Productieproces; bedrijfstak en regio, nationale rekeningen

Productieproces; bedrijfstak en regio, nationale rekeningen

Bedrijfstakken/branches (SBI 2008) Regio's Perioden Toegevoegde waarde uit inkomensvorming Beloning van werknemers (mln euro) Toegevoegde waarde uit inkomensvorming Exploitatieoverschot (bruto) (mln euro) Toegevoegde waarde uit inkomensvorming Niet-productgebonden belastingen (mln euro) Toegevoegde waarde uit inkomensvorming Niet-productgebonden subsidies (-) (mln euro)
O Openbaar bestuur en overheidsdiensten Nederland 2023* 47.837 19.292 959 219
O Openbaar bestuur en overheidsdiensten Noord-Nederland (LD) 2023* 4.585 1.865 92 21
O Openbaar bestuur en overheidsdiensten Oost-Nederland (LD) 2023* 8.238 3.355 166 38
O Openbaar bestuur en overheidsdiensten West-Nederland (LD) 2023* 26.716 10.686 534 122
O Openbaar bestuur en overheidsdiensten Zuid-Nederland (LD) 2023* 8.175 3.331 164 38
O Openbaar bestuur en overheidsdiensten Extra-Regio (LD) 2023* 122 55 3 1
O Openbaar bestuur en overheidsdiensten Groningen (PV) 2023* 1.787 726 36 8
O Openbaar bestuur en overheidsdiensten Fryslân (PV) 2023* 1.444 587 29 7
O Openbaar bestuur en overheidsdiensten Drenthe (PV) 2023* 1.355 552 27 6
O Openbaar bestuur en overheidsdiensten Overijssel (PV) 2023* 2.556 1.042 51 12
O Openbaar bestuur en overheidsdiensten Flevoland (PV) 2023* 786 320 16 4
O Openbaar bestuur en overheidsdiensten Gelderland (PV) 2023* 4.897 1.993 98 22
O Openbaar bestuur en overheidsdiensten Utrecht (PV) 2023* 5.491 2.249 111 25
O Openbaar bestuur en overheidsdiensten Noord-Holland (PV) 2023* 7.332 2.981 147 34
O Openbaar bestuur en overheidsdiensten Zuid-Holland (PV) 2023* 13.131 5.147 261 60
O Openbaar bestuur en overheidsdiensten Zeeland (PV) 2023* 763 309 15 3
O Openbaar bestuur en overheidsdiensten Noord-Brabant (PV) 2023* 5.712 2.327 115 26
O Openbaar bestuur en overheidsdiensten Limburg (PV) 2023* 2.463 1.004 50 11
O Openbaar bestuur en overheidsdiensten Oost-Groningen (CR) 2023* 314 127 6 1
O Openbaar bestuur en overheidsdiensten Delfzijl en omgeving (CR) 2023* 75 30 2 0
O Openbaar bestuur en overheidsdiensten Overig Groningen (CR) 2023* 1.398 569 28 6
O Openbaar bestuur en overheidsdiensten Noord-Friesland (CR) 2023* 1.014 413 20 5
O Openbaar bestuur en overheidsdiensten Zuidwest-Friesland (CR) 2023* 178 72 4 1
O Openbaar bestuur en overheidsdiensten Zuidoost-Friesland (CR) 2023* 251 102 5 1
O Openbaar bestuur en overheidsdiensten Noord-Drenthe (CR) 2023* 779 318 16 4
O Openbaar bestuur en overheidsdiensten Zuidoost-Drenthe (CR) 2023* 257 104 5 1
O Openbaar bestuur en overheidsdiensten Zuidwest-Drenthe (CR) 2023* 319 130 6 1
O Openbaar bestuur en overheidsdiensten Noord-Overijssel (CR) 2023* 1.230 504 25 6
O Openbaar bestuur en overheidsdiensten Zuidwest-Overijssel (CR) 2023* 204 83 4 1
O Openbaar bestuur en overheidsdiensten Twente (CR) 2023* 1.121 455 23 5
O Openbaar bestuur en overheidsdiensten Veluwe (CR) 2023* 2.173 889 44 10
O Openbaar bestuur en overheidsdiensten Achterhoek (CR) 2023* 564 226 11 3
O Openbaar bestuur en overheidsdiensten Arnhem/Nijmegen (CR) 2023* 1.832 746 37 8
O Openbaar bestuur en overheidsdiensten Zuidwest-Gelderland (CR) 2023* 327 132 7 1
O Openbaar bestuur en overheidsdiensten Utrecht (CR) 2023* 5.491 2.249 111 25
O Openbaar bestuur en overheidsdiensten Kop van Noord-Holland (CR) 2023* 1.133 463 23 5
O Openbaar bestuur en overheidsdiensten Alkmaar en omgeving (CR) 2023* 496 202 10 2
O Openbaar bestuur en overheidsdiensten IJmond (CR) 2023* 224 90 4 1
O Openbaar bestuur en overheidsdiensten Agglomeratie Haarlem (CR) 2023* 565 230 11 3
O Openbaar bestuur en overheidsdiensten Zaanstreek (CR) 2023* 330 135 7 2
O Openbaar bestuur en overheidsdiensten Groot-Amsterdam (CR) 2023* 4.314 1.752 87 20
O Openbaar bestuur en overheidsdiensten Het Gooi en Vechtstreek (CR) 2023* 269 109 5 1
O Openbaar bestuur en overheidsdiensten Agglomeratie Leiden en Bollenstreek (CR) 2023* 615 249 12 3
O Openbaar bestuur en overheidsdiensten Agglomeratie 's-Gravenhage (CR) 2023* 7.275 2.805 144 33
O Openbaar bestuur en overheidsdiensten Delft en Westland (CR) 2023* 437 177 9 2
O Openbaar bestuur en overheidsdiensten Oost-Zuid-Holland (CR) 2023* 456 185 9 2
O Openbaar bestuur en overheidsdiensten Groot-Rijnmond (CR) 2023* 3.772 1.498 75 17
O Openbaar bestuur en overheidsdiensten Zuidoost-Zuid-Holland (CR) 2023* 576 232 12 3
O Openbaar bestuur en overheidsdiensten Zeeuwsch-Vlaanderen (CR) 2023* 145 58 3 1
O Openbaar bestuur en overheidsdiensten Overig Zeeland (CR) 2023* 618 251 12 3
O Openbaar bestuur en overheidsdiensten West-Noord-Brabant (CR) 2023* 1.608 656 32 7
O Openbaar bestuur en overheidsdiensten Midden-Noord-Brabant (CR) 2023* 798 324 16 4
O Openbaar bestuur en overheidsdiensten Noordoost-Noord-Brabant (CR) 2023* 1.598 652 32 7
O Openbaar bestuur en overheidsdiensten Zuidoost-Noord-Brabant (CR) 2023* 1.709 696 34 8
O Openbaar bestuur en overheidsdiensten Noord-Limburg (CR) 2023* 530 216 11 2
O Openbaar bestuur en overheidsdiensten Midden-Limburg (CR) 2023* 470 191 9 2
O Openbaar bestuur en overheidsdiensten Zuid-Limburg (CR) 2023* 1.464 597 29 7
O Openbaar bestuur en overheidsdiensten Flevoland (CR) 2023* 786 320 16 4
O Openbaar bestuur en overheidsdiensten Utrecht-West (CP) 2023* 153 60 3 1
O Openbaar bestuur en overheidsdiensten Stadsgewest Amersfoort (CP) 2023* 638 261 13 3
O Openbaar bestuur en overheidsdiensten Stadsgewest Utrecht (CP) 2023* 4.205 1.726 85 19
O Openbaar bestuur en overheidsdiensten Zuidoost-Utrecht (CP) 2023* 494 202 10 2
O Openbaar bestuur en overheidsdiensten Amsterdam (CP) 2023* 3.140 1.273 63 14
O Openbaar bestuur en overheidsdiensten Overig Agglomeratie Amsterdam (CP) 2023* 422 172 8 2
O Openbaar bestuur en overheidsdiensten Edam-Volendam en omgeving (CP) 2023* 149 60 3 1
O Openbaar bestuur en overheidsdiensten Haarlemmermeer en omgeving (CP) 2023* 603 246 12 3
O Openbaar bestuur en overheidsdiensten Aggl.'s-Gravenhage excl. Zoetermeer (CP) 2023* 6.834 2.626 135 31
O Openbaar bestuur en overheidsdiensten Zoetermeer (CP) 2023* 441 180 9 2
O Openbaar bestuur en overheidsdiensten Rijnmond (CP) 2023* 3.613 1.434 72 16
O Openbaar bestuur en overheidsdiensten Overig Groot-Rijnmond (CP) 2023* 159 64 3 1
O Openbaar bestuur en overheidsdiensten Drechtsteden (CP) 2023* 473 191 9 2
O Openbaar bestuur en overheidsdiensten Overig Zuidoost-Zuid-Holland (CP) 2023* 103 41 2 0
O Openbaar bestuur en overheidsdiensten Stadsgewest 's-Hertogenbosch (CP) 2023* 1.086 444 22 5
O Openbaar bestuur en overheidsdiensten Overig Noordoost-Noord-Brabant (CP) 2023* 512 208 10 2
O Openbaar bestuur en overheidsdiensten Almere (CP) 2023* 358 146 7 2
O Openbaar bestuur en overheidsdiensten Flevoland-Midden (CP) 2023* 354 144 7 2
O Openbaar bestuur en overheidsdiensten Noordoostpolder en Urk (CP) 2023* 74 30 1 0
Bron: CBS.
Verklaring van tekens

Tabeltoelichting


Deze tabel bevat gegevens over het macro-economisch productieproces per regio. Hier worden van verschillende bedrijfseenheden de productie, het verbruik, de toegevoegde waarde, de componenten van de toegevoegde waarde en het arbeidsvolume weergegeven.

De gegevens in deze tabel zijn geclassificeerd naar regio en volgens de Standaard Bedrijfsindeling (SBI 2008). Bij de regionale indeling kan gekozen worden uit de verschillende landsdelen (Noord-, Oost-, West- en Zuid-Nederland), provincies en (uitgesplitste) COROP-gebieden.

De cijfers zijn afkomstig uit de regionale rekeningen, de kwantitatieve beschrijving van de economische ontwikkeling van de verschillende regio's binnen een land. Doordat de cijfers aansluiten op de nationale rekeningen geven zij een gecoördineerde beschrijving van de regionale economie en zijn ze bij uitstek geschikt voor de vergelijking van de resultaten van de verscheidene regio's.

De bedragen in deze tabel zijn uitsluitend in lopende prijzen.

Gegevens beschikbaar vanaf: 1995

Status van de cijfers:
De cijfers van de jaren 1995 tot en met 2022 zijn definitief. Gegevens van het jaar 2023 zijn ook definitief met uitzondering van de variabelen arbeidsvolume werkzame personen en arbeidsvolume werknemers in arbeidsjaren. Door de late beschikbaarheid van de jaargegevens over zelfstandigen wordt daarvoor een uitzondering gemaakt. Deze gegevens worden pas een jaar later definitief gepubliceerd.

Wijzigingen per 3 december 2025:
Aan de bestaande tabel zijn de cijfers voor de nieuwste verslagjaren toegevoegd.

Wanneer komen er nieuwe cijfers?
In december 2026 komt het verslagjaar 2024 beschikbaar.

Toelichting onderwerpen

Toegevoegde waarde uit inkomensvorming
Beloning van werknemers
De beloning voor geleverde arbeid door werknemers. Werknemers zijn alle ingezeten en niet-ingezeten personen die in Nederland in dienstbetrekking werkzaam zijn. Ook directeuren van nv's en bv's behoren tot de werknemers, dus hun salarissen zijn ook in de beloning van werknemers begrepen. Hetzelfde geldt voor medewerkers van sociale werkplaatsen. De beloning van werknemers heeft twee componenten: lonen enerzijds en sociale premies ten laste van werkgevers anderzijds. De lonen zijn inclusief de door de werkgever ingehouden loonbelasting en de sociale premies die ten laste komen van de werknemers. Verder omvatten de lonen naast het periodiek, direct aan werknemers betaalde loon ook de aanvullingen hierop (zoals bonussen, overwerkvergoeding, fooien en provisie), het loon in natura (zoals vrij wonen, vrije voeding, 'auto van de zaak', korting op kinderopvang, rentevoordeel, voordelig reizen) en het vakantiegeld. Ook bepaalde vergoedingen voor kosten die door werknemers zijn gemaakt in verband met de dienstbetrekking, zoals vergoeding voor de kosten van het woon-werkverkeer, zijn tot de lonen gerekend. De sociale premies zijn de premies wettelijke sociale verzekering, pensioenpremies, overige particuliere sociale premies en toegerekende sociale premies. Deze premies komen ten laste van werkgevers, werknemers, zelfstandigen of niet-werkenden.
Exploitatieoverschot (bruto)
Het bruto exploitatieoverschot per bedrijfsklasse is het saldo dat resteert nadat de toegevoegde waarde tegen basisprijzen is verminderd met de beloning van werknemers en het saldo van niet-productgebonden belastingen op productie en niet-productgebonden subsidies op productie. Bij zelfstandigen wordt dit saldo gemengd inkomen genoemd omdat het ook de beloning voor de door hen geleverde arbeid bevat. Het exploitatieoverschot van de totale economie wordt bepaald door het totaal van de bedrijfsklassen te vermeerderen met het verschil toegerekende en afgedragen belasting over de toegevoegde waarde (btw). Het netto exploitatieoverschot / gemengd inkomen is gelijk aan het bruto exploitatieoverschot / gemengd inkomen verminderd met de afschrijvingen.
Niet-productgebonden belastingen
Niet-productgebonden belastingen op productie. Dit zijn de belastingen op productie die producenten moeten betalen, ongeacht de hoeveelheid of de waarde van de geproduceerde of verkochte producten. Voorbeelden hiervan zijn de onroerendezaakbelasting, reinigingsrechten en rioolrechten betaald door producenten.
Niet-productgebonden subsidies (-)
Hieronder vallen de subsidies op productie. De hoogte van de subsidie is onafhankelijk van de waarde of de hoeveelheid geproduceerde en verkochte producten. Het betreft vooral de loonsubsidies.