Aanbod van ecosysteemdiensten; fysiek en monetair, regio 2013-2022

Bekijk volledige tabel Download volledige dataset Toon toelichting
Regio's Ecosysteemtypen Fysiek Producerende diensten Houtvoorziening (x 1 000 m3) Fysiek Regulerende diensten Vermindering stedelijke hitte-eilanden (graden Celsius) Monetair Producerende diensten Houtvoorziening (mln euro) Monetair Regulerende diensten Vermindering stedelijke hitte-eilanden (mln euro)
Nederland Totaal akker- en tuinbouwgebieden 0,4 .
Totaal graslanden 0,9 .
Totaal bosgebieden 1.851 1,3 99 .
Natuurbos en houtsingels 1,4 .
Totaal heide- en stuifzandgebieden 0,9 .
Totaal moeras- en veengebieden 1,0 .
Totaal duin- en kustgebieden 1,4 .
Totaal marien en getijdengebieden 0,4 .
Noord-Nederland (LD) Totaal akker- en tuinbouwgebieden 0,3 .
Totaal graslanden 0,6 .
Totaal bosgebieden 283 1,0 15 .
Natuurbos en houtsingels 1,1 .
Totaal heide- en stuifzandgebieden 0,6 .
Totaal moeras- en veengebieden 0,7 .
Totaal duin- en kustgebieden 0,1 .
Totaal marien en getijdengebieden 0,1 .
Oost-Nederland (LD) Totaal akker- en tuinbouwgebieden 0,4 .
Totaal graslanden 1,0 .
Totaal bosgebieden 792 1,1 42 .
Natuurbos en houtsingels 1,2 .
Totaal heide- en stuifzandgebieden 0,6 .
Totaal moeras- en veengebieden 1,0 .
Totaal duin- en kustgebieden .
Totaal marien en getijdengebieden .
West-Nederland (LD) Totaal akker- en tuinbouwgebieden 0,3 .
Totaal graslanden 0,8 .
Totaal bosgebieden 224 1,4 12 .
Natuurbos en houtsingels 1,3 .
Totaal heide- en stuifzandgebieden 0,8 .
Totaal moeras- en veengebieden 1,0 .
Totaal duin- en kustgebieden 1,4 .
Totaal marien en getijdengebieden 0,4 .
Zuid-Nederland (LD) Totaal akker- en tuinbouwgebieden 0,4 .
Totaal graslanden 1,2 .
Totaal bosgebieden 552 1,5 30 .
Natuurbos en houtsingels 1,7 .
Totaal heide- en stuifzandgebieden 1,1 .
Totaal moeras- en veengebieden 1,3 .
Totaal duin- en kustgebieden .
Totaal marien en getijdengebieden .
Groningen (PV) Totaal akker- en tuinbouwgebieden 0,2 .
Totaal graslanden 0,6 .
Totaal bosgebieden 33 0,9 2 .
Natuurbos en houtsingels 0,9 .
Totaal heide- en stuifzandgebieden 0,4 .
Totaal moeras- en veengebieden 0,1 .
Totaal duin- en kustgebieden 0,0 .
Totaal marien en getijdengebieden 0,3 .
Fryslân (PV) Totaal akker- en tuinbouwgebieden 0,2 .
Totaal graslanden 0,5 .
Totaal bosgebieden 67 1,2 4 .
Natuurbos en houtsingels 1,4 .
Totaal heide- en stuifzandgebieden 0,3 .
Totaal moeras- en veengebieden 0,7 .
Totaal duin- en kustgebieden 0,1 .
Totaal marien en getijdengebieden 0,0 .
Drenthe (PV) Totaal akker- en tuinbouwgebieden 0,4 .
Totaal graslanden 0,8 .
Totaal bosgebieden 183 1,0 10 .
Natuurbos en houtsingels 1,2 .
Totaal heide- en stuifzandgebieden 0,6 .
Totaal moeras- en veengebieden 0,7 .
Totaal duin- en kustgebieden .
Totaal marien en getijdengebieden .
Overijssel (PV) Totaal akker- en tuinbouwgebieden 0,3 .
Totaal graslanden 0,8 .
Totaal bosgebieden 201 1,0 11 .
Natuurbos en houtsingels 1,0 .
Totaal heide- en stuifzandgebieden 0,4 .
Totaal moeras- en veengebieden 0,7 .
Totaal duin- en kustgebieden .
Totaal marien en getijdengebieden .
Flevoland (PV) Totaal akker- en tuinbouwgebieden 0,2 .
Totaal graslanden 1,3 .
Totaal bosgebieden 74 1,0 4 .
Natuurbos en houtsingels 0,9 .
Totaal heide- en stuifzandgebieden 0,3 .
Totaal moeras- en veengebieden 1,0 .
Totaal duin- en kustgebieden .
Totaal marien en getijdengebieden .
Gelderland (PV) Totaal akker- en tuinbouwgebieden 0,4 .
Totaal graslanden 1,1 .
Totaal bosgebieden 517 1,1 28 .
Natuurbos en houtsingels 1,3 .
Totaal heide- en stuifzandgebieden 0,7 .
Totaal moeras- en veengebieden 1,3 .
Totaal duin- en kustgebieden .
Totaal marien en getijdengebieden .
Utrecht (PV) Totaal akker- en tuinbouwgebieden 0,5 .
Totaal graslanden 0,8 .
Totaal bosgebieden 96 1,3 5 .
Natuurbos en houtsingels 1,0 .
Totaal heide- en stuifzandgebieden 0,9 .
Totaal moeras- en veengebieden 0,8 .
Totaal duin- en kustgebieden .
Totaal marien en getijdengebieden .
Noord-Holland (PV) Totaal akker- en tuinbouwgebieden 0,3 .
Totaal graslanden 0,7 .
Totaal bosgebieden 65 1,3 3 .
Natuurbos en houtsingels 1,2 .
Bron: CBS.
Verklaring van tekens

Tabeltoelichting


De gegevens in deze tabel vertegenwoordigen verschillende ecosysteemdiensten in Nederland, gegroepeerd in drie categorieën: producerende, regulerende en culturele diensten. Deze diensten worden aangeboden door ecosystemen en laten het economische gebruik van de natuur zien. Elke dienst wordt uitgedrukt in zowel een fysieke als een monetaire waarde, waardoor hun waarde zowel in tastbare als in financiële termen wordt benadrukt.

De Natuurlijk kapitaalrekeningen hebben als doel om de relatie tussen natuur, economie en menselijke activiteiten op overzichtelijke en internationaal vergelijkbare wijze – letterlijk - in kaart te brengen. CBS werkt samen met Wageningen University (WUR) in opdracht van het Ministerie van Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur (LVVN) aan de ontwikkeling van modellen, data en kaarten die een ruimtelijk en zo compleet mogelijk beeld geven van de huidige staat van natuurlijk kapitaal in Nederland. Aan de basis van dit stelsel van rekeningen staan de ecosysteemdiensten; de bijdragen van ecosystemen aan onze economie en aan andere menselijke activiteiten.

Gegevens beschikbaar vanaf: 2013

Status van de cijfers:
De cijfers hebben een voorlopige status.
Om consistente tijdreeksen te verkrijgen wordt ieder jaar de complete tijdreeks (her)berekend indien dit noodzakelijk is, zodat ook de laatste inzichten en bronnen worden meegenomen.

Wijzigingen per november 2025
Geen, deze tabel is stopgezet.

Wanneer komen er nieuwe cijfers?
Deze tabel wordt opgevolgd door: Aanbod van ecosysteemdiensten; fysiek en monetair, regio. Zie paragraaf 3.

Toelichting onderwerpen

Fysiek
Ecosysteemdiensten uitgedrukt in fysieke waarden.
Producerende diensten
Producerende ecosysteemdiensten zijn de directe materiële voordelen die mensen verkrijgen uit ecosystemen zoals voedselproductie, houtwinning en andere tastbare bronnen die direct uit natuurlijke omgevingen voortkomen. Hierbij dient de oogst als proxy voor de bijdrage van de ecosysteemfuncties aan de groei van het gewas.
Houtvoorziening
Bijdrage van ecosystemen aan de groei van bomen en andere houtachtige biomassa die wordt geoogst voor houtproductie of energetische toepassing.
Regulerende diensten
Regulerende ecosysteemdiensten zijn de bijdragen van ecosystemen aan de regulatie van klimaat, water en biogeochemische kringlopen, wat bijdraagt aan gunstige omstandigheden voor mens en maatschappij.
Vermindering stedelijke hitte-eilanden
De gemiddelde vermindering van de temperatuur in stedelijke omgevingen als gevolg van verkoeling door begroeiing. Ecosystemen dragen bij aan het verminderen van het hitte-eilandeffect (Urban Heat Island, UHI).
Monetair
Ecosysteemdiensten uitgedrukt in monetaire waarden.
Producerende diensten
Producerende ecosysteemdiensten zijn de directe materiële voordelen die mensen verkrijgen uit ecosystemen zoals voedselproductie, houtwinning en andere tastbare bronnen die direct uit natuurlijke omgevingen voortkomen. Hierbij dient de oogst als proxy voor de bijdrage van de ecosysteemfuncties aan de groei van het gewas.
Houtvoorziening
Bijdrage van ecosystemen aan de groei van bomen en andere houtachtige biomassa die wordt geoogst voor houtproductie of energetische toepassing.
Regulerende diensten
Regulerende ecosysteemdiensten zijn de bijdragen van ecosystemen aan de regulatie van klimaat, water en biogeochemische kringlopen, wat bijdraagt aan gunstige omstandigheden voor mens en maatschappij.
Vermindering stedelijke hitte-eilanden
De gemiddelde vermindering van de temperatuur in stedelijke omgevingen als gevolg van verkoeling door begroeiing. Ecosystemen dragen bij aan het verminderen van het hitte-eilandeffect (Urban Heat Island, UHI).