Productieproces; bedrijfstak en regio, nationale rekeningen

Productieproces; bedrijfstak en regio, nationale rekeningen

Bedrijfstakken/branches (SBI 2008) Regio's Perioden Toegevoegde waarde uit inkomensvorming Beloning van werknemers (mln euro) Toegevoegde waarde uit inkomensvorming Exploitatieoverschot (bruto) (mln euro) Toegevoegde waarde uit inkomensvorming Niet-productgebonden belastingen (mln euro) Toegevoegde waarde uit inkomensvorming Niet-productgebonden subsidies (-) (mln euro)
A-U Alle economische activiteiten Nederland 2023* 489.436 457.415 12.872 14.922
A-U Alle economische activiteiten Noord-Nederland (LD) 2023* 37.438 36.501 1.059 1.363
A-U Alle economische activiteiten Oost-Nederland (LD) 2023* 88.033 80.064 2.079 2.701
A-U Alle economische activiteiten West-Nederland (LD) 2023* 263.882 242.769 7.247 7.577
A-U Alle economische activiteiten Zuid-Nederland (LD) 2023* 99.896 94.396 2.376 3.089
A-U Alle economische activiteiten Drechtsteden (CP) 2023* 6.847 6.027 122 160
A Landbouw, bosbouw en visserij Nederland 2023* 4.400 14.770 395 1.172
A Landbouw, bosbouw en visserij Noord-Nederland (LD) 2023* 309 2.420 57 214
A Landbouw, bosbouw en visserij Oost-Nederland (LD) 2023* 806 3.836 102 321
A Landbouw, bosbouw en visserij West-Nederland (LD) 2023* 2.077 4.389 117 296
A Landbouw, bosbouw en visserij Zuid-Nederland (LD) 2023* 1.208 4.125 119 342
A Landbouw, bosbouw en visserij Drechtsteden (CP) 2023* 6 20 0 1
B Delfstoffenwinning Nederland 2023* 941 5.211 18 408
B Delfstoffenwinning Noord-Nederland (LD) 2023* 189 1.876 6 140
B Delfstoffenwinning Oost-Nederland (LD) 2023* 63 150 1 9
B Delfstoffenwinning West-Nederland (LD) 2023* 564 472 3 66
B Delfstoffenwinning Zuid-Nederland (LD) 2023* 60 78 0 2
B Delfstoffenwinning Drechtsteden (CP) 2023* 11 14 0 0
B-E Nijverheid (geen bouw) en energie Nederland 2023* 58.826 83.462 2.112 2.138
B-E Nijverheid (geen bouw) en energie Noord-Nederland (LD) 2023* 5.296 10.003 321 270
B-E Nijverheid (geen bouw) en energie Oost-Nederland (LD) 2023* 13.117 16.242 352 383
B-E Nijverheid (geen bouw) en energie West-Nederland (LD) 2023* 21.165 29.196 872 626
B-E Nijverheid (geen bouw) en energie Zuid-Nederland (LD) 2023* 19.183 24.391 458 668
B-E Nijverheid (geen bouw) en energie Drechtsteden (CP) 2023* 953 856 14 27
C Industrie Nederland 2023* 52.080 58.319 866 1.300
C Industrie Noord-Nederland (LD) 2023* 4.409 4.362 82 86
C Industrie Oost-Nederland (LD) 2023* 11.758 12.713 207 287
C Industrie West-Nederland (LD) 2023* 17.968 19.812 287 351
C Industrie Zuid-Nederland (LD) 2023* 17.945 21.432 290 576
C Industrie Drechtsteden (CP) 2023* 873 768 12 16
D Energievoorziening Nederland 2023* 3.138 17.114 1.162 6
D Energievoorziening Noord-Nederland (LD) 2023* 425 3.474 226 1
D Energievoorziening Oost-Nederland (LD) 2023* 747 2.791 131 1
D Energievoorziening West-Nederland (LD) 2023* 1.371 7.598 551 3
D Energievoorziening Zuid-Nederland (LD) 2023* 595 2.255 153 1
D Energievoorziening Drechtsteden (CP) 2023* . . . .
E Waterbedrijven en afvalbeheer Nederland 2023* 2.667 2.818 66 424
E Waterbedrijven en afvalbeheer Noord-Nederland (LD) 2023* 273 291 7 43
E Waterbedrijven en afvalbeheer Oost-Nederland (LD) 2023* 549 588 14 86
E Waterbedrijven en afvalbeheer West-Nederland (LD) 2023* 1.261 1.314 31 207
E Waterbedrijven en afvalbeheer Zuid-Nederland (LD) 2023* 583 625 15 89
E Waterbedrijven en afvalbeheer Drechtsteden (CP) 2023* . . . .
F Bouwnijverheid Nederland 2023* 23.173 25.341 194 224
F Bouwnijverheid Noord-Nederland (LD) 2023* 1.901 2.164 16 18
F Bouwnijverheid Oost-Nederland (LD) 2023* 5.275 5.839 45 50
F Bouwnijverheid West-Nederland (LD) 2023* 10.996 11.749 90 108
F Bouwnijverheid Zuid-Nederland (LD) 2023* 5.001 5.588 43 48
F Bouwnijverheid Drechtsteden (CP) 2023* 822 793 6 9
G-I Handel, vervoer en horeca Nederland 2023* 96.780 93.829 1.501 2.647
G-I Handel, vervoer en horeca Noord-Nederland (LD) 2023* 5.934 5.809 88 191
G-I Handel, vervoer en horeca Oost-Nederland (LD) 2023* 17.367 16.375 264 447
G-I Handel, vervoer en horeca West-Nederland (LD) 2023* 52.843 52.168 817 1.567
G-I Handel, vervoer en horeca Zuid-Nederland (LD) 2023* 20.636 19.477 332 442
G-I Handel, vervoer en horeca Drechtsteden (CP) 2023* 1.620 1.969 24 40
G Handel Nederland 2023* 61.616 63.403 817 857
G Handel Noord-Nederland (LD) 2023* 3.834 3.800 50 56
G Handel Oost-Nederland (LD) 2023* 12.024 12.390 160 169
G Handel West-Nederland (LD) 2023* 32.196 33.410 427 443
G Handel Zuid-Nederland (LD) 2023* 13.562 13.804 180 188
G Handel Drechtsteden (CP) 2023* 1.058 1.196 14 14
H Vervoer en opslag Nederland 2023* 24.703 21.948 505 1.559
H Vervoer en opslag Noord-Nederland (LD) 2023* 1.328 1.370 24 117
H Vervoer en opslag Oost-Nederland (LD) 2023* 3.611 2.570 74 239
H Vervoer en opslag West-Nederland (LD) 2023* 14.663 13.911 287 992
H Vervoer en opslag Zuid-Nederland (LD) 2023* 5.101 4.096 121 211
H Vervoer en opslag Drechtsteden (CP) 2023* 482 710 8 24
I Horeca Nederland 2023* 10.461 8.478 179 231
I Horeca Noord-Nederland (LD) 2023* 772 639 14 18
I Horeca Oost-Nederland (LD) 2023* 1.732 1.414 30 39
I Horeca West-Nederland (LD) 2023* 5.985 4.848 102 132
I Horeca Zuid-Nederland (LD) 2023* 1.972 1.577 32 43
I Horeca Drechtsteden (CP) 2023* 80 63 1 2
J Informatie en communicatie Nederland 2023* 27.624 20.229 103 770
J Informatie en communicatie Noord-Nederland (LD) 2023* 1.098 1.102 5 30
J Informatie en communicatie Oost-Nederland (LD) 2023* 2.883 1.988 11 83
J Informatie en communicatie West-Nederland (LD) 2023* 20.277 15.022 78 562
J Informatie en communicatie Zuid-Nederland (LD) 2023* 3.366 2.117 9 96
J Informatie en communicatie Drechtsteden (CP) 2023* 184 106 0 5
K Financiële dienstverlening Nederland 2023* 22.341 23.812 2.176 58
K Financiële dienstverlening Noord-Nederland (LD) 2023* 1.119 1.306 93 3
K Financiële dienstverlening Oost-Nederland (LD) 2023* 1.878 1.998 132 5
K Financiële dienstverlening West-Nederland (LD) 2023* 16.747 17.822 1.735 44
K Financiële dienstverlening Zuid-Nederland (LD) 2023* 2.597 2.686 216 7
K Financiële dienstverlening Drechtsteden (CP) 2023* 92 79 5 0
L Verhuur en handel van onroerend goed Nederland 2023* 4.739 67.817 3.108 100
L Verhuur en handel van onroerend goed Noord-Nederland (LD) 2023* 313 5.014 228 6
L Verhuur en handel van onroerend goed Oost-Nederland (LD) 2023* 743 12.656 573 16
L Verhuur en handel van onroerend goed West-Nederland (LD) 2023* 2.875 36.917 1.692 61
L Verhuur en handel van onroerend goed Zuid-Nederland (LD) 2023* 808 13.230 615 17
L Verhuur en handel van onroerend goed Drechtsteden (CP) 2023* 70 745 36 1
M-N Zakelijke dienstverlening Nederland 2023* 87.585 70.289 1.242 3.137
M-N Zakelijke dienstverlening Noord-Nederland (LD) 2023* 5.121 3.283 50 172
M-N Zakelijke dienstverlening Oost-Nederland (LD) 2023* 13.847 10.312 211 508
M-N Zakelijke dienstverlening West-Nederland (LD) 2023* 52.360 44.801 773 1.885
M-N Zakelijke dienstverlening Zuid-Nederland (LD) 2023* 16.257 11.893 208 573
M-N Zakelijke dienstverlening Drechtsteden (CP) 2023* 1.161 833 14 19
M Specialistische zakelijke diensten Nederland 2023* 50.064 39.308 528 2.425
M Specialistische zakelijke diensten Noord-Nederland (LD) 2023* 2.314 1.762 26 130
M Specialistische zakelijke diensten Oost-Nederland (LD) 2023* 7.155 5.635 84 411
M Specialistische zakelijke diensten West-Nederland (LD) 2023* 32.471 25.553 327 1.436
Bron: CBS.
Verklaring van tekens

Tabeltoelichting


Deze tabel bevat gegevens over het macro-economisch productieproces per regio. Hier worden van verschillende bedrijfseenheden de productie, het verbruik, de toegevoegde waarde, de componenten van de toegevoegde waarde en het arbeidsvolume weergegeven.

De gegevens in deze tabel zijn geclassificeerd naar regio en volgens de Standaard Bedrijfsindeling (SBI 2008). Bij de regionale indeling kan gekozen worden uit de verschillende landsdelen (Noord-, Oost-, West- en Zuid-Nederland), provincies en (uitgesplitste) COROP-gebieden.

De cijfers zijn afkomstig uit de regionale rekeningen, de kwantitatieve beschrijving van de economische ontwikkeling van de verschillende regio's binnen een land. Doordat de cijfers aansluiten op de nationale rekeningen geven zij een gecoördineerde beschrijving van de regionale economie en zijn ze bij uitstek geschikt voor de vergelijking van de resultaten van de verscheidene regio's.

De bedragen in deze tabel zijn uitsluitend in lopende prijzen.

Gegevens beschikbaar vanaf: 1995

Status van de cijfers:
De cijfers van de jaren 1995 tot en met 2022 zijn definitief. Gegevens van het jaar 2023 zijn ook definitief met uitzondering van de variabelen arbeidsvolume werkzame personen en arbeidsvolume werknemers in arbeidsjaren. Door de late beschikbaarheid van de jaargegevens over zelfstandigen wordt daarvoor een uitzondering gemaakt. Deze gegevens worden pas een jaar later definitief gepubliceerd.

Wijzigingen per 3 december 2025:
Aan de bestaande tabel zijn de cijfers voor de nieuwste verslagjaren toegevoegd.

Wanneer komen er nieuwe cijfers?
In december 2026 komt het verslagjaar 2024 beschikbaar.

Toelichting onderwerpen

Toegevoegde waarde uit inkomensvorming
Beloning van werknemers
De beloning voor geleverde arbeid door werknemers. Werknemers zijn alle ingezeten en niet-ingezeten personen die in Nederland in dienstbetrekking werkzaam zijn. Ook directeuren van nv's en bv's behoren tot de werknemers, dus hun salarissen zijn ook in de beloning van werknemers begrepen. Hetzelfde geldt voor medewerkers van sociale werkplaatsen. De beloning van werknemers heeft twee componenten: lonen enerzijds en sociale premies ten laste van werkgevers anderzijds. De lonen zijn inclusief de door de werkgever ingehouden loonbelasting en de sociale premies die ten laste komen van de werknemers. Verder omvatten de lonen naast het periodiek, direct aan werknemers betaalde loon ook de aanvullingen hierop (zoals bonussen, overwerkvergoeding, fooien en provisie), het loon in natura (zoals vrij wonen, vrije voeding, 'auto van de zaak', korting op kinderopvang, rentevoordeel, voordelig reizen) en het vakantiegeld. Ook bepaalde vergoedingen voor kosten die door werknemers zijn gemaakt in verband met de dienstbetrekking, zoals vergoeding voor de kosten van het woon-werkverkeer, zijn tot de lonen gerekend. De sociale premies zijn de premies wettelijke sociale verzekering, pensioenpremies, overige particuliere sociale premies en toegerekende sociale premies. Deze premies komen ten laste van werkgevers, werknemers, zelfstandigen of niet-werkenden.
Exploitatieoverschot (bruto)
Het bruto exploitatieoverschot per bedrijfsklasse is het saldo dat resteert nadat de toegevoegde waarde tegen basisprijzen is verminderd met de beloning van werknemers en het saldo van niet-productgebonden belastingen op productie en niet-productgebonden subsidies op productie. Bij zelfstandigen wordt dit saldo gemengd inkomen genoemd omdat het ook de beloning voor de door hen geleverde arbeid bevat. Het exploitatieoverschot van de totale economie wordt bepaald door het totaal van de bedrijfsklassen te vermeerderen met het verschil toegerekende en afgedragen belasting over de toegevoegde waarde (btw). Het netto exploitatieoverschot / gemengd inkomen is gelijk aan het bruto exploitatieoverschot / gemengd inkomen verminderd met de afschrijvingen.
Niet-productgebonden belastingen
Niet-productgebonden belastingen op productie. Dit zijn de belastingen op productie die producenten moeten betalen, ongeacht de hoeveelheid of de waarde van de geproduceerde of verkochte producten. Voorbeelden hiervan zijn de onroerendezaakbelasting, reinigingsrechten en rioolrechten betaald door producenten.
Niet-productgebonden subsidies (-)
Hieronder vallen de subsidies op productie. De hoogte van de subsidie is onafhankelijk van de waarde of de hoeveelheid geproduceerde en verkochte producten. Het betreft vooral de loonsubsidies.