ICT-gebruik bij kleine bedrijven; bedrijfstak en bedrijfsgrootte, 2023
| Bedrijfsgrootte | Bedrijfstakken/branches (SBI 2008) | Toegang en gebruik internet Bedrijven met website Website bevat (Virtuele) Klantenservice (% van bedrijven) | Clouddiensten Clouddiensten gebruikt (% van bedrijven) | Clouddiensten Clouddiensten gebruikt voor E-mail (% van bedrijven) | Clouddiensten Clouddiensten gebruikt voor Office software (% van bedrijven) | Clouddiensten Clouddiensten gebruikt voor Opslag databases (% van bedrijven) | Clouddiensten Clouddiensten gebruikt voor Bestanden opslaan (% van bedrijven) | Clouddiensten Clouddiensten gebruikt voor Boekhouding software (% van bedrijven) | Clouddiensten Clouddiensten gebruikt voor ERP software (% van bedrijven) | Clouddiensten Clouddiensten gebruikt voor Klantbeheer software (% van bedrijven) | Clouddiensten Clouddiensten gebruikt voor Veiligheidssoftware (% van bedrijven) | Clouddiensten Clouddiensten gebruikt voor Rekenkracht (% van bedrijven) | Clouddiensten Clouddiensten gebruikt voor Rekenplatform (% van bedrijven) | Clouddiensten Clouddiensten gebruikt voor Bestanden of databases opslag (% van bedrijven) | Artificial Intelligence AI overwogen Redenen om AI niet te gebruiken Moeilijkheden beschikbaarheid gegevens (% van bedrijven) | Artificial Intelligence AI overwogen Redenen om AI niet te gebruiken Bezorgdheid schending gegevensbescherm (% van bedrijven) | ICT-veiligheid Gebruikte ICT-veiligheidsmaatregelen Gegevens op andere fysieke locatie (% van bedrijven) | ICT-veiligheid Optreden van ICT-veiligheidsincidenten Soorten interne oorzaken Uitval ICT-dienst door veiligheidsinc. (% van bedrijven) | ICT-veiligheid Optreden van ICT-veiligheidsincidenten Soorten externe oorzaken Uitval ICT-dienst door aanval buitenaf (% van bedrijven) | ICT-veiligheid Optreden van ICT-veiligheidsincidenten Soorten externe oorzaken Onthulling gegevens door ICT-inbraak (% van bedrijven) | ICT-veiligheid Kosten ICT-veiligheidsincidenten Kosten gehad naar soort intern incident Uitval ICT-dienst door veiligheidsinc. (% van bedrijven) | ICT-veiligheid Kosten ICT-veiligheidsincidenten Kosten gehad naar soort extern incident Uitval ICT-dienst door aanval buitenaf (% van bedrijven) |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 2 of meer werkzame personen | K Financiële dienstverlening | 18 | 55 | 48 | 42 | 37 | 45 | 42 | 14 | 33 | 42 | 20 | 19 | 49 | 3 | 4 | 82 | 19 | 6 | 3 | 4 | 2 |
| 2 of meer werkzame personen | M Specialistische zakelijke diensten | 6 | 62 | 51 | 44 | 43 | 53 | 44 | 12 | 26 | 40 | 13 | 10 | 55 | 2 | 2 | 84 | 12 | 2 | 1 | 3 | 1 |
| 2 of meer werkzame personen | N Verhuur en overige zakelijke diensten | 8 | 43 | 35 | 30 | 31 | 36 | 31 | 11 | 19 | 26 | 9 | 7 | 37 | 1 | 2 | 68 | 10 | 2 | 3 | 2 | 0 |
| 2 tot 10 werkzame personen | K Financiële dienstverlening | 17 | 51 | 45 | 37 | 32 | 41 | 40 | 9 | 30 | 40 | 15 | 15 | 44 | 3 | 4 | 79 | 16 | 5 | 3 | 4 | 2 |
| 2 tot 10 werkzame personen | M Specialistische zakelijke diensten | 5 | 58 | 47 | 41 | 39 | 49 | 41 | 9 | 22 | 37 | 9 | 7 | 51 | 2 | 2 | 82 | 10 | 2 | 1 | 2 | 0 |
| 2 tot 10 werkzame personen | N Verhuur en overige zakelijke diensten | 7 | 38 | 29 | 25 | 26 | 31 | 26 | 7 | 15 | 20 | 6 | 5 | 32 | 1 | 2 | 63 | 8 | 2 | 2 | 1 | 0 |
| 10 tot 50 werkzame personen | K Financiële dienstverlening | 11 | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | 86 | . | 8 | 3 | 5 | . |
| 10 tot 50 werkzame personen | M Specialistische zakelijke diensten | 9 | 81 | 71 | 65 | 66 | 71 | 62 | 30 | 46 | 59 | 28 | 23 | 76 | 3 | 3 | 94 | 24 | 6 | 2 | 7 | 2 |
| 10 tot 50 werkzame personen | N Verhuur en overige zakelijke diensten | 9 | 53 | 47 | 39 | 39 | 46 | 42 | 17 | 26 | 40 | 10 | 12 | 47 | 3 | 2 | 82 | 16 | 3 | 3 | 2 | 1 |
| 50 tot 250 werkzame personen | K Financiële dienstverlening | . | 91 | 82 | 77 | . | 75 | 56 | . | . | . | . | . | 79 | . | . | 100 | . | 11 | 9 | . | . |
| 50 tot 250 werkzame personen | M Specialistische zakelijke diensten | 16 | 87 | 78 | 77 | 70 | 77 | 66 | 52 | 57 | 69 | 45 | 42 | 79 | 5 | 5 | 96 | 29 | 6 | 8 | 9 | 2 |
| 50 tot 250 werkzame personen | N Verhuur en overige zakelijke diensten | 15 | 66 | 58 | 55 | 53 | 58 | 52 | 30 | 42 | 49 | 22 | 19 | 60 | 2 | 1 | 88 | 21 | 6 | 2 | 3 | 1 |
| 250 of meer werkzame personen | K Financiële dienstverlening | 59 | 90 | . | 83 | . | . | . | . | . | . | . | . | 85 | 0 | . | 97 | . | . | 8 | . | . |
| 250 of meer werkzame personen | M Specialistische zakelijke diensten | 21 | 93 | 84 | 78 | 85 | 87 | 60 | 55 | 60 | 72 | 70 | 62 | 91 | 3 | . | 99 | 38 | 10 | 11 | 12 | . |
| 250 of meer werkzame personen | N Verhuur en overige zakelijke diensten | 22 | 80 | 73 | 69 | 67 | 70 | 57 | 44 | 55 | 63 | 37 | 35 | 73 | 5 | 5 | 93 | 30 | 6 | 7 | 7 | 2 |
| 2 tot 250 werkzame personen | K Financiële dienstverlening | 17 | 55 | 48 | 41 | 36 | 44 | 41 | 13 | 33 | 41 | 18 | 18 | 48 | 3 | 4 | 81 | 18 | 6 | 3 | 4 | 2 |
| 2 tot 250 werkzame personen | M Specialistische zakelijke diensten | 6 | 61 | 51 | 44 | 43 | 52 | 44 | 12 | 26 | 40 | 12 | 10 | 55 | 2 | 2 | 84 | 12 | 2 | 1 | 3 | 1 |
| 2 tot 250 werkzame personen | N Verhuur en overige zakelijke diensten | 8 | 42 | 34 | 30 | 30 | 35 | 31 | 10 | 18 | 25 | 8 | 7 | 36 | 1 | 2 | 68 | 10 | 2 | 2 | 2 | 0 |
| Bron: CBS. | ||||||||||||||||||||||
Tabeltoelichting
Deze tabel bevat cijfers over het gebruik van informatie- en communicatietechnologie (ICT) door bedrijven met 2 of meer werkzame personen. De gegevens kunnen worden uitgesplitst naar bedrijfsgrootte en bedrijfstak. De verslagperiode betreft het jaar 2023. Een aantal onderwerpen hebben echter betrekking op het jaar 2022. In die gevallen wordt dit vermeld in de toelichting bij het betreffende onderwerp.
Gegevens beschikbaar over 2023.
Status van de cijfers:
De cijfers in deze tabel zijn nader voorlopig.
Wijzigingen per 12 december 2025:
De voorlopige cijfers voor ‘Telewerk komt voor’ en ‘Verdeling van omzet’ in de sectie 'Verkoop via website/apps' zijn verbeterd.
Wijziging per 12 december 2024:
Ondanks de zorgvuldigheid waarmee de cijfers over het ICT gebruik door bedrijven worden samengesteld, is helaas geconstateerd dat de gepubliceerde cijfers voor de verslagperiode 2023 door een technische fout niet correct waren. De cijfers zijn gebruikt in de publicaties Cybersecuritymonitor, Digital Trust Center, AI vacatures, MKB en digitalisering 2023 en de Monitor online platformen 2023 (Hoofdstuk 6. Verkoop via online platformen). Deze versie van deze tabel bevat de gecorrigeerde cijfers.
Wijzigingen per 7 juni 2024:
Ondanks de zorgvuldigheid waarmee de cijfers voor de ICT statistieken zijn samengesteld, is helaas geconstateerd dat de gepubliceerde cijfers voor de verslagperiode 2023 door een technische fout niet correct zijn. De cijfers voor specifiek kleine bedrijven (2 tot 10 werkzame personen) uit de financiële sector zijn substantieel aangepast. Voor de breakdowns die deze kleine bedrijven uit de financiële sector bevatten heeft dit ook een beperkt effect. De macro cijfers zijn zeer beperkt aangepast door deze correctie.
Wanneer komen er nieuwe cijfers?
Cijfers over 2024 komen in december 2024 beschikbaar. Deze cijfers zullen worden gepubliceerd in een nieuwe tabel.
Toelichting onderwerpen
- Toegang en gebruik internet
- Bedrijven met website
- Bedrijven die een eigen website hebben.
- Website bevat
- Bedrijven met website die de volgende items bevatten:
- (Virtuele) Klantenservice
- Mogelijkheid met de klantenservice te chatten, waarbij een virtuele chatbot of een echt persoon de klant te woord staat
- Clouddiensten
- Het gebruik van cloud-computing of de cloud betreft ICT-diensten via internet. Bedrijven kunnen hiermee bijvoorbeeld opslagcapaciteit, software en rekenkracht gebruiken via internet in plaats van lokaal op hun eigen servers of computers. Clouddiensten zoals gemeten in dit onderzoek voldoen aan de volgende criteria: servers van de aanbieder leveren de diensten; de gebruiker kan de diensten eenvoudig zelf uitbreiden of juist verminderen (bijvoorbeeld de benodigde opslagcapaciteit verhogen of verlagen); de gebruiker heeft na installatie altijd toegang tot de diensten, zonder tussenkomst van de aanbieder; de gebruiker betaalt voor de diensten. Een verbinding via VPN (Virtual Private Network) kan ook tot de cloud behoren.
- Clouddiensten gebruikt
- Bedrijven die betaalde clouddiensten gebruiken
- Clouddiensten gebruikt voor
- Bedrijven die clouddiensten gebruiken voor de volgende doeleinden:
- E-mail als clouddienst
- Office software
- Office software, zoals tekstverwerkers, spreadsheetprogramma’s als clouddienst
- Opslag databases
- Opslag (hosting) van databases van het bedrijf als clouddienst
- Bestanden opslaan
- Bestanden opslaan als clouddienst
- Boekhouding software
- Software voor boekhouding of financieel beheer als clouddienst
- ERP software
- Software om Enterprise Resource Planning (ERP) te beheren (als clouddienst)
- Klantbeheer software
- Software om informatie over klanten te beheren (ook wel Customer Relationship Management of CRM software) als clouddienst
- Veiligheidssoftware
- Veiligheidssoftware, zoals antivirus programmatuur, network acces control (als clouddienst)
- Rekenkracht
- Rekenkracht om software te draaien als clouddienst
- Rekenplatform
- Rekenplatform om hostomgeving te gebruiken voor ontwikkeling, testing of uitrollen van applicaties zoals herbruikbare softwaremodules application programming interfaces (API's) (als clouddienst)
- Bestanden of databases opslag
- Clouddiensten gebruikt voor opslag bestanden of databases
- Artificial Intelligence
- Artificial Intelligence (AI) verwijst naar systemen die intelligent gedrag vertonen door hun omgeving te analyseren en - met een zekere mate van zelfstandigheid - acties te ondernemen om bepaalde doelen te bereiken. Deze AI-systemen kunnen volledig op software gebaseerd zijn (bijvoorbeeld spraak- en gezichtsherkenningssystemen) maar ook embedded in apparaten (bijvoorbeeld zelfstandige robots zoals zelfrijdende auto's, autonome drones, autonome magazijnsysteem, etc).
- AI overwogen
- Bedrijf heeft AI overwogen maar niet toegepast.
- Redenen om AI niet te gebruiken
- Redenen om geen gebruik van AI te maken.
- Moeilijkheden beschikbaarheid gegevens
- Moeilijkheden met beschikbaarheid of kwaliteit van de benodigde gegevens
- Bezorgdheid schending gegevensbescherm
- Bezorgdheid over schending van gegevensbescherming en privacy
- ICT-veiligheid
- Informatie over maatregelen, controles en procedures die een bedrijf toepast met betrekking tot ICT-systemen, met als doel de integriteit, authenticiteit, beschikbaarheid en vertrouwelijkheid van gegevens (data) en systemen te borgen.
- Gebruikte ICT-veiligheidsmaatregelen
- Maatregelen die bedrijven genomen hebben om hun cyberweerbaarheid te verhogen.
- Gegevens op andere fysieke locatie
- Het gaat om het op een andere fysieke locatie bewaren van (reserve)gegevens (offsite data-backup). Opslag in de cloud telt ook mee.
- Optreden van ICT-veiligheidsincidenten
- Soort van ICT-veiligheidsincidenten die bij bedrijven zijn voorgevallen in 2022, opgesplitst naar incidenten door een aanval van buitenaf en incidenten door systeemfouten of onbedoeld toedoen van eigen personeel.
- Soorten interne oorzaken
- Soort van interne oorzaken van ICT-veiligheidsincidenten. Interne oorzaken zijn systeemfouten of onbedoelde acties van eigen personeel.
- Uitval ICT-dienst door veiligheidsinc.
- Het gaat om bedrijven waarbij een of meerdere ICT-incidenten zoals een storing in hardware of software zijn opgetreden in 2022. Een aanval door kwaadwillenden valt hier niet onder.
- Soorten externe oorzaken
- Soort van externe oorzaken van ICT-veiligheidsincidenten. Externe oorzaken zijn aanvallen van buiten, zoals DDOS-aanvallen of een ICT-inbraak.
- Uitval ICT-dienst door aanval buitenaf
- Uitval van ICT-diensten als gevolg van een aanval van buitenaf, bijvoorbeeld DoS (Denial of Service) of ransomware-aanvallen
- Onthulling gegevens door ICT-inbraak
- Onthulling vertrouwelijke digitale gegevens door inbraak, pharming of phishing
- Kosten ICT-veiligheidsincidenten
- Kosten als gevolg van zowel externe of interne ICT-veiligheidsincidenten.
- Kosten gehad naar soort intern incident
- Kosten gehad naar soorten interne ICT-veiligheidsincidenten.
- Uitval ICT-dienst door veiligheidsinc.
- Kosten door uitval van ICT-diensten als gevolg van ICT-gerelateerde veiligheidsincidenten, zoals een storing in hardware of software
- Kosten gehad naar soort extern incident
- Kosten gehad naar soorten ICT-veiligheidsincidenten door aanval van buitenaf.
- Uitval ICT-dienst door aanval buitenaf
- Kosten door uitval van ICT-diensten als gevolg van een aanval van buitenaf, bijvoorbeeld DoS (Denial of Service) of ransomware-aanvallen