ICT-gebruik bij bedrijven; bedrijfstak en bedrijfsgrootte, 2023
Verklaring van tekens
Tabeltoelichting
Deze tabel bevat cijfers over het gebruik van informatie- en communicatietechnologie (ICT) door bedrijven met 10 of meer werkzame personen. De gegevens kunnen worden uitgesplitst naar bedrijfsgrootte en bedrijfstak. De verslagperiode betreft het jaar 2023. Een aantal onderwerpen hebben echter betrekking op het jaar 2022. In die gevallen wordt dit vermeld in de toelichting bij het betreffende onderwerp.
Gegevens beschikbaar over 2023.
Status van de cijfers:
De cijfers in deze tabel zijn nader voorlopig.
Wijzigingen per 12 december 2025:
De voorlopige cijfers voor ‘Telewerk komt voor’ en ‘Verdeling van omzet’ in de sectie 'Verkoop via website/apps' zijn verbeterd. Onvoldoende betrouwbare cijfers zijn weergegeven met een punt.
Wijzigingen per 12 december 2024:
Ondanks de zorgvuldigheid waarmee de cijfers over het ICT gebruik door bedrijven worden samengesteld, is helaas geconstateerd dat de gepubliceerde cijfers voor de verslagperiode 2023 door een technische fout niet correct waren. De cijfers zijn gebruikt in de publicaties Cybersecuritymonitor, Digital Trust Center, AI vacatures, MKB en digitalisering 2023 en de Monitor online platformen 2023 (Hoofdstuk 6. Verkoop via online platformen). Deze versie van deze tabel bevat de gecorrigeerde cijfers.
Wijzigingen per 7 juni 2024:
Ondanks de zorgvuldigheid waarmee de cijfers voor de ICT statistieken zijn samengesteld, is helaas geconstateerd dat de gepubliceerde cijfers voor de verslagperiode 2023 door een technische fout niet correct zijn. De cijfers voor specifiek kleine bedrijven (2 tot 10 werkzame personen) uit de financiële sector zijn substantieel aangepast. Voor de breakdowns die deze kleine bedrijven uit de financiële sector bevatten heeft dit ook een beperkt effect. De macro cijfers zijn zeer beperkt aangepast door deze correctie.
Wanneer komen er nieuwe cijfers?
Cijfers over 2024 komen in december 2024 beschikbaar. Deze cijfers zullen worden gepubliceerd in een nieuwe tabel.
Toelichting onderwerpen
- Toegang en gebruik internet
- Bedrijven met website
- Bedrijven die een eigen website hebben.
- Website bevat
- Bedrijven met website die de volgende items bevatten:
- (Virtuele) Klantenservice
- Mogelijkheid met de klantenservice te chatten, waarbij een virtuele chatbot of een echt persoon de klant te woord staat
- Data Analytics
- Bedrijven die gebruik maken van gegevens, data‑uitwisseling, data‑analyse en datahandel.
- Data-analyse
- Data‐analyse verwijst naar het gebruik van technologieën, technieken of software voor het analyseren van interne data (gehaald uit de databronnen van uw eigen onderneming) of externe data (verkregen van leveranciers, klanten, overheid enz.) om patronen, trends en inzichten uit de data te ontsluiten met het doel de bedrijfsvoering te verbeteren of optimaliseren. Data kan zowel uit het eigen bedrijf verkregen worden als van externe bronnen (zoals van leveranciers, klanten of de overheid).
- Soort databron
- Soort databron (zowel intern als extern) waarop bedrijf data‐analyse uitvoert.
- Transactiegegevens
- Data analyse op transactiegegevens zoals verkoopgegevens, betalingsgegevens. Bijvoorbeeld uit ERP, eigen webshop.
- Klantgegevens
- Data analyse op klantengegevens zoals aankoopinformatie van klanten, locatie, voorkeuren, klantbeoordelingen, zoekopdrachten, enz. Bijvoorbeeld uit Customer Relationship Management‐systeem (CRM) of eigen website.
- Sociale media gegevens
- Data analyse op gegevens van sociale media, inclusief gegevens verkregen van eigen sociale media profielen. Bijvoorbeeld persoonlijke informatie (zoals Facebook of LinkedIn), opmerkingen (zoals Twitter of Booking), video (zoals Youtube), audio, afbeeldingen (zoals Pinterest).
- Geolocatie gegevens
- Data analyse op locatie‐ of geografische gegevens verkregen uit het gebruik van draagbare apparaten of voertuigen. Bijvoorbeeld draagbare apparaten die gebruik maken van mobiele‐telefoonnetwerken, draadloze verbindingen of GPS.
- Slimme apparaten gegevens
- Data analyse op gegevens van ’slimme’ apparaten of sensoren. Bijvoorbeeld uit onderlinge communicatie tussen apparaten (machine‐to‐machine communicatie), sensoren geïnstalleerd in machines, fabricagesensoren, slimme meters, radiofrequentie‐identificatietags (RFID).
- Overheid gegevens
- Data analyse op openbare bronnen van overheidsinstanties. Bijvoorbeeld openbare registers van ondernemingen; weersomstandigheden, topografische omstandigheden; vervoer, huisvesting, gebouwen.
- Satellieten gegevens
- Data analyse op gegevens verkregen van satellieten. Bijvoorbeeld satellietbeelden, navigatiesignalen, positiesignalen of communicatie buiten internetdekking via satellieten, uit de eigen infrastructuur of van een extern geleverde service (bijvoorbeeld AWS Ground Station).
- Clouddiensten
- Het gebruik van cloud-computing of de cloud betreft ICT-diensten via internet. Bedrijven kunnen hiermee bijvoorbeeld opslagcapaciteit, software en rekenkracht gebruiken via internet in plaats van lokaal op hun eigen servers of computers. Clouddiensten zoals gemeten in dit onderzoek voldoen aan de volgende criteria: servers van de aanbieder leveren de diensten; de gebruiker kan de diensten eenvoudig zelf uitbreiden of juist verminderen (bijvoorbeeld de benodigde opslagcapaciteit verhogen of verlagen); de gebruiker heeft na installatie altijd toegang tot de diensten, zonder tussenkomst van de aanbieder; de gebruiker betaalt voor de diensten. Een verbinding via VPN (Virtual Private Network) kan ook tot de cloud behoren.
- Clouddiensten gebruikt
- Bedrijven die betaalde clouddiensten gebruiken
- Clouddiensten gebruikt voor
- Bedrijven die clouddiensten gebruiken voor de volgende doeleinden:
- E-mail als clouddienst
- Office software
- Office software, zoals tekstverwerkers, spreadsheetprogramma’s als clouddienst
- Opslag databases
- Opslag (hosting) van databases van het bedrijf als clouddienst
- Bestanden opslaan
- Bestanden opslaan als clouddienst
- Boekhouding software
- Software voor boekhouding of financieel beheer als clouddienst
- ERP software
- Software om Enterprise Resource Planning (ERP) te beheren (als clouddienst)
- Klantbeheer software
- Software om informatie over klanten te beheren (ook wel Customer Relationship Management of CRM software) als clouddienst
- Veiligheidssoftware
- Veiligheidssoftware, zoals antivirus programmatuur, network acces control (als clouddienst)
- Rekenkracht
- Rekenkracht om software te draaien als clouddienst
- Rekenplatform
- Rekenplatform om hostomgeving te gebruiken voor ontwikkeling, testing of uitrollen van applicaties zoals herbruikbare softwaremodules application programming interfaces (API's) (als clouddienst)
- Bestanden of databases opslag
- Clouddiensten gebruikt voor opslag bestanden of databases
- Artificial Intelligence
- Artificial Intelligence (AI) verwijst naar systemen die intelligent gedrag vertonen door hun omgeving te analyseren en - met een zekere mate van zelfstandigheid - acties te ondernemen om bepaalde doelen te bereiken. Deze AI-systemen kunnen volledig op software gebaseerd zijn (bijvoorbeeld spraak- en gezichtsherkenningssystemen) maar ook embedded in apparaten (bijvoorbeeld zelfstandige robots zoals zelfrijdende auto's, autonome drones, autonome magazijnsysteem, etc).
- AI overwogen
- Bedrijf heeft AI overwogen maar niet toegepast.
- Redenen om AI niet te gebruiken
- Redenen om geen gebruik van AI te maken.
- Moeilijkheden beschikbaarheid gegevens
- Moeilijkheden met beschikbaarheid of kwaliteit van de benodigde gegevens
- Bezorgdheid schending gegevensbescherm
- Bezorgdheid over schending van gegevensbescherming en privacy
- ICT-veiligheid
- Informatie over maatregelen, controles en procedures die een bedrijf toepast met betrekking tot ICT-systemen, met als doel de integriteit, authenticiteit, beschikbaarheid en vertrouwelijkheid van gegevens (data) en systemen te borgen.
- Gebruikte ICT-veiligheidsmaatregelen
- Maatregelen die bedrijven genomen hebben om hun cyberweerbaarheid te verhogen.
- Gegevens op andere fysieke locatie
- Het gaat om het op een andere fysieke locatie bewaren van (reserve)gegevens (offsite data-backup). Opslag in de cloud telt ook mee.
- Optreden van ICT-veiligheidsincidenten
- Soort van ICT-veiligheidsincidenten die bij bedrijven zijn voorgevallen in 2022, opgesplitst naar incidenten door een aanval van buitenaf en incidenten door systeemfouten of onbedoeld toedoen van eigen personeel.
- Soorten interne oorzaken
- Soort van interne oorzaken van ICT-veiligheidsincidenten. Interne oorzaken zijn systeemfouten of onbedoelde acties van eigen personeel.
- Uitval ICT-dienst door veiligheidsinc.
- Het gaat om bedrijven waarbij een of meerdere ICT-incidenten zoals een storing in hardware of software zijn opgetreden in 2022. Een aanval door kwaadwillenden valt hier niet onder.
- Soorten externe oorzaken
- Soort van externe oorzaken van ICT-veiligheidsincidenten. Externe oorzaken zijn aanvallen van buiten, zoals DDOS-aanvallen of een ICT-inbraak.
- Uitval ICT-dienst door aanval buitenaf
- Uitval van ICT-diensten als gevolg van een aanval van buitenaf, bijvoorbeeld DoS (Denial of Service) of ransomware-aanvallen
- Onthulling gegevens door ICT-inbraak
- Onthulling vertrouwelijke digitale gegevens door inbraak, pharming of phishing
- Kosten ICT-veiligheidsincidenten
- Kosten als gevolg van zowel externe of interne ICT-veiligheidsincidenten.
- Kosten gehad naar soort intern incident
- Kosten gehad naar soorten interne ICT-veiligheidsincidenten.
- Uitval ICT-dienst door veiligheidsinc.
- Kosten door uitval van ICT-diensten als gevolg van ICT-gerelateerde veiligheidsincidenten, zoals een storing in hardware of software
- Kosten gehad naar soort extern incident
- Kosten gehad naar soorten ICT-veiligheidsincidenten door aanval van buitenaf.
- Uitval ICT-dienst door aanval buitenaf
- Kosten door uitval van ICT-diensten als gevolg van een aanval van buitenaf, bijvoorbeeld DoS (Denial of Service) of ransomware-aanvallen