Ondernemersvertrouwen; bedrijfstakken (SBI 2008)
| Bedrijfstakken/branches (SBI 2008) | Marges | Seizoencorrectie | Perioden | Ondernemersvertrouwen (Gemiddelde van de deelindicatoren) | Deelindicatoren ondernemersvertrouwen Ontwikkeling economisch klimaat (%) | Deelindicatoren ondernemersvertrouwen Verwachting economisch klimaat (%) | Onzekerheidsindicator economisch klimaat (%) |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| C Industrie, H-S diensten en 45+47 | Waarde | Seizoengecorrigeerde cijfers | 2024 december | -2,9 | -5,6 | -0,3 | 7,2 |
| C Industrie, H-S diensten en 45+47 | Waarde | Seizoengecorrigeerde cijfers | 2025 januari | -5,3 | -8,6 | -2,1 | 10,1 |
| C Industrie, H-S diensten en 45+47 | Waarde | Seizoengecorrigeerde cijfers | 2025 februari | -5,0 | -4,6 | -5,5 | 10,0 |
| C Industrie, H-S diensten en 45+47 | Waarde | Seizoengecorrigeerde cijfers | 2025 maart | -6,3 | -6,5 | -6,1 | 9,8 |
| C Industrie, H-S diensten en 45+47 | Waarde | Seizoengecorrigeerde cijfers | 2025 april | -6,6 | -5,9 | -7,3 | 12,5 |
| C Industrie, H-S diensten en 45+47 | Waarde | Seizoengecorrigeerde cijfers | 2025 mei | -6,6 | -8,3 | -5,0 | 12,2 |
| C Industrie, H-S diensten en 45+47 | Waarde | Seizoengecorrigeerde cijfers | 2025 juni | -5,6 | -7,4 | -3,9 | 11,2 |
| C Industrie, H-S diensten en 45+47 | Waarde | Seizoengecorrigeerde cijfers | 2025 juli | -3,0 | -4,6 | -1,5 | 9,5 |
| C Industrie, H-S diensten en 45+47 | Waarde | Seizoengecorrigeerde cijfers | 2025 augustus | -2,1 | -4,4 | 0,2 | 10,1 |
| C Industrie, H-S diensten en 45+47 | Waarde | Seizoengecorrigeerde cijfers | 2025 september | -2,6 | -4,5 | -0,7 | 9,9 |
| C Industrie, H-S diensten en 45+47 | Waarde | Seizoengecorrigeerde cijfers | 2025 oktober | -3,3 | -5,1 | -1,6 | 10,9 |
| C Industrie, H-S diensten en 45+47 | Waarde | Seizoengecorrigeerde cijfers | 2025 november | 0,5 | -2,9 | 3,9 | 10,4 |
| C Industrie, H-S diensten en 45+47 | Ondergrens 95%-interval | Seizoengecorrigeerde cijfers | 2024 december | -4,1 | -7,0 | -1,7 | 5,0 |
| C Industrie, H-S diensten en 45+47 | Ondergrens 95%-interval | Seizoengecorrigeerde cijfers | 2025 januari | -6,7 | -10,2 | -3,5 | 7,9 |
| C Industrie, H-S diensten en 45+47 | Ondergrens 95%-interval | Seizoengecorrigeerde cijfers | 2025 februari | -6,2 | -6,2 | -6,9 | 8,0 |
| C Industrie, H-S diensten en 45+47 | Ondergrens 95%-interval | Seizoengecorrigeerde cijfers | 2025 maart | -7,7 | -8,1 | -7,7 | 7,8 |
| C Industrie, H-S diensten en 45+47 | Ondergrens 95%-interval | Seizoengecorrigeerde cijfers | 2025 april | -7,8 | -7,3 | -8,7 | 10,3 |
| C Industrie, H-S diensten en 45+47 | Ondergrens 95%-interval | Seizoengecorrigeerde cijfers | 2025 mei | -7,8 | -9,9 | -6,4 | 10,2 |
| C Industrie, H-S diensten en 45+47 | Ondergrens 95%-interval | Seizoengecorrigeerde cijfers | 2025 juni | -7,0 | -9,0 | -5,3 | 9,0 |
| C Industrie, H-S diensten en 45+47 | Ondergrens 95%-interval | Seizoengecorrigeerde cijfers | 2025 juli | -4,2 | -6,0 | -2,9 | 7,5 |
| C Industrie, H-S diensten en 45+47 | Ondergrens 95%-interval | Seizoengecorrigeerde cijfers | 2025 augustus | -3,3 | -5,8 | -1,2 | 8,1 |
| C Industrie, H-S diensten en 45+47 | Ondergrens 95%-interval | Seizoengecorrigeerde cijfers | 2025 september | -3,8 | -6,1 | -2,1 | 7,9 |
| C Industrie, H-S diensten en 45+47 | Ondergrens 95%-interval | Seizoengecorrigeerde cijfers | 2025 oktober | -4,5 | -6,5 | -3,0 | 8,9 |
| C Industrie, H-S diensten en 45+47 | Ondergrens 95%-interval | Seizoengecorrigeerde cijfers | 2025 november | -0,7 | -4,5 | 2,5 | 8,4 |
| C Industrie, H-S diensten en 45+47 | Bovengrens 95%-interval | Seizoengecorrigeerde cijfers | 2024 december | -1,7 | -4,2 | 1,1 | 9,4 |
| C Industrie, H-S diensten en 45+47 | Bovengrens 95%-interval | Seizoengecorrigeerde cijfers | 2025 januari | -3,9 | -7,0 | -0,7 | 12,3 |
| C Industrie, H-S diensten en 45+47 | Bovengrens 95%-interval | Seizoengecorrigeerde cijfers | 2025 februari | -3,8 | -3,0 | -4,1 | 12,0 |
| C Industrie, H-S diensten en 45+47 | Bovengrens 95%-interval | Seizoengecorrigeerde cijfers | 2025 maart | -4,9 | -4,9 | -4,5 | 11,8 |
| C Industrie, H-S diensten en 45+47 | Bovengrens 95%-interval | Seizoengecorrigeerde cijfers | 2025 april | -5,4 | -4,5 | -5,9 | 14,7 |
| C Industrie, H-S diensten en 45+47 | Bovengrens 95%-interval | Seizoengecorrigeerde cijfers | 2025 mei | -5,4 | -6,7 | -3,6 | 14,2 |
| C Industrie, H-S diensten en 45+47 | Bovengrens 95%-interval | Seizoengecorrigeerde cijfers | 2025 juni | -4,2 | -5,8 | -2,5 | 13,4 |
| C Industrie, H-S diensten en 45+47 | Bovengrens 95%-interval | Seizoengecorrigeerde cijfers | 2025 juli | -1,8 | -3,2 | -0,1 | 11,5 |
| C Industrie, H-S diensten en 45+47 | Bovengrens 95%-interval | Seizoengecorrigeerde cijfers | 2025 augustus | -0,9 | -3,0 | 1,6 | 12,1 |
| C Industrie, H-S diensten en 45+47 | Bovengrens 95%-interval | Seizoengecorrigeerde cijfers | 2025 september | -1,4 | -2,9 | 0,7 | 11,9 |
| C Industrie, H-S diensten en 45+47 | Bovengrens 95%-interval | Seizoengecorrigeerde cijfers | 2025 oktober | -2,1 | -3,7 | -0,2 | 12,9 |
| C Industrie, H-S diensten en 45+47 | Bovengrens 95%-interval | Seizoengecorrigeerde cijfers | 2025 november | 1,7 | -1,3 | 5,3 | 12,4 |
| M Specialistische zakelijke diensten | Waarde | Seizoengecorrigeerde cijfers | 2024 december | 2,8 | 2,0 | 3,5 | -7,0 |
| M Specialistische zakelijke diensten | Waarde | Seizoengecorrigeerde cijfers | 2025 januari | 3,3 | 4,3 | 2,3 | -1,8 |
| M Specialistische zakelijke diensten | Waarde | Seizoengecorrigeerde cijfers | 2025 februari | -1,1 | -3,5 | 1,3 | -3,0 |
| M Specialistische zakelijke diensten | Waarde | Seizoengecorrigeerde cijfers | 2025 maart | -1,3 | -3,3 | 0,6 | -0,1 |
| M Specialistische zakelijke diensten | Waarde | Seizoengecorrigeerde cijfers | 2025 april | -2,7 | -1,9 | -3,5 | -0,9 |
| M Specialistische zakelijke diensten | Waarde | Seizoengecorrigeerde cijfers | 2025 mei | -1,9 | -4,5 | 0,8 | -3,1 |
| M Specialistische zakelijke diensten | Waarde | Seizoengecorrigeerde cijfers | 2025 juni | -2,4 | -4,3 | -0,4 | -2,9 |
| M Specialistische zakelijke diensten | Waarde | Seizoengecorrigeerde cijfers | 2025 juli | 1,9 | -0,9 | 4,6 | -3,8 |
| M Specialistische zakelijke diensten | Waarde | Seizoengecorrigeerde cijfers | 2025 augustus | 1,4 | -0,4 | 3,1 | -0,6 |
| M Specialistische zakelijke diensten | Waarde | Seizoengecorrigeerde cijfers | 2025 september | 1,4 | 0,2 | 2,7 | -5,0 |
| M Specialistische zakelijke diensten | Waarde | Seizoengecorrigeerde cijfers | 2025 oktober | 0,3 | -1,5 | 2,2 | -3,5 |
| M Specialistische zakelijke diensten | Waarde | Seizoengecorrigeerde cijfers | 2025 november | 4,7 | 3,0 | 6,4 | -4,2 |
| M Specialistische zakelijke diensten | Ondergrens 95%-interval | Seizoengecorrigeerde cijfers | 2024 december | -0,1 | -1,1 | 0,4 | -11,5 |
| M Specialistische zakelijke diensten | Ondergrens 95%-interval | Seizoengecorrigeerde cijfers | 2025 januari | 0,4 | 0,6 | -0,8 | -6,7 |
| M Specialistische zakelijke diensten | Ondergrens 95%-interval | Seizoengecorrigeerde cijfers | 2025 februari | -4,0 | -6,8 | -2,0 | -7,9 |
| M Specialistische zakelijke diensten | Ondergrens 95%-interval | Seizoengecorrigeerde cijfers | 2025 maart | -4,4 | -7,2 | -2,7 | -5,0 |
| M Specialistische zakelijke diensten | Ondergrens 95%-interval | Seizoengecorrigeerde cijfers | 2025 april | -5,2 | -5,0 | -6,2 | -5,6 |
| M Specialistische zakelijke diensten | Ondergrens 95%-interval | Seizoengecorrigeerde cijfers | 2025 mei | -4,8 | -8,0 | -2,1 | -8,0 |
| M Specialistische zakelijke diensten | Ondergrens 95%-interval | Seizoengecorrigeerde cijfers | 2025 juni | -4,9 | -7,6 | -3,3 | -7,8 |
| M Specialistische zakelijke diensten | Ondergrens 95%-interval | Seizoengecorrigeerde cijfers | 2025 juli | -0,8 | -4,2 | 1,5 | -8,5 |
| M Specialistische zakelijke diensten | Ondergrens 95%-interval | Seizoengecorrigeerde cijfers | 2025 augustus | -1,1 | -3,5 | 0,6 | -5,3 |
| M Specialistische zakelijke diensten | Ondergrens 95%-interval | Seizoengecorrigeerde cijfers | 2025 september | -1,1 | -2,9 | -0,2 | -9,7 |
| M Specialistische zakelijke diensten | Ondergrens 95%-interval | Seizoengecorrigeerde cijfers | 2025 oktober | -2,6 | -5,0 | -1,1 | -8,2 |
| M Specialistische zakelijke diensten | Ondergrens 95%-interval | Seizoengecorrigeerde cijfers | 2025 november | 1,8 | -0,7 | 3,3 | -8,9 |
| M Specialistische zakelijke diensten | Bovengrens 95%-interval | Seizoengecorrigeerde cijfers | 2024 december | 5,7 | 5,1 | 6,6 | -2,5 |
| M Specialistische zakelijke diensten | Bovengrens 95%-interval | Seizoengecorrigeerde cijfers | 2025 januari | 6,2 | 8,0 | 5,4 | 3,1 |
| M Specialistische zakelijke diensten | Bovengrens 95%-interval | Seizoengecorrigeerde cijfers | 2025 februari | 1,8 | -0,2 | 4,6 | 1,9 |
| M Specialistische zakelijke diensten | Bovengrens 95%-interval | Seizoengecorrigeerde cijfers | 2025 maart | 1,8 | 0,6 | 3,9 | 4,8 |
| M Specialistische zakelijke diensten | Bovengrens 95%-interval | Seizoengecorrigeerde cijfers | 2025 april | -0,2 | 1,2 | -0,8 | 3,8 |
| M Specialistische zakelijke diensten | Bovengrens 95%-interval | Seizoengecorrigeerde cijfers | 2025 mei | 1,0 | -1,0 | 3,7 | 1,8 |
| M Specialistische zakelijke diensten | Bovengrens 95%-interval | Seizoengecorrigeerde cijfers | 2025 juni | 0,1 | -1,0 | 2,5 | 2,0 |
| M Specialistische zakelijke diensten | Bovengrens 95%-interval | Seizoengecorrigeerde cijfers | 2025 juli | 4,6 | 2,4 | 7,7 | 0,9 |
| M Specialistische zakelijke diensten | Bovengrens 95%-interval | Seizoengecorrigeerde cijfers | 2025 augustus | 3,9 | 2,7 | 5,6 | 4,1 |
| M Specialistische zakelijke diensten | Bovengrens 95%-interval | Seizoengecorrigeerde cijfers | 2025 september | 3,9 | 3,3 | 5,6 | -0,3 |
| M Specialistische zakelijke diensten | Bovengrens 95%-interval | Seizoengecorrigeerde cijfers | 2025 oktober | 3,2 | 2,0 | 5,5 | 1,2 |
| M Specialistische zakelijke diensten | Bovengrens 95%-interval | Seizoengecorrigeerde cijfers | 2025 november | 7,6 | 6,7 | 9,5 | 0,5 |
| N Verhuur en overige zakelijke diensten | Waarde | Seizoengecorrigeerde cijfers | 2024 december | -0,4 | -3,4 | 2,7 | 0,6 |
| N Verhuur en overige zakelijke diensten | Waarde | Seizoengecorrigeerde cijfers | 2025 januari | 3,1 | 0,0 | 6,3 | 0,7 |
| N Verhuur en overige zakelijke diensten | Waarde | Seizoengecorrigeerde cijfers | 2025 februari | -2,0 | -2,4 | -1,7 | -3,2 |
| N Verhuur en overige zakelijke diensten | Waarde | Seizoengecorrigeerde cijfers | 2025 maart | -3,9 | -1,2 | -6,7 | -1,4 |
| N Verhuur en overige zakelijke diensten | Waarde | Seizoengecorrigeerde cijfers | 2025 april | -6,1 | -6,6 | -5,6 | -2,8 |
| N Verhuur en overige zakelijke diensten | Waarde | Seizoengecorrigeerde cijfers | 2025 mei | -5,5 | -7,7 | -3,3 | -2,1 |
| N Verhuur en overige zakelijke diensten | Waarde | Seizoengecorrigeerde cijfers | 2025 juni | -4,6 | -7,4 | -1,8 | 0,3 |
| N Verhuur en overige zakelijke diensten | Waarde | Seizoengecorrigeerde cijfers | 2025 juli | -1,2 | -0,8 | -1,6 | -0,2 |
| N Verhuur en overige zakelijke diensten | Waarde | Seizoengecorrigeerde cijfers | 2025 augustus | -4,2 | -6,6 | -1,8 | -0,4 |
| N Verhuur en overige zakelijke diensten | Waarde | Seizoengecorrigeerde cijfers | 2025 september | -4,4 | -5,0 | -3,7 | 3,1 |
| N Verhuur en overige zakelijke diensten | Waarde | Seizoengecorrigeerde cijfers | 2025 oktober | -3,9 | -5,3 | -2,6 | 6,0 |
| N Verhuur en overige zakelijke diensten | Waarde | Seizoengecorrigeerde cijfers | 2025 november | -2,7 | -3,0 | -2,4 | 5,9 |
| N Verhuur en overige zakelijke diensten | Ondergrens 95%-interval | Seizoengecorrigeerde cijfers | 2024 december | -2,8 | -5,9 | -0,2 | -4,7 |
| N Verhuur en overige zakelijke diensten | Ondergrens 95%-interval | Seizoengecorrigeerde cijfers | 2025 januari | -0,2 | -3,9 | 2,4 | -4,6 |
| N Verhuur en overige zakelijke diensten | Ondergrens 95%-interval | Seizoengecorrigeerde cijfers | 2025 februari | -4,5 | -5,7 | -5,0 | -8,3 |
| N Verhuur en overige zakelijke diensten | Ondergrens 95%-interval | Seizoengecorrigeerde cijfers | 2025 maart | -7,0 | -4,9 | -10,4 | -6,3 |
| N Verhuur en overige zakelijke diensten | Ondergrens 95%-interval | Seizoengecorrigeerde cijfers | 2025 april | -8,8 | -9,9 | -8,7 | -7,5 |
| N Verhuur en overige zakelijke diensten | Ondergrens 95%-interval | Seizoengecorrigeerde cijfers | 2025 mei | -8,2 | -11,4 | -6,4 | -7,0 |
| N Verhuur en overige zakelijke diensten | Ondergrens 95%-interval | Seizoengecorrigeerde cijfers | 2025 juni | -8,1 | -11,7 | -5,3 | -5,0 |
| N Verhuur en overige zakelijke diensten | Ondergrens 95%-interval | Seizoengecorrigeerde cijfers | 2025 juli | -4,1 | -4,5 | -4,7 | -5,3 |
| N Verhuur en overige zakelijke diensten | Ondergrens 95%-interval | Seizoengecorrigeerde cijfers | 2025 augustus | -7,1 | -10,3 | -4,7 | -5,3 |
| N Verhuur en overige zakelijke diensten | Ondergrens 95%-interval | Seizoengecorrigeerde cijfers | 2025 september | -6,9 | -8,1 | -6,6 | -1,8 |
| N Verhuur en overige zakelijke diensten | Ondergrens 95%-interval | Seizoengecorrigeerde cijfers | 2025 oktober | -6,6 | -8,4 | -5,7 | 1,3 |
| N Verhuur en overige zakelijke diensten | Ondergrens 95%-interval | Seizoengecorrigeerde cijfers | 2025 november | -5,4 | -6,1 | -5,7 | 1,2 |
| N Verhuur en overige zakelijke diensten | Bovengrens 95%-interval | Seizoengecorrigeerde cijfers | 2024 december | 2,0 | -0,9 | 5,6 | 5,9 |
| N Verhuur en overige zakelijke diensten | Bovengrens 95%-interval | Seizoengecorrigeerde cijfers | 2025 januari | 6,4 | 3,9 | 10,2 | 6,0 |
| N Verhuur en overige zakelijke diensten | Bovengrens 95%-interval | Seizoengecorrigeerde cijfers | 2025 februari | 0,5 | 0,9 | 1,6 | 1,9 |
| N Verhuur en overige zakelijke diensten | Bovengrens 95%-interval | Seizoengecorrigeerde cijfers | 2025 maart | -0,8 | 2,5 | -3,0 | 3,5 |
| Bron: CBS. | |||||||
Tabeltoelichting
Het Ondernemersvertrouwen is een stemmingsindicator van het Nederlandse bedrijfsleven. Bij het beoordelen van de uitkomsten kan men ervan uitgaan dat hoe optimistischer of pessimistischer de ondernemers gestemd zijn, des te meer de waarde van het Ondernemersvertrouwen positief of negatief zal afwijken van de nullijn.
Het Ondernemersvertrouwen van het totale Nederlandse bedrijfsleven is een gewogen gemiddelde van de vertrouwensindicatoren van de onderliggende bedrijfstakken die tezamen een representatieve afspiegeling vormen van het Nederlandse bedrijfsleven. De onzekerheidsindicator geeft de mate van zekerheid aan van ondernemers over het economisch klimaat. De cijfers kunnen worden uitgesplitst naar economische activiteit.
Het ondernemersvertrouwen van de industrie is niet hetzelfde als het producentenvertrouwen. Deze cijfers zijn beschikbaar in de tabel over het producentenvertrouwen.
Wijziging per 27 november 2025:
De cijfers van november 2025 zijn toegevoegd.
Wanneer komen de nieuwe cijfers?
De uitkomsten voor de maand december 2025 worden naar verwachting op 29 december 2025 gepubliceerd.
Toelichting onderwerpen
- Ondernemersvertrouwen
- Ondernemersvertrouwen:
Stemmingsindicator voor het Nederlandse bedrijfsleven - Deelindicatoren ondernemersvertrouwen
- Het Ondernemersvertrouwen is opgebouwd uit twee deelindicatoren uit het conjunctuuronderzoek:
- ontwikkeling economisch klimaat
- verwachting economisch klimaat- Ontwikkeling economisch klimaat
- Het gewogen en seizoengecorrigeerde saldopercentage op de vraag: 'Het economisch klimaat is in de afgelopen drie maanden voor onze onderneming verbeterd, vrijwel gelijk gebleven of verslechterd?'
- Verwachting economisch klimaat
- Het gewogen en seizoengecorrigeerde saldopercentage op de vraag: 'Het economisch klimaat zal in de komende drie maanden voor onze onderneming naar verwachting verbeteren, vrijwel gelijk blijven of verslechteren?'
- Onzekerheidsindicator economisch klimaat
- Het gewogen en seizoengecorrigeerde saldopercentage op de vraag: ‘De toekomstige ontwikkeling van de commerciële situatie (w.o. het economisch klimaat) is voor ons bedrijf momenteel: Eenvoudig te voorspellen/Redelijk eenvoudig te voorspellen/Redelijk moeilijk te voorspellen/moeilijk te voorspellen’.