ICT-gebruik bij bedrijven; bedrijfstak, 2023
| Bedrijfstakken/branches (SBI 2008) | Personeel en ICT Telewerk komt voor (% van bedrijven) | Toegang en gebruik internet Bedrijven met website Bedrijven met website (% van bedrijven) | Toegang en gebruik internet Sociale Media Sociale media gebruikt (% van bedrijven) | Toegang en gebruik internet Adverteren op internet Online advertenties (% van bedrijven) | Data Analytics Business software gebruikt (% van bedrijven) | Clouddiensten Clouddiensten gebruikt (% van bedrijven) | Artificial Intelligence AI gebruikt (% van bedrijven) | Artificial Intelligence Welke AI-technologieën Text mining (% van bedrijven) | Artificial Intelligence Welke AI-technologieën Spraakherkenning (% van bedrijven) | Artificial Intelligence Welke AI-technologieën Natural language generation (% van bedrijven) | Artificial Intelligence Welke AI-technologieën Afbeelding herkenning (% van bedrijven) | ICT-veiligheid Optreden van ICT-veiligheidsincidenten Incident met interne oorzaak gehad (% van bedrijven) | ICT-veiligheid Optreden van ICT-veiligheidsincidenten Incident door aanval van buiten gehad (% van bedrijven) | Facturen Verzonden facturen Wijze van verzenden van facturen E-factuur (% van bedrijven) | E-commerce voor verkoop Via website/apps Verkoop via website of app (% van bedrijven) | E-commerce voor verkoop Verkoop via e-commerce Verkoop via e-commerce (% van bedrijven) | E-commerce voor verkoop Omzet via EDI Verkoop via EDI (% van bedrijven) |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Totaal C-N en Q | 79 | 93 | 83 | 41 | 67 | 64 | 14 | 5 | 4 | 4 | 4 | 24 | 8 | 37 | 25 | 29 | 7 |
| C Industrie | 80 | 95 | 81 | 33 | 78 | 62 | 12 | 3 | 2 | 2 | 3 | 26 | 7 | 34 | 22 | 30 | 13 |
| D-E Energie, water, afvalbeheer | 89 | 96 | 84 | 30 | 74 | 74 | 19 | 4 | 1 | 5 | 4 | 22 | 9 | 39 | 25 | 26 | 2 |
| F Bouwnijverheid | 69 | 90 | 76 | 26 | 59 | 55 | 5 | 2 | 1 | 1 | 1 | 25 | 10 | 39 | 8 | 10 | 1 |
| G Handel | 81 | 93 | 85 | 55 | 77 | 65 | 13 | 6 | 3 | 4 | 3 | 24 | 9 | 41 | 49 | 53 | 13 |
| H Vervoer en opslag | 71 | 82 | 69 | 22 | 52 | 58 | 9 | 3 | 2 | 2 | 3 | 22 | 9 | 35 | 14 | 26 | 16 |
| I Horeca | 59 | 93 | 90 | 44 | 28 | 45 | 6 | 2 | 1 | 3 | 1 | 13 | 3 | 23 | 37 | 37 | 1 |
| J Informatie en communicatie | 95 | 96 | 92 | 57 | 88 | 86 | 37 | 19 | 12 | 15 | 13 | 26 | 11 | 46 | 20 | 21 | 3 |
| K Financiële dienstverlening | 87 | 84 | 72 | 36 | 85 | 71 | 27 | 12 | 11 | 7 | 8 | 33 | 12 | 20 | 15 | 17 | 4 |
| L Verhuur en handel van onroerend goed | 98 | 100 | 88 | . | 87 | 81 | 21 | 7 | 6 | 3 | 3 | 33 | 16 | 27 | 9 | 11 | 4 |
| M Specialistische zakelijke diensten | 94 | 95 | 88 | 37 | 80 | 82 | 25 | 10 | 8 | 8 | 7 | 29 | 9 | 42 | 11 | 13 | 3 |
| N Verhuur en overige zakelijke diensten | 71 | 86 | 75 | 43 | 58 | 58 | 12 | 5 | 3 | 4 | 3 | 20 | 7 | 38 | 15 | 16 | 2 |
| Q Gezondheids- en welzijnszorg | 84 | 97 | 83 | 30 | 55 | 68 | 12 | 2 | 6 | 3 | 3 | 32 | 8 | 35 | 8 | 12 | 4 |
| 10-12 Voedings-, genotmiddelenindustrie | 59 | 92 | 81 | 26 | 58 | 56 | 10 | 2 | 1 | 1 | 2 | 25 | 6 | 42 | 41 | 61 | 30 |
| 13-15 Textiel-, kleding-, lederindustrie | 86 | 94 | . | . | . | . | 11 | 6 | 0 | 0 | 1 | . | 7 | . | . | . | 14 |
| 16-18 Hout-, papier-, grafische industr. | 82 | 94 | 72 | 35 | 70 | 64 | 7 | 2 | 0 | 0 | 2 | 28 | 7 | 32 | 26 | 35 | 15 |
| 19-21 Raffinaderijen en chemie | 96 | 96 | 84 | 25 | 98 | 71 | 17 | 6 | 4 | 2 | 4 | 32 | 7 | 43 | 21 | 32 | 22 |
| 22-23 Kunststof- en bouwmateriaalindustr | 86 | 98 | 84 | 40 | 84 | 68 | 15 | 4 | 2 | 6 | 2 | 30 | 8 | 42 | 22 | 31 | 14 |
| 24-25 Basismetaal, metaalprod.-industrie | 78 | 96 | 82 | 27 | 79 | 59 | 11 | 2 | 1 | 1 | 2 | 17 | 6 | 31 | 14 | 19 | 7 |
| 26-27 Elektrische en elektron. Industrie | 91 | 96 | 87 | 39 | 92 | 63 | 15 | 5 | 5 | 6 | 5 | 37 | 10 | 32 | 17 | 27 | 12 |
| 28 Machine-industrie | 92 | 97 | 88 | 40 | 96 | 65 | 16 | 3 | 2 | 2 | 5 | 23 | 8 | 30 | 13 | 16 | 8 |
| 29-30 Transportmiddelenindustrie | 80 | 97 | 84 | 38 | 79 | 69 | 10 | 4 | 0 | 3 | 4 | 28 | 5 | 35 | 20 | 25 | 9 |
| 31-33 Overige industrie en reparatie | 83 | 95 | 79 | 33 | 72 | 60 | 9 | 2 | 2 | 1 | 3 | 29 | 7 | 30 | 19 | 23 | 6 |
| 41-42 B&U en wegenbouw | 71 | 86 | 78 | 22 | 62 | 58 | 7 | 2 | 1 | 2 | 1 | 22 | 11 | 37 | 4 | 6 | 1 |
| 43 Gespecialiseerde bouw | 68 | 93 | 75 | 28 | 57 | 53 | 3 | 2 | 1 | 1 | 1 | 27 | 10 | 40 | 11 | 12 | 1 |
| 45 Autohandel en -reparatie | 71 | 95 | 84 | 61 | 76 | 63 | 7 | 2 | 1 | 1 | 3 | 24 | 6 | 36 | 33 | 35 | 5 |
| 46 Groothandel en handelsbemiddeling | 88 | 96 | 85 | 48 | 85 | 68 | 12 | 5 | 3 | 4 | 3 | 27 | 10 | 46 | 39 | 46 | 19 |
| 47 Detailhandel (niet in auto's) | 74 | 88 | 86 | 64 | 65 | 62 | 17 | 8 | 3 | 6 | 3 | 20 | 10 | 34 | 70 | 71 | 5 |
| 55 Logiesverstrekking | 76 | 96 | 90 | 63 | 55 | 66 | 12 | 5 | 2 | 3 | 4 | 28 | 9 | 23 | 66 | 66 | 3 |
| 56 Eet- en drinkgelegenheden | 56 | 92 | 91 | 40 | 22 | 41 | 5 | 1 | 1 | 2 | 0 | 10 | 2 | 23 | 31 | 31 | 0 |
| 58-60 Uitgeverijen, film,radio en t.v. | 96 | 94 | 95 | 55 | 84 | 76 | 33 | 17 | 16 | 16 | 4 | 33 | 17 | 34 | 36 | 38 | 4 |
| 61 Telecommunicatie | 97 | 100 | 90 | . | 95 | . | . | 16 | 14 | 10 | 5 | . | 12 | . | . | . | 6 |
| 62-63 IT- en informatiedienstverlening | 95 | 97 | 92 | 57 | 88 | 88 | 38 | 19 | 11 | 15 | 15 | 26 | 10 | 48 | 17 | 19 | 2 |
| 6419-6492 Banken | . | . | . | . | . | . | 26 | 15 | 6 | 7 | 5 | . | 17 | 24 | 14 | 16 | 5 |
| 651-652 Verzekeringen | 96 | 97 | 87 | . | 91 | 85 | . | 23 | . | 10 | 19 | . | 14 | . | . | . | 12 |
| 6612-6619 Financiële advisering | . | . | . | . | . | . | 19 | 4 | 6 | 5 | 6 | . | 8 | 13 | 8 | 8 | 0 |
| 68 Verhuur en handel van onroerend goed | 98 | 100 | 88 | . | 87 | 81 | 21 | 7 | 6 | 3 | 3 | 33 | 16 | 27 | 9 | 11 | 4 |
| 69-70 Juridisch en managementadvies | 94 | 95 | 86 | 37 | 83 | 86 | 27 | 9 | 9 | 7 | 7 | 31 | 9 | 46 | 8 | 10 | 3 |
| 71 Architecten-, ingenieursbureaus e.d. | 94 | 98 | 90 | 31 | 76 | 75 | 16 | 5 | 5 | 5 | 5 | 30 | 9 | 35 | 9 | 10 | 2 |
| 72 Research | 96 | 94 | 92 | 30 | 77 | 82 | 32 | 12 | 7 | 7 | 13 | 25 | 9 | 30 | 12 | 14 | 3 |
| 73 Reclamewezen en marktonderzoek | 95 | 97 | 94 | . | 85 | 87 | . | 21 | 14 | 18 | 8 | 21 | 12 | . | 19 | 21 | 2 |
| 74-75 Overige professionele diensten | 91 | 91 | 85 | 38 | 72 | 78 | 18 | 11 | 6 | 6 | 4 | 26 | 5 | 34 | 24 | 25 | 3 |
| 77 Verhuur van roerende goederen | 90 | 97 | 92 | 59 | 79 | 75 | 14 | 4 | 2 | 0 | 2 | 34 | 17 | 43 | 39 | 39 | 6 |
| 78 Uitzendbureaus en arbeidsbemiddeling | 70 | 83 | 72 | 44 | 56 | 58 | 12 | 6 | 2 | 4 | 2 | 17 | 5 | 38 | 8 | 8 | 1 |
| 79 Reisbureaus, reisorganisatie en -info | . | 95 | 94 | . | . | . | 14 | 8 | 4 | 6 | 1 | . | 18 | . | . | . | 15 |
| 80-82 Overige zakelijke dienstverlening | 68 | 87 | 74 | 35 | 56 | 52 | 12 | 3 | 4 | 4 | 5 | 19 | 6 | 37 | 18 | 19 | 2 |
| 86 Gezondheidszorg | 87 | 98 | 77 | 28 | 50 | 67 | 14 | 2 | 8 | 3 | 2 | 37 | 8 | 37 | 12 | 18 | 7 |
| 87-88 Verzorging en welzijn | 82 | 96 | 87 | 32 | 59 | 68 | 9 | 2 | 4 | 4 | 3 | 28 | 8 | 33 | 5 | 7 | 2 |
| 951 Reparatie van computers en telecom | . | 95 | . | . | . | . | . | 0 | 5 | 5 | 5 | . | 4 | . | . | . | 5 |
| 26-28 Elektrotechn. en machine-industrie | 92 | 96 | 88 | 40 | 95 | 64 | 16 | 4 | 3 | 3 | 5 | 28 | 9 | 30 | 14 | 19 | 9 |
| 69-71 Management- en technisch advies | 94 | 96 | 88 | 35 | 80 | 82 | 23 | 8 | 7 | 6 | 6 | 31 | 9 | 42 | 8 | 10 | 3 |
| 73-75 Reclame, design, overige diensten | 93 | 95 | 90 | 49 | 79 | 83 | 29 | 17 | 11 | 12 | 7 | 23 | 9 | 46 | 21 | 23 | 3 |
| 78-82 Overige zakelijke dienstverlening | 69 | 85 | 74 | 42 | 57 | 57 | 12 | 5 | 3 | 4 | 3 | 19 | 6 | 38 | 14 | 15 | 2 |
| ICT-sector | 95 | 97 | 92 | 56 | 90 | 86 | 36 | 18 | 12 | 14 | 12 | 28 | 11 | 47 | 21 | 23 | 4 |
| Bron: CBS. | |||||||||||||||||
Tabeltoelichting
Deze tabel bevat cijfers over het gebruik van informatie- en communicatietechnologie (ICT) door bedrijven met 10 of meer werkzame personen. De gegevens kunnen worden uitgesplitst naar bedrijfstak. De verslagperiode betreft het jaar 2023. Een aantal onderwerpen hebben echter betrekking op het jaar 2022. In die gevallen wordt dit vermeld in de toelichting bij het betreffende onderwerp.
Gegevens beschikbaar over 2023.
Status van de cijfers:
De cijfers in deze tabel zijn nader voorlopig.
Wijzigingen per 12 december 2025:
De voorlopige cijfers voor ‘Telewerk komt voor’ en ‘Verdeling van omzet’ in de sectie 'Verkoop via website/apps' zijn verbeterd. Onvoldoende betrouwbare cijfers zijn weergegeven met een punt.
Wijzigingen per 12 december 2024:
Ondanks de zorgvuldigheid waarmee de cijfers over het ICT gebruik door bedrijven worden samengesteld, is helaas geconstateerd dat de gepubliceerde cijfers voor de verslagperiode 2023 door een technische fout niet correct waren. De cijfers zijn gebruikt in de publicaties Cybersecuritymonitor, Digital Trust Center, AI vacatures, MKB en digitalisering 2023 en de Monitor online platformen 2023 (Hoofdstuk 6. Verkoop via online platformen). Deze versie van deze tabel bevat de gecorrigeerde cijfers.
Wanneer komen er nieuwe cijfers?
Cijfers over 2024 komen in december 2024 beschikbaar. Deze cijfers zullen worden gepubliceerd in een nieuwe tabel.
Toelichting onderwerpen
- Personeel en ICT
- Personeel dat werkt met een computer betreft zowel ICT-specialisten als ICT-gebruikers. ICT staat voor informatie- en communicatietechnologie. Een ICT-specialist is een werknemer voor wie ICT het belangrijkste werk vormt, bijvoorbeeld een software-ontwikkelaar, systeembeheerder of een 'hoofd automatiseringsafdeling'. Een ICT-gebruiker is een werknemer die bij het eigen werk gebruikmaakt van een computer en standaardpakketten (zoals tekstverwerking, spreadsheets, databases) en/of branchegerelateerde software (zoals boekhoudpakketten, CAD/CAM pakketten, SPSS).
- Telewerk komt voor
- Het gaat om bedrijven met medewerkers die regelmatig buiten de bedrijfsvestiging werken en van daaruit toegang hebben tot het ICT-systeem van het bedrijf. Bedoeld is dat de medewerkers toegang hebben tot bestanden en/of programmatuur, dus meer dan alleen e-mail.
- Toegang en gebruik internet
- Bedrijven met website
- Bedrijven die een eigen website hebben.
- Bedrijven met website
- Bedrijven die een eigen website hebben
- Sociale Media
- Het gebruik van internettoepassingen of communicatieplatforms voor contact met klanten, leveranciers, zakenrelaties of medewerkers van het eigen bedrijf. Daarbij wordt online informatie uitgewisseld. Voorbeelden zijn Twitter, Facebook, YouTube, LinkedIn, Yammer. Bedrijven die sociale media gebruiken hebben een account, een gebruikersprofiel of een gebruikerslicentie.
- Sociale media gebruikt
- Bedrijven die ten minste 1 van de volgende typen sociale media gebruiken: sociale netwerken, blogs of microblogs, sites die multimedia delen om kennis te delen. Bedrijven die deze sociale media uitsluitend gebruiken om advertenties te plaatsen, vallen hier niet onder.
- Adverteren op internet
- Het gebruik van betaalde advertenties en advertentiemethodes op internet.
- Online advertenties
- Bedrijven die betalen om op het internet te adverteren
- Data Analytics
- Bedrijven die gebruik maken van gegevens, data‑uitwisseling, data‑analyse en datahandel.
- Business software gebruikt
- Bedrijven die ten minste 1 van de volgende typen business software gebruiken: Enterprise Resource Planning (ERP), Customer Relationship Management (CRM), Business Intelligence (BI) om hun bedrijfsactiviteiten te ondersteunen.
- Clouddiensten
- Het gebruik van cloud-computing of de cloud betreft ICT-diensten via internet. Bedrijven kunnen hiermee bijvoorbeeld opslagcapaciteit, software en rekenkracht gebruiken via internet in plaats van lokaal op hun eigen servers of computers. Clouddiensten zoals gemeten in dit onderzoek voldoen aan de volgende criteria: servers van de aanbieder leveren de diensten; de gebruiker kan de diensten eenvoudig zelf uitbreiden of juist verminderen (bijvoorbeeld de benodigde opslagcapaciteit verhogen of verlagen); de gebruiker heeft na installatie altijd toegang tot de diensten, zonder tussenkomst van de aanbieder; de gebruiker betaalt voor de diensten. Een verbinding via VPN (Virtual Private Network) kan ook tot de cloud behoren.
- Clouddiensten gebruikt
- Bedrijven die betaalde clouddiensten gebruiken
- Artificial Intelligence
- Artificial Intelligence (AI) verwijst naar systemen die intelligent gedrag vertonen door hun omgeving te analyseren en - met een zekere mate van zelfstandigheid - acties te ondernemen om bepaalde doelen te bereiken. Deze AI-systemen kunnen volledig op software gebaseerd zijn (bijvoorbeeld spraak- en gezichtsherkenningssystemen) maar ook embedded in apparaten (bijvoorbeeld zelfstandige robots zoals zelfrijdende auto's, autonome drones, autonome magazijnsysteem, etc).
- AI gebruikt
- Het bedrijf gebruikt tenminste één van de gevraagde AI-technologieën
- Welke AI-technologieën
- Welk type AI-technologieën hebben bedrijven gebruikt.
- Text mining
- Het bedrijf gebruikt technologieën die een analyse van geschreven taal uitvoeren.
- Spraakherkenning
- Het bedrijf gebruikt technologieën die gesproken taal omzetten in machinaal leesbare vorm.
- Natural language generation
- Het bedrijf gebruikt technologieën die gesproken of geschreven taal genereren.
- Afbeelding herkenning
- Het bedrijf gebruikt technologieën die objecten of personen identificeren op basis van afbeeldingen.
- ICT-veiligheid
- Informatie over maatregelen, controles en procedures die een bedrijf toepast met betrekking tot ICT-systemen, met als doel de integriteit, authenticiteit, beschikbaarheid en vertrouwelijkheid van gegevens (data) en systemen te borgen.
- Optreden van ICT-veiligheidsincidenten
- Soort van ICT-veiligheidsincidenten die bij bedrijven zijn voorgevallen in 2022, opgesplitst naar incidenten door een aanval van buitenaf en incidenten door systeemfouten of onbedoeld toedoen van eigen personeel.
- Incident met interne oorzaak gehad
- Het gaat om bedrijven waarbij een of meerdere onbedoelde ICT-incidenten zijn voorgevallen in 2022, zoals incidenten door onopzettelijk toedoen van eigen personeel of incidenten door een hardware of systeem fout.
- Incident door aanval van buiten gehad
- Bedrijven waarbij een of meerdere ICT-incidenten veroorzaakt door een aanval van buitenaf zijn voorgevallen in 2022
- Facturen
- Er zijn twee soorten elektronische facturen: 1) E-facturen geschikt voor automatische verwerking, zoals Electronic Data Interchange (EDI), XML, UBL, en 2) facturen in elektronische vorm niet geschikt voor automatische verwerking, zoals facturen in een e-mail of als e-mailbijlagen in de vorm van een PDF-bestand.
- Verzonden facturen
- Facturen die in elektronische dan wel papieren vorm verstuurd zijn
- Wijze van verzenden van facturen
- Bedrijven kunnen hun facturen elektronisch verzenden of op papier. Deze variabelen geven weer welk deel van de facturen van het bedrijf elektronisch is verzonden, en welk deel op papier. Hierbij wordt onderscheid gemaakt tussen twee verschillende vormen van elektronische facturen. Het betreft hier alleen facturen die aan andere bedrijven, of aan overheden zijn verstuurd. Facturen die verzonden zijn aan consumenten zijn niet meegeteld. Er is niet gewogen met het aantal facturen dat een bedrijf verzendt (d.w.z. een bedrijf dat duizenden facturen verzendt, telt even zwaar mee in dit gemiddelde als een bedrijf dat slechts enkele facturen verzendt).
- E-factuur
- Het gaat om facturen in een standaardopmaak die geschikt zijn voor automatische verwerking (bijv. EDI, XML, UBL). Deze worden e-facturen genoemd. Zij worden ofwel direct uitgewisseld door elektronische systemen van bedrijven onderling, of via elektronische systemen van dienstverleners zoals 'Billing Service Providers'.
- E-commerce voor verkoop
- E-commerce is het ontvangen of plaatsen van orders voor goederen of diensten over elektronische netwerken, ongeacht de wijze van betalen en afleveren. Denk hierbij bijvoorbeeld aan het bestellen van producten op een website. Bestellingen per telefoon, fax of (handmatig getypte) e-mail tellen niet mee als e-commerce.
Verkoop via externe netwerken of elektronische verkoop is hier gedefinieerd als elektronische orderontvangst (exclusief handgeschreven e-mail). Verkoop kan plaatsvinden via de website van een bedrijf (openbaar, algemeen toegankelijk), of via EDI (Electronic Data Interchange). Met EDI wordt hier bedoeld: het zenden of ontvangen van informatie in een afgesproken format dat automatische verwerking mogelijk maakt, bijvoorbeeld EDIFACT, XML, UBL, XBRL.- Via website/apps
- Bedrijven die gebruikmaken van een website of app om goederen of diensten te verkopen.
- Verkoop via website of app
- Bedrijven orders voor goederen/diensten ontvangen via website
- Verkoop via e-commerce
- E-commerce is het ontvangen of plaatsen van orders voor goederen of diensten over elektronische netwerken, ongeacht de wijze van betalen en afleveren. Denk hierbij bijvoorbeeld aan het bestellen van producten op een website. Bestellingen per telefoon, fax of (handmatig getypte) e-mail tellen niet mee als e-commerce. De omzet via e-commerce is de optelsom van de omzet via website en apps en de omzet via EDI.
- Verkoop via e-commerce
- Bedrijven die gebruikmaken van websites, apps en/of EDI om goederen en/of diensten te verkopen. Met EDI wordt hier bedoeld: het zenden of ontvangen van informatie in een afgesproken format dat automatische verwerking mogelijk maakt, bijvoorbeeld EDIFACT, XML, UBL, XBRL.
- Omzet via EDI
- Met EDI wordt hier bedoeld: het zenden of ontvangen van informatie in een afgesproken formaat dat automatische verwerking mogelijk maakt, bijvoorbeeld EDIFACT, XML, UBL, XBRL. Inkopen via handgetypte e-mails tellen niet mee.
- Verkoop via EDI
- Bedrijven met orders voor goederen/diensten ontvangen via EDI