland (CR) 2023* 10.105 8.898 178 237
A-U Alle economische activiteiten Zeeuwsch-Vlaanderen (CR) 2023* 2.400 2.546 57 85
A-U Alle economische activiteiten Overig Zeeland (CR) 2023* 5.788 6.867 271 161
A-U Alle economische activiteiten West-Noord-Brabant (CR) 2023* 16.946 15.676 480 440
A-U Alle economische activiteiten Midden-Noord-Brabant (CR) 2023* 11.796 10.424 271 285
A-U Alle economische activiteiten Noordoost-Noord-Brabant (CR) 2023* 18.152 18.006 415 536
A-U Alle economische activiteiten Zuidoost-Noord-Brabant (CR) 2023* 26.274 27.025 567 1.024
A-U Alle economische activiteiten Noord-Limburg (CR) 2023* 7.305 6.745 163 222
A-U Alle economische activiteiten Midden-Limburg (CR) 2023* 5.126 5.086 144 151
A-U Alle economische activiteiten Zuid-Limburg (CR) 2023* 14.298 11.434 336 431
A-U Alle economische activiteiten Flevoland (CR) 2023* 8.409 10.174 344 277
A-U Alle economische activiteiten Utrecht-West (CP) 2023* 2.787 2.832 64 84
A-U Alle economische activiteiten Stadsgewest Amersfoort (CP) 2023* 8.529 7.544 230 222
A-U Alle economische activiteiten Stadsgewest Utrecht (CP) 2023* 32.694 27.345 986 936
A-U Alle economische activiteiten Zuidoost-Utrecht (CP) 2023* 3.549 3.097 91 70
A-U Alle economische activiteiten Amsterdam (CP) 2023* 52.519 51.998 1.838 1.638
A-U Alle economische activiteiten Overig Agglomeratie Amsterdam (CP) 2023* 5.808 6.346 236 150
A-U Alle economische activiteiten Edam-Volendam en omgeving (CP) 2023* 1.920 2.077 52 66
A-U Alle economische activiteiten Haarlemmermeer en omgeving (CP) 2023* 14.841 13.175 295 273
A-U Alle economische activiteiten Aggl.'s-Gravenhage excl. Zoetermeer (CP) 2023* 23.216 16.632 535 664
A-U Alle economische activiteiten Zoetermeer (CP) 2023* 3.277 2.834 60 77
A-U Alle economische activiteiten Rijnmond (CP) 2023* 39.258 37.088 1.094 1.099
A-U Alle economische activiteiten Overig Groot-Rijnmond (CP) 2023* 3.289 3.928 101 109
A-U Alle economische activiteiten Drechtsteden (CP) 2023* 6.847 6.027 122 160
A-U Alle economische activiteiten Overig Zuidoost-Zuid-Holland (CP) 2023* 3.258 2.871 56 77
A-U Alle economische activiteiten Stadsgewest 's-Hertogenbosch (CP) 2023* 9.437 7.981 221 253
A-U Alle economische activiteiten Overig Noordoost-Noord-Brabant (CP) 2023* 8.715 10.025 194 283
A-U Alle economische activiteiten Almere (CP) 2023* 4.050 4.267 153 104
A-U Alle economische activiteiten Flevoland-Midden (CP) 2023* 2.836 4.105 144 106
A-U Alle economische activiteiten Noordoostpolder en Urk (CP) 2023* 1.522 1.803 47 68
A Landbouw, bosbouw en visserij Nederland 2023* 4.400 14.770 395 1.172
A Landbouw, bosbouw en visserij Noord-Nederland (LD) 2023* 309 2.420 57 214
A Landbouw, bosbouw en visserij Oost-Nederland (LD) 2023* 806 3.836 102 321
A Landbouw, bosbouw en visserij West-Nederland (LD) 2023* 2.077 4.389 117 296
A Landbouw, bosbouw en visserij Zuid-Nederland (LD) 2023* 1.208 4.125 119 342
A Landbouw, bosbouw en visserij Extra-Regio (LD) 2023* 0 0 0 0
A Landbouw, bosbouw en visserij Groningen (PV) 2023* 85 748 15 67
A Landbouw, bosbouw en visserij Fryslân (PV) 2023* 121 900 25 82
A Landbouw, bosbouw en visserij Drenthe (PV) 2023* 103 773 17 64
A Landbouw, bosbouw en visserij Overijssel (PV) 2023* 168 1.175 34 104
A Landbouw, bosbouw en visserij Flevoland (PV) 2023* 129 796 15 65
A Landbouw, bosbouw en visserij Gelderland (PV) 2023* 508 1.865 54 152
A Landbouw, bosbouw en visserij Utrecht (PV) 2023* 137 365 12 32
A Landbouw, bosbouw en visserij Noord-Holland (PV) 2023* 697 982 27 76
A Landbouw, bosbouw en visserij Zuid-Holland (PV) 2023* 1.100 2.241 65 124
A Landbouw, bosbouw en visserij Zeeland (PV) 2023* 143 801 13 65
A Landbouw, bosbouw en visserij Noord-Brabant (PV) 2023* 740 3.021 83 247
A Landbouw, bosbouw en visserij Limburg (PV) 2023* 468 1.104 35 95
A Landbouw, bosbouw en visserij Oost-Groningen (CR) 2023* 20 211 4 20
A Landbouw, bosbouw en visserij Delfzijl en omgeving (CR) 2023* 6 98 2 9
A Landbouw, bosbouw en visserij Overig Groningen (CR) 2023* 59 438 9 37
A Landbouw, bosbouw en visserij Noord-Friesland (CR) 2023* 66 422 10 39
A Landbouw, bosbouw en visserij Zuidwest-Friesland (CR) 2023* 24 236 7 21
Bron: CBS.
Verklaring van tekens

Tabeltoelichting


Deze tabel bevat gegevens over het macro-economisch productieproces per regio. Hier worden van verschillende bedrijfseenheden de productie, het verbruik, de toegevoegde waarde, de componenten van de toegevoegde waarde en het arbeidsvolume weergegeven.

De gegevens in deze tabel zijn geclassificeerd naar regio en volgens de Standaard Bedrijfsindeling (SBI 2008). Bij de regionale indeling kan gekozen worden uit de verschillende landsdelen (Noord-, Oost-, West- en Zuid-Nederland), provincies en (uitgesplitste) COROP-gebieden.

De cijfers zijn afkomstig uit de regionale rekeningen, de kwantitatieve beschrijving van de economische ontwikkeling van de verschillende regio's binnen een land. Doordat de cijfers aansluiten op de nationale rekeningen geven zij een gecoördineerde beschrijving van de regionale economie en zijn ze bij uitstek geschikt voor de vergelijking van de resultaten van de verscheidene regio's.

De bedragen in deze tabel zijn uitsluitend in lopende prijzen.

Gegevens beschikbaar vanaf: 1995

Status van de cijfers:
De cijfers van de jaren 1995 tot en met 2022 zijn definitief. Gegevens van het jaar 2023 zijn ook definitief met uitzondering van de variabelen arbeidsvolume werkzame personen en arbeidsvolume werknemers in arbeidsjaren. Door de late beschikbaarheid van de jaargegevens over zelfstandigen wordt daarvoor een uitzondering gemaakt. Deze gegevens worden pas een jaar later definitief gepubliceerd.

Wijzigingen per 3 december 2025:
Aan de bestaande tabel zijn de cijfers voor de nieuwste verslagjaren toegevoegd.

Wanneer komen er nieuwe cijfers?
In december 2026 komt het verslagjaar 2024 beschikbaar.

Toelichting onderwerpen

Toegevoegde waarde uit inkomensvorming
Beloning van werknemers
De beloning voor geleverde arbeid door werknemers. Werknemers zijn alle ingezeten en niet-ingezeten personen die in Nederland in dienstbetrekking werkzaam zijn. Ook directeuren van nv's en bv's behoren tot de werknemers, dus hun salarissen zijn ook in de beloning van werknemers begrepen. Hetzelfde geldt voor medewerkers van sociale werkplaatsen. De beloning van werknemers heeft twee componenten: lonen enerzijds en sociale premies ten laste van werkgevers anderzijds. De lonen zijn inclusief de door de werkgever ingehouden loonbelasting en de sociale premies die ten laste komen van de werknemers. Verder omvatten de lonen naast het periodiek, direct aan werknemers betaalde loon ook de aanvullingen hierop (zoals bonussen, overwerkvergoeding, fooien en provisie), het loon in natura (zoals vrij wonen, vrije voeding, 'auto van de zaak', korting op kinderopvang, rentevoordeel, voordelig reizen) en het vakantiegeld. Ook bepaalde vergoedingen voor kosten die door werknemers zijn gemaakt in verband met de dienstbetrekking, zoals vergoeding voor de kosten van het woon-werkverkeer, zijn tot de lonen gerekend. De sociale premies zijn de premies wettelijke sociale verzekering, pensioenpremies, overige particuliere sociale premies en toegerekende sociale premies. Deze premies komen ten laste van werkgevers, werknemers, zelfstandigen of niet-werkenden.
Exploitatieoverschot (bruto)
Het bruto exploitatieoverschot per bedrijfsklasse is het saldo dat resteert nadat de toegevoegde waarde tegen basisprijzen is verminderd met de beloning van werknemers en het saldo van niet-productgebonden belastingen op productie en niet-productgebonden subsidies op productie. Bij zelfstandigen wordt dit saldo gemengd inkomen genoemd omdat het ook de beloning voor de door hen geleverde arbeid bevat. Het exploitatieoverschot van de totale economie wordt bepaald door het totaal van de bedrijfsklassen te vermeerderen met het verschil toegerekende en afgedragen belasting over de toegevoegde waarde (btw). Het netto exploitatieoverschot / gemengd inkomen is gelijk aan het bruto exploitatieoverschot / gemengd inkomen verminderd met de afschrijvingen.
Niet-productgebonden belastingen
Niet-productgebonden belastingen op productie. Dit zijn de belastingen op productie die producenten moeten betalen, ongeacht de hoeveelheid of de waarde van de geproduceerde of verkochte producten. Voorbeelden hiervan zijn de onroerendezaakbelasting, reinigingsrechten en rioolrechten betaald door producenten.
Niet-productgebonden subsidies (-)
Hieronder vallen de subsidies op productie. De hoogte van de subsidie is onafhankelijk van de waarde of de hoeveelheid geproduceerde en verkochte producten. Het betreft vooral de loonsubsidies.